Distance Social Studies Courses in the Pandemic Period with the Experiences of Teachers

Yıl 2022, Cilt: 51 Sayı: 2, 1172 - 1206, 31.08.2022

İlker Dere , Ali Can Akkaya

https://doi.org/10.14812/cuefd.1035594

Cited By: 2

Öz

The study aims to evaluate how distance social studies courses were conducted during the pandemic, in line with teachers’ experiences. The semi-structured interviews were conducted with 14 social studies teachers working in various provinces of Turkey in this study, which was carried out with interpretative phenomenology design, one of the qualitative research methods. The data were evaluated by the content analysis method. The results show that social studies teachers perceive distance education as a system that allows using different materials and tools, maintaining education, learning technology, and eliminating the need for time and place. On the other hand, teachers expressed some limitations of distance education arising from the lack of internet and technological tools. In addition, the results indicated teachers mostly used direct instruction and question-answer methods for teaching during the distance education period, EBA, Zoom, and some Web 2.0 tools as educational technologies, and tests and question-answer methods for measurement and evaluation. Finally, many problems, gathered under the titles of “technological-systemic”, “communication-coordination”, “student”, “family, and “other” in the distance education process were emphasized. When examining the experiences, all problems are seen to be related to the internet connection, access to technological tools, and how families play a role in their children’s education. In this context, compared with other studies in the literature, it is possible to say that teachers working in different branches also experienced similar problems during the distance education period. Therefore, innovative applications that can be developed will be beneficial for all branches.

Anahtar Kelimeler

Social Studies, Teacher, Distance Education, Educational Technologies, Web 2.0 Tools

Öğretmenlerin Deneyimleriyle Pandemi Döneminde Uzaktan Sosyal Bilgiler Dersleri

Öz

Bu araştırmanın amacı, pandemi döneminde uzaktan sosyal bilgiler derslerinin nasıl yürütüldüğünü öğretmenlerin deneyimleri doğrultusunda değerlendirmektir. Nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseniyle gerçekleştirilen araştırmada Türkiye’nin çeşitli illerinde görev yapan 14 sosyal bilgiler öğretmeniyle yarı yapılandırılmış görüşmeler yürütülmüştür. Elde edilen veriler, içerik analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçları, sosyal bilgiler öğretmenlerinin uzaktan eğitimi farklı materyal ve araçları kullanabilmeye, eğitimi sürdürmeye, teknolojiyi öğrenmeye, zaman ve mekân zorunluluğunu ortadan kaldırmaya olanak sağlayan bir sistem olarak algıladıklarını göstermektedir. Buna karşın öğretmenler, uzaktan eğitimin internet ve teknolojik araç eksikliğinden kaynaklanan bazı sınırlılıklara değinmişlerdir. Bunun yanında öğretmenlerin uzaktan eğitim döneminde öğretim için daha çok düz anlatım ve soru-cevap yöntemlerini, eğitim teknolojileri olarak EBA, Zoom ve bazı Web 2.0 araçlarını, ölçme değerlendirme için test ve soru cevap yöntemlerini kullandıkları tespit edilmiştir. Son olarak uzaktan eğitim sürecinde “teknolojik-sistemsel”, “iletişim-koordinasyon”, “öğrenci”, “aile” ve “diğer” başlıkları altında toplanan çeşitli sorunlar vurgulanmıştır. İncelenen deneyimler, tüm sorunların temelde internet bağlantısı, teknolojik araca ulaşma imkânı ve ailelerin çocuklarının eğitiminde nasıl rol oynadıklarıyla yakından ilgili olduğunu göstermektedir. Bu bağlamda alanyazındaki diğer çalışmalarla karşılaştırıldığında farklı branşlarda görev yapan öğretmenlerin de uzaktan eğitim döneminde benzer sorunlar yaşadıklarını, dolayısıyla geliştirebilecek yenilikçi uygulamaların tüm branşlara faydalı olacağını söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Öğretmen, Uzaktan Eğitim, Eğitim Teknolojileri, Web 2.0 Araçları

Kaynakça

• Akgül, G., & Oran, M. (2020). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin, ortaokul öğrencilerinin ve öğrenci velilerinin pandemi sürecindeki uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3(2), 15-37. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1469739
• Avcı, F., & Akdeniz, E. (2021). Koronavirüs (Covid-19) salgını ve uzaktan eğitim sürecinde karşılaşılan sorunlar konusunda öğretmenlerin değerlendirmeleri. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 3(4), 117-154. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1442067
• Aydemir, A. (2021). Uzaktan eğitim sürecinde öğretmen ile öğrenci-veli iletişimi: Sosyal bilgiler öğretmenlerinin deneyimleri. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(2), 813-827. https://doi.org/10.33206/mjss.824033
• Aydoğan-Yenmez, A., & Gökçe, S. (2021). Uzaktan eğitimde ölçme değerlendirme amaçlı kullanılan web 2.0 araçlarına yönelik öğretmen görüşleri. HAYEF: Journal of Education, 18(2), 167-178. https://doi.org/10.5152/hayef.2021.21008
• Bakioğlu, B., & Çevik, M. (2020). Covid-19 Pandemisi sürecinde fen bilimleri öğretmenlerinin uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Turkish Studies, 15(4), 109-129. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.43502
• Balaman, T., & Hanbay-Tiryaki, S. (2021). Corona virüs (Covid-19) nedeniyle mecburi yürütülen uzaktan eğitim hakkında öğretmen görüşleri. İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 10(1), 52-84. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1203036
• Bayburtlu, Y. S. (2020). Covid-19 pandemi dönemi uzaktan eğitim sürecinde öğretmen görüşlerine göre Türkçe eğitimi. Turkish Studies, 15 (4), 131-151. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44460
• Bozkurt, A. (2016). Bağlantıcı kitlesel açık çevrimiçi derslerde etkileşim örüntüleri ve öğreten-öğrenen rollerinin belirlenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Bozkurt, A. (2017). Türkiye’de uzaktan eğitimin dünü, bugünü ve yarını. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(2), 85-124. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/403827
• Canbolat U. & Yıldırım Y. (2021). Ortaokul öğretmenlerinin Covid-19 salgın sürecinde uzaktan eğitim deneyimlerinin incelenmesi. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 7(1), 74-109. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1446616
• Coşkun-Keskin, S., Şentürk, G., Ömer, M., & Dursun, R. (2021). Uzaktan eğitim sürecinde öğretmenlerin yaşadığı problemler: Sosyal bilgiler öğretmenleri örneği. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 11, 475-505. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1909225
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (3. Baskı). (M. Bütün & S. B. Demir, Çev. Ed.). Siyasal Yayınevi.
• Çakın, M., & Külekçi-Akyavuz, E. (2020). Covid-19 süreci ve eğitime yansıması: Öğretmen görüşlerinin incelenmesi. International Journal of Social Sciencesand Education Research, 6(2), 165-186. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1183555
• Çakmak, A., & Uzunpolat, Y. (2021). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerine göre salgın döneminde uzaktan eğitim anlayışı. Tasavvur: Tekirdağ İlahiyat Dergisi, 7(1), 855-892. https://doi.org/10.47424/tasavvur.916587
• Çelik, T. (2021). Web 2.0 araçları kullanımı yetkinliği ölçeği geliştirme çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 51, 449-478. https://doi.org/10.9779.pauefd.700181
• Çetin, M., Yılmaz, S. H., & İlhan, L. (2021). Koronavirüs (Covid-19) Pandemisi sürecinde uzaktan eğitim; Beden eğitimi ve spor öğretmenleri perspektifinden nitel bir araştırma. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 6(2), 136-161. https://doi.org/10.31680/gaunjss.882057
• Dere, İ., & Demirci, E. (2021). Bilgisayar destekli öğretim yönteminin sosyal bilgiler derslerinde kullanımı. Y. Değirmenci & Z. Taşyürek (Ed.), Uygulama örnekleriyle sosyal bilgiler öğretimi (Strateji-yöntem teknik) içinde (ss. 335-355). Nobel Yayınevi.
• Dere, İ., & Dinç, E. (2017). Sosyal bilgiler derslerinden kalanlar: 1960'dan günümüze kadar sosyal bilgiler dersini alanların hatıraları. Diyalektolog, 16, 21-39. https://diyalektolog.com/?mod=makale_tr_ozet&makale_id=37179
• Enfiyeci, T., & Büyükalan-Filiz, S. (2019). Uzaktan eğitim yüksek lisans öğrencilerinin topluluk hissinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. TÜBAV Bilim Dergisi, 12(1), 20-32. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/692874
• Erfidan, A. (2019). Derslerin uzaktan eğitim yoluyla verilmesiyle ilgili öğretim elemanı ve öğrenci görüşleri: Balıkesir Üniversitesi örneği [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
• Ergüç-Şahan, B., & Parlar, H. (2021). Pandemi döneminde sınıf öğretmenlerinin karşılaştığı problemler ve çözüm yolları. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18(40), 2327-2407. https://doi.org/10.26466/opus.883814
• Ersoy, A. F. (2019). Fenomenoloji. A. Saban, & A. Ersoy. (Ed.), Eğitimde nitel araştırma desenleri (3. bs.) içinde (ss. 81-138). Anı Yayınevi.
• Gündoğdu, S. (2021). Okul öncesi öğretmenlerinin uzaktan eğitim sürecinde uyguladıkları aile katılım çalışmalarının incelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(35), 1851-1874. https://doi.org/10.26466/opus.827530
• Hiçyılmaz, Y. (2020). COVİD-19 pandemi sürecinde uzaktan görsel sanatlar eğitimine ilişkin öğretmen görüşleri. Journal of History School, 50, 697-711. http://dx.doi.org/10.29228/Joh.48888
• Kahraman, M. E. (2020). COVID-19 salgınının uygulamalı derslere etkisi ve bu derslerin uzaktan eğitimle yürütülmesi: Temel tasarım dersi örneği. Medeniyet Sanat Dergisi, 6(1), 44-56. https://doi.org/10.46641/medeniyetsanat.741737
• Karaca, İ., Özcan, M., Karaca, N., & Karamustafaoğlu, N. (2021). Öğretmenlerin uzaktan eğitimin yararına ilişkin algılarının incelenmesi. Humanistic Perspektife, 3(1), 209-224. https://doi.org/10.47793/hp.844113
• Karakuş, N., Esendemir, N., Ucuzsatar, N., & Karacaoğlu, M. Ö. (2021). Türkçe dersleri özelinde uzaktan eğitim hakkında veli görüşleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(3), 993-1011. https://doi.org/10.16916/aded.887167
• Kavasoğlu, R. (2020). Web 2.0 araçları (Eğitimciler için). İKSAD Yayınevi.
• Kavrat, B. (2013). Çevrimiçi uzaktan eğitimde öğretici yeterliliklerinin belirlenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Fırat Üniversitesi.
• Kavuk, E., & Demirtaş, H. (2021). Covid-19 pandemisi sürecinde öğretmenlerin uzaktan eğitimde yaşadığı zorluklar. E-Uluslararası Pedandragoji Dergisi, 1(1), 55-73. https://trdoi.org/10.27579808/e-ijpa.20
• Korkut, Ş., & Memişoğlu, H. (2021). Sosyal bilgiler öğretmenleri ve öğrenci görüşlerine göre uzaktan eğitim süreci. USBAD Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 3(7), 1639-1682. https://doi.org/10.47994/usbad.928916
• Kuzu, A. (2013). Veri toplama yöntem ve araçları. A. A. Kurt. (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri içinde (ss. 93-116). Anadolu Üniversitesi.
• Lightbody, B. (2021). Advancing learning within and beyond the classroom: Resetting pedagogy for the online era. Routledge.
• Miks, J., & McIlwaine, J. (2020). Keeping the world’s children learning through COVID-19. UNICEF. https://www.unicef.org/coronavirus/keeping-worlds-children-learning-through-covid-19
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2020a, 12 Mart). Bakan Selçuk, koronavirüs'e karşı eğitim alanında alınan tedbirleri açıkladı. http://www.meb.gov.tr/bakan-selcuk-koronaviruse-karsi-egitim-alaninda-alinan-tedbirleri-acikladi/haber/20497/tr
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2020b, 25 Mart). Uzaktan eğitim 30 Nisan'a kadar devam edecek. http://www.meb.gov.tr/uzaktan-egitim-30-nisana-kadar-devam-edecek/haber/20585/tr
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2020c, 29 Nisan). Uzaktan eğitim 31 Mayıs'a kadar devam edecek. http://www.meb.gov.tr/uzaktan-egitim-31-mayisa-kadar-devam-edecek/haber/20803/tr
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2020d, 19 Haziran). Türkiye uzaktan eğitim istatistikleriyle dijital dünyanın listelerini zorladı. http://www.meb.gov.tr/turkiye-uzaktan-egitim-istatistikleriyle-dijital-dunyanin-listelerini-zorladi/haber/21158/tr
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2020e, 16 Ağustos). 2020-2021 eğitim öğretim yılı çalışma takviminde düzenleme. Milli Eğitim Bakanlığı. http://www.meb.gov.tr/2020-2021-egitim-ogretim-yili-calisma-takviminde-duzenleme/haber/21438/tr
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2020f, 12 Ağustos). Okulları birlikte açacağız. http://www.meb.gov.tr/okullari-birlikte-acacagiz/haber/21424/tr
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2020g, 18 Kasım). Uzaktan eğitim sürecinin detayları. http://www.meb.gov.tr/uzaktan-egitim-surecinin-detaylari/haber/21990/tr
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2021a, 14 Şubat ). 2020-2021 eğitim öğretim yılının ikinci dönemi uzaktan ve yüz yüze eğitimle başlıyor. http://www.meb.gov.tr/2020-2021-egitim-ogretim-yilinin-ikinci-donemi-uzaktan-ve-yuz-yuze-egitimle-basliyor/haber/22553/tr
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2021b, 19 Ağustos). 6 Eylül'de tam zamanlı olarak yüz yüze eğitim başlayacak. https://www.meb.gov.tr/6-eylulde-tam-zamanli-olarak-yuz-yuze-egitim-baslayacak/haber/23878/tr
• Özdemir-Baki, G., & Çelik, E. (2021). Ortaokul matematik öğretmenlerinin uzaktan eğitimde matematik öğretim deneyimleri. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(1), 293-320. https://doi.org/10.51460/baebd.858655
• Privitera, G. J., & Ahlgrim-Delzell, L. (2019). Research methods for education. Sage Publications.
• Saygı, H. (2021). Covid-19 pandemi uzaktan eğitim sürecinde sınıf öğretmenlerinin karşılaştığı sorunlar. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAd), 7(2), 109-129. https://doi.org/10.51948/auad.841632
• Seyhan, A. (2021). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının covid-19 salgını sürecinde uzaktan eğitim deneyimleri ve görüşleri. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAd), 7(3), 65-93. https://doi.org/10.51948/auad.910385
• Solmaz, E. (2021). Ters yüz sınıf modelinde kullanılan dijital program ve araçlar. A. Özdemir. (Ed.), Ters yüz sınıf modeli kuramdan uygulamaya içinde (ss. 117-164). Pegem Yayınevi.
• Sönmez, M., Yıldırım, K., & Çetinkaya, F. Ç. (2020). Yeni tip Koronavirüs (SARS-CoV2) salgınına bağlı uzaktan eğitim sürecinin sınıf öğretmenlerinin görüşleriyle değerlendirilmesi. Turkish Studies, 15(6), 855-875. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.43799
• Sütçü, S. S. (2020). Eğitimde çevrimiçi ölçme ve değerlendirme araçları. H. F. Odabaşı, B. Akkoyunlu, & A. İşman. (Ed.), Eğitim teknolojileri okumaları 2020 içinde (ss. 309-330). Pegem Yayınevi.
• Tanta, A. (2021). Pandemiden kaynaklı uzaktan eğitim sürecinde sosyal bilgiler derslerine yönelik öğretmen görüşleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Tümen-Akyıldız, S. (2020). Pandemi döneminde yapılan uzaktan eğitim çalışmalarıyla ilgili İngilizce öğretmenlerinin görüşleri (bir odak grup tartışması). RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 21, 679-696. https://doi.org/10.29000/rumelide.835811
• Tünkler, V. (2021). Web 2.0 araçlarıyla grafik materyalleri deneyimlemek: Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 53, 234-260. https://doi.org/10.9779/pauefd.795619
• Uyar, E. (2020). Covid-19 Pandemisi sürecinde sosyal bilgiler öğretmenlerinin uzaktan eğitime yönelik görüşleri. Kapadokya Eğitim Dergisi, 1(2), 15-32. https://dosyalar.nevsehir.edu.tr/e7a60abaa87ffa5bba45899cb43c5b96/emrah-uyar.pdf
• Ünal, M., & Bulunuz, N. (2020). Covid-19 salgını dönemi uzaktan eğitim çalışmaları ve sonraki süreçle ilgili fen bilimleri öğretmenlerinin görüş ve önerileri. Milli Eğitim, 49, Özel Sayı, 343-369. https://doi.org/10.37669/milliegitim.775521
• World Health Organization [WHO]. (2020, October 31). WHO Director-General's opening remarks at the media briefing on COVID-19-11 March 2020. https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-COVID-19---11-march-2020
• Yaylak, E. (2019). Öğretim teknolojileri bağlamında eğitimde sosyal medya araçlarının kullanımı. Eğiten Kitap.
• Yeşiltaş, E. (2020). Sosyal bilgiler eğitiminde bilgi görselleştirme ve Web 2.0 araçları. R. Turan, & H. Akdağ. (Ed.), Sosyal bilgiler öğretiminde yeni yaklaşımlar- IV içinde (ss. 154-173). Pegem Yayınevi.
• Yurdakul, B. (2020). Uzaktan eğitim. Ö. Demirel (Ed.), Eğitimde yeni yönelimler içinde (ss. 269-288). Pegem Yayınevi.