Türkiye’de Kağıtsız Göçmen Kadınlar ve Sosyal Hizmetler

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 54, 1299 - 1316, 01.01.2017

Aziz Konukman

Öz

Bu yazı toplumsal cinsiyet perspektifinden kağıtsız göçmen kadınların ve sığınmacıların Türkiye'deki göç rejimi içindeki konumlarına odaklanmaktadır. Toplumsal cinsiyet kadın göçmenlerin sadece cinsiyete dayalı işgücü piyasasına katılım biçimlerini değil aynı zamanda gündelik yaşamlarında da belirleyici bir rol oynamaktadır, özellikle de kağıtsızlıkla birleştiğinde. Kağıtsız göçmen kadınlar ve sığınmacılar en güvencesiz işlerde çalışırken toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcılık, cinsel taciz gibi risklere maruz kalmaktadır. Mevcut literatüre dayanan bu yazı ile kağıtsız göçmen kadınların sosyal hizmetlere erişmelerinin önündeki yasal ve pratik engelleri ortaya koymak ve bu grup için sosyal hizmetlerin önemini vurgulanması amaçlanmaktadır

Anahtar Kelimeler

Göçmen kadınlar, kağıtsız göç, sosyal hizmetler, Türkiye

Undocumented Migrant Women and Social Work in Turkey

Öz

This paper focuses on the position of undocumented migrant women and refugee women in Turkey’s migration regime and their needs in terms of social work from a gender perspective. Gender does not only determine women migrant’s participation into labour market but also their daily practices especially when it combines with being undocumented. Undocumented women migrants and refugee women are exposed to gender based discrimination and sexual harassment while they work in most unsecure conditions. Based on existing literature, this paper aims to show the practical and legal obstacles that prevent undocumented migrant women from accessing to social services, and the importance of social work for this group

Anahtar Kelimeler

Migrant women, undocumented migration, social work, Turkey

Kaynakça

• Anderson, B. (2013). Us and Them. Oxford: Oxford University Press.
• Avrupa Birliği Bakanlığı. (2017). Türkiye-AB Vize Muafiyeti Süreci ve Geri Kabul Anlaşması Hakkında Temel Sorular ve Yanıtları. http://www.ab.gov.tr/49332.html
• Biehl, K. S. (2014). Exploring migration, diversification and urban transformation in contemporary Istanbul: The case of Kumkapı. MMG Working Paper 14-11. Göttingen: Max Planck Institute for the Study of Religious and Ethnic Diversity.
• Biner, O. ve Soykan, C. (2016). "Bize Misafir dediler. Söyleyiniz, kimdir misafir? Var mıdır kanunda karşılığı?”: Suriyeli Mültecilerin Perspektifinden Türkiye'de Yaşam. [Online] http://www.multeci.org.tr/belgeler.aspx
• Brewer, K. T. ve Yükseker, D. (2005-6). A Survey on African Migrants and Asylum Seekers in Istanbul, Reserch Report. İstanbul: MİREKOÇ [Online] http://portal.ku.edu.tr/~mirekoc/reports/2005_2006_kelly_brewer_deniz_ yuksekeker.pdf
• Buz, S. (2007). Göçte kadınlar: feminist Yaklaşım Çerçevesinde Bir Çalışma. Toplum ve Sosyal Hizmet. Cilt 18, Sayı 2, Ekim 2007
•  (2008). Türkiye Sığınma Sisteminin Sosyal Boyutu. TBB Dergisi, 76:18(2): 120- 130
• Boyd, M. ve Grieco, E. (2003). The Global Dimensions of Female Migration. Migration Policy Institute, Vol.10 http://www.migrationinformation.com/Feature/display.cfm?id=109 [14 Ocak 2015]
• Castles, S. ve Miller, M. J. (2009). The Age of Migration: International Population Movements in the Modern World. Dördüncü Baskı. Basingstoke and New York: Palgrave Macmillan and Guilford.
• ÇSGB (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı). (2015). Yabancıların Çalışma İzinleri. 2015 Yılı Raporu. [Online] http://www.csgb.gov.tr/media/3209/yabanciizin2015.pdf
•  (2016a). Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun (No. 4817). Mevzuat Online http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx? MevzuatKod=1.5.4817&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=
•  (2016b). Uluslararası Koruma Başvuru Sahibi ve Uluslararası Koruma Statüsü Sahibi Kişilerin Çalışmasına Dair Yönetmelik. [Online] http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/04/20160426-1.htm
• Coşkun, E. (2014). Türkiye’de Göçmen Kadınlar ve Seks Ticareti. Çalışma ve Toplum. no. 3. 185-206.
•  (2015). Curbing sex trafficking in Turkey: the policy-practice divide. The Asian and Pacific Migration Journal 24, no.3 (2015): 327-352.
•  (2016). Türkiye'nin göç rejiminde toplumsal cinsiyet faktörü: Ugandalı göçmen kadınlar örneği. Fe Dergi: Feminist Eleştiri Cilt 8, Sayı 1. 91-104. [Online] http://cins.ankara.edu.tr/
• Council of Europe. (2011). Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi. [Online] ttps://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTMCo ntent?documentId=0900001680462545
• De Clerk, H. M. (2013). Sub-Saharan African Migrants In Turkey: A Case Study On Senegalese Migrants in Istanbul. SBF Journal 68, no.1 (2013):39-58. [Online] http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/42/1782/18820.pdf
• Dedeoğlu, S. ve Gökmen, Ç. E. (2011). Göç ve Sosyal Dışlanma: Türkiye’de Yabancı Göçmen Kadınlar. Istanbul: Efil Yayınevi.
• Dinçer, C.G. (2015) Türkiye-Gürcistan Bağlamında Göçmen Kadın Emeği: Güvencesizliğin ve Belgesizliğin Mekanı olarak Ev İçi Alan. Lülüfer Körükmez ve İlkya Südaş (der.) Göçler Ülkesi içinde. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Düvell, F. (2006). Crossing the fringes of Europe: Transit migration in the EU’s neighbourhood. [Online]. Centre on Migration, Policy and Society Working Paper No. 33. University of Oxford. http://www.compas.ox.ac.uk/publications/working-papers/wp-06-33
• Ehrenreich, B. ve Hochschild, A. R. (2002). Global Woman: Nannies, Maids and Sex Workers in the New Economy. London: Granta Books.
• Erder, S. (2011). Zor Ziyaret: Nataşa mı? Döviz getiren bavul mu? Eski Doğu Bloku ülkelerinden gelen kadınların emek piyasasına girişi. Sancar, S. (ed.) BirkaçArpaBoyu: 21.Yüzyıla girerken Türkiye'de feminist çalışmalar, Prof.Dr.Nermin Abadan Unat'a Ağmağan. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları. s.191-219.
• Erder, S. ve Kaşka, S. (2003) Irregular Migration and Trafficking in Women: The Case of Turkey. Istanbul: IOM.
• Gülçür, L. ve İlkkaracan, P. (2002). The "Natasha" Experience: Migrant Sex Workers from the Former Soviet Union and Eastern Europe in Turkey. Women’s Studies International Forum 25, no.4: 411–421.
• Hirata, H., Laborie, F., Le Doaré, H. ve Senotier, D. (2009). Eleştirel Feminizm Sözlüğü, Çev. Acar-Savran, Gülnur. İstanbul: Kanat Kitap.
• İçduygu, A. (ed). (2015). Syrian Refugees in Turkey: A Long Road Ahead. Migration Policy Institute. [Online] www.migrationpolicy.org/sites/default/files/publications/TCM-ProtectionSyria.pdf. Accessed 21 May 2016.
• İçduygu, A. ve Kirişçi, K. (Ed). (2009). Land of Diverse Migrations: Challenges of Emigration and Immigration in Turkey. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınevi.
• Kaşka, S. (2009). The New International Migration and Migrant Women in Turkey: The Case of Moldovan Domestic Workers. Land of Diverse Migrations: Challenges of Emigration and Immigration in Turkey, ed. İçduygu, A. Istanbul: Istanbul Bilgi Üniversitesi Yayınevi. ss.725-804.
• Keough, L. (2008). Driven" Women: Gendered Moral Economies of Women's Migrant Labor In Postsocialist Europe's Peripheries. Doktora Tezi. Amherst: The University of Massachusetts.
• Kıvılcım, Z. (2016). Legal Violence Against Syrian Female Refugees in Turkey. Feminist Legal Studies. [Online] DOI 10.1007/s10691-016-9323-y
• Kıvılcım, Z. ve Özgür-Baklacıoğlu, N. (2015). Sürgünde toplumsal Cinsiyet. İstanbul: Derin Yayınları.
• Kofman, E ve Raghuram, (2015). Gendered Migrations and Global Social Reproduction. Londra: Palgrave Macmillan.
• Kofman, E., Phizacklea, A., Parvati,R. ve Sales, R. (2000). Gender and International Migration in Europe. London: Routledge.
• Lutz, H. (ed.) (2008). Migration and domestic work: a European perspective on a global theme. Hampshire: Ashgate.
• Lutz, H. (2010). Gender in the Migratory Process. Journal of Ethnic and Migration Studies. 36, no.10: 1647-1663.
• Morokvasic, M. (1983). Women in migration: beyond the reductionist Outlook. In: Phizacklea, A. ed. One Way Ticket. London: Routledge. pp.13-33.
•  (1984). Birds of Passage are also Women... International Migration Review, Special Issue: Women in Migration. 18 (4), 886-907.
•  (1991). Fortress Europe and Migrant Women. Feminist Review 39: 69-84.
• Sosyal Hizmetler Kanunu (2017). Kanun No.2828. Kabul tarihi: 24.05.1983.
• Mevzuat.gov.tr [Online]. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2828.pdf
• Toksöz, G. ve Ünlütürk-Ulutaş, Ç. (2012). Is Migration Feminized? A Gender- and Ethnicity-Based Review of the Literature on Irregular Migration to Turkey.
• Toksöz, G., Erdoğdu, S. ve Kaşka, S. (2012). Türkiye’ye Düzensiz Emek Göçü ve Göçmenlerin İşgücü Piyasasındaki Durumları. IOM Türkiye.
• United Nations ( 2016a). International Migration Report 2015: Highlights. New York: United Nations. [Online] http://www.un.org/en/development/desa/population /migration/publications/migrationreport/docs/MigrationReport2015_Hig hlights.pdf
•  (2016b). The Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women (CEDAW). [Online] http://www.un.org/womenwatch/daw/cedaw/cedaw.htm
• UNHCR (2016). Mülteci Kimdir. (14 Ocak 2009) [Online] http://www.unhcr.org/turkey/home.php?page=29
• Valtonen, K. (2016). Social Work and Migration: Immigrant and Refugee Settlement and Integration. Londra: Routledge.
•  (2008). Social work and migration: immigrant and refugee settlement and integration. Surrey: Ashgate Publishing.
• Yalçın, Ç. (2015). Türkiye'de ev hizmetlerinde çalışan göçmen kadınlar ve ekonomik şiddet. Fe Dergi. s. 50-60.
• YUKK. (2013). Resmi Gazete. 11 Nisan 2013 Perşembe. Sayı: 28615 [Online] http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/04/20130411-2.htm
• Yükseker, D. (2003). Laleli-Moskova Mekiği: Kayıtdışı Ticaret ve Cinsiyet İlişkileri. İstanbul: İletişim Yayınları.