Yoksulun Umudu Çocuk: Türkiye’de Suriyeli Tarım İşçisi Çocuklar

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 63, 2585 - 2610, 01.01.2019

Saniye Dedeoğlu Sinem Sefa Bayraktar Özgür Çetinkaya

Öz

Bu makale Türkiye’de geçici koruma statüsü ile bulunan Suriyelilerin mevsimlik tarımsal üretimdeki konumlarını inceleyerek, göç, prekaryalaşma ve çocuk emeği arasındaki ilişkiye odaklanmaktadır. Şüphe yok ki sayıları ülkede 3,5 milyonu bulan Suriye nüfusu, Türkiye işgücü piyasasında prekaryalaşma eğilimlerini arttırmaktadır. Göç süreci ile beraber çocuk emeği ve işçiliği hem göçmen hanelerin yaşam mücadelesine katkı sağlamakta hem de Türkiye’de ticari tarımsal üretimin gerçekleşmesi için ucuz ve kolay kontrol edilebilir emek biçimi olmaktadır. Çocukların kötü ve zorlu çalışma koşulları içeren tarımsal üretime dahil olması göç sürecinin göçmen emeğinin prekaryalaştırması ile sonuçlanmakta, çocukların eğitimden koparak kötü çalışma ve yaşam koşullarına, daha da önemlisi yoksulluk döngüsüne mahkum edilmesine neden olmaktadır. Çocuk emeğinin kullanımı Türkiye’de emeğin prekaryalaşması sürecini hızlandırırken, çocuk işçiliğinin en kötü biçimlerinin de yaygınlaşmasına neden olmaktadır. Ayrıca göç süreci ve prekaryalaşma, emek üzerinde artan ataerkil kontrol anlamına da gelmektedir. Makale boyunca tartışılacağı üzere bu süreç, en yoğun olarak kız çocukları tarafından yaşanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çocuk Emeği, Göç, Tarımsal Üretim, Mevsimlik Tarım İşçiliği

Syrian Child Agricultural Workers in Turkey: Children are the Only Hope of the Poor

Öz

This article aims to examine the labour market position of Syrians under the temporary protection in seasonal agricultural production in Turkey, with a focus on the interrelations between migration, child labour and precarisation. There is no doubt that the presence of 3.5 million Syrians increases the precarisation trends in the Turkish labour market. The involvement of children in precarious work is an essential component of migrant families’ survival strategies while it produces an abundantly low cost and easy to control labour supply for the commercial agricultural production in Turkey. The inclusion of children in agricultural production with harsh and difficult working conditions, results in the detachment of children from education to confine them to poor working and living conditions, and more importantly, generate a cycle of poverty. Significantly, the utilisation of Syrian child labour in Turkey speeds up the process of precarisation of labour and intensification of the state of the worst forms of child labour. In addition, the migration process and precarisation may mean an increased patriarchal control over labour in agricultural production, which is most commonly experienced by girls

Anahtar Kelimeler

Child Labour, Migration, Agricultural Production, Seasonal Agricultural Work

Kaynakça

• Belli, B. (16.09.2014) Syrian child workers ‘left behind in life’, aljazeera.com [online] http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2014/06/syrianchildwo rkersleftbehindlife20146228011456956.html
• BBC Türkçe (21.09.2016) Türkiye'deki Suriyeli Çocuk İşçiler https://www.youtube.com/watch?v=UApXRX49f2Y
• BBC Türkçe (06.10.2015) Suriyeli mülteciler dosyası: Eğitimde kayıp nesil riski http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/10/151006_suriye_selin
• Cupolo, Diago (15.12.2016) The never-ending harvest: Syrian refugees exploited https://www.irinnews.org/photo-feature/2016/12/15/never- ending-harvest-syrian-refugees-exploited-turkish-farms News
• Çelik, Kezban, Zeynep Şimşek, Yasemin Yüce Tar ve Aylin Kırca Duman (2015). Gezici Mevsimlik Tarım İşinde Çalışan Kadınların Çalışma ve Yaşam Koşullarının İrdelenmesi, Dünya Bankası, Ankara.
• Çınar, Sidar (2014) Öteki “Proleterya”: De-proletarizasyon ve Mevsimlik Tarım İşçileri.
• Nota Bene Yayınları, Ankara.
• Dedeoğlu, Saniye (2018) Tarımsal Üretimde Göçmen İşçiler: Yoksulluk Nöbetinden Yoksulların Rekabetine’ Çalışma ve Toplum, No: 56, 37-67
• Hayata Destek Derneği (2014) Mevsimlik Gezici Tarım İşçiliği 2014 Araştırma http://hayatadestek.org/yayinlarimiz/Mevsimlik_Gezici_Tarım_İscili gi_%202014_Arastırma_Raporu.pdf Raporu,
• ILO (2017) Marking Progress Against Child Labour; Results and Trends (Küresel Tahminler ve Eğilimler 2012–2016)
• Kalkınma Atölyesi (2019) Yoksulun Umudu Çocuk: Mevsimlik Tarım İşçisi Hanelerin Sosyo-Ekonomik Profili ve Çocuk İşçiliği Araştırması Raporu.
• Kalkınma Atölyesi (2018a) Bir Yevmiye Bir Yevmiyedir: Tarım Aracıları ve Türkiye’de Tarımsal Üretimde Çocuk İşçiliği Araştırması Raporu.
• Kalkınma Atölyesi (2018b) Yevmiyeci, Yarıcı veya Kürekçi Hepsi Çocuk: Tarımsal Üretimde Ücret Tipleri ve Çocuk İşçiliğinin Görünümleri Araştırması Raporu.
• Kalkınma Atölyesi (2016) Bereketli Topraklar Zehir Gibi Yaşamlar: Suriyeli Göçmenlerin Mevsimlik Gezici Tarım İşçileri Adana Ovası Mevcut Durum Araştırma Raporu.
• Kalkınma Atölyesi (2014) Fındık Hasadının Oyuncuları: Batı Karadeniz İllerinde Fındık Hasadında Yer Alan Mevsimlik Gezici Tarım İşçileri, Çocuklar, Tarım Aracıları ve Bahçe Sahipleri Temel Araştırması.
• KEİG (2015) Kadın Emeği ve İstihdamına İlişkin Bilgi Notları, Kadın Emeği ve İstihdamı Girişimi Platformu. http://www.keig.org/wp- content/uploads/2016/03/bilg_notlari_Agustos_2015-web.pdf
• Letsch, Constanze (02.09.2014) Syrian refugees trigger child labour boom in Turkey, https://www.theguardian.com/law/2014/sep/02/syria-refugees- child-labour-turkey The Guardian, London
• Mura, Elif Sabahat (2016) Dynamics of Intermediation in the Agricultural Labour Market: Women Workers in Adapazarı, ODTÜ. http://etd.lib.metu.edu.tr/upload/12619955/index.pdf
• SETA (09.03.2016) Türkiye’deki Suriyeli Çocukların Eğitimi Paneli. https://www.setav.org/etkinlikler/turkiyedeki-suriyeli-cocuklarin- egitimi/
• Standing, Guy (2014) Prekarya: Yeni tehlikeli Sınıf, İletişim Yayınları.
• TBMM (2015) Mevsimlik Tarım İşçilerinin Sorunlarının Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırma www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem24/yil01/ss.716.pdf Raporu No: 716.
• TÜİK (2012) Çocuk İşgücü İstatistikleri 2012, Türkiye İstatistik Kurumu. UNICEF (2019) Humanitarian https://www.unicef.org/appeals/files/2018-HAC-Syrian- Refugees(1).pdf Action for Children
• United States Department of Labor, Bureau of International Labor Affairs (2015) Findings on the Worst Forms of Child Labor (En Kötü Biçimlerdeki Çocuk İşçiliği Bulguları)
• Uyan Semerci, Pınar ve Erdoğan, Emre (2017) Ben Kendim Büyüdüm Demiyorum-Adana’da Çocuklarının Yaşam Koşullarının Çocuğun iyi Olma Hali Perspektifinden İyileştirilmesi Projesi Araştırma Sonuçları, İstanbul Bilgi Üniversitesi Mevsimlik Gezici Tarım İşçilerinin
• Yılmazer, Ç. (06.01.2015) İzmir'in Suriyeli çocuk işçileri, Kanal 35, Haber 35 https://www.youtube.com/watch?v=wskv3uOAC0g