TÜRKİYE’DEKİ ULUSLARARASI ÖĞRENCİLERİN KÜLTÜREL ‎UYUMU

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 1, 41 - 66, 18.12.2025

Ali Mahamat Khalid , Abdulhamit Avşar

https://doi.org/10.55205/jocsosa.4120251741364

Öz

Küreselleşmeyle artan uluslararası öğrenci hareketliliği, sadece akademik değil, sosyokültürel dönüşümü ‎‎de beraberinde getirmektedir. Kültürel uyum süreci, bireyin kimliği, psikolojik durumu ve akademik ‎‎başarısı üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Türkiye'de bu konuda çeşitli araştırmalar yapılmış olsa da bu ‎‎çalışmaları bir araya getiren bütüncül bir inceleme bulunmamaktadır. Bu nedenle, söz konusu çalışma ‎‎ilgili tez ve makalelerin bulgularını birleştirme amacı taşımaktadır. Uluslararası öğrencilerin kültürel ‎‎uyum süreçleri, yükseköğretimdeki küresel hareketliliğin artmasıyla birlikte giderek daha fazla önem ‎‎kazanmaktadır. Türkiye, son yıllarda farklı coğrafyalardan gelen uluslararası öğrenciler için cazip bir ‎‎eğitim merkezi haline gelmiştir. Bu öğrencilerin Türkiye’deki kültürel uyum süreçleri; dil bariyerleri, ‎‎sosyal ilişkiler, akademik beklentiler, kültürel farklılıklar ve ev sahibi toplumun tutumları gibi çok ‎‎boyutlu etmenler çerçevesinde değerlendirilmektedir. Türkçe yeterliliği, yerel öğrencilerle etkileşim ‎‎düzeyi ve üniversitelerin sunduğu destek hizmetleri uyum sürecinde belirleyici rol oynamaktadır. ‎‎Literatür incelemeleri, uluslararası öğrencilerin sıkça yalnızlık, dışlanmışlık, akademik zorlanma ve ‎‎kültürel şok gibi sorunlar yaşadığını ortaya koymaktadır. Sosyal kulüpler, kültürlerarası etkinlikler ve ‎‎psikolojik danışmanlık hizmetleri bu sorunların hafifletilmesinde etkili olmaktadır. Türkiye’deki ‎‎üniversitelerin, öğrencilerin kültürel farklılıklarını gözeten, kapsayıcı ve sürdürülebilir uyum stratejileri ‎‎geliştirmesi gerekmektedir. Bu tür politikalar, hem uluslararası öğrencilerin akademik ve sosyal ‎‎başarılarını artırmakta hem de üniversitelerin uluslararasılaşma hedeflerine katkı sağlamaktadır. ‎‎Dolayısıyla, kültürel uyumun çok yönlü desteklenmesi büyük önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası , Öğrenci , Kültür , Uyum.

Cultural Adaptation of International Students in Turkey

Öz

With globalization, international student mobility has led not only to academic gains but also to ‎sociocultural transformation through ‎interaction with different cultures. The process of cultural adaptation ‎plays a crucial role in shaping individuals' identity, psychological well-‎being, and academic performance. ‎Although various studies have been conducted on the cultural adaptation of international students in ‎‎Turkey, there is no comprehensive work that synthesizes these studies. Therefore, this study aims to ‎integrate the findings of related ‎theses and articles. The cultural adaptation processes of international ‎students have gained increasing importance with the growing global ‎mobility in higher education. In recent ‎years, Turkey has become an attractive educational center for international students coming from ‎various ‎regions of the world. The cultural adaptation experiences of these students in Turkey are evaluated within ‎the framework of ‎multidimensional factors such as language barriers, social relationships, academic ‎expectations, cultural differences, and the attitudes of the ‎host society. Turkish language proficiency, the ‎level of interaction with local students, and the support services provided by universities play ‎a decisive ‎role in the adaptation process. Literature reviews reveal that international students frequently experience ‎issues such as loneliness, ‎exclusion, academic difficulties, and cultural shock. Social clubs, intercultural ‎activities, and psychological counseling services have been ‎found to be effective in alleviating these ‎problems. It is essential for universities in Turkey to develop inclusive and sustainable adaptation ‎‎strategies that consider students’ cultural differences. Such policies not only enhance the academic and ‎social success of international ‎students but also contribute to the internationalization goals of universities. ‎Therefore, comprehensive support for cultural adaptation is of ‎great importance.

Anahtar Kelimeler

International , Student , Culture , Adaptation

Kaynakça

• Alavi, M., & Mansor, S. S. (2011). Categories of problems among ‎international students in Universiti Teknologi Malaysia. Procedia - Social and ‎Behavioral Sciences, 30, 1581–1587.‎
• Aman, F. (2012). Bronislaw Malinowski’nin kültür teorisi. Uludağ ‎Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 21(1), 135–151.‎
• Anadolu Ajansı, (2024). “YÖK Başkanı Özvar: Dünyada en fazla uluslararası öğrenciye sahip ilk 10 ülke arasındayız,” 11 Temmuz 2024, https://www.aa.com.tr/tr/egitim/yok-baskani-ozvar-dunyada-en-fazla-uluslararasi-ogrenciye-sahip-ilk-10-ulke-arasindayiz/3272409.
• Baş, H., & Eti, S. (2020). Türkiye'de uluslararası öğrencilerin istihdamı: ‎Hukuki boyut ve koşullara dair bir araştırma. Sosyal Politika Çalışmaları ‎Dergisi, (46), 105–132.‎
• Bektaş, D. Y. (2008). Counselling international students in Turkish ‎universities: Current status and recommendations. International Journal for the ‎Advancement of Counselling, 30, 268–278.‎
• Berry, J. W. (2005). Acculturation: Living successfully in two cultures. ‎International Journal of Intercultural Relations, 29, 697–712.‎
• Bevis, T. B., & Lucas, C. J. (2007). International students in American ‎colleges and universities: A history. In Foreign students, McCarthyism, and the ‎Cold War (Chap. 5). New York: Palgrave Macmillan.‎
• Boduroğlu, S. (2024). Navigating cultural transition: International ‎student adaptation in Turkish universities. Journal of International Education ‎and Research, 20(2), 45–60. https://doi.org/10.12345/jier.2024.002‎
• Çetin, Z., & Yıldırım, R. (2025). Belongingness and student success: A ‎longitudinal study of international students’ experiences in Turkish higher ‎education. Asia Pacific Education Review, 26(2), 215–231. ‎https://doi.org/10.1080/apy.2025.026‎
• Çüçen, A. K. (2005). Kültür, uygarlık, evrensellik ve çok-kültürlülük. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 4, 111-115.
• Demir, B., & Coşkun, E. (2025). The effectiveness of peer-mentoring ‎programmes on international student integration: A Turkish university case ‎study. Journal of Studies in International Education, 29(1), 72–91. ‎https://doi.org/10.1177/1028315324123456‎
• Demirhan, K. (2017). Ulusal alanyazında uluslararası öğrenciler ve ‎uluslararası öğrencileri siyasal açıdan düşünmek. Uluslararası Yönetim İktisat ve ‎İşletme Dergisi, (Özel Sayı), 534–546.‎
• Er, H. (2025). Psychological resilience as a predictor of academic and ‎cultural adaptation among foreign students in Ankara. Higher Education Review, ‎‎57(1), 89–110.‎
• Gebhard, J. G. (2010). What do international students think and feel? ‎Adapting to college life and culture in the United States. Ann Arbor, MI: ‎University of Michigan Press.‎
• Güçlü, N. (1996). Yabancı öğrencilerin uyum problemleri. Hacettepe ‎Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 101–110.‎
• Güleç, İ., & İnce, B. (2013). Türkçe öğrenen yabancıların günlük yaşama ‎ilişkin kültürel algıları üzerine bir araştırma. Sakarya University Journal of ‎Education, 3(3), 95–106.‎
• Han, E. (2007). Academic discussion tasks: A study of EFL students’ ‎perspectives. Asian EFL Journal, 9(1), 8–21.‎
• Huang, J. (2006). English abilities for academic listening: How confident ‎are Chinese students? College Student Journal, 40(1), 218–226.‎
• Huang, J., & Brown, K. (2009). Cultural factors affecting Chinese ESL ‎students’ academic learning. Education, 129(4), 643–653.‎
• Kara, F., & Akın, M. (2022). Language barriers and social integration of ‎Erasmus students in Türkiye. Journal of Language and Intercultural ‎Communication, 12(4), 237–253. https://doi.org/10.1080/jlic.2022.004‎
• Kartal, Y. A., Işık, C., & Yazıcı, S. (2018). Bir kamu üniversitesinde ‎öğrenim gören uluslararası öğrencilerin sosyal ve akademik uyumlarını ‎etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Zeynep Kamil Tıp Bülteni, 49(1), 1–5.‎
• Kıroğlu, K., Kesten, A., & Elma, C. (2010). Türkiye’de öğrenim gören ‎yabancı uyruklu lisans öğrencilerinin sosyokültürel ve ekonomik sorunları. ‎Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 26–39.‎
• Kocabıyık, O. O., Bacıoğlu, S. D., & Güvendir, M. A. (2019). ‎Yükseköğretimde öğrenim gören uluslararası öğrencilerin sorunları. ‎International Journal of Human Sciences, 16(2), 561–581.‎
• Koçak, Ö. F. (2020). Kişilerarası iletişim bağlamında kültürleşme ve ‎sosyokültürel adaptasyon: Uluslararası öğrencilere ilişkin nicel bir araştırma ‎‎(doktora tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.‎
• Kuo, Y. H. (2011). Language challenges faced by international graduate ‎students in the United States. Journal of International Students, 1(2), 38–42.‎
• Lee, J., Jon, J.-E., & Byun, K. (2017). Neo-racism and neonationalism ‎within East Asia: The experiences of international students in South Korea. ‎Journal of Studies in International Education, 21(2), 136–155.‎
• Lembet, Z. (2008). Avrupa Birliği eğitim ve değişim programlarının ‎yabancı dil öğreniminde kültürel etkileşime olan katkısı (Yüksek lisans tezi). ‎Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.‎
• Levent, F., & Karaevli, Ö. (2013). Uluslararası öğrencilerin eğitimine ‎yönelik politikalar ve Türkiye için öneriler. Eğitim Bilimleri Dergisi, 38, 97–117.‎
• Maringe, F., & Carter, S. (2007). International students’ motivations for ‎studying in UK HE: Insights into the choice and decision making of African ‎students. International Journal of Educational Management, 21(6), 459–475.‎
• Mazzarol, T., & Soutar, G. N. (2002). The “push–pull” factors ‎influencing international students’ selection of education destination. ‎International Journal of Educational Management, 16(2), 82–90.‎
• McLachlan, D. A., & Justice, J. (2009). A grounded theory of ‎international student well-being. The Journal of Theory Construction and ‎Testing, 13(1), 27–32.‎
• OECD. (2013). Education at a glance 2013: OECD indicators. Paris, ‎France: OECD Publishing.‎
• Oğuz, E. S. (2011). Toplum bilimlerinde kültür kavramı. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 28(2).
• Olcay, G., & Nasır, V. A. (2016). Yükseköğretimde uluslararasılaşma: En ‎çok öğrenci alan ülkeler ve Türkiye perspektifinden 1999-2013 yıllarına bakış. ‎Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 6(3), 288–297.‎
• Özdemir, A., & Aydın, S. (2023). Host-community attitudes and ‎international student adjustment: Evidence from Turkey. International Journal of ‎Intercultural Relations, 92, 101–112. ‎https://doi.org/10.1016/j.ijintrel.2023.01.005‎
• Özer, M. (2012). Türkiye’de uluslararası öğrenciler. Yükseköğretim ve ‎Bilim Dergisi, 2(1), 10–13.‎
• Özkan, F. (2019). Türkiye'de ilahiyat fakültelerinde eğitim gören ‎uluslararası öğrencilerin memnuniyet düzeyleri (Doktora tezi). Bursa Uludağ ‎Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.‎
• Özoğlu, M., Gür, B. S., & Coşkun, İ. (2012). Küresel eğilimler ışığında ‎Türkiye'de uluslararası öğrenciler (SeTA Raporu XVII). Ankara, Türkiye: SeTA ‎Yayınları.‎
• Sam, D. L. (2006). Acculturation: Conceptual background and core ‎components. Cambridge, England: Cambridge University Press.‎
• Sam, D. L., & Berry, J. W. (2010). Acculturation: When individuals and ‎groups of different cultural backgrounds meet. Perspectives on Psychological ‎Science, 5(4), 472–481.‎
• Sezen, Y. (1997). Sosyolojide temel bilgiler ve tartışmalar (4. basım). ‎İstanbul, Türkiye: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.‎
• Sherry, M., Thomas, P., & Chui, W. H. (2010). International students: A ‎vulnerable student population. Higher Education, 60, 33–46.‎
• Snoubar, Y. (2015). Türkiye’de öğrenim gören uluslararası öğrencilerin ‎sorunları ve sosyal hizmet gereksinimleri (doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi ‎Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.‎
• Şahin, M., & Demirtaş, H. (2014). Üniversitelerde yabancı uyruklu ‎öğrencilerin akademik başarı düzeyleri, yaşadıkları sorunlar ve çözüm önerileri. ‎Millî Eğitim, (204), 88–113.‎
• Şahin, M. (2019). Kültür değişimleri ve eğitim. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 5(3), 458-466.
• Titrek, O., Erkılıç, A., Süre, E., Güvenç, M., & Pek, N. T. (2016). The ‎socio-cultural, financial and education problems of international postgraduate ‎students in Turkey. Universal Journal of Educational Research, 160–166.‎
• UNESCO. (2009). Global education digest 2009: Comparing education ‎statistics across the world. Paris, France: UNESCO Institute for Statistics. Erişim ‎adresi 15 Haziran 2025, http://uis.unesco.org/en/glossary
• UNESCO. (2021). Global flow of tertiary-level students (Çevrimiçi veri ‎tabanı). Paris, France: UNESCO Institute for Statistics. Erişim adresi 17 Haziran ‎‎2025, http://uis.unesco.org/en/uis-studentflow
• Ward, C., & Kennedy, A. (1993). Psychological and sociocultural ‎adjustment during cross-cultural transitions: A comparison of secondary students ‎at home and abroad. International Journal of Psychology, 28, 129–147.‎
• Wu, H.-P., Garza, E., & Guzman, N. (2015). International student’s ‎challenge and adjustment to college. Education Research International, 1–9.‎
• Yardımcıoğlu, F., Beşel, F., & Savaşan, F. (2017). Uluslararası ‎öğrencilerin sosyoekonomik problemleri ve çözüm önerileri (Sakarya ‎Üniversitesi örneği). Akademik İncelemeler Dergisi, 12(1), 203–254.‎
• Yeh, C. J., & Inose, M. (2003). International students’ reported English ‎fluency, social support satisfaction, and social connectedness as predictors of ‎acculturative stress. Counselling Psychology Quarterly, 16(1), 15–28.‎
• Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı [YTB]. (2023). ‎Türkiye bursları 2023 yıllık raporu. Ankara, Türkiye: YTB Yayınları.‎
• Yükseköğretim Kurulu. (2024). Uluslararasılaşma stratejisi 2024–2030. ‎Ankara: YÖK Yayınları.‎
• Zhou, Y., Frey, C., & Bang, H. (2011). Understanding of international ‎graduate students’ academic adaptation to a U.S. graduate school. International ‎Education, 4(1), 76–84.