Osmanlı Taşrasında Belediye İdaresi: Alanya Belediyesi (1914-1915)

Yıl 2008, Cilt: 7 Sayı: 16, 165 - 185, 01.06.2008

Nurşen Gürboğa

Öz

Bu çalışmada Tanzimat döneminden itibaren çeşitli kentsel hizmetleri üstlenen belediye idaresinin küçük taşra şehir ve kasabalarındaki varlığı ve yürüttüğü görevlerin devlet, yerel bürokrasi, taşradaki nüfuz grupları ve çeşitli halk kesimleri için ne anlama geldiğini, Alanya belediyesinin teşekkülü ve 1914-1915 yıllarındaki faaliyetlerine başvurarak çözümlemeye çalışacağız. Çalışmamızda, belediye teşkilatının merkezi devletin taşradaki toplumsal, siyasal ve iktisadi yaşama nüfuz etme ve yerel eşrafı denetim altına alma çabalarının yanısıra şehir ahalisinin yaşam standartlarını iyileştirerek devletin temel gücü sayılan nüfusu üretken, uzun ömürlü ve devlete sadık kılmak gayesinin bir parçası olarak kurulduğunu iddia edeceğiz. Alanya belediyesinin teşekkülü ve imparatorluğun son yıllarındaki faaliyetlerine ilişkin bu incelememiz, devletle çoğunluğu küçük şehir ve kasabalarda yaşayan taşra ahalisinin çeşitli kesimleri arasındaki ilişkilere yerel bir mercekten bakmak amacındadır

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Devleti, Taşra İdaresi, Belediye Teşkilatı, Yerel Nüfuz Grupları, Ahali, Kentsel Hizmetler, Birinci Dünya Savaşı

MUNICIPAL GOVERNMENT IN THE OTTOMAN COUNTRYSIDE: ALANYA MUNICIPALITY (1914-1915)

Öz

This study aims to explore the meaning of the municipal government, which performed various municipal services since the Tanzimat era, for the state, local bureaucracy, local power groups, and ordinary people in the small cities and towns, through a study of establishment of Alanya municipality and its public services during 1914 and 1915. This study will argue that municipal government was the part of the state’s efforts to penetrate political, economic and social life in the provinces and to take the local power groups under the control of the central state, in addition to this, it was part of the state’s goal to render population loyal to the state, increase its productivity and longevity through improving living standards of the city dwellers. This study on the establishment of Alanya municipality and its services during the last years of the Empire aims to scrutinize relations between the state and the provincial people most of whom lived in the small cities and towns from a local lens

Anahtar Kelimeler

Ottoman State, Municipal Government, Local Power Groups, People, Urban Services, World Word I

Kaynakça

• AZAKOĞLU, İzzet, Alanya, Reklam-Ekonomi Matbaası, İstanbul, 1939.
• BEYOĞLU, Süleyman “XX. Yüzyıl Başlarında Alanya’da Bazı Olaylar”, Alanya Tarih ve Kültür Seminerleri III, ALSAV, Alanya, 2004.
• BEYOĞLU, Süleyman, “Savaş Yıllarında Alanya (1914-1918)”, Alanya Tarih ve Kültür Seminerleri III, ALSAV, Alanya, 2004.
• BİLİM, Cahit, “Arşiv Belgelerinde ve Salnamelerde Alanya”, Alanya Tarih ve Kültür Seminerleri III, ALSAV, Alanya, 2004
• ÇADIRCI, Musa, Tanzimat Sürecinde Türkiye Ülke Yönetimi, İmge Kitabevi, Ankara, 2007.
• ÇALIŞKAN, Necmettin, Kuruluşundan Günümüze Kayseri Belediyesi, Kayseri Büyükşehir Belediyesi , Kayseri, 1995.
• FOUCAULT, Michel, Security, Territory, Population, (eds.: Michel Senellart), Basingstoke, New York, Palgrave Macmillian, 2007.
• GÖNÜLLÜ, Ali Rıza, Meşrutiyetten Cumhuriyet’e Alanya (1908-1938), Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 2008.
• KONYALI, İbrahim Hakkı, Alanya, Ayaydın Basımevi, İstanbul, 1946.
• KORUM, Oğuz, Olaylar, İnsanlar, 75 Yılda Alanya, Alanya Gazeteciler Cemiyeti, Alanya, 1994.
• KÖKSAL, Yonca “Imperial Center and Local Groups: Tanzimat Reforms in the Provinces of Edirne and Ankara”, NewPerspectives on Turkey, 27, Fall, 2002.
• KÜÇÜKUĞURLU, Murat, Erzurum Belediyesi Tarihi, Erzurum Kitaplığı, Erzurum, 2008.
• OKTAY, Tarkan, “Osmanlı Döneminde Modern Belediye Kurumunun Doğuşu ve Gelişimi”, (ed.: Erol Özvar ve Arif Bilgin), Selçuklu’dan Cumhuriyete Şehir Yönetimi, Türk Dünyası Belediyeler Birliği, İstanbul, 2008.
• ORTAYLI, İlber, Tanzimattan Cumhuriyete Yerel Yönetim Geleneği, Hil Yayınları, İstanbul, 1985.
• _________Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahalli İdareleri( 1840-1880), TTK Basımevi, Ankara, 2000.
• ÖZBEK, Nadir, Osmanlı İmparatorluğu’nda Sosyal Devlet: Siyaset, İktidar ve Meşruiyet (1876-1914), İletişim Yayınları, İstanbul, 2002.
• _________Cumhuriyet Türkiyesi’nde Sosyal Güvenlik ve Sosyal Politikalar, Emeklilik Gözetim Merkezi, Tarih Vakfı, İstanbul, 2006.
• SERÇE, Erkan, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e İzmir’de Belediye (1868-1945), İzmir, Dokuz Eylül Yayınları, 1998.
• TEKELİ, İlhan - ORTAYLI, İlber, Türkiye’de Belediyeciliğin Evrimi,Türk İdareciler Derneği, Ankara, 1978.
• TÜMERKAN, Sıddık, Türkiye’de Belediyeler (Tarihsel Gelişimi ve Bugünkü Durumu), R. Zelliç Basımevi, İstanbul, 1946.
• VOYACIOĞLU, Vasos, Alanya, Doğu Akdeniz Kültür ve Tarih Araştırmaları Vakfı, Alanya, 2002.
• YETKİN, Haşim, Alanya, Dünden Bugüne Alanya’da Yaşam, Çali Grafik Matbacılık A.Ş., İstanbul, Tarihsiz.
• YÜKSEL, Ayhan, “Alaiye Kazasının Sosyal ve Ekonomik Durumu”, Alanya Tarih ve Kültür Seminerleri III, ALSAV, Alanya, 2004.
• Yurt Ansiklopedisi, Türkiye, İl İl: Dünü Bugünü, Yarını, C.2, Anadolu Yayıncılık, İstanbul, 1981.