COVID-19 pandemi döneminde gıda alışveriş davranışı ile beslenme alışkanlıklarındaki değişimin değerlendirilmesi

Yıl 2022, , 102 - 108, 31.12.2022

Berna Madalı

https://doi.org/10.58208/cphs.1205103

Cited By: 1

Öz

Amaç: Tüm dünyayı etkileyen COVID-19 salgını; getirilen kısıtlamalarla birlikte toplumun beslenme alışkanlıklarında ve davranışlarında değişikliğe neden olmuştur. Bu nedenle bu çalışmanın amacı; bireylerin besin tercihleri ve tüketimlerini büyük oranda etkileyen satın alma davranışı ve beslenme alışkanlıklarındaki değişimin COVID-19 pandemi sürecinde değerlendirilmesidir. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 18-64 yaş arasında internet kullanabilen yetişkin bireyler katılmıştır. Çevrim içi ortamda anket yöntemi kullanılarak bireylerin sosyo-demografik özellikleri, bireylerin vücut ağırlığı ve boy uzunlukları sorulmuştur. Ayrıca bireylerin bu dönemde beslenme alışkanlıklarında değişiklik olup olmadığı kişisel beyana dayalı olarak sorulmuştur. Bireylerin bu süreçteki gıda alışveriş davranışları, Türkiye’de gıda ürünlerinin en fazla satın almayı tercih ettikleri düşünülen yerler sorularak değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmaya katılan 1626 bireyin %69,6’sı kadın ve %30,4’ü erkek bireylerden oluşmaktadır. Katılımcıların yaşları ortalaması 30,0±11,00 yıl ve beden kütle indeksleri ortalama değeri ise 24.4±4.67 kg/m2’dir. COVID-19 sürecinde beslenme alışkanlığında değişiklik olduğunu belirten bireylerin (%50,1) %55,9’u daha sağlıklı beslendiğini bildirmiştir. Bireylerin gıda alışverişini en fazla süpermarketlerden aldığı ve katılımcıların yarısından fazlasının yerel pazarlardan alışveriş yaptığı bulunmuştur. Organik pazar ve çiftlikten ise alışveriş yapmayı tercih etmedikleri bulunmuştur. Beslenme alışkanlığında değişiklik olması durumuna göre alışveriş yaptıkları yerler arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0,05). Sonuç: COVID-19 pandemi döneminde, bireylerin gıda alışveriş davranışlarının, beslenme alışkanlıklarındaki değişimlerden etkilenmediği bulunmuştur. Beslenmeyi etkileyen satın alma davranışının pandemi sonrasında kalıcı değişikliğe neden olup olmadığının araştırılması için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler

Gıda alışveriş davranışı, satın alma davranışı, beslenme alışkanlığı, COVID-19

Evaluation of changes in food shopping behavior and eating habits during the COVID-19

Öz

Aim: COVID-19, which affects the whole world, has caused a change in the eating habits and behaviors of the society with the restrictions imposed. Therefore, the aim of this study is to evaluate the changes in purchasing behavior and eating habits that affect the food preferences and consumption of individuals during the COVID-19 pandemic. Materials and Methods: Adult individuals between the ages of 18-64 who can use the internet participated in the study. Socio-demographic characteristics of individuals, body weight and height of individuals were asked by using the online questionnaires. In addition, individuals were asked whether there was a change in their eating habits during this period, based on their personal statement. Food shopping behaviors in this process were evaluated by asking about the places in Turkey where they are thought to prefer to purchase food products the most. Results: Of 1626 individuals participating in the study, 69.6% were female and 30.4% were male. The mean age of the participants was 30,0±11,00 years and the mean value of their body mass index was 24.4±4.67 kg/m2. 55.9% of individuals who stated that there was a change in their eating habits reported that they had a “healthier” diet. It was found that individuals mostly purchase food from supermarkets and more than half of the participants shop from local markets. They did not prefer to shop at the organic market and farm. There was no statistically significant difference between the places where they shop according to the change in eating habits. Conclusion: During the COVID-19 pandemic period, it has been found that the food shopping behaviors of individuals are not affected by the changes in their eating habits. More studies should be done to investigate whether purchasing behavior causes permanent change in post COVID-19.

Anahtar Kelimeler

Food shopping behavior, purchasing behavior, COVID-19, eating habits

Kaynakça

• 1. World Health Organization (WHO). Naming the coronavirus disease (COVID-19) and the virus that causes it. Braz J Implantol Health Sci. 2020;2(3).
• 2. Assembly UG. Shared Responsibility, Global Solidarity: Responding To The Socio-Economic Impacts Of Covid-19. New York: United Nations Publications; 2020.
• 3. Budak F, Korkmaz Ş. COVID-19 pandemi sürecine yönelik genel bir değerlendirme: Türkiye örneği. Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Dergisi. 2020;(1):62-79.
• 4. Şirin H, Özkan S. Dünyada ve Türkiye’de COVID-19 epidemiyolojisi. Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Dergisi. 2020;28:6-13.
• 5. Carr AC, Rowe S. The emerging role of vitamin C in the prevention and treatment of COVID-19. Nutrients. 2020;12(11):3286.
• 6. Chiscano-Camón L, Ruiz-Rodriguez JC, RuizSanmartin A, Roca O, Ferrer R. Vitamin C levels in patients with SARS-CoV-2-associated acute respiratory distress syndrome. Crit Care. 2020;24(1):1-3.
• 7. Tamara A, Tahapary DL. Obesity as a predictor for a poor prognosis of COVID-19: A systematic review. Diabetes Metab Syndr. 2020;14(4):655-9.
• 8. Aoun C, Nassar L, Soumi S, El Osta N, Papazian T, Rabbaa Khabbaz L. The cognitive, behavioral, and emotional aspects of eating habits and association with impulsivity, chronotype, anxiety, and depression: a crosssectional study. Front Behav Neurosci. 2019;13:204.
• 9. Marty L, de Lauzon-Guillain B, Labesse M, Nicklaus S. Food choice motives and the nutritional quality of diet during the COVID-19 lockdown in France. Appetite. 2021;157:105005.
• 10. Eriksson N, Stenius M. Online grocery shoppers due to the Covid-19 pandemic-An analysis of demographic and household characteristics. Procedia Comput Sci. 2022;196:93-100.
• 11. Di Renzo L, Gualtieri P, Pivari F, Soldati L, Attinà A, Cinelli G, et al. Eating habits and lifestyle changes during COVID-19 lockdown: an Italian survey. J Transl Med. 2020;18(1):1-15.
• 12. Madalı B, Alkan ŞB, Örs ED, Ayrancı M, Taşkın H, Kara HH. Emotional eating behaviors during the COVID-19 pandemic: A cross-sectional study. Clin Nutr ESPEN. 2021;46:264-70.
• 13. Laguna L, Fiszman S, Puerta P, Chaya C, Tárrega A. The impact of COVID-19 lockdown on food priorities. Results from a preliminary study using social media and an online survey with Spanish consumers. Food Qual Prefer. 2020;86:104028.
• 14. Kobayashi S, Asakura K, Suga H, Sasaki S. Living status and frequency of eating out-of-home foods in relation to nutritional adequacy in 4,017 Japanese female dietetic students aged 18–20 years: A multicenter cross-sectional study. J Epidemiol. 2017;27(6):287-93.
• 15. Devonport TJ, Nicholls W, Fullerton C. A systematic review of the association between emotions and eating behaviour in normal and overweight adult populations. J Health Psychol. 2019;24(1):3-24.
• 16. Mills S, Brown H, Wrieden W, White M, Adams J. Frequency of eating home cooked meals and potential benefits for diet and health: crosssectional analysis of a population-based cohort study. Int J Behav Nutr Phys Act. 2017;14(1):1-11.
• 17. Wolfson JA, Bleich SN. Is cooking at home associated with better diet quality or weight-loss intention? Public Health Nutr. 2015;18(8):1397-406.
• 18. Gerritsen S, Egli V, Roy R, Haszard J, Backer CD, Teunissen L, et al. Seven weeks of home-cooked meals: Changes to New Zealanders’ grocery shopping, cooking and eating during the COVID-19 lockdown. J R Soc N Z. 2021;51(sup1):S4-S22.
• 19. Murphy B, Benson T, McCloat A, Mooney E, Elliott C, Dean M, et al. Changes in consumers’ food practices during the COVID-19 lockdown, implications for diet quality and the food system: a cross-continental comparison. Nutrients. 2020;13(1):20.
• 20. Lamy E, Viegas C, Rocha A, Lucas MR, Tavares S, e Silva FC, et al. Changes in food behavior during the first lockdown of COVID-19 pandemic: A multi-country study about changes in eating habits, motivations, and food-related behaviors. Food Qual Prefer. 2022;99:104559.
• 21. Bogevska Z, Berjan S, El Bilali H, Allahyari MS, Radosavac A, Davitkovska M. Exploring food shopping, consumption and waste habits in North Macedonia during the COVID-19 pandemic. Socioecon Plann Sci. 2022;82:101150.
• 22. Jribi S, Ben Ismail H, Doggui D, Debbabi H. COVID-19 virus outbreak lockdown: What impacts on household food wastage? Environ Dev Sustain. 2020;22(5):3939-55.
• 23. Azabağaoğlu MÖ, Dursun E. Tüketicilerin modern gıda perakendecilerine karşı davranışının analizi. Tekirdağ Ziraat Fak Dergisi. 2008; 5(1): 1-12.
• 24. Kadanalı E, Dağdemir V. Tüketicilerin yöresel gıda ürünleri satın alma istekliliği. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpaşa University (JAFAG). 2016;33(1):9-16.
• 25. Eryılmaz GA, Demiryürek K, Murat E. Avrupa Birliği ve Türkiye’de organik tarım ve gıda ürünlerine karşı tüketici davranışları. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi. 2015;30(2):199-206.