Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Evaluation of Anti-aging Potential of Thymus pectinatus var. pectinatus Essential Oil and Extract via Collagenase and Tyrosinase Enzyme Inhibition

Yıl 2025, Cilt: 2 Sayı: 2, 55 - 60, 30.06.2025

Şeyma Koçak , Eda Sönmez Gürer , Rengin Baydar , Ayşe Esra Karadağ , Ayhan Altıntaş

https://doi.org/10.62425/crihs.1702484

Öz

Objective: This study aimed to determine the inhibitory effects of the essential oil and ethanolic extract obtained from Thymus pectinatus var. pectinatus species on collagenase and tyrosinase enzymes and to evaluate the potential of this species in anti-aging and anti-blemish cosmetic applications.
Methods: Essential oil was obtained from the dry plant sample of the aboveground parts with a Clevenger type distillation apparatus. The dry sample was ground and extracted with ethanol and the solvent was evaporated. Anti-collagenase and anti-tyrosinase activity studies were performed on the obtained extracts.
Results: It was determined that the essential oil had higher anti-collagenase (52.3 ± 0.12% inhibition) and anti-tyrosinase (73.5 ± 0.23% inhibition) activities compared to the ethanol extract.
Conclusion: It was revealed that the essential oil and ethanolic extract exhibited a certain level of inhibitory activity on collagenase and tyrosinase enzymes. However, as a result of comparative analyses, it was determined that the essential oil showed a stronger inhibitory effect on both enzymes compared to the ethanol extract. These results indicate that thyme essential oil can be an effective ingredient that can be used both alone and in combination with other anti-collagenase agents, especially in anti-aging and skin rejuvenating cosmetic formulations.

Anahtar Kelimeler

thyme collagenase enzyme tyrosinase enzyme thymus pectinatus var pectinatus

Teşekkür

We would like to thank Prof. Dr. Yavuz Bülent KÖSE for identifying the plant.

Kaynakça

  • Abdelrahim, N. A., Noshy Saad, M., Zaghloul, M. A., & Neaz, O. S. (2023). Assessing the anti-collagenase activity and phytochemical evaluation of eight plants cultivated in Egypt; developing a validation method for the ellagic acid content in Chrysophyllum oliviforme using HPLC-DAD. Natural Product Research, 1–9. https://doi.org/10.1080/14786419.2023.2223737
  • Alğın Yapar, E. (2016). Skin whiteners an overview. Marmara Pharmaceutical Journal, 21(1), 48-53. https://doi.org/10.12991/marupj.259880
  • Alğın Yapar, E., & Tuncay Tanrıverdi, S. (2016). Yaşlanma karşıtı kozmetik yaklaşımlar ve ürün bileşenleri. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(2), 99-109.
  • Askin, H., Yildiz, M., & Ayar, A. (2017). Effects of thymol and carvacrol on acetylcholinesterase from Drosophila melanogaster. Acta Physica Polonica A, 132(3), 720-722. http://dx.doi.org/10.12693/APhysPolA.132.720
  • Azaz, A. D., Kurkcuoglu, M., Satil, F., Baser, K. H. C., & Tümen, G. (2004). In vitro antioxidant and antimicrobial activities of the essential oils and methanol extracts of Thymus pectinatus Fisch. & Mey. var. pectinatus (Lamiaceae). Journal of Ethnopharmacology, 95(2–3), 287–296.
  • Dirmenci, T., Yıldız, B., & Satıl, F. (2010). Comparative investigation on the phenolic contents and antioxidant activities of some Turkish Thymus species. Natural Product Research, 24(17), 1601–1610.
  • Ergul, M., Guclu, C., Atas, M., Cetin, M. D., Eruygur, N., Ucar, E., & Akpulat, H. A. (2021). In vitro antioxidant, antimicrobial, anticancer activities assessment of Thymus pectinatus, screening of enzyme inhibitory. Fresenius Environmental Bulletin, 30(5), 4868-4874.
  • Gokce, B. (2023). Yeni nesil kozmetik peptid argireline (asetil heksapeptid-8) molekülünün in vitro anti-tirozinaz, anti-kollajenaz, anti-elastaz ve anti hyalüronidaz etkilerinin araştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(2), 227-234. https://doi.org/10.22312/sdusbed.1330756
  • Göze Saygın, A., Göze, İsmihan, Alim, A., Ercan, N., Durmuş, N., Vural, N., & Alim, B. A. (2017). Essentıal oıl of Thymus pectinatus fischmey. var. pectinatus: Chemical formation, antimicrobial, antioxidant, antispasmodic and angiogenic activities. African Journal of Traditional, Complementary and Alternative Medicines, 15(1), 34–41. https://doi.org/10.21010/ajtcam.vi15.1.4
  • Hearing, V. J., & Jiménez, M. (1987). Mammalian tyrosinase--the critical regulatory control point in melanocyte pigmentation. The International Journal of Biochemistry, 19(12), 1141–1147. https://doi.org/10.1016/0020-711x(87)90095-4
  • Marques, R. V., Guillaumin, A., Abdelwahab, A. B., Salwinski, A., Gotfredsen, C. H., Bourgaud, F., ... & Simonsen, H. T. (2021). Collagenase and tyrosinase inhibitory effect of isolated constituents from the moss Polytrichum formosum. Plants, 10(7), 1271. https://doi.org/10.3390/plants10071271
  • Masuda, M., Murata, K., Naruto, S., Uwaya, A., Isami, F., & Matsuda, H. (2012). Matrix metalloproteinase-1 inhibitory activities of Morinda citrifolia seed extract and its constituents in UVA-irradiated human dermal fibroblasts. Biological and Pharmaceutical Bulletin, 35(2), 210-215. https://doi.org/10.1248/bpb.35.210
  • Mata, A. T., Proença, C., Ferreira, A. R., Serralheiro, M. L. M., Nogueira, J. M. F., & Araújo, M. E. M. (2007). Antioxidant and antiacetylcholinesterase activities of five plants used as Portuguese food spices. Food Chemistry, 103(3), 778–786. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2006.09.017
  • Otang-Mbeng, W., & Sagbo, I. J. (2020). Anti-melanogenesis, antioxidant and anti-tyrosinase activities of Scabiosa columbaria L. Processes, 8(2), 236. https://doi.org/10.3390/pr8020236
  • Özçelik, H., & Bebekli, Ö. (2015). Kozmetik sektörüne genel bakış. Anamas Dergisi, 3(4), 3–12.
  • Pilevneli, A. D., & Konuklugil, B. (2020). Marine derived tyrosinase inhibitors. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 37(4), 427-436. https://doi.org/10.12714/egejfas.37.4.15
  • Rathod, N. B., Kulawik, P., Ozogul, F., Regenstein, J. M., & Ozogul, Y. (2021). Biological activity of plant-based carvacrol and thymol and their impact on human health and food quality. Trends in Food Science & Technology, 116, 733-748. https://doi.org/10.1016/j.tifs.2021.08.023
  • Salehi, B., Mishra, A. P., Shukla, I., Sharifi‐Rad, M., Contreras, M. D. M., Segura‐Carretero, A., & Sharifi‐Rad, J. (2018). Thymol, thyme, and other plant sources: Health and potential uses. Phytotherapy Research, 32(9), 1688-1706. https://doi.org/10.1002/ptr.6109
  • Şahin, D., Çağlar, E. Ş., Boran, T., Karadağ, A. E., Özhan, G., & Okur, N. Ü. (2023). Development, characterization of naringenin-loaded promising microemulsion formulations, and demonstration of anti-aging efficacy by in vitro enzyme activity and gene expression. Journal of Drug Delivery Science and Technology, 84, 104422. https://doi.org/10.1016/j.jddst.2023.104422
  • Vardar-Unlu, G., Candan, F., Sokmen, A., Daferera, D., Polissiou, M., Sokmen, M., & Donmez, E. (2003). Antimicrobial and antioxidant activity of the essential oil and methanol extracts of Thymus pectinatus Fisch et Mey. var. pectinatus (Lamiaceae). Journal of Agricultural and Food Chemistry , 51, 63-67.
  • Tohma, H., Gulçin, İ., Bursal, E., Gören, A. C., Alwasel, S. H., & Köksal, E. (2016). Antioxidant activity and phenolic compounds of ginger (Zingiber officinale Rosc.) determined by HPLC-MS/MS. Journal of Food Measurement and Characterization, 10, 109–118.
  • Üstündağ Okur, N., Karadağ, A. E., İpekçi, E., & Bülbül, E. (2020). Kozmetik preparatlar ve kozmetik preparatlarda kullanılan bitkiler. Literatür Eczacılık Bilimleri Dergisi, 9(3), 292–303. https://doi.org/10.33715/lesb.800056
  • Yiğitkan, S., Akdeniz, M., Yener, İ., & Orhan, İ. E. (2022). Thymus pubescens Boiss. et Kotschy ex Celak türünün kimyasal bileşimi ve biyolojik aktiviteleri. South African Journal of Botany, 146, 45-52. https://doi.org/10.1016/j.sajb.2022.02.015
  • Yiğitkan, S., & Fırat, M. (2024). Thymus canoviridis Jalas ve Thymus sipyleus Boiss. uçucu yağlarının kimyasal bileşimi ve biyolojik aktiviteleri. Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, 48(3), 1068-1077. https://doi.org/10.33483/jfpau.1484485

Thymus pectinatus var. pectinatus Uçucu Yağı ve Ekstresinin Anti-aging Potansiyelinin Kollajenaz ve Tirozinaz Enzim İnhibisyonu Üzerinden Değerlendirilmesi

Yıl 2025, Cilt: 2 Sayı: 2, 55 - 60, 30.06.2025

Şeyma Koçak , Eda Sönmez Gürer , Rengin Baydar , Ayşe Esra Karadağ , Ayhan Altıntaş

https://doi.org/10.62425/crihs.1702484

Öz

Amaç: Bu çalışmada, Thymus pectinatus var. pectinatus türünden elde edilen uçucu yağ ve etanolik ekstraktın kollajenaz ve tirozinaz enzimleri üzerindeki inhibitör etkilerini belirleyerek, bu türün anti-aging ve leke karşıtı kozmetik uygulamalardaki potansiyelini değerlendirmek amaçlanmıştır.
Yöntemler: Toprak üstü kısımlara ait kuru bitki örneğinden Clevenger tipi distilasyon düzeneği ile uçucu yağ elde edilmiştir. Kuru örnek öğütülerek etanol ile ekstre edilmiş ve çözücü buharlaştırılmıştır. Elde edilen ekstreler üzerinde anti-kollajenaz ve anti-tirozinaz aktivite çalışmaları yapılmıştır.
Bulgular: Uçucu yağın etanol ekstresine kıyasla daha yüksek anti-kollajenaz (%52.3 ± 0.12 inhibisyon) ve anti-tirozinaz (%73.5 ± 0.23 inhibisyon) aktivitelerine sahip olduğu belirlendi.
Sonuç: Uçucu yağ ve etanolik ekstraktın kollajenaz ve tirozinaz enzimleri üzerinde belirli düzeyde inhibitör aktivite sergilediğini ortaya koymuştur. Ancak karşılaştırmalı analizler sonucunda, uçucu yağın etanol ekstresine kıyasla her iki enzim üzerinde de daha güçlü bir inhibisyon etkisi gösterdiği belirlenmiştir. Bu sonuçlar; özellikle yaşlanma karşıtı ve cilt yenileyici kozmetik formülasyonlarda kekik uçucu yağının hem tek başına hem de diğer anti-kollajenaz ajanlarla birlikte kullanılabilecek etkili bir bileşen olabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

kekik kollajenaz enzimi tirozinaz enzimi thymus pectinatus var pectinatus

Teşekkür

Prof.Dr. Yavuz Bülent KÖSE’ ye bitki tanımlaması için teşekkür ederiz.

Kaynakça

  • Abdelrahim, N. A., Noshy Saad, M., Zaghloul, M. A., & Neaz, O. S. (2023). Assessing the anti-collagenase activity and phytochemical evaluation of eight plants cultivated in Egypt; developing a validation method for the ellagic acid content in Chrysophyllum oliviforme using HPLC-DAD. Natural Product Research, 1–9. https://doi.org/10.1080/14786419.2023.2223737
  • Alğın Yapar, E. (2016). Skin whiteners an overview. Marmara Pharmaceutical Journal, 21(1), 48-53. https://doi.org/10.12991/marupj.259880
  • Alğın Yapar, E., & Tuncay Tanrıverdi, S. (2016). Yaşlanma karşıtı kozmetik yaklaşımlar ve ürün bileşenleri. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(2), 99-109.
  • Askin, H., Yildiz, M., & Ayar, A. (2017). Effects of thymol and carvacrol on acetylcholinesterase from Drosophila melanogaster. Acta Physica Polonica A, 132(3), 720-722. http://dx.doi.org/10.12693/APhysPolA.132.720
  • Azaz, A. D., Kurkcuoglu, M., Satil, F., Baser, K. H. C., & Tümen, G. (2004). In vitro antioxidant and antimicrobial activities of the essential oils and methanol extracts of Thymus pectinatus Fisch. & Mey. var. pectinatus (Lamiaceae). Journal of Ethnopharmacology, 95(2–3), 287–296.
  • Dirmenci, T., Yıldız, B., & Satıl, F. (2010). Comparative investigation on the phenolic contents and antioxidant activities of some Turkish Thymus species. Natural Product Research, 24(17), 1601–1610.
  • Ergul, M., Guclu, C., Atas, M., Cetin, M. D., Eruygur, N., Ucar, E., & Akpulat, H. A. (2021). In vitro antioxidant, antimicrobial, anticancer activities assessment of Thymus pectinatus, screening of enzyme inhibitory. Fresenius Environmental Bulletin, 30(5), 4868-4874.
  • Gokce, B. (2023). Yeni nesil kozmetik peptid argireline (asetil heksapeptid-8) molekülünün in vitro anti-tirozinaz, anti-kollajenaz, anti-elastaz ve anti hyalüronidaz etkilerinin araştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(2), 227-234. https://doi.org/10.22312/sdusbed.1330756
  • Göze Saygın, A., Göze, İsmihan, Alim, A., Ercan, N., Durmuş, N., Vural, N., & Alim, B. A. (2017). Essentıal oıl of Thymus pectinatus fischmey. var. pectinatus: Chemical formation, antimicrobial, antioxidant, antispasmodic and angiogenic activities. African Journal of Traditional, Complementary and Alternative Medicines, 15(1), 34–41. https://doi.org/10.21010/ajtcam.vi15.1.4
  • Hearing, V. J., & Jiménez, M. (1987). Mammalian tyrosinase--the critical regulatory control point in melanocyte pigmentation. The International Journal of Biochemistry, 19(12), 1141–1147. https://doi.org/10.1016/0020-711x(87)90095-4
  • Marques, R. V., Guillaumin, A., Abdelwahab, A. B., Salwinski, A., Gotfredsen, C. H., Bourgaud, F., ... & Simonsen, H. T. (2021). Collagenase and tyrosinase inhibitory effect of isolated constituents from the moss Polytrichum formosum. Plants, 10(7), 1271. https://doi.org/10.3390/plants10071271
  • Masuda, M., Murata, K., Naruto, S., Uwaya, A., Isami, F., & Matsuda, H. (2012). Matrix metalloproteinase-1 inhibitory activities of Morinda citrifolia seed extract and its constituents in UVA-irradiated human dermal fibroblasts. Biological and Pharmaceutical Bulletin, 35(2), 210-215. https://doi.org/10.1248/bpb.35.210
  • Mata, A. T., Proença, C., Ferreira, A. R., Serralheiro, M. L. M., Nogueira, J. M. F., & Araújo, M. E. M. (2007). Antioxidant and antiacetylcholinesterase activities of five plants used as Portuguese food spices. Food Chemistry, 103(3), 778–786. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2006.09.017
  • Otang-Mbeng, W., & Sagbo, I. J. (2020). Anti-melanogenesis, antioxidant and anti-tyrosinase activities of Scabiosa columbaria L. Processes, 8(2), 236. https://doi.org/10.3390/pr8020236
  • Özçelik, H., & Bebekli, Ö. (2015). Kozmetik sektörüne genel bakış. Anamas Dergisi, 3(4), 3–12.
  • Pilevneli, A. D., & Konuklugil, B. (2020). Marine derived tyrosinase inhibitors. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 37(4), 427-436. https://doi.org/10.12714/egejfas.37.4.15
  • Rathod, N. B., Kulawik, P., Ozogul, F., Regenstein, J. M., & Ozogul, Y. (2021). Biological activity of plant-based carvacrol and thymol and their impact on human health and food quality. Trends in Food Science & Technology, 116, 733-748. https://doi.org/10.1016/j.tifs.2021.08.023
  • Salehi, B., Mishra, A. P., Shukla, I., Sharifi‐Rad, M., Contreras, M. D. M., Segura‐Carretero, A., & Sharifi‐Rad, J. (2018). Thymol, thyme, and other plant sources: Health and potential uses. Phytotherapy Research, 32(9), 1688-1706. https://doi.org/10.1002/ptr.6109
  • Şahin, D., Çağlar, E. Ş., Boran, T., Karadağ, A. E., Özhan, G., & Okur, N. Ü. (2023). Development, characterization of naringenin-loaded promising microemulsion formulations, and demonstration of anti-aging efficacy by in vitro enzyme activity and gene expression. Journal of Drug Delivery Science and Technology, 84, 104422. https://doi.org/10.1016/j.jddst.2023.104422
  • Vardar-Unlu, G., Candan, F., Sokmen, A., Daferera, D., Polissiou, M., Sokmen, M., & Donmez, E. (2003). Antimicrobial and antioxidant activity of the essential oil and methanol extracts of Thymus pectinatus Fisch et Mey. var. pectinatus (Lamiaceae). Journal of Agricultural and Food Chemistry , 51, 63-67.
  • Tohma, H., Gulçin, İ., Bursal, E., Gören, A. C., Alwasel, S. H., & Köksal, E. (2016). Antioxidant activity and phenolic compounds of ginger (Zingiber officinale Rosc.) determined by HPLC-MS/MS. Journal of Food Measurement and Characterization, 10, 109–118.
  • Üstündağ Okur, N., Karadağ, A. E., İpekçi, E., & Bülbül, E. (2020). Kozmetik preparatlar ve kozmetik preparatlarda kullanılan bitkiler. Literatür Eczacılık Bilimleri Dergisi, 9(3), 292–303. https://doi.org/10.33715/lesb.800056
  • Yiğitkan, S., Akdeniz, M., Yener, İ., & Orhan, İ. E. (2022). Thymus pubescens Boiss. et Kotschy ex Celak türünün kimyasal bileşimi ve biyolojik aktiviteleri. South African Journal of Botany, 146, 45-52. https://doi.org/10.1016/j.sajb.2022.02.015
  • Yiğitkan, S., & Fırat, M. (2024). Thymus canoviridis Jalas ve Thymus sipyleus Boiss. uçucu yağlarının kimyasal bileşimi ve biyolojik aktiviteleri. Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, 48(3), 1068-1077. https://doi.org/10.33483/jfpau.1484485
Toplam 24 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Farmakognozi
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Şeyma Koçak 0009-0004-7085-4711

Eda Sönmez Gürer 0000-0003-0319-6312

Rengin Baydar 0009-0008-3754-0293

Ayşe Esra Karadağ 0000-0002-3412-0807

Ayhan Altıntaş 0000-0002-9413-0636

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 20 Mayıs 2025
Kabul Tarihi 30 Haziran 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 2 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Koçak, Ş., Sönmez Gürer, E., Baydar, R., … Karadağ, A. E. (2025). Thymus pectinatus var. pectinatus Uçucu Yağı ve Ekstresinin Anti-aging Potansiyelinin Kollajenaz ve Tirozinaz Enzim İnhibisyonu Üzerinden Değerlendirilmesi. Current Research in Health Sciences, 2(2), 55-60. https://doi.org/10.62425/crihs.1702484
AMA Koçak Ş, Sönmez Gürer E, Baydar R, Karadağ AE, Altıntaş A. Thymus pectinatus var. pectinatus Uçucu Yağı ve Ekstresinin Anti-aging Potansiyelinin Kollajenaz ve Tirozinaz Enzim İnhibisyonu Üzerinden Değerlendirilmesi. Curr Res Health Sci. Haziran 2025;2(2):55-60. doi:10.62425/crihs.1702484
Chicago Koçak, Şeyma, Eda Sönmez Gürer, Rengin Baydar, Ayşe Esra Karadağ, ve Ayhan Altıntaş. “Thymus pectinatus var. pectinatus Uçucu Yağı ve Ekstresinin Anti-aging Potansiyelinin Kollajenaz ve Tirozinaz Enzim İnhibisyonu Üzerinden Değerlendirilmesi”. Current Research in Health Sciences 2, sy. 2 (Haziran 2025): 55-60. https://doi.org/10.62425/crihs.1702484.
EndNote Koçak Ş, Sönmez Gürer E, Baydar R, Karadağ AE, Altıntaş A (01 Haziran 2025) Thymus pectinatus var. pectinatus Uçucu Yağı ve Ekstresinin Anti-aging Potansiyelinin Kollajenaz ve Tirozinaz Enzim İnhibisyonu Üzerinden Değerlendirilmesi. Current Research in Health Sciences 2 2 55–60.
IEEE Ş. Koçak, E. Sönmez Gürer, R. Baydar, A. E. Karadağ, ve A. Altıntaş, “Thymus pectinatus var. pectinatus Uçucu Yağı ve Ekstresinin Anti-aging Potansiyelinin Kollajenaz ve Tirozinaz Enzim İnhibisyonu Üzerinden Değerlendirilmesi”, Curr Res Health Sci, c. 2, sy. 2, ss. 55–60, 2025, doi: 10.62425/crihs.1702484.
ISNAD Koçak, Şeyma vd. “Thymus pectinatus var. pectinatus Uçucu Yağı ve Ekstresinin Anti-aging Potansiyelinin Kollajenaz ve Tirozinaz Enzim İnhibisyonu Üzerinden Değerlendirilmesi”. Current Research in Health Sciences 2/2 (Haziran2025), 55-60. https://doi.org/10.62425/crihs.1702484.
JAMA Koçak Ş, Sönmez Gürer E, Baydar R, Karadağ AE, Altıntaş A. Thymus pectinatus var. pectinatus Uçucu Yağı ve Ekstresinin Anti-aging Potansiyelinin Kollajenaz ve Tirozinaz Enzim İnhibisyonu Üzerinden Değerlendirilmesi. Curr Res Health Sci. 2025;2:55–60.
MLA Koçak, Şeyma vd. “Thymus pectinatus var. pectinatus Uçucu Yağı ve Ekstresinin Anti-aging Potansiyelinin Kollajenaz ve Tirozinaz Enzim İnhibisyonu Üzerinden Değerlendirilmesi”. Current Research in Health Sciences, c. 2, sy. 2, 2025, ss. 55-60, doi:10.62425/crihs.1702484.
Vancouver Koçak Ş, Sönmez Gürer E, Baydar R, Karadağ AE, Altıntaş A. Thymus pectinatus var. pectinatus Uçucu Yağı ve Ekstresinin Anti-aging Potansiyelinin Kollajenaz ve Tirozinaz Enzim İnhibisyonu Üzerinden Değerlendirilmesi. Curr Res Health Sci. 2025;2(2):55-60.
 Kapak Resmi İndir

Content of this journal is licensed under a Creative Commons Attribution NonCommercial 4.0 International License