LINGUISTIC FEATURES OF BORROWED WORDS IN THE MODERN KAZAKH LANGUAGE

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 3, 33 - 51, 31.05.2023

Kuanyshbek Malikov Aigerim Alshayeva

Öz

Borrowed words in the modern Kazakh language are considered in the article. In addition to that, the introduction periods of borrowed words and scientific research papers and works are analysed. It is written about the enriching phases of Kazakh language vocabulary, acceptance of borrowed words through phonetic and grammatical alterations, enhancing vocabulary by means of international terms. The importance of studying foreign words within the framework a cross-cultural survey is described. Nowadays in the era of globalization, we can say that there is not a single language that does not include words from other languages in its lexical fund. The language enriches and improves its vocabulary not only by adding new words at the expense of its own internal capabilities but also by borrowing words from other languages. Since language is a social phenomenon, it is not only a witness of various changes in the de-velopment of society without comma but also a link that is transmitted from generation to generation. Therefore, the study of the language, its lexicon, and its relationship with other languages, as well as various changes in it, has great importance both theoretically and practically.

Anahtar Kelimeler

borrowed words, term, vocabulary, neologism, lexis

Modern Kazakçadaki Ödünç Alınan Kelimelerin Dilsel Özellikleri

Öz

Makalede modern Kazakçadaki ödünç alınmış kelimeler ele alınmıştır. Bunun yanı sıra alıntı kelimelerin giriş dönemleri ile bilimsel araştırma yazıları ve eserler incelenir. Kazakçanın söz varlığının zenginleşme aşamaları, ödünç alınan sözcüklerin fonetik ve dilbilgisel değişikliklerle kabulü, uluslararası terimlerle sözcük dağarcığının zenginleştirilmesi hakkında yazılmıştır. Kültürler arası bir araştırma çerçevesinde yabancı kelimelerin çalışılmasının önemi anlatılmaktadır. Günümüzde küreselleşme çağında, kelime hazinesinde başka dillerden kelimeler barındırmayan tek bir dil olmadığını söyleyebiliriz. Dil, kelime dağarcığını yalnızca kendi içsel yetenekleri pahasına yeni kelimeler ekleyerek değil, aynı zamanda diğer dillerden kelimeler ödünç alarak da zenginleştirir ve geliştirir. Dil toplumsal bir olgu olduğu için toplumun gelişimindeki çeşitli değişimlerin virgülsüz bir tanığı olmanın yanı sıra nesilden nesle aktarılan bir bağdır. Bu nedenle dilin, söz varlığının ve diğer dillerle ilişkisinin yanı sıra ondaki çeşitli değişikliklerin incelenmesi hem teorik hem de pratik olarak büyük önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

ödünç kelimeler, terim, kelime dağarcığı, neolojizm, lexis

Kaynakça

• Abbasova B. M. (1992). Sociolingvisticheskiye i lingvisticheskiye osnovy yavlenya zaimstvovaniya v raznosistemnyh yazykah. Diss. kand.fil.n., Baku.
• Ahanov K. (1993). Til biliminin negizderi, Almaty: Sanat, p. 496.
• Aldasheva A. (1992). Zhana ataular. Almaty, p. 216.
• Baytikova Sh. (1971) Kazak tilindegi neologizmder. Almaty, p. 122.
• Baytursynuly А. (1992). Til taglymy, Almaty: Ana tili, p. 448.
• Bragina А. А. (1981). Leksika yazyka i kul'tury strany: Izucheniye leksiki v lingvostranavedcheskom aspekte, Мoskova: Russkii yazyk, p. 177.
• Efremov L. P. (1974) Osnovy teorii leksicheskogo kal'kirovaniya: (Ucheb. posobye) / М-vo vyssh. i sred. spec. obrazovaniya KazSSR. Kaz. gos. un-t im. S. М. Kirova. Almaty: (KazGU), p. 191.
• Efremov L. P. (1974). Osnovy teorii leksicheskogo kal’kirovaniya: (Ucheb.posobiye) / М-vo vyssh. i sred. spec. obrazovaniya KazSSR. Kaz. gos. un-t im. S. M. Kirova, Almaty: KazGU, p. 191.
• Hasenov A. (2003). Til bilimi: oku kuraly / A. Hasenov. Tolyktyrylyp, ushunshi ret basyluy, Almaty: Sanat, p. 416.
• Kaliyev B. (1994). Undestik zany – uly zan, Almaty: Ana tili, 5 Mamyr. № 18.
• Kaydar A. (1998). Kazak tilinin ozekti maselelri. Aktual’nye voprosy kazahskogo yazyka, Almaty: Ana tili, p. 308.
• Kolesov V. V. (1998). Russkaya rech'. Vchera, segodnya, zavtra, SPB: Yuna, p. 245.
• Krysin L. P. (1993). Yazykovoe zaimstvovaniye kak problema diahronicheskoy sociolingvistiki // Diahronicheskaya sociolingvistika, Мoskova: Nauka, pp. 131-151.
• Krysin L. P. (1996) Inoyazychnoe slovo v kontekste sovremennoy obshestvennoy zhizni // Russkii yazyk konca XX stoletiya, Мoskova.
• Krysin L. P. (2002). Leksicheskoe zaimstvovaniye i kal'kirovaniye v russkom yazyke poslednih desyatiletii // Voprosy yazykoznaniya, № 6.
• Krysin L. P. (2008) Yazyk v sovremennov obshestve: kniga dlya uchashihsya. Мoskova: ООО TID Russkoe slovo – РС, p. 208.
• Krysin L. P. (2008). Yazyk v sovremennov obshestve: Kniga dlya uchashihsya. Мoskova: ООО TID Russkoe slove – RS, p. 208.
• Musabayev G. (2014). Kazak tili biliminin maseleleri. Almaty: Abzal-Ai»baspasy, p. 640.
• Novoe v lingvistike. Vypusk 3. Vstupitel'nye stat'i V. A. Zvegincevo. Moskova: Izdatel'stvo inostrannoy literatury, (1963), p. 568.
• Pavlenko G. V. (1999). Problema osvoeniya inoyazychnyh zaimstvovanii: yazykovoy i rechevoy aspekty. Na materiale anglicizmov konca XX veka. Diss. kand. fil. Nauk, Taganrog, p. 396.
• Reformatsky A. A. (1996). Vvedeniye v yazykovedeniye / Pod red V. A. Vinogradova. Мoskova: Aspekt Press, p. 536.
• Romanov A. Y. (2000). Anglicizmy i amerikanizmy v russkom yazyke i otnosheniye k nim, SPB, p. 152.
• Rustemov L. Z. (1989) Arab-iran kirme sozderinin kazaksha-oryssha tusindirme sozdigi, Almaty: Mektep, p. 320.
• Sorokin Y. S. (1965). Razvitye slovarnogo sostava russkogo literaturnogo yazyka. 30-90-е gody XIX veka, Leningrad: Nauka, p. 565.
• Suleimenova A. D. (1998). Slovar’ po yazykoznaniyu, Til bilimi sozdigi. Almaty: Gylym, p. 540.
• Suleimenova A. D. (2011) Yazykovye processy i politika, Kazahskii nac.un-t im.Al’-Farabi. Almaty: Kazak univ., p. 115.
• Suleimenova A. D., Avakova R. A., Madiyeva G. B., Akanova D. H. (2000). Kazak tili leksikalyk koryndagy shetel sozderi // Al’-Farabi atyndagy KazUU Habarshysy. Fililigiya seriyasy. Almaty: Kazak universiteti, №37.
• Terminasova S. G. (2000). Yazyk i mezhkulturnaya kommunikaciya: Ucheb. posobiye dlya studentov, aspirantov i soiskatelei po spec. "Lingvistika i mezhkulturnaya kommunikaciya", Moskova, p. 262.
• Yarceva V. N. (1990). Lingvisticheskii enceklopedicheskii slovar’, In-t yazykoznaniya AN SSSR. Мoskova: Sov.encikl., p. 682.
• Zhetpisov S. N. (1986) Zavisimost’ mezhdunarodnoy tematikoy i kolichestvom zaimstvovannyh terminov v kazahskih termenologicheskih slovoryah // Kazak terminologiyasynyn maseleleri, Almaty, pp. 145-150.