TBMM 4/C’lileri: Sendika Karşıtı Geçici Personel İstihdamı

Yıl 2011, Cilt: 3 Sayı: 30, 11 - 72, 01.01.2011

Mesut Gülmez

Öz

Geçici personel, 657 sayılı Devlet Memurları Yasası‟ndaki dört istihdam biçiminden biridir. Temel özelliği, koşullarının yasayla belirtilmiş olması nedeniyle “istisnai” nitelik taşımasıdır. Bakanlar Kurulu‟nun, madde 4/C‟de öngörülen bu koşullara uyması zorunludur. Ne var ki, yasal koşullara aykırı birçok “sapma 4/C modeli” uygulamaya konulmuştur. Bu sapma modellerden biri de, 2003 yılından beri TBMM Genel Sekreterliği‟nde uygulanmaktadır. TBMM 4/C modeli, AKP iktidarının ilk yılında, sendika ve toplu sözleşme sendikasızlaştırma amacı taşıyan bir operasyonla başlatılmıştır. 2919 sayılı yasayla yetkilendirilen TBMM Başkanlık Divanı‟nın kararıyla, 657 sayılı yasanın öngördüğü koşullara uyulmaksızın uygulamaya konulmuştur. Özellikle süre ve ücret koşulları yönünden özelleştirme işsizleri için uygulanan hukuka aykırı 4/C modeli ile karşılaştırıldığında, TBMM 4/C modelinin “ayrıcalıklı” bir geçici personel uygulaması olduğu açıkça görülmektedir. TBMM geçici personeli, 4688 sayılı ve 2001 tarihli yasanın sendika kurmalarını ve üye olmalarını yasaklamış olmasına karşın, onayladığımız ulusalüstü insan hakları sözleşmelerine dayanarak sendikal haklarını kullanabilirler. TBMM Genel Sekreterliği personelinin 2003-2011 yılları arasındaki dağılımının evrimi, memur kadrolu personel sayısının giderek azaldığını, buna karşılık geçici personel sayısının yükseldiğini gösteriyor. Sayısal veriler, kadrolu personel yerine daha ucuz, güvencesiz ve esnek bir istihdam biçimi olan geçici personel çalıştırılmasını yeğleyen bir istihdam politikası izlendiğini ortaya koyuyor

Anahtar Kelimeler

TBMM personeli, geçici personel, istihdam biçimleri, güvencesiz istihdam, sendikasızlaştırma.

TGNA 4/C Model: Anti-Unionist Employment of Temporary Personnel

Öz

Temporary employment is one of the four employment form regulated in the Public Servants' Act No. 657 of 14 July 1965. “Being exceptional” is the main feature of this employment since its conditions are regulated legally. The government is obliged to respect those rules regulated in 4/C Article of the Act No. 657. However, several “deviated 4/C models” are illegally put in force. One of those deviated models has been implemented in the General Secretariat Organisation GSO of the Turkish Grand National Assembly TGNA since 2003. “TGNA 4/C model” is initiated in the first year of AKP government in order to prevent the temporary worker seeking to enjoy organizing and collective bargaining rights by joining a trade union. It was put into practice without respecting the rules regulated by the Act No. 657 by the decision of the TGNA Presidency Council authorized by the GSO Act No 2919 of 13 October 1983. It is obvious that TGNA 4/C model is a “privileged” temporary personnel application by comparing with the illegal 4/C model implemented for the unemployed people temporary worker aftermath privatizations especially in regards of working hours and wage. TGNA temporary personnel are able to use their trade union rights by referring the supranational human rights agreements ratified by Turkey although it is forbidden to establish and join a trade union by the Act No. 4688 of 25 June 2001 on Public Servants' Trade Unions. The evolution of the numerical distribution of the General Secretariat personnel between 2003-2011 reveals a diminution in the number of civil servants permanent staff on the one hand, an augmentation in the number of temporary personnel on the other. Quantitative data shows that an unsecured and flexible employment policy based on employing temporary personnel instead of permanent personnel is preferred

Anahtar Kelimeler

TGNA Personnel, Temporary Personnel, Employment Forms, Unsecured Employment, nonunionization

Kaynakça

• Giritli, İsmet, / Pertev Bilgen / Tayfun Akgüner, (2008), İdare Hukuku, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş Üçüncü Bası, İstanbul: Der Yayını.
• Gözler, Kemal, (2009), İdare Hukuku, Cilt I, Güncelleştirilmiş ve Düzeltilmiş İkinci Baskı, Bursa: Ekin Yayını.
• Gözübüyük, A. Şeref / Turgut Tan, (2007), İdare Hukuku, Genel Esaslar, Cilt I, Güncelleştirilmiş 5. Bası, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Gözübüyük, A. Şeref / Tekin Akıllıoğlu (1992), Yönetim Hukuku, Gözden Geçirilmiş 5. Bası, Ankara: Turhan Kitabevi.
• TBMM Tutanak Dergisi (TBMM: 6/424), Dönem: 22, Yasama Yılı: 2, Cilt: 39.
• TBMM 23. Dönem II. Yasama Yılı Faaliyet Raporu, (TBMM GS a), 1 Ekim 2008 / 1 Temmuz 2009.
• TBMM Genel Sekreterliği, 2007 Faaliyet Raporu (TBMM GS b), 2008.
• TBMM Genel Sekreterliği, 2008 Faaliyet Raporu (TBMM GS c), 2009.
• TBMM Genel Sekreterliği, 2009 Faaliyet Raporu (TBMM GS d), 2010.
• TBMM Genel Sekreterliği Faaliyet Raporu 2010 (TBMM GS e), 2011
• TBMM Genel Sekreterliği, Stratejik Plan, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, (TBMM GS f).
• Durmuş, Gökhan, (2003a), “Saraylarda Saltanat Sürüyor”, Evrensel, 7 Şubat 2003.
• Durmuş, Gökhan (2003b), “Saray İşçisi Memurlaştırılıyor”, Evrensel, 18 Nisan 2003.
• Gülmez, Mesut, (2010), “4/C”, Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu, II, Bildiriler, (Yay. Haz.: Mesut Gülmez, Nagihan Durusoy Öztepe, Nergis Mütevellioğlu, Oğuz Karadeniz, Handan Kumaş ile birlikte), İstanbul: Petrol-İş Yayını, s. 61-92.
• Gülmez, Mesut, (2010), “TBMM‟nin de 4/C‟lileri Var ”, (2011), Cumhuriyet (Görüş, Emek Dünyası), 17 Şubat 2011, s. 7.
• “İstanbul 1 Nolu Şubemizin Örgütlediği T.B.M.M. Başkanlığı‟na Bağlı Milli Saraylar‟da Çalışan 570 Üyemizin İşine Son Verildi”, Tez Koop-İş Dergisi (Tez Koop-İş Dergisi a), Yıl 2003, Sayı 49 (ay‟ı belli değil).
• “Saraydan İşsiz Kaçırma, Dolmabahçe‟nin 600 Geçici İşçisi, Yeni Yıla İşsiz Girdi”, Star, 3 Ocak 2003.
• “Sendikalaşma İşten Çıkarttı”, Cumhuriyet, 18 Ocak 2003.
• Tez Koop-İş Dergisi (Tez Koop-İş Dergisi b), Yıl 2003, Sayı 51.
• Türk-İş, (Türk-İş a), Haziran-Temmuz 2002, Sayı: 351.
• Türk-İş, (Türk-İş b), Ağustos-Kasım 2002, Sayı: 352.
• Türk-İş, (Türk-İş c), Aralık 2002-Şubat 2003, Sayı: 353;
• Türk-İş, (Türk-İş d), Mart-Nisan 2003, Sayı: 354.
• “Yeni Yılın İlk Gününde İşsiz Kalan Saray İşçileri TBMM‟yi Bekliyor”, Zaman, 3 Ocak 2003. RESMİ GAZETELER:
• Resmi Gazete, (RG a), 18 Ekim 1983, Sayı: 18195.
• Resmi Gazete, (RG b), 30 Aralık 2000, Sayı: 24273, Mükerrer.
• Resmi Gazete, (RG c), 22 Aralık 2001, Sayı: 24618, Mükerrer.
• Resmi Gazete, (RG d), 20 Şubat 2003, Sayı: 25026.
• Resmi Gazete, (RG e), 28 Aralık 2003, Sayı: 25330, Mükerrer.
• Resmi Gazete, (RG f), 30 Aralık 2003, Sayı: 25065, Mükerrer.
• Resmi Gazete, (RG g), 31 Aralık 2004, Sayı: 2687, Mükerrer.