Şehriyar’ın Şiirlerinde Dil ve Milliyet Şuuru

Yıl 2024, Sayı: 6, 27 - 34, 20.11.2024

Esmira Fuad

https://doi.org/10.62425/ctdal.1554010

Öz

Bu makale, 20. yüzyılın önde gelen şairlerinden Muhammed Hüseyin Şehriyar'ın şiirlerinde dil ve milliyet şuuru kavramlarını inceleyerek onun ana dilini yüceltme çabasını ve kültürel mirasa katkılarını analiz etmeyi amaçlamaktadır. Şehriyar, "Haydar Baba'ya Selam" adlı ünlü şiirinde Azerbaycan Türkçesini kullanarak halk arasında güçlü bir manevi uyanış yaratmış ve ana dilinin gücüyle halkının ruhuna dokunmuştur. Şehriyar, Azerbaycan Türkçesi aracılığıyla millî kimlik ve kültürel değerleri koruma mücadelesi vermiştir. Makalede, Şehriyar’ın klasik edebî mirasa olan bağlılığı ve çağdaş İran ile Azerbaycan şiirinde edindiği konum değerlendirilirken dil uğruna verdiği mücadelenin önemi de vurgulanacaktır. Ayrıca onun eserlerine yönelik eleştiriler, dil ve kimlik bilinci bağlamında ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Şehriyar, Azerbaycan Türkçesi, dil bilinci, millî kimlik, kültürel miras

Language and National Consciousness in Shahriyar's Poems

Öz

This article aims to analyze the concepts of language and national consciousness in the poetry of Muhammad Hussein Shahriyar, one of the leading poets of the 20th century, and to analyze his efforts to glorify the mother tongue and his contributions to the cultural heritage. In his famous poem “Haydar Baba’ya Selam”, Shahriyar created a strong spiritual awakening among the people by using Azerbaijani Turkish and touched the soul of his people with the power of his mother tongue. Shahriyar struggled to preserve national identity and cultural values through Azerbaijani Turkish. In this article, Shahriyar's commitment to classical literary heritage and his position in contemporary Iranian and Azerbaijani poetry will be evaluated, while the importance of his struggle for language will be emphasized. In addition, criticism of his works will be discussed in the context of language and identity consciousness.

Anahtar Kelimeler

South Azerbaijan, Tabriz, Turkish language, Linguistics, Nizami Gencevi

Kaynakça

• Adilov, M. (1982). Sənətkar və söz. Yazıçı. (In Azerbaijani Turkish)
• Dakuklu, İ. (1964). Şəhriyar və Heydərbabaya salam. Qardaşlıq, (1), 48-51. (In Azerbaijani Turkish)
• Əlibəyli, Ş. (2008). Füzulinin Farsca divanı: Linqvo-poetik özəlliklər. Natta-Pres Neşriyyat. (In Azerbaijani Turkish)
• Əlizadə, C. (1995). Elə həmin sadəlikdə və gözəllikdə. Mərkəz Nəşriyyatı (In Azerbaijani Turkish)
• Nikəndiş, B. (1997). Şəhriyarın xəlvət dünyası. Azəran. (In Azerbaijani Turkish)
• Rəsulzadə, M. Ə. (2015, 19 Fevral). Azərbaycan şairi Nizami: Nizamidə Türklük. Vikimənbə https://az.wikisource.org/wiki/Az%C9%99rbaycan_%C5%9Fairi_Nizami/Nizamid%C9%99_t%C3%BCrkl%C3%BCk (In Azerbaijani Turkish)
• Şəhriyar, M. (1993). Divani-Türki. Əlhuda. (In Azerbaijani Turkish)
• Şəhriyar, M. (1993). Yalan dünya. A. Bağırov (Ed.). Azərbaycan Ensiklopediyası. Neşriyyat- Poliqrafiya Birliyi. (In Azerbaijani Turkish)
• Şəhriyar, M. (2000). Seçilmiş əsərləri. Elm. (In Azerbaijani Turkish)
• Emre, Y. (t.y.). Gel gör beni aşk neyledi. Mevlanasözleri. 15 Haziran 2024'te https://mevlana-sozleri.net/yunus-emre/yunus-emre-gel-gor-beni-ask-neyledi/ adresinden erişildi.
• Qasımlı, A. M. (2014, Eylül 22). Türkçülər: Tarixi və siyasi ideoloji oçerkler. Azkurs. https://azkurs.org/aydn-medetoglu-qasml-turkculer-tarixi--siyasi-ideoloji-ocerkle.html?page=24 (In Azerbaijani Turkish)
• Çalışkan, M. (2021, 6 Şubat). 2021 Yunus Emre ve Türkçe yılı. Habertürk. https://www.haberturk.com/2021-yunus-emre-ve-turkce-yili-2962067