Ortaokul Öğrencilerinin Problem Çözme Becerileri ve Üst Bilişsel Farkındalıklarının Sosyal Duygusal Öğrenmeleri ile İlişkisinin İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 50 Sayı: 1, 487 - 506, 29.04.2021

Müge Yukay Yüksel , Özge Erduran Tekin , Kübra Kaplaner

Öz

Bu araştırmada, ortaokul 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin problem çözme becerileri ve üst bilişsel farkındalıklarının sosyal-duygusal öğrenmeleri ile ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini, seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılarak seçilen 295 ortaokul 6. ve 7 sınıf (195 kız, 100 erkek) öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada ölçme aracı olarak Çocuklar İçin Problem Çözme Envanteri, Çocuklar İçin Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği ve Sosyal-Duygusal Öğrenme Ölçeği Kısa Formu kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre; ölçek puanlarının cinsiyete göre farklılaştığı görülmektedir. Erkeklerin kızlara göre problem çözme sürecinde daha fazla güvene sahip oldukları görülürken; kızların ise daha yüksek oranda problem çözme süreçlerinde özdenetime sahip oldukları tespit edilmiştir. Kızların erkek öğrencilere göre daha yüksek sosyal-duygusal öğrenme düzeylerine sahip oldukları görülmektedir. Araştırmadan elde edilen bir diğer bulguda ise; sosyal duygusal öğrenme puanlarının açıklanmasında problem çözme becerilerinin anlamlı katkı sağladığı ancak problem çözme becerileri ile üst bilişsel farkındalığın birlikte ele alınmasının problem çözme becerilerinin etkisine göre daha yüksek düzeyde anlamlı bir katkı sağladığı tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre problem çözme becerilerini desteklemek sosyal duygusal öğrenmeyi arttırmaktadır, aynı zamanda üst bilişsel farkındalığın yüksek olması sosyal duygusal öğrenmeye olumlu katkı sağlamaktadır. Bu nedenle okul öncesi dönemden itibaren bu becerilerin desteklenmesinin öğrenme süreçlerine olumlu katkıda bulunacağı düşünülmektedir. Sosyal duygusal öğrenmeyi geliştirmeye yönelik okul rehberlik hizmetlerinde, müfredatlarında, grupla rehberlik ve danışma çalışmalarında problem çözme becerilerinin yanı sıra etkililiği arttırmak adına üst bilişsel farkındalığın da yer alması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Üst bilişsel farkındalık, Sosyal-duygusal öğrenme, Problem çözme becerisi.

The Research of The Relationship Between The Problem Solving Skills & Metacognitive Awareness of Middle School Students and The Social Emotional Learning

Öz

The aim of this study is to investigate the relationship between the problem solving skills of the 6th and 7th grade students in the middle school and the cognitive awareness with social-emotional learning. The sample of the study consisted of 295, 6th grade and 7th grade (195 girls, 100 boys) students selected using random sampling method. As a measurement tool, Problem Solving Inventory for Children, Metacognitive Awareness Inventory for Children and Social-Emotional Learning Scale Short Form were used. According to the findings of the study; It is seen that scale scores differ according to gender. Boys have more confidence in the problem-solving process than girls; girls were found to have more self-determination in problem solving processes. It is observed that girls have higher levels of social-emotional learning than boys. Another finding obtained from the study is; It was found that problem solving skills contribute to explaining social emotional learning scores, but the fact that problem-solving skills and metacognitive awareness were considered together made a significant contribution to the problem-solving skills. According to the results, supporting problem solving skills increases social emotional learning, and at the same time, high metacognitive awareness contributes positively to social emotional learning. Therefore, it is thought that supporting these skills starting from pre-school period will contribute positively to learning processes. In order to improve social emotional learning, it can be suggested that metacognitive awareness should be included in school guidance services, curricula, group guidance and counseling activities as well as problem solving skills in order to increase effectiveness.

Anahtar Kelimeler

Metacognitive awareness, Social-emotional learning, problem solving skills.

Kaynakça

• Akcan, Parlaz. E., & Karademirci, E. (2012). Ergenlik Dönemi: Fiziksel büyüme, psikolojik ve sosyal gelişim süreci. Turkish Family Physician, 3(4),10-16.
• Akın, E. ve Çeçen, M. A. (2014). Ortaokul öğrencilerinin okuma stratejileri üstbilişsel farkındalık düzeylerinin değerlendirilmesi: Muş-Bulanık örneği. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(8), 91-110.
• Annevirtaa, T., & Vaurasa, M. (2006). Developmental changes of metacognitive skill in elementary school children. The Journal of Experimental Education, 74(3), 195-226.
• Ardila, A. (2013). Development of metacognitive and emotional executive functions in children. Applied Neuropsychology: Child, 2(2), 82–87.
• Bakracevic-Vukman, K. (2005). Developmental differences in metacognition and their connections with cognitive development in adulthood. Journal of Adult Development, 12(4).
• Bartels, J.M., & Magun-Jackson, S. (2009). Approach–avoidance motivation and metacognitive self-regulation: The role of need for achievement and fear of failure. Learning and Individual Differences, 19, 459–463.
• Brownlee, S., Leventhal, H., & Leventhal, E. A. (2000). Regulation, self-regulation, andconstruction of the self in themaintenance of physicalhealth. In M. Boekaerts, P. R.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı.Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cornoldi, C., Carretti, B., Drusi, S., & Tencati, C. (2015). Improving problem solving in primary school students: The effect of a training programme focusing on metacognition and working memory. British Journal of Educational Psychology, 85(3), 424–439.
• Coutinho, S., Wiemer-Hasting, K., Skowronski, J. J. & Britt, M. A. (2005). Metacognition, need for cognition and use of explanations during on going learning and problem solving. Learning and Individual Differences, 15, 321-337.
• Delahaij, R., Van Dam, K., Gaillard, A.W.K., & Soeters, J. (2011). Predicting coping under acute stress: The role of person characteristics. International Journal of Stress Management, 18, 49–66
• Dereli, E. (2008). Çocuklar için sosyal beceri eğitim proğramının 6 yaş çocukların sosyal problem çözme becerisine etkisi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Desoete, A., Roeyers, H., & Buysse, A. (2001). Metacognition and mathematical problem solving in grade. 3. Journal of Learning Disabilities, 34, 435-449.
• Durlak, J. A., Weissberg, R. P., Dymnicki, A. B., Taylor, R. D., & Schellinger, K. B. (2011). The impact of enhancing students’ social and emotional learning: A meta-analysis of school based universal interventions. Child Development, 82(1), 405-432.
• Dow, G. T., & Mayer, R. E. (2004). Teaching students to solve insight problems: Evidence for domain specificity in creativity training. Creativity Research Journal, 16(4), 13-389.
• Erdoğan, F. (2002). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinde Sosyal Becerilerin SosyoEkonomik Düzey, Cinsiyet ve Yaş ile İlişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS. London: Sage Publications.
• Gallagher, A. M., De Lisi, R., Holst, P. C., McGillicuddy-De Lisi, A. V., Morely, M., & Cahalan, C. (2000). Gender differences in advanced mathematical problem solving. Journal of Experimental Child Psychology, 75(3), 165–190.
• Garner, R., & Alexander, P. A. (1989). Metacognition: Answered and unanswered questions. Educational Psychologist, 24 (2), 143-158.
• Hannula, M. S. (2015). Emotions in problem solving. Selected Regular Lectures from the 12th International Congress on Mathematical Education, 269–288.
• Heppner, P. P., Wampold, B. E., & Kivlighan, D. M. (2013). Psikolojik Danışmada Araştırma Yöntemleri (D. M. Siyez, Çev.) Ankara: Mentis Yayıncılık
• Jagals, D., & van der Walt, M. (2016). Enabling metacognitive skills for mathematics problem solving: a collective case study of metacognitive reflection and awareness. African Journal of Research in Mathematics, Science and Technology Education, 20(2), 154–164.
• Jaleel, S., & Premachandran, P. (2016). A study on the metacognitive awareness of secondary school students. Universal Journal of Educational Research, 4(1), 165 – 172
• Kabasakal, Z. ve Totan, T. (2011). İlköğretim öğrencilerinde sosyal ve duygusal öğrenmenin ruhsal belirtileri azaltmadaki rolü. İçinde Z. Kaya ve U. Demiray (Eds.), International Conference on New Trends in Education and Their Implications. (Syf. 248). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Karakelle, S. ve Saraç, S. (2007). Çocuklar için Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B formları: Geçerlik ve güvenilirlik Çalışması, Türk Psikoloji Yazıları, 10(20),87-103.
• Karakelle, S. (2012). Üst bilişsel farkındalık, zekâ, problem çözme algısı ve düşünme ihtiyacı arasındaki bağlantılar. Eğitim ve Bilim, 37(164), 237-251.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kramarski, B., Mevarech, Z.R. & Liebermann, A. (2001). Effects of multi level versusuni level metacognitive training on mathematical reasoning. The Journal of Educational Research, 94, 292-300.
• Kutluay-Çelik, B. (2014). The relationship between social-emotional learning skills and attitudes towardel ementary school among middle school students. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kolic-Vehovec, S., & Bajsanki, I. (2006). Age and gender differences in some aspects of metacognition and reading comprehension. Drustvena Istrazivanja, 15(6), 1005-1027.
• Koriat, A. (1993). How do we know that we know? The accessibility account of feeling of knowing. Psychological Review, 50, 609-639.
• Larkin, J. G. (1980). Models of compedence in solving physics problems. Cognitive Science, 4, 317345.
• Lee, C. B., Teo, T., & Bergin, D. (2009). Children’s use of metacognition in solving everyday problems: an ınitial study from an asian context. The Australian Educational Researcher, 3(36), 89-102.
• Lucangeli, D., Coi, G. ve Bosco, P. (1997). İyi ve kötü matematik problem çözücülerde üstbilişsel farkındalık. Öğrenme Engelleri Araştırma ve Uygulama, 12(4), 209–212
• Martinez, M. E. (2006). What is Metacognition? Phi Delta Kappan, 87(9), 696–699.
• Miller, M., & Nunn, G.D. (2001). Using group discussions to improve social problem-solving and learning. Education (Chula Vista, Calif), 121, 470-475.
• Metallidou, P. (2009). Pre-service and in-service teachers’ metacognitive knowledge about problem solving strategies. Teacher and Teacher Education, 25, 76-82.
• Metcalfe J., & Shimamura A. P. (1996). Metacognition: Knowing about knowing. Cambridge Mass: MIT Press.
• Murray-Harvey, R., & Slee, P. T. (2007). Supportive and stressful relationship with teachers, pers, and family and their influence on students’ social/emotional and academic experience of school. Australian Journal of Guidance & Counselling, 17(2), 126-147.
• Norris, J. A. (2003). Looking at classroom management through a socialand emotional learning lens. Theory Into Practice, 42(4), 313-318.
• O'Brien, U. M., Weissberg, P. R., & Shriver, P. T. (2003). Educational Leadership for Academic, Socia land Emotional Learning. In M. J. Elias, H. Arnold, & C. S. Hussey (Ed.). Best leader ship practices for caring and succesful schools (Ss.23-35). Thousand Oaks: Corvin Pres, Inc.
• Panaoura, A., Philippou, G. (2007). The developmental change of young pupils’ metacognitive ability in mathematics in relationto their cognitive abilities. Cognitive Development, 149–164.
• Rozendaal, J.S., Minnaert, A., & Boakerts, M. (2001). Motivation and self regulated learning in secondary vocational education: ınformation processing type and gender differences. Learning and Individual Differences, 13(4), 273-289.
• Roseberry, L. (1997). An Applied Experimental Evaluation of Conflict Resolution Curriculumand Social Skills Development. Unpublished PhD. Thesis, Chicago: LoyolaUniversity.
• Salonen, P., Vauras, M., & Efklides, A. (2005). Social ınteraction what can ıt tell us about metacognition and coregulation in learning? European Psychologist, 10(3), 199–208.
• Schraw, G., & Dennisson, G. S. (1994). Assessing metacognitive awareness. Contemporary Educational Psychology, 19, 460–475.
• Serin, O., Serin, N. B., & Saygılı, G. (2010). İlköğretim düzeyindeki Çocuklar için Problem Çözme Envanteri'nin (ÇPÇE) geliştirilmesi. İlköğretim Online, 9(2).
• Sternberg, R. J. (1988). Intelligence Applied. Orlando, FL: Harcourt Brace Jovanovich.
• Theodosiou, A., & Papaioannou, A. (2006). Motivational climate, achievement goals and metacognitive activity in physical education and exercise involvement in out-ofschool settings. Psychology of Sport and Exercise, 7, 361–379.
• Taleker, P. S., Fernandes, A. (2016). A Study of Metacognitive Awareness Among Secondary School Students in Mumbai. Parıpex- Indıan Journal Of Research, 5(5), 54-55.
• Totan, T. ve Kabakçı, Ö. F. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde sosyal duygusal öğrenme becerilerinin zorbalığı yordama gücü. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2),575-600.
• Totan, T., Kabasakal, Z. (2012). Problem çözme becerileri eğitiminin ilköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin sosyal ve duygusal öğrenme ihtiyaçları ve becerileri üzerine etkisi. Elementary Education Online, 11(3), 813-828.
• Totan, T. (2011). Problem çözme becerileri eğitim programının ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin sosyal duygusal öğrenme becerileri üzerine etkisi. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Tosun, A. & Irak, M. (2008) Üst biliş Ölçeği-30’un Türkçeye uyarlaması geçerliği, güvenirliği, kaygı ve obsesif-kompülsif belirtilerle ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 19(1), 67-80.
• Teong, S. K. (2000). The effect of metacognitive training on the mathematical word problem solving of Singapore 11-12 year olds in a computer environment. Unpublished Doctoral Dissertation. University of Leeds, United Kingdom.
• Ülgen, G. (2004). Kavram Geliştirme: Kuramlar ve Uygulamalar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Victor, A. M. (2004). The effects of metacognitive instruction on the planning and academic achievement of first and second grade children. Unpublished doctoral dissertation, II GraduateCollege of the Illinois Istitute of Technology, Chicago.
• Yurdakavuştu, Y. (2012). İlköğretim Öğrencilerinde Duygusal Zekâ ve Sosyal Beceri Düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Zimmermann, B. J., Campillo, M. (2003). Motivating self-regulated problem solvers. İçinde J. E. Davidson ve R.J. Sternberg (Eds.). ThePsychology of Problem Solving (syf. 233- 262). Cambridge: Cambridge UniversityPress.
• Zins, J. E., Payton, J. W., Weissberg, R. P., & Utne O’Brien, M. (2007). Social and emotional learning for successful school performance. In G. Matthews, M. Zeidner ve R. D. Roberts (Eds.). Emotional intelligence: Knows and unknowns (syf. 376–395). New York: Oxford UniversityPress.