Küçük, Etkin, Çekirdek Bir Teknik Kadro: Kalkınma Ajansı Personeli Rejimi

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 69, 1049 - 1072, 01.01.2021

Esra Aras

Öz

Kalkınma ajansları Türk idari teşkilatına 2000'lerde dahil olmuştur. Geleneksel kamu yönetimi anlayışının hantal, büyük ölçekli, geniş kadrolu kurumlarından kopuş amacını simgelerler. Esnek, dinamik, maliyet etkin ve yeni şartlara uyum yeteneği yüksek yapılar olarak takdim edilirler. Bu özgün yapıların personel rejimi, kamu çalışma ilişkilerindeki esneklik temelinde dönüşüme örnek bir uygulama niteliğindedir. Küçük, etkin, çekirdek bir teknik kadro olarak tasarlanır. Klasik bürokratik yapılardaki hantal ve verimsiz insan kaynaklarına bir alternatif olarak hayata geçirilir. Pilot uygulama sayılmazsa, 2010 yılından bugüne, ajans personeli, denetim otoritelerinin bulgularıyla, sorunsuz bir çalışma hayatına sahip olmamıştır. Bu çalışma, kalkınma ajanslarının personel rejimini, tarihsel-toplumsal bağlamı içinde inceler. Öncelikle, kamu hizmetlerinin neoliberal koşullara uyarlanış sürecinde kalkınma ajanslarının konumunu arar. Bağlantılı olarak, kamu çalışma ilişkilerindeki esnekleştirme stratejisiyle kalkınma ajansı personel rejimi arasındaki ilişkiyi inceler. Son olarak, kalkınma ajansları üzerine yayımlanan denetim ve faaliyet raporlarını mukayese ederek ajans personel rejiminin on yıllık uygulamasını tartışır. Klasik bürokrasiden kopuş idealinin uygulamada kuralsızlaşmaya varabildiğini keşfeder

Anahtar Kelimeler

Kamu çalışma ilişkileri, kalkınma ajansı personel rejimi, esnekleştirme, kuralsızlaşma

The Small, Effecient, Core Technical Staff: Development Agency Personnel Regime

Öz

Development agencies have joined the Turkish administrative system in the 2000s. They symbolize the purpose of breaking away from the cumbersome, large-scale, and large-staffed institutions of the conventional public administration approach. They are presented as flexible, dynamic, cost-effective structures with high adaptability to new conditions. The personnel regime of these unique structures is exemplary for flexibilization of the public employment relations. It is designed as small, efficient, core technical staff. It is implemented as an alternative to cumbersome and inefficient human resources in classical bureaucratic structures. Excluding the pilot implementation, since 2010, agency staff, according to the findings of the auditing authorities, have not had a smooth working life. This study examines the development agency personnel regime in its historical-social context. First, it searches for the position of the development agencies in the adaptation process of public services to neoliberal conditions. Correspondingly, it examines the relationship between the flexibilization strategy in the public labor relations and the development agency personnel regime. Finally, it discusses the ten years of experience by comparing the audit and activity reports on the development agencies. It reveals that the ideal of breaking with the classical bureaucracy can lead to deregulation in practice

Anahtar Kelimeler

Public sector labor relations, development agency personnel regime, flexibilization, deregulation

Kaynakça

• Anayasa Mahkemesi. (1972) 1971/7 Sayılı Karar, Resmi Gazete No. 13935.
• Anayasa Mahkemesi. (1988) 1988/8 Sayılı Karar, Resmi Gazete No. 19908.
• Anayasa Mahkemesi. (1993) 1993/7 Sayılı Karar, Resmi Gazete No. 21612.
• Anayasa Mahkemesi. (1994) 1994/42-2 Sayılı Karar, Resmi Gazete No. 22181.
• Anayasa Mahkemesi. (2007) 2007/91 sayılı Karar, Resmi Gazete No. 26796.
• Anayasa Mahkemesi. (2012) 2012/205 sayılı Karar, Resmi Gazete No. 28791.
• Bahçe, S., & Eres, B. (2014) "İktisadi Yapılar, Türkiye ve Değişim", Alpkaya, F. Ve Duru, B. (der.) 1920'den Günümüze Türkiye'de Toplumsal Yapı ve Değişim içinde, Ankara: Phoenix Yayınevi, 17-68.
• Boratav, K. (2012) Türkiye İktisat Tarihi: 1908-2009, Ankara: İmge Kitabevi.
• Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2020) "Kamu Sektörü İstihdamına İlişkin Veriler, II. Çeyrek: Haziran, 2020", Kamu İstihdamı içinde, http://www.sbb.gov.tr/kamu-istihdami/ (8.11.2020).
• Devlet Denetleme Kurulu. (2014) Türkiye'nin Kalkınma Ajansları Uygulamasının Değerlendirilmesi, y.y.
• Efe, A. (2016) “Türk İdari Yapılanma Geleneğinde Sıra Dışı Bir Kamu Personel Rejimi: Kalkınma Ajansları Örneği”, Sayıştay Dergisi, 100, 61-88.
• Gilbert, N. (2002) Transformation of the Welfare State: The Silent Surrender of Public Responsibility, New York: Oxford University Press.
• Güler, B. A. (2005) Kamu Personeli: Sistem ve Yönetim, Ankara: İmge Kitabevi. Gündoğdu, İ. (2009)
• "Sermayenin Bölgesel Kalkınma Eğilim(ler)i: Kalkınma
• Ajansları Yasası Üzerine Tarihsel-Coğrafi Materyalist bir İnceleme", Praksis, 19, 267-302.
• Jessop, B. (2002) The Future of Capitalist State, Oxford: Polity Press.
• Kalkınma Bakanlığı. (2011) Kalkınma Ajansları 2010 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara.
• Kalkınma Bakanlığı. (2013) Kalkınma Ajansları için 2012 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara.
• Kalkınma Bakanlığı. (t.y.(a)) Yerel Desenler: Kalkınma Ajansları 2011 Yılı Genel Faaliyet Raporu, Ankara.
• Kalkınma Bakanlığı. (t.y.(b)) Kalkınma Ajansları 2013 Yılı Genel Faaliyet Raporu.
• Kalkınma Bakanlığı. (t.y.(c)) Kalkınma Ajansları 2015 Yılı Genel Faaliyet Raporu.
• Kalkınma Bakanlığı. (t.y.(d)). Kalkınma Ajansları 2016 Yılı Genel Faaliyet Raporu.
• McDonald, D. A. (2016) "To Corporatize or Not to Corporatize (and If So, How?)", Utilities Policy, 40, 107-114.
• Müftüoğlu, B. G. (2012) "Türkiye’de Yeni Emek Denetim ve Kontrol Alanı: Kalkınma Ajansları", Çalışma ve Toplum, 2(33), 95-116.
• Mülayim, B. O. (2018) "Kalkınma Ajansları Personel Ücret Rejimi Karmaşası", Çalışma ve Toplum, 3(58), 1335-1360.
• Özmen, A. Ö. (2017) Kamuda Güvencesizlik: Uyum ve Direniş, İstanbul: NotaBene Yayınları.
• Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. (t.y.(a)) Kalkınma Ajansları 2017 Yılı Genel Faaliyet Raporu.
• Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. (t.y.(b)) Kalkınma Ajansları 2018 Yılı Genel Faaliyet Raporu.
• Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. (t.y.(c)) Kalkınma Ajansları 2019 Yılı Genel Faaliyet Raporu.
• Sayın, A. K. (2013) "ILO Normlarının ve Örgütün Denetim Mekanizmasının Türk İş Hukukuna Etkisi", Çalışma Dünyası Dergisi, 1(1), 11-34.
• Sayıştay Başkanlığı. (2014(a)) Kalkınma Ajansları 2012 Yılı Genel Denetim Raporu.
• Sayıştay Başkanlığı. (2014(b)) Kalkınma Ajansları 2013 Yılı Genel Denetim Raporu.
• Sayıştay Başkanlığı. (2015) 2014 Yılı Kalkınma Ajansları Genel Denetim Raporu.
• Sayıştay Başkanlığı. (2016) 2015 Yılı Kalkınma Ajansları Genel Denetim Raporu.
• Sayıştay Başkanlığı. (2017) 2016 Yılı Kalkınma Ajansları Genel Denetim Raporu.
• Sayıştay Başkanlığı. (2018) 2017 Yılı Kalkınma Ajansları Genel Denetim Raporu.
• Sayıştay Başkanlığı. (2019) 2018 Yılı Kalkınma Ajansları Genel Denetim Raporu.
• Sever, D. Ç. (2013) "Kamu Hizmetlerinde Biçimsel Ölçütte Çözülme ve Anayasa'nın 128. Maddesinin I. Fıkrası", Ankara Barosu Dergisi, (3), 247-268.
• T.C. Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü. (2003) Kamu Yönetimi Temel Kanunu Tasarısı ile İçişleri, Plan ve Bütçe ve Anayasa Komisyonları Raporları (1/731), Sıra Sayısı: 349, T.B.M.M. 22. Dönem.
• T.C. Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü. (2005) Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun Tasarısı ve Avrupa Birliği Uyum ile Plan ve Bütçe Komisyon Raporları (1/950), Sıra Sayısı: 920, T.B.M.M. 22. Dönem.