Çocukluk Döneminde Benlik Kavramının Sürekli Kaygı ve Temel Değerlerce Yordanması

Yıl 2021, Cilt: 50 Sayı: 2, 591 - 613, 29.10.2021

Necla Acun Kapıkıran , Aysun Gündoğan

https://doi.org/10.14812/cuefd.693790

Öz

Bu çalışmanın amacı orta çocukluk dönemindeki bireylerin öz aşkınlık, korumacılık, öz genişletme, değişime açıklık temel değerler ve sürekli kaygının bireylerin benlik kavramını yordamadaki katkılarının incelenmesidir. Bu araştırmanın verileri, orta çocukluk dönemindeki 4. ve 5. sınıf öğrencilerinden toplanmıştır. Çalışmanın katılımcılarının 108’i (% 49,5) kız ve 110’u (% 50.5) erkek olmak üzere toplam 218 öğrencidir. Katılımcılara demografik bilgi formu, Pier-Harris Benlik Kavramı Ölçeği, Sürekli Kaygı Ölçeği ve Portre Değerler Ölçeği uygulanmıştır. Elde edilen veriler hiyerarşik regresyon analizi ile test edilmiştir. Verilerin analizi sonucunda, sürekli kaygının benlik kavramının mutsuzluk, kaygı, uyumsuzluk, zihinsel ve sevgi-popülerlik alt boyutlarını anlamlı düzeyde yordamıştır. Temel değerler benlik kavramının bazı alt boyutlarını anlamlı olarak yordamıştır. Kız ve erkekler arasında benlik kavramının alt boyutlarında aldıkları puanların test edilmesi sonucunda, kızlar benlik kavramının fiziksel, zihinsel ve popülerlik alt boyutlarında yüksek puan alırken erkekler yalnızca uyumsuzluk alt boyutunda daha yüksek puan elde etmişlerdir. Sonuçlar sürekli kaygı ve temel değerler alan yazını çerçevesinde tartışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Benlik kavramı, Sürekli kaygı, Temel değerler, Çocukluk

Prediction of Self-Concept by Trait Anxiety and Basic Values in Childhood Period

Öz

The aim of this study is to examine the contributions of self-transcendence, conservatives, self-enhancement, openness to change and trait anxiety in predicting the self-concept of individuals in middle childhood. The data of this research were collected from 4th and 5th grade students in middle childhood. A total of 218 students, 108 (49.5 %) female and 110 (50.5 %) male, of the participants of the study. Demographic information form, Pier-Harris Self-Concept Scale, Trait Anxiety Scale and Portrait Values Scale were applied to the participants. The obtained data were tested with hierarchical regression analysis. As a result of the analysis of the data, trait anxiety significantly predicted the unhappiness, anxiety, maladaptive, intellect and love-popularity sub-dimensions of the self-concept. Basic values significantly predicted some sub-dimensions of self-concept. As a result of testing the scores they got in the sub-dimensions of self-concept between boys and girls, while girls scored high in the physical, intellect and popularity sub-dimensions of self-concept, boys got higher scores only in the maladaptive sub-dimension. The results are discussed in the context of trait anxiety and basic values literature

Anahtar Kelimeler

Self-concept, Trait anxiety, Basic values, Childhood

Kaynakça

• Alisinanoğlu, F. ve Ulutaş, İ. (2003). Çocukların kaygı düzeyleri ile annelerinin kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 28(128), 65-71,
• Baer, J., Kim, M.S. ve Wilkenfeld, B. (2012). Is it generalized anxiety disorder or poverty? An examination of poor mothers and their children, Child Adolescent Socail Work Journal, 29:345–355
• Bover, D.E.I. ( 1976). An explanatory study of developmental changes in children’s fears. Journal of Chilid Psychology and Psychiatry, 17, 69-76.
• Bubeck, M. ve Bilsky, W. (2004). Value structure at an early age. Swiss Journal of Psychology, 63, 1, 31 41.
• Chiu, M. M. ve Klassen, R. M. (2010). Relations of mathematics self-concept and its calibration with mathematics achievement: Cultural differences among fifteen-year-olds in 34 countries. /, /), 2-17.
• Cohen, A. (1991). Dummy variables in stepwise regression. The American Statistician, 45(3), 226-228.
• Çakmak, , A. G. N., Özkale, U. Yıldırım, Ö. G. M. S. ve Kanadlı, S. (2019) Anne -baba tutumları ile benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi: Bir meta-analizi çalışması. Educational Science Proceeding Book. 211-229.
• Demirutku, K. ve Sümer, N. (2010). Temel değerlerin ölçümü: Portre değerler anketi’nin Türkçe uyarlaması. Türk Psikoloji Yazıları, 13(25), 17-25.
• Döring, A. K. (2008). Assetment of children’s values: The development of a Picture-based instrument (Unpublished Doctoral Dissertation). University of Münster, Germany.
• Döring, A. K. (2010). Assessing children’s values: An exploratory study. Journal of Psychoeducational Assessment, 28, 6, 564–577.
• Döring, A. K. Blauensteiner, A., Aryus, K., Drögekamp, K. ve Bilsky, W. (2010). Assessing values at an early age: The picture-based value survey for children (PBVS–C) .Journal of Personality Assessment, 92(5), 439–448.
• Escortell Sánchez, R., Delgado, B. ve Martínez-Monteagudo, M. C. (2020). Cybervictimization, self- concept, aggressiveness, and school anxiety in school children: A structural equations analysis. Internatiional Jornal of Enviromental Research and Public Health .doi:10.3390/ijerph17197000
• Grantham-McGregor, S. ve Ani, C. (2001). A review of studies on the effect of iron deficiency on cognitive development in children. The Journal of Nutrition, 131(2), 649-668.
• Hitlin, S. (2003). Values as the core of personal identity: Drawing links between two theories of self. Social Psychology Quarterly, 118-137.
• Kapıkıran, N. A. ve Gündoğan, A. (2018). Assessment for children’s values: Picture-Based value survey for children adaptation study. International Journal of Educational Research Review, 3(2), 9-21.
• Kapıkıran, N. A. ve Gündoğan, A. (2016). Çocuk değerlerinin ölçülmesi: Portre değerler ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Ege Eğitim Dergisi, (17) 2: 620 – 639.
• Kaya, H., Kaya, N., Palloş, A. Ö.,ve Küçük, L. (2012). Assessing time-management skills in terms of age, gender, and anxiety levels: A study on nursing and midwifery students in Turkey. Nurse Education in Practice, 12(5), 284-288.
• Knafo, A. ve Assor, A. (2007). Motivation for agreement with parenthal values: Desirable when autonomous, problematic when controlled. Motivation and Emotion, 31, 232–245.
• Knafo, A. ve Galansky, N. (2008). The influence of children on their parents’ values. Social and Personality Psychology Compass, 2(3), 1143-1161.
• Knafo, A. ve Spinath, F.M. (2011). Genetic and environmental influences on girls’ and boys’ gender typed and gender-neutral values. Developmental Psychology, 47, 3, 726–731.
• Kohrt, B. A. ve Worthman, C. M. (2009). Gender and anxiety in Nepal: The role of social support, stressful life events, and structural violence. CNS Neuroscience & Therapeutics, 15(3), 237-248.
• Koruklu, N. veYalçın. Ö. (2011). Üniversite öğrencilerinde değerler ve mutluluk arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 190-210.
• Kuşdemir- Kayıran, B. ve Karabay, A. (2012). İlkokuma yazmayı farklı yöntemlerle öğrenen ilköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerileri üzerine bir çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 2847-2860.
• Küçükkaplan, İ. ve Aldı, F. A. (2017). Denizli ilindeki konut fiyatlarına etki eden faktörlerin panel verilerle analizi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(37), 219-236.
• Landis, D., Hayman, J. L. ve Hall, W. S. (1971). Multidimensional analysis procedures for measuring self-concept in poverty area classrooms. Journal of Educational Psychology, 62(2), 95-103
• Lee, A. ve Hankin, B. L. (2009). Insecure attachment, dysfunctional attitudes, and low self-esteem predicting prospective symptoms of depression and anxiety during adolescence. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 38, 219–231.
• Lee, J. A., Ye, S., Sneddon, J.N., Collins, P.R. ve Daniel, E. (2017). Does the intra-individual structure of values exist in young children? Personality and Individual Differences, 110, 125–130.
• Li, C., Liang, Z.,Yin, X. ve Zhang, Q, (2018). . Family social capital mediates the effect of poverty on childrens anxiety and depression. Journal of Community Psychology, 46:983–99.
• Metin, N. ve Kangal, S. B.(2012). Bilim sanat merkezine devam eden 12-14 yaş grubu üstün yetenekli çocukların benlik algılarının incelenmesi. Eğitimi ve Bilim, 37(163), 1-16.
• Montemayor, R. ve Eisen, M. (1975). The development of self-perceptions in children and adolescents. Paper peresented at the biennial meeting at the Society for Reseach in Child Development, Denver, Colorado, April.
• Najman, J.M., Hayatbakhsh, M. R., Clavarino, A. , Bor, W., O’Callaghan M.J., veWilliams, G.M. (2010). Family poverty over the early life course and recurrent adolescent and young adult anxiety and depression: A longitudinal study, American Journal of Public Health, (100), 9,1719-1723.
• Narváez, D. (2006). Integrative ethical education. In M. Killen ve J. G. Smetana (Eds.), Handbook of Moral Development (pp. 703-732). Mahwah, NJ: Erlbaum.
• Oğuz, E. (2012). Öğretmen adaylarının değerler ve değerler eğitimine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 1309-1325.
• Öner, N. (1994). Piers-Harris’ın çocuklarda öz-kavramı ölçeği el kitabı. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yay.
• Öner, N. ve LeCompe, A. (1985). Durumluk-sürekli kaygı el kitabı. İstanbul: Boğaziçi ÜniversitesiYayınları.
• Özusta, Ş. (1995). Çocuklar için durumluk-sürekli kaygı envanteri: Uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 10(34), 32-44.
• Reese, E., Bird, A. ve Tripp, G. (2007). Children’s self-esteem and moral self. Links to parent-child conversation regarding emotion. Social Development, 16(3), 460-478.
• Riketta, M. (2004). Does social desirability inflate the correlation between self-esteem and anxiety? Psychological Reports, 94, 1232–1234.
• Sameroff, A. J., Seifer, R., Barocas, R., Zax, M. ve Greenspan, S. (1987). Intelligence quotient scores of 4-year-old children: Social-environmental risk factors. Pediatrics, 79(3), 343-350.
• Santrock, J.W. (1997). Life-span development.USA: The McGraw Hill.
• Sarı, M. ve Cenkseven, F., (2008). İlköğretim öğrencilerinde okul yaşam kalitesi ve benlik kavramı. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi [Bağlantıda]. 5:2. Erişim: http://www.insanbilimleri.com
• Savelson, R.J., Hubner, M. ve Stanton, G.C. (1976). Self concept: Validation of costruct interpretations. Review of Educational Research, 46 (3), 407-441.
• Schwartz, S.H. (1999). A theory of cultural values and some impilications. Applied Psychology: An International Review, 48(1),23-47.
• Schwartz, S.H., Sagiv, L. ve Boehnke, K. (2000). Worries and values. Journal of Personality, 68(2), 309-346.
• Schwartz, S.H. (2006).Basic human value: An overview. (Les valeurs de base de la personne, theorie, mesures et applications.) Revue francaise de Sociologie, 4(2), 249-288.
• Schwartz, S.H. (2009). Basic Human Values. Cross-national comparison seminar on the quality and comparability of measures for constructs in comparative research: Methods and Applications. Bolzano, Italy, June, 10-13.
• Schwartz, S. H. (2012). An overview of the Schwartz theory of basic values. Online readings in Psychology and Culture, 2(1), 2307-0919.
• Sowislo, J. F. ve Orth, U. (2013). Does low self-esteem predict depression and anxiety? A meta-analysis of longitudinal studies. Psychological Bulletin, 139(1), 213–240.
• Spence, S. H. (1998). A measure of anxiety symptoms among children. Behaviour Research and Therapy, 36, 545-566.
• Sümer, N. ve Şendağ, M. A. (2009). Orta çocukluk döneminde ebeveynlere bağlanma, benlik algısı ve kaygı. Türk Psikoloji Dergisi, 24(63), 86-101.
• Whitbeck, L. B. ve Gecas, V. (1988). Value attributions and value transmission between parents and children. Journal of Marriage and the Family, 829-840.