Türkiye’de Profesyonel Sporcuların Çalışma Koşulları ve Örgütlenme Eğilimleri

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 55, 1873 - 1912, 01.01.2017

Ufuk Aydın Verda Canbey Özgüler Fatma Kocabaş Dilek Yalız Solmaz Hakan Katırcı Seher Demirkaya Arif Yüce Hilmi Etci

Öz

Profesyonel spor sektörü yalnızca sporcu ve kulüplerden oluşmamaktadır; spor federasyonları, seyirciler/taraftarlar, medya ve yayıncı kuruluşlar da sektörün işleyişinde büyük önem taşımaktadır. Türkiye’de sektör olarak profesyonel sporda örgütlenme son derece zayıftır ve özellikle alt liglerde yer alan sporcuların çalışma koşullarının iyileştirilmesinde örgütlenmenin gereksiz olduğu düşünülmektedir. Avrupa ülkelerinin tersine ülkemizde bu alanda ciddi, katılımcı ve büyük bir oluşuma rastlanmamaktadır. Dünyadaki örneklerde ise profesyonel sporcuların çalışma koşullarının geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasının çoğunlukla sendikalarca gerçekleştirildiği ifade edilebilir. Çoğu Avrupa ülkesinde ve Amerika’da profesyonel sporcuların ciddi bir sendikalaşma içinde oldukları ve kurdukları sendikalarla önemli haklar elde ettikleri görülmektedir. Bu konuda bir taraftan ülkemizdeki sendikal bilincin düşüklüğü, diğer taraftan “sporcuların sendikaya ihtiyaç duymayacağı” önyargısının etkili olduğu söylenebilir. Bu çalışmada amaç, profesyonel futbolcuların çalışma koşulları ve örgütlenme eğilimlerinin ortaya konulması, örgütlenme iyileştirilmesinde örgütlenmenin/sendikalaşmanın alabileceği rolün geliştirilmesi

Anahtar Kelimeler

Spor, Futbol, Çalışma Koşulları, Örgütlenme Eğilimi, Sendika

Working Conditions and Organisational Tendencies of Professional Sportsmen in Turkey: The Case of Footballers and Football Teams

Öz

The professional sports sector is not only composed of sportsman and sport clubs but also sports federations, spectators, fans, the media and broadcasters are of crucial to the sector. Trade Unionism in professional sports sector in Turkey is extremely weak and as a sector, it is thought that organizing is unnecessary or inadequate especially for improving the working conditions of the sportsman in the lower leagues. Turkey has no serious, participatory and large organisation in this sector, although unions have acted to improve sportsmen’ working conditions and rights throughout the world and professional sportsmen have gained significant rights through unionisation in many European countries and the United States. The absence of unionisation in Turkey might result from sportsmen’ low level of union consciousness and the belief that they do not need unions. This study aims to identify the place and importance of organisation/unionisation in the professional football sector, to raise union consciousness, to determine the roles that unions can play in improving working conditions and to suggest actions to establish and strengthen unions. For this purpose, a questionnaire to the players who played in leagues on professional football sector was conduct and the results were tried to be evaluated in accordance with stated aims

Anahtar Kelimeler

Sports, Football, Working Conditions, Organisational Tendency, Union

Kaynakça

• Afacan, E., Bal, H., Gümüşdağ, H. ve Çobanoğlu, G. (2014) “Sosyolojik Açıdan Futbol ve Profesyonellik”, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, (2), 525-542. http://www.sbedergi.hitit.edu.tr/article/view/5000092684/5000086221 (12.02.2017).
• Aksoy, O. (2010) “Profesyonel Futbolcunun İş Sözleşmesi”, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Akyıldız, A. (2015) “Kamu Hizmeti Olan Sporun Özendirilmesi ve Örgütlenmesi” T. Çağlar (Ed.), Ankara Barosu Spor Hukuku Kurulu Av. Mustafa Kemal Kaya Armağanı içinde, Ankara: Afşaroğlu Matbaacılık, 65-119.
• Aydın, U. (2007) Profesyonel Sporda Sendikalaşma: PFA Örneği ve Türkiye, Ankara: Türk-İş Yayınları.
• Aydın, U. (2013) “Profesyonel Futbolcuların Örgütlenme Deneyimleri Işığında Atipik İstihdam Biçimlerinde Çalışanların Sendika ve Toplu Sözleşme Hakkı”, Kocaeli Barosu, Kocaeli Üniversitesi ve Türk Barolar Birliği tarafından düzenlenen “Çalışma Yaşamının Güncel Sorunları” Sempozyumu, 4 Mayıs 2013, Kocaeli: Kocaeli Barosu.
• Aydın, Z. (2013) “Spor Genel Müdürlüğü’nün Kuruluşu ve Spor Örgütlenmesi” T. Çağlar (Ed.), Spor Hukuku Kurulu Av. İsmail İnan Armağanı içinde, Ankara: Salmat Basım, 37-119.
• Balcı, V. (2013) “Çalışan Sporcular” T. Çağlar (Ed.), Ankara Barosu Spor Hukuku Kurulu Av. Ömer Remzi Arıkan Armağanı içinde, Ankara: Mattek Matbaacılık, 191-201.
• Baştürk, F. (2005) İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukukunda Profesyonel Futbolcu, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Galatasaray Üniversitesi.
• Baştürk, F. (2007) İş Hukukunda Profesyonel Futbolcu, İstanbul: Beta Basın Yayım.
• Bıçakçı, L. (2013) “Uluslararası Spor Yargılamaları” T. Çağlar (Ed.), Spor Hukuku Kurulu Av. İsmail İnan Armağanı içinde, Ankara Barosu: Ankara, 123- 156.
• Bostancı, Y. (2013) “Futbol Kulüplerinin İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Yükümlülüklerinin Değerlendirilmesi” T. Çağlar (Ed.), Spor Hukuku Kurulu Av. İsmail İnan Armağanı içinde, Ankara Barosu: Ankara, 135- 156.
• Çelebi, F. (2015) Profesyonel futbolcu sözleşmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Okan Üniversitesi.
• Çelik, N., Caniklioğlu, N. ve Canbolat, T. (2015) İş Hukuku Dersleri (28. baskı), İstanbul: Beta Yayınları.
• Dabscheck, B. (1979) “Player Associations and Professional Team, Sports”, Labour and Society, 4, (3).
• FIFPro (2016) “World Players Union, Top Finding, Working Conditions Professional Football”, FIFPro Global Employment Report. https://footballmap.fifpro.org/assets/2016_FIFPRO_GLOBAL_EMPLO YMENT_REPORT.pdf (08.10.2016).
• Furtun, B. (2013) “Türk Hukukunda Sporcuların İş Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi” T. Çağlar (Ed.), Ankara Barosu Spor Hukuku Kurulu Av. Ömer Remzi Arıkan Armağanı içinde, Ankara: Mattek Matbaacılık, 405-468.
• Güven, E. ve Aydın, U. (2013) Bireysel İş Hukuku (4.baskı), Eskişehir: Nisan Kitabevi.
• Güzel, A, Okur, A. R. ve Caniklioğlu, N. (2016) Sosyal Güvenlik Hukuku (16.baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Küçükgüngör, E. (1999) “Türk hukukunda sporcuların hukuki durumu”, Ankara Barosu Dergisi, 1, 39-52. http://www.ankarabarosu.org.tr/siteler/ankarabarosu/tekmakale/1999- 1/4.pdf (13.02.2017).
• Ongan, H. ve Demiröz, D. M. (2010) Akademik Futbol Futbolda Rekabet- Başarı İlişkisi, İstanbul: Hiperlink Yayınları 14.
• Öner Altıok, H. ve Üstün, B. (2014) “Profesyonellik: Kavram Analizi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 7, (2). http://www.deuhyoedergi.org/index.php/DEUHYOED/article/view/89 (02.08.2017)
• Öner, S. (2011) Sporda Sosyal Güvenlik. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Petek, H. (2006) “Sporcuların Sendikal Hakları”, Hukuki Perspektifler Dergisi, (7).
• Sabah Gazetesi (2011) İşte Futbolcuların Eğitim Karnesi. http://www.sabah.com.tr/spor/spormagazin/2011/10/01/iste- futbolcularin-egitim-karnesi?paging=2 (22.04.2017).
• Santos, J.S.M.S., ve Lopez, J.A.P. (2011) “Wage Levels and Agency Problems in Professional Team Sports, The Annals of The "Stefan Cel Mare" University of Suceava”, Fascicle of The Faculty of Economics and Public Administration, 1 (13), 60-74.
• Süzek, S. (2014) İş Hukuku (10. baskı), İstanbul: Beta Yayınları.
• Tunçkol, H. M. (2007) Profesyonel Futbolcuların Futbolu Bırakma Yaşantılarını Algılamaları Üzerine Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Uluyol, O. (2014) Süper Lig Futbol Kulüplerinin Finansal Performans Analizi, Journal of Yasar University, 9 (34), 5716-5731.
• Yenerer Çakmut, Ö. (2013) “Sporda Yolsuzluk: Şike ve Teşvik Primi Suçu” T. Çağlar (Ed.), Spor Hukuku Kurulu Av. İsmail İnan Armağanı içinde, Ankara: Salmat Basım, 159-173.
• Yensi Güven, S. (2013). “Türk Futbolunda Sendika” T. Çağlar (Ed.). Ankara Barosu Spor Hukuku Kurulu Av. Ömer Remzi Arıkan Armağanı içinde, Ankara: Mattek Matbaacılık, 829-842.
• Yiğit, A. (2013) “Türk Hukukunda Futbolcu Sorunlarının Yargısal Yolla Çözümü” T. Çağlar (Ed.), Ankara Barosu Spor Hukuku Kurulu Av. Ömer Remzi Arıkan Armağanı içinde, Ankara: Mattek Matbaacılık, 845-861.
• Yüce, A. (2015) “Türk Spor Kamuoyu ve Yabancı Futbolcular: Türk Spor Kamuoyunun Yabancı Futbolcu Sayısına İlişkin Görüşleri”, OmniScriptum GmbH humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/viewFile/2764/1238 (12.02.2017). & Co. KG, https://www.j
• www.kazanci.com (18.04.2017).
• http://www.tff.org/default.aspx?pageID=132 (08.03.2017).
• http://www.tff.org/Resources/TFF/Documents/TALIMATLAR/futbolda- dopingle-mucadele-talimati.pdf (08.03.2017).
• http://www.tff.org/Resources/TFF/Documents/TFF-KANUN-STATU/TFF- Statusu.pdf (09.03.2017).
• http://www.tff.org/Resources/TFF/Documents/TALIMATLAR/Profesyonel- Futbolcularin-Statusu-ve-Transferleri-Talimati-11.08.2016.pdf (12.02.2017).
• http://www.tff.org/Resources/TFF/Documents/TALIMATLAR/Saglik- Ekiplerinin Yapilanmalari-ve-%C4%B0sleyisleri-Talimati.pdf (08.03.2017).
• http://www.tff.org/Resources/TFF/Documents/TALIMATLAR/Saglik-Kurulu- Ic-Talimat27-01-2009.pdf (08.03.2017).