Geleceğin Dirençli Kenti: Esenler NAR İnovasyon Bölgesi

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 2, 119 - 146, 12.08.2022

Elcin Sari , Sevim Pelin Öztürk , İmdat As

Öz

Dünya Bankası, 2050’ye kadar kentlerinin dünya nüfusunun yaklaşık %70’ine ev sahipliği yapacağını öngörmektedir. Günümüz krizleri ile artan kırılganlıklar nedeniyle kentlerin gelecek plan vizyonlarında, dirençlilik yaklaşımını öne çıkarması önemlidir. Artan nüfus ve kentlerin mekansal olarak yayılması, beklenmedik ekolojik ve çevresel sorunlarda artışa, temiz tatlı su gibi doğal kaynaklar üzerinde baskılara ve olumsuzluklara neden olmaktadır. Mekansal planlama disiplini, oluşan bu yeni koşulların yarattığı olumsuzluklara yanıt üretme çabası ile sürekli değişen beklenmedik koşullara uyum sağlayabilen ve kendini sürdürerek yenileyebilen kentsel ve bölgesel sistemlerin nasıl yaratılacağı üzerine çalışmaktadır. Değişen koşullara dayanıklı, onlara uyum sağlayabilen ve olumsuz koşulları yeniden yapılanma için kullanan, kentsel ve bölgesel sistemler yaratılması gereklidir. Bu makalede, İstanbul Esenler ilçesinde, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından kurulan, Geleceğin Şehri NAR İnovasyon Bölgesi’nde dirençlilik ile ilgili yaklaşımlarımızı sunmaktayız. Ekonomik İşbirlik ve Kalkınma Örgütü (OECD), şehrin dirençlilik göstergelerini ekonomi, toplum, yönetişim ve çevre olmak üzere dört ana başlık altında toplamıştır. Bu bağlamda şehir kurgusu, teknoloji yaklaşımları ve akıllı şehir uygulamaları ile kent dirençliliğine çözüm önerilerimizi sunmaktayız. Yapılan çalışmanın, kurulacak olan yeni akıllı şehirler için örnek teşkil edeceği öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Akıllı Şehirler, Dirençlilik, Geleceğin Şehirleri, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri, Şehir Planlama, Kentsel Tasarım

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK- 2232 Uluslararası Lider Araştırmalar Programı

Proje Numarası

118C284

Teşekkür

Bu çalışmanın yürütülmesinde değerli katkılarını sunan İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) City Development through Design Intelligence (CIDDI) laboratuvarından Yüksek Lisans Öğrencilerimiz, Hatice Kübra Saraoğlu Yumni’ye ve Süedanur Özden’e teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Referans1 Abella, A., Ortiz-de-Urbina-Criado, M., & De-Pablos-Heredero, C. (2017). A model for the analysis of data-driven innovation and value generation in smart cities’ ecosystems. Cities, 64, 47–53.
• Referans2 Abreu, D. P., Velasquez, K., Curado, M., & Monteiro, E. (2017). A resilient internet of things architecture for smart cities. Annals of Telecommunications, 72(1–2), 19–30. https://doi.org/10.1007/s12243-016-0530-y.
• Referans3 Ahvenniemi, H., Huovila, A., Pinto-Seppa, I., & Airaksinen, M. (2017). What are the differences between sustainable and smart cities. Cities, 60, 234-245. Alberti, M. and Marzluff, J. M. (2003). Ecological resilience in urban ecosystems: Linking urban patterns to human and ecological functions. Urban Ecosystems, 7(3), 241-265.
• Referans4 Albino, V., Berardi, U., & Dangelico, R. M. (2015). Smart cities: Definitions, dimensions, performance, and initiatives. Journal of Urban Technology, 22(1), 1–19. https://doi.org/10.1080/10630732.2014.942092.
• Referans5 Bansal, N., Mukherjee, M., & Gairola, A. (2017). From poverty, inequality to smart city. Springer Transactions in Civil and Environmental Engineering (s. 109-122). Springer. https://doi.org/10.1007/978-981-10-2141-1.
• Referans6 Batty, M., Axhausen, K. W., Giannotti, F., Pozdnoukhov, A., Bazzani, A., Wachowicz, M., Portugali, Y. (2012). Smart cities of the future. European Physical Journal: Special Topics, 214(1), 481–518. https://doi.org/10.1140/epjst/e2012-01703-3.
• Referans7 Berrone, P., & Ricart, J. (2020). IESE Cities in Motion Index. https://media.iese.edu/research/pdfs/ST-0542-E.pdf.
• Referans8 Bibri, S. E. & Krogstie, J. (2021). A novel model for data-driven smart sustainable cities of the future: A strategic roadmap to transformational change in the era of big data. Future Cities and Environment, 7(1): 3, 1–25. https://doi.org/10.5334/fce.116.
• Referans9 Brand, F., & Jax, K. (2007). Focusing the meaning(s) of resilience: Resilience as a descriptive concept and a boundary object. Ecology and Society, 12(1), 1-23.
• Referans10 Bris, A., Cabolis, C., Lanvin, B., Caballero, J., Hediger, M., Jobin, C., et al. (2021). Smart City Index 2021.
• Referans11 Coaffee, J. (2013). Rescaling and responsibilising the politics of urban resilience: From national security to local place-making. Politics, 33(4), 240-252.
• Referans12 Damurski, L. (2016). Smart city, integrated planning, and multilevel governance: A conceptual framework for e-planning in Europe. International Journal of E-Planning Research, 5(4), 41–53.
• Referans13 da Silva, C. A., dos Santos, E. A., Maier, S. M., & da Rosa, F. S. (2019). Urban resilience and sustainable development policies: An analysis of smart cities in the state of Sao Paulo. Revista de Gestao , 27(1), 61–78. https://doi.org/10.1108/rege-12-2018-0117.
• Referans14 Davoudi, S. (2012). Resilience: A bridging concept or a dead end? S. Davoudi, & L. Porter (Dü) içinde, Planning Theory & Practice (Cilt 13, s. 299-333). Routledge Taylor & Francis Group.
• Referans15 de Falco, S., Angelidou, M., & Addie, J. P. D. (2019). From the “smart city” to the “smart metropolis”? Building resilience in the urban periphery. European Urban and Regional Studies, 26(2), 205–223. https://doi.org/10.1177/0969776418783813.
• Referans16 “'Dünyanın En Büyük 250 Müteahhidi' açıklandı! Türkiye'den 44 şirket listede” Hürriyet Gazetesi, 7 Ocak 2020, https://bit.ly/3M7SQot, 1 Haziran 2022’da erişildi.
• Referans17 Engle, N., Bremond, A., Malone, E., & Moss, R. (2013). Towards a resilience indicator framework for making climate-change adaptation decisions. Mitigation and Adaptation Strategies for Global Change, 19, 1295-1312.
• Referans18 Eraydin, A. (2013). “Resilience Thinking” for Planning in Resilience thinking in urban planning (pp. 17-37): Springer.
• Referans19 Eraydın, A. (2016). Yeni koşullara uyumu sağlarken, mevcut değerleri korumak: Ekonomik gelişme, toplumsal bütünleşme ve ekolojik yapıyı sürdürebilmek için yeni bir yaklaşım. 10. Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu, TEPAV 19 Şubat 2016, “Toplum, İktisat ve Çevre Üçgeninde Karar Vermek”
• Referans20 Fujinawa, Y., Kouda, R., & Noda, Y. (2015). The resilient smart city (an proposal). Journal of Disaster Research, 10(2), 319-325. https://doi.org/10.20965/jdr.2015.p0319.
• Referans21 Galantini, Z., & Tezer, A. (2011). Dayanıklılık kuramının kent planlama ile ilişkilendirilmesi.
• Referans22 Gargiulo, C., & Zucaro, F. (2015). Smartness and urban resilience a model of energy saving. TEMA-Journal of Land Use Mobility and Environment, 8, 81-102. http://dx.doi.org/10.6092/1970-;9870/3661 .
• Referans23 Goldschalk, D. (2003). Urban Hazard Mitigation: Creating Resilient Cities. The Natural Hazards Review, 4(3), 136-143.
• Referans24 Han, H., & Hawken, S. (2018). Introduction: innovation and identity in next-generation. City Culture and Society, 12, 1-4. https://doi.org/10.1016/j.ccs.2017.12.003.
• Referans25 Heylighen, F. (2002). The Science of Selforganization and Adaptivity. Brussels: Center "Leo Apostel", Free University of Brussels.
• Referans26 Hiller, J. S., & Blanke, J. M. (2017). Smart cities, big data, and the resilience of privacy. Hastings Law Journal, 68(2), 309–356.
• Referans27 Holling, C. (1973). Resilience and stability of ecological systems. Annual Review of Ecology and Systematics, 4(1), 1-23.
• Referans28 Honiden, T. Resilient Cities. Mayıs 29, 2022 tarihinde https://www.oecd.org/cfe/regionaldevelopment/resilient-cities.htm adresinden alındı.
• Referans29 Hudson, R. (2009). Resilient regions in an uncertain world: wishful thinking or a practical reality? Cambridge Journal of Regions, Economy and Society, 1–15.
• Referans30 İstanbul ili, Esenler ilçesi Kuzey (Topkule-Baştabya) Rezerv Yapı Alanı 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı
• Referans31 İstanbul ili, Esenler ilçesi Kuzey (Topkule-Baştabya) Rezerv Yapı Alanı 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı
• Referans32 Kavehvash, Z. (2016). Improved multi-camera smart traffic surveillance system for resilient cities. Scientia Iranica, 23(4), 1641-1647. https://doi.org/10.24200/sci.2016.2235.
• Referans33 Kotevska, O., Kusne, A. G., Samarov, D. V., Lbath, A., & Battou, A. (2017). Dynamic network model for smart city data-loss resilience case study: City-To-City network for crime analytics. IEEE Access, 5, 20524–20535. https://doi.org/10.1109/ACCESS.2017.2757841
• Referans34 Kummitha, R., & Crutzen, N. (2017). How do we understand smart cities? An evolutionary perspective. Cities, 67, 43-52. https://doi.org/10.1016/j.cities.
• Referans35 Kurum, M. [murat.kurum]. (2022, 11 Şubat). "...Esenler'de “NAR İNOVASYON BÖLGESİ” adını verdiğimiz alanı, yeni teknolojilerin test edilebileceği “YAŞAYAN BİR ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK LABARATUVARI” olarak tasarladık. Elektrikli araç altyapısından akıllı ulaşıma, yenilikçi yapı tiplerinden yapay zeka ile yönetilen evlere, yeraltı atık toplamadan şehir için tarıma kadar 108 ayrı alanda uygulama raporlarımızı hazırladık." [Tweet].https://twitter.com/murat_kurum/status/1492115053033803780?s=24&t=0cxzr31DV7g4r8TU0suDXQ
• Referans36 Labaka, L., Marana, P., Gimenez, R., & Hernantes, J. (2019). Defining the roadmap towards city resilience. Technological Forecasting and Social Change, 146, 281–296.
• Referans37 Lang, T. (2010). Urban resilience and new institutional theory - a happy couple for urban and regional studies. B. Müller (Dü.) içinde, German Annual of Spatial Research and Policy (s. 15-24). Verlag Berlin Heidelberg: Springer.
• Referans38 Leichenko, R. (2011). Climate change and urban resilience. Current Opinion in Environmental Sustainability, 3(3), 164–168.
• Referans39 Lytras, M. D., & Visvizi, A. (2018). Who uses smart city services and what to make of it: Toward interdisciplinary smart cities research. Sustainability, 10(6), 1998. https://doi.org/10.3390/su10061998.
• Referans40 Meerow, S., Newell, J., & Stults, M. (2016). Defining urban resilience: a review. Landscape and Urban Planning, 147, 38-49. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.
• Referans41 Milletlerarası Andlaşma. (2021, 7 Ekim). Resmi Gazete (sayı: 31621). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/10/20211007M1-1.pdf
• Referans42 Montgomery, L. (2019). Smart City Development Poised for Significant Growth. Mayıs 2022 tarihinde My Tech Decisions: www.elsevier.com/locate/scs adresinden alındı.
• Referans43 Moraci, F., Errigo, M., Fazia, C., Burgio, G., & Foresta, S. (2018). Making less vulnerable cities: Resilience as a new paradigm of smart planning. Sustainability, 10(3), 1-18. https://doi.org/10.3390/su10030755.
• Referans44 Moraci, F., Fazia, C., & Errigo, M. F. (2018). Smart tools for energy resilient city. Annales de Chimie–Science des Matériaux, 42(4), 459–470. https://doi.org/10.3166/ACSM.42.459-470.
• Referans45 Pickett, S., Cadenasso, M., & Grove, J. (2004). Resilient cities: Meaning, models, and metaphor for integrating the ecological, socio-economic, and planning realms. Landscape and Urban Planning, 69(4), 369-384. https://doi.org/10.1016/j.
• Referans46 Shah, S. A., Seker, D. Z., Rathore, M. M., Hameed, S., Ben Yahia, S., & Draheim, D. (2019). Towards disaster resilient smart cities: Can internet of things and big data analytics be the game changers? IEEE Access, 7, 91885–91903. https://doi.org/10.1109/ACCESS.2019.2928233.
• Referans47 Simmie, J., & Martin, R. (2010). The economic resilience of regions: Towards an evolutionary approach. Cambridge Journal of Regions, Economy and Society, 3(1), 27-43.
• Referans48 Şeker, M. (2011). İstanbul’da Yaşam Kalitesi Araştırması. İstanbul Ticaret Odası Yayını, Express Basımevi, İstanbul.
• Referans49 Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu, “Esenler Akıllı Şehir Odaklı İhtisas Teknoloji Geliştirme Bölgesi” olarak tesis edilmesi hakkında kanun. (2021, 4 Haziran). Resmi Gazete (sayı: 31502). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/06/20210605-3.pdf
• Referans50 Walker, B. and Salt, D. (2006). Resilience thinking: sustaining ecosystems and people in a changing world, Washington DC: Island Press
• Referans51 World Bank. (2020). Urban Development, Available at: https://www.worldbank.org/en/topic/urbandevelopment/overview#1, Accessed in 30 May 2022
• Referans52 Zach, F., Kretschmer, F., & Stoeglehner, G. (2019). Integrating energy demand and local renewable energy sources in smart urban development zones: New options for climate-friendly resilient urban planning. Energies, 12(19), 3672. https://doi.org/10.3390/en12193672.
• Referans53 Zhou, Q., Zhu, M., Qiao, Y., Zhang, X., & Chen, J. (2021). Achieving resilience through smart cities? Evidence from China, Habitat International, 111, 102348, https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2021.102348.
• Referans54 Zhu, S., Li, D., & Feng, H. (2019). Is smart city resilient? Evidence from China. Sustainable Cities and Society, 50, 101636. https://doi.org/10.1016/j.scs.2019.101636