As An Example of Intertextuality on Dede Korkut Hikayeleri, “The Casus” Play Of Kemal Abdulla

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 10, 25.05.2022

Sedat Adıgüzel

Öz

There have been significant improvements in text analysis met-hods, especially after the Second World War. From this period, different types of objects were included in the text by the authors. Thus, text mea-nings were deepened, and new methods of text analysis were produced. One of these text analysis methods is intertextuality. It was described by Mikhail Bakhtin primarily, and the French theorist Julia Kristeva has made the rules of the procedure. In this way, we can review the relations-hips of the different texts in a systematic manner.
In this study, we analyzed the relationship between "The Casus" play of Kemal Abdulla, a noteworthy author of Azerbaijan in the last era, and Dede Korkut Hikayeleri in the aspect of the structural and semantic transformation of the intertextuality method.
Dede Korkut Hikayeleri has a significant effect on Azerbaijan's modern literary texts. Kemal Abdulla maintains this effect, and "The Ca-sus" is an excellent example of this situation. This work of Abdulla has been written as the narration of a secondary issue of Dede Korkut Hika-yeleri as the main subject in a new text.

Anahtar Kelimeler

Dede Korkut, Casus, Intertextuality, Kemal Abdulla

DEDE KORKUT HİKÂYELERİ ÜZERİNE BİR METİNLERARASILIK ÖRNEĞİ OLARAK KEMAL ABDULLA’NIN CASUS ADLI PİYESİ

Öz

Metin incelemelerinde özellikle II. Dünya Savaşı sonrasında önemli yenilikler olduğu görülür. Bu dönemden itibaren metinlere farklı unsurlar dâhil edilerek hem metnin anlamı derinleştirilmiş hem de yeni inceleme yöntemleri ortaya konulmuştur. Bu metin inceleme yöntemle-rinden biri de metinlerarasılıktır. Temeli Mikhail Bakhtin tarafından atı-lan, kuralları Fransız kuramcı Julia Kristeva tarafından konulan bu yön-tem, metinlerin başka metinlerle olan ilişkisini bir sistem içerisinde ince-ler.
Bu çalışmamızda Azerbaycan edebiyatının son dönem yazarları arasında önemli bir yere sahip olan Kemal Abdulla’nın Casus adlı oyu-nunun, metinlerarasılığın türev ilişkilerinden olan yapısal ve anlamsal dönüştürüm açısından Dede Korkut Hikâyeleri ile olan ilişkisi tahlil edilmiştir.
Dede Korkut Hikâyeleri’nin, Azerbaycan edebiyatında modern metinler üzerindeki etkisi oldukça fazladır. Kemal Abdulla da metinle-rinde bu etkiyi devam ettiren yazarlar arasındadır ve yazarın Casus adlı eseri bunun güzel bir örneğidir. Casus, Dede Korkut Hikâyeleri’nde yan anlatı olarak yer alan bir konunun yeni bir metinde temel anlatı olarak ele alınmasıyla oluşturulmuş yeni bir metindir.

Anahtar Kelimeler

Dede Korkut, Casus, Metinlerarasılık, Kemal Abdulla

Kaynakça

• Abdulla, Kemal (2004) “Casus”, Korkut Edebiyatı Bedii Eserler, Bakü: Önder Neşriyyat.
• Abdullah, Kemal (1997) Gizli Dede Korkut, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Adıgüzel, Sedat (2009) Modern Azerbaycan Edebiyatında Dede Korkut. Ankara: Fenomen Yayınları.
• Aktulum, Kubilay (1999) Metinlerarası İlişkiler, Ankara: Öteki Yayınevi.
• Aktulum, Kubilay (2013) Folklor ve Metinlerarasılık, Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
• Ergin, Muharrem (1990) Dede Korkut Kitabı. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Güvenç, Ahmet Özgür (2019) Halk Anlatılarının Yeniden Yazımı Sürecinde Tepegöz (1923-2018), İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Kıran, Ayşe; Kıran, Zeynel (2003) Yazınsal Okuma Süreçleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Mahmudov, Yakub (2004) “Dede Korkut Kitabı Halkın Yarattığı ve Yaşattığı Tarih”, Dede Korkut Dünyası, Bakü: Önder Neşriyyat