Eğlence Sektöründe Çalışma Koşulları ve Ayrımcılık: Çingeneler Örneği

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 44, 259 - 292, 01.01.2015

Nursel Durmaz

Öz

Bu araştırma, özgün çalışma koşulları gereği esnek çalışma biçimini öteden beri benimseyen eğlence sektörünü, postmodernleşme ile birlikte ele alarak, çalışma ilişkilerindeki kuralsızlaşmayı ve korunmasızlığı gün yüzüne çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda, çalışma hayatının dezavantajlı gruplarından biri olan ve ağırlıklı olarak eğlence sektöründe çalışan Çingeneler sektörün getirdiği olumsuzluklara en çok maruz kalan kesim olmuşlardır. Bu sebeple Ankara’da ikamet eden 23’ü Çingene olan toplam 24 eğlence sektörü çalışanı ile gerçekleştirilen araştırma vasıtasıyla konuya ilişkin bilgi toplanmıştır. Araştırma sonucunda gerek çalışma saatleri ve ücret düzeylerindeki belirsizlik, gerek sosyal güvencesizlik, gerekse sendikasızlaşma ile esnekliğin çalışanlar açısından çalışma koşullarını olumsuz anlamda nasıl etkilediği gözler önüne serilirken, eğlence sektöründe özellikle cinsiyete ve etnisiteye dayalı ayrımcılık da ele alınacaktır

Anahtar Kelimeler

Eğlence Sektörü, Esneklik, Çingeneler, Ayrımcılık

Kaynakça

• Aksu, M. (2003) Türkiye’de Çingene Olmak, Ozan Yayıncılık.
• Alkan, H. (2008) Popüler Kültür ve Eğlence Hayatı, Ankara’nın Eğlence Hayatı Üzerine Sosyo-Kültürel Bir İnceleme, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Ansal, H. (1999) Esnek Üretimde İşçiler ve Sendikalar (Post-fordizm’de Üretim Esnekleşirken İşçiye Neler Oluyor?, Birleşik Metal-İş Yayını, Ankara http://www.birlesikmetal. org/kitap/kitap_99/1999-3.pdf).
• Aras, F. E. (2009),“Etnik (Çingene) İşgücünün Enformel İşgücü Piyasasına Katılım Biçimleri ve Bu Süreçte Etkili olan Faktörler: İstanbul (Cankurtaran) ve Edirne (Menzilahır) Örnekleri”,Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Ankara.
• Argan, M. (2007) Eğlence Pazarlaması, Ankara, Detay Yayıncılık.
• Asséo, H. (2004) Çingeneler Bir Avrupa Yazgısı, Türkay, O. (çev.), İstanbul, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.
• Aşkın, U. (2011) Küreselleşme Sürecinde Türkiye’de Yaşayan Romanların Sosyo-Ekonomik Durumları ve Beklentileri: İzmir İli Örneğinde Bir Alan Araştırması, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Aytaç, Ö. (2006) “Tüketimcilik ve Metalaşma Kıskacında Boş Zaman” Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 11, s.27-53.
• Beissinger, Margaret H. (2001)“Occupation and Ethnicity: Constructing Identity Among Professional Romani (Gypsy) Musicians in Romania”, Slavic Review, Vol. 69, No.1, s.24-49.
• Bilgin, N. (2007) Kimlik İnşası, Aşina Kitaplar Yayıncılık.
• Bozkurt, H. Argun (1997), Sanatçılar ve Sosyal Güvenlik Hukuku, Ankara.
• Campo D. ve D. Ryan, B. (2008) The Intertaintment Zone: Unplanned Nightlife and the Revitalization of the American Downtown, Journal of Urban Design, Vol.13, No. 3, 291-315, October.
• Cankara, P. Ö., “Bir Etnik Grup Olarak Çingenelerin Statüleri Hakkında Bir Analiz Denemesi”, L. Ürer (der.), Roman Olup Çingene Kalmak, Melek Yayınları, 2012.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Hayatı İstatistikleri 2012.
• Çırıka, M. “Vesikalı Sanat”, 30 Ekim 2011, Yenigün Gazetesi, http://www.gazeteyenigun.com.tr/koseyazilari/18516/vesikali-sanat, [Erişim Tarihi 05.02.2012].
• Çırıka, M., “Müzik Sektöründe Örgütlenme Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar”, 08 Şubat 2012, Yenigün Gazetesi, http://www.gazeteyenigun.com.tr/ koseyazilari/23002/muzik-sektorunde-orgutlenme-surecinde-karsilasilan- sorunlar-(1), [Erişim Tarihi 05.02.2012].
• Engels, F. (2010) Ailenin Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni, Ankara, Sol Yayınları.
• Erdut, T. (1998) Yeni Teknolojilerin İş İlişkileri Üzerine Etkisi, TÜHİS, İzmir.
• Fraser, A., (2005) Çingeneler Avrupa Hakları, Homer Kitabevi.
• Güzel, A., Okur, A. R., Caniklioğlu, N. (2010) Sosyal Güvenlik Hukuku, Beta Yayıncılık, Ekim.
• İş ve Sosyal Sigortalar Kanunu (2009), Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• “İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği”, Devre Eğitim Çalışması I, OLEYİS Vakfı Yayınları.
• Kaçmaz, G. (2009) Eğlence Pazarlamasında Sahne Sanatlarının Pazarlaması ve Bir Uygulama, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2008) Günümüzde İnsan ve İnsanlar, 11. Basım, İstanbul, Evrim Yayınevi.
• Kılıçoğlu, M. (2002) Sosyal Güvenlik Hukukunda Borçlanma, Turhan Kitabevi Yayınları.
• Kılınçer, Z.; Mustan Dönmez, B. (2013) “ ‘Kültürel Kimlik’ Ve ‘Kültürel Adaptasyon’ Kavramları Çerçevesinde Malatya Romanlarının Müzik Pratikleri”, Folklor/Edebiyat, C. 19, S. 74.
• Kolukırık, S. (2006) “Sosyolojik Perspektiften Türk(iye) Çingeneleri”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, C.3, S.1, www.insanbilimleri.com/ojs/ index.php/uib/article/download/13/25, Erişim Tarihi: [03.05.2012].
• Kyuchukov, H. (2007) Bulgar ve Türk Müslüman Romanlar’ın Tarihi, Kültürü ve Dili. Yeryüzünün Yabancıları Çingeneler içinde, Kolukırık, S. (der), İstanbul, Simurg Yayıncılık.
• Marsh A., (2008) “Etnisite ve Kimlik: Çingenelerin Kökeni”, E. Uzpeder (ed); S. Davola/Roussinova(ed);S. Özçelik(ed); S. Gökçen (ed), Biz Buradayız: Türkiye’de Romanlar, Ayrımcı Uygulamalar ve Hak Mücadelesi, İstanbul: Mart Matbaacılık, s. 19-28.
• Önen, S., “Çingeneler/Romanlarin Sosyal Haklara Erişimindeki Zorluklar: Roman ve Dom Toplulukları Karşılaştırması”, Sosyal Haklar Sempozyumu III, Kocaeli Üniversitesi, 25-26 Ekim 2011, s. 465-481.
• Özdemir, B. (1999) “Sanatçıların Sosyal Güvenlikleri ve Hizmet Borçlanmaları”, Çimento İşveren Dergisi, http://www.ceis.org.tr/dergiDocs/3mak993.pdf, [12.05.2012]. Erişim Tarihi:
• Özdemir, N. (2005) Cumhuriyet Dönemi Türk Eğlence Kültürü, 1. Baskı, Ankara, Akçağ Yayıncılık.
• Özer, U. (2012) The Song of the Other/ Public Space as a Learning Environment and Gypsy Musicians in Turkey.
• Peycheva, Lozanka & Dimov, Ventsislav (2004) “The Gypsy Music and Gypsy Musicians’s Market in Bulgaria”, Difference and Integration, Vol. 4, No.1, s.189-205.
• Politzer, G. (2010) Felsefenin Temel İlkeleri. Ankara, Sol Yayınları.
• Polis Vazife ve Salahiyet Nizamnamesi, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/2.3.28501.pdf, [Erişim Tarihi 07.02.2012].
• Sezen, M. (2010) Eğlence Sektöründe Çalışma İlişkileri, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Sway, M.(1984) Economik Adaptability: The Case of Gypsies, Nisan, C. 13, S. 1, s. 83-98.
• Tokol, A. (2011) Endüstri İlişkileri ve Yeni Gelişmeler, Dora Yayınları.
• Tuna M., Oguz, Z. N., ve Kolukırık, S. (2006) “Menemen Çingeneler/Romanlarinin Sosyo-Kültürel Özellikleri: Kazımpaşa Mahallesi Örneği”, Uluslararası Çingene Sempozyumu, Ulaşılabilir Yaşam Derneği, 6-7 Mayıs, İstanbul, s.9, goc.bilgi.edu.tr/documents/MenemenCingeneleri.doc, [27.01.2012] Erişim Tarihi:
• Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi (1998) Kültür Bakanlığı ve Türk Tarih Vakfı Ortak Yayını, İstanbul, C. 3.
• 510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (2012) SGK Yayın No: 30, Mart.