The Impact of Attachment Styles and Peer Pressure on Risk Taking Behavior in Adolescents

Yıl 2022, Cilt: 51 Sayı: 2, 870 - 884, 31.08.2022

Ayşin Satan , Kübra Kaplaner

https://doi.org/10.14812/cuefd.934701

Öz

The purpose of this research is to examine the effects of attachment styles and peer pressure on risk taking behaviors in adolescents. The research was carried out within the scope of the screening model, which is one of the descriptive research methods. The universe of the research is students from the High Schools in Istanbul. The sample of the study was consisted of 340 students which were selected by simple random sampling method. 191 of these students were female (56.2%) and 149 were male (43.8%). Relation Scale, Peer Print Scale and Risk Taking Behavior scale were used in the research. The Pearson Moments Multiplication Correlation coefficient was used to see the relationship between attachment styles, peer pressure, and risk taking behaviors in the study. Then, hierarchical regression analysis was used for the related variables. Results showed that, in the first step; peer pressure explains 16% of the risk taking behavior alone, while in the second step; secure attachment style from the attachment styles explains 3% of the risk taking behavior and in the third step; the obsessive attachment style from the attachment styles explains 2% of the risk taking behavior. In the direction of these findings it is seen that, risk taking behavior is more explained by peer pressure variable than by other variables.

Anahtar Kelimeler

Attachment Styles, Peer Pressure, Risk Taking Behavior

Ergenlik Döneminde Risk Alma Davranışının Yordayıcıları Olarak Akran Baskısı ve Bağlanma Stillerinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı ergenlerde bağlanma stilleri ve akran baskısının risk alma davranışı üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Araştırma betimsel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kapsamında yürütülmüştür. Araştırmanın evreni İstanbul’da lisede okuyan öğrencilerdir. Evrendeki öğrencilerden seçkisiz örnekleme yönteminden basit seçkisiz örneklemeyle seçilen 340 öğrenci araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Bu öğrencilerin 191’i kız ( % 56.2) 149’su erkektir (% 43.8). Araştırmada İlişki Ölçeği, Akran Baskısı Ölçeği ve Risk Alma Davranışı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada bağlanma stilleri, akran baskısı ve risk alma davranışları puanları arasındaki ilişkiyi ölçmek için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Daha sonra aralarında ilişki bulunan değişkenlere Hiyerarşik Regresyon analizi uygulanmıştır. Yapılan analiz sonucunda ilk adımda akran baskısı, risk alma davranışının tek başına %16’sını açıklarken ikinci adımda bağlanma stillerinden güvenli bağlanma stili %3’ünü ve üçüncü adımda bağlanma stillerinden saplantılı bağlanma stili ise %2’sini açıklamaktadır. Araştırma bulguları doğrultusunda risk alma davranışını akran baskısı değişkeninin diğer değişkenlere göre daha fazla açıkladığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bağlanma Stilleri, Akran Baskısı, Risk Alma Davranışı

Kaynakça

• Alexander, C. S. ve diğerleri (1990). A measure of risk taking for young adolescents: Reability and validity assesments. Journal of Youth and Adolescence, 19(6), 559-569.
• Allen, J. P. & Land, D. (1999). Attachment in adolescence. In J. Cassidy, & P. R. Shaver (Eds.), Handbook of attachment: Theory, research, and clinical applications (pp. 319-335). The Guilford Press.
• Bartholomew, K. (1991). Avoidance of intimacy. Attachment Perspective, 61, 147-178.
• Bayar, N. (1999). Ergenlerde risk alma davranışı: İçtepisellik, aile yapısı ve demografik değişkenler açısından gelişimsel bir inceleme [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Bulut-Ateş, F., & Akbaş, T. (2012). Ergenlerde görülen kural dışı davranışların aile ve aile işlevselliği ve yaşam kalitesi açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 337-352.
• Byrnes, J. P., Miller, D. C. & Schafer, W. D. (1999). Gender differences in risk taking: A meta-analysis. Psychological Bulletin, 125, 367-383.
• Cooper, M. L. , Colins, N. L., & Shaver, P. R. (1998). Attachment styles emotional regulation and adjustment in adolescence. Journal of Personality and Social Psychology, 74(5), 1380-1397.
• Colin, V. L. ( 1996). Human Attachment. Mcgraw-Hill.
• Çok, F., & Güney-Karaman, N. (2008). Ergenlerde risk alma ve eğitime yansımaları. Eğitim Psikolojisi Sempozyumu, İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul, 22-23 Mart 2008.
• Demir,S., & Çelikkaleli, Ö. (2019). Ergenlerde öfkeyle olumlu baş etme: Akran baskısı, arkadaş bağlılığı, algılanan sosyal destek ve cinsiyetin rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(3), 647-667.
• Doğan, U., Kaya, S., & Eren, D. (2016). Lise öğrencilerinin risk alma davranışlarının yaşam doyumu ve psikolojik iyi oluş değişkenleri ile ilişkisi. Turkish Studies, 11(3), 953-964.
• France, A. (2000).Towards a sociological understanding of youth and their risk-taking. Youth Studies, 3, 317-331.
• Fischhoff, B., Crowell, N. A., & Kipke M. (1999). Decision adolescent making–implications for prevention programs. National Academy Press.
• Gündoğdu, M.,Korkmaz, S., & Karakuş, K. (2005). Lise öğrencilerinde risk alma davranışı. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 21(21), 151-160.
• Gullato, T. P., & Adams, G. R. (2005). Handbook of adolescent behavioral problems evidence-based approaches to prevention and treatment. Springer Science.
• Gullone, E., Moore S., Moss, S., & Boyd C. (2000). The adolescent risk-taking questionnaire: Development and psychometric evaluation, Journal of Adolescent Research, 15(2), 231-251.
• Goel, R., & Malik, A. (2017). Risk taking and peer pressure in adolescents: A correlational study. Indian Journal of Health and Well-being, 8(12), 1528-1532.
• Gonzalez, J. T. ve diğerleri (1994). Adolescents’ perceptions of their risk taking behavior. Adolescence, 29(115), 701-709.
• Hamarta, E. (2004). Üniversite öğrencilerinin yakın ilişkilerindeki bazı değişkenlerin (benlik kaygısı, depresyon ve saplantılı düşünme) bağlanma stilleri açısından incelenmesi[Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Kesebir, S., Kavzoğlu, S., & Üstündağ, M. F. (2011). Bağlanma ve psikopatoloji. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(2), 321-342.
• Kıran-Esen, B. (2002). Akran baskısı düzeyi farklı olan öğrencilerin risk alma, sigara içme davranışı ve okul başarılarının incelenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Lamiser-Atik, E. (2013). Liseli ergenlerde bağlanma stilleri ve psikolojik sağlamlılık arasındaki ilişkide öz-yansıtma ve iç görünün rolü. İstanbul Bilim Üniversitesi,İstanbul.
• Lee E. J. (2003). The attachment system throughout the life course: Review and criticisms of attachment theory. Rochester Institute of Technology.
• Liang, S. W., & Jemerin, J. M. (1995). Life events, cardiovascular reactivity, and risk behavior in adolescent boys. Pediatrics, 96(6), 1101-1106.
• May, D. C., Nichols, J. D., & Eltzroth, P. L.. (1999). Risky behaviors among adolescents in the midwest: Personal gratification or peer pressure, Paper presented at American Educational Research Association, Montreal, Canada.
• Morsünbül Ü. (2009). Attachment and risk taking: Are they interrelated? International Journal of Human and Social Sciences, 4, 234-238.
• Pearl, R., Bryan, T., & Herzong, A. (1990). Resisting or acquiescing to peer pressure to engage in misconduct: Adolescents’ expectations of probable consequences. Journal of Youth and Adolescence, 19(1), 43-45.
• Perry, C. L. (2000). Preadolescent and adolescent influences on health, Promoting health: Intervention Strategies From social and Behavioral Research, Washington D.C: National Academy Press, 217-244.
• Santor, D. A., Messervey, D., & Kusumakar V. (2000). Measuring peer pressure, popularity, and conformity in adolescent boys and girls: Predicting school performance, sexual attitudes, and substance abuse. Journal of Youth and Adolescence, 29(2), 163-182.
• Satan, A. (2011). Ergenlerde akran baskısı, benlik saygısı ve alkol kullanımı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 34, 183-194.
• Satan, A. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinde akran baskısının internet bağımlılığına olan etkisi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(8), 511-526.
• Steinberg, L. (2005). Adolescence. Rutter
• Steinberg, L. (2007). Risk taking in adolescence new perspectives from brain and behavioral science. Current Directions in Psychological Science, 16(2), 55-59.
• Sümer, N., & Güngör, D. (1999). Yetişkin bağlanma stilleri ölçeklerinin Türk örneklemi üzerinde psikometrik değerlendirmesi ve kültürlerarası bir karşılaştırma. Türk Psikoloji Dergisi, 14(43), 71-106.
• Siegel, A. W., & Cousins, J. H. (1994). Adolescents’ perceptions of the benefits and risks of their own risk taking. Journal of Emotional & Behavioral Disorders, 2(2), 89-99.
• Simons-Morton, B., Haynie, D. L., Crump, A. D., Eitel, P., & Saylor, K. E. (2001). Peer and parent infl uences on smoking and drinking among early adolescents. Health Education & Behavior, 28, 95-107.
• Tamar, M. (2005), Gençlikte Değişim ve Süreklilik, İzmir: Çelikkol Yayıncılık.
• Uludağlı-Pekel, N., & Sayıl, M. (2009). Orta ve ileri ergenlik döneminde risk alma davranışı: Ebeveyn ve akranların rolü. Türk Psikoloji Yazıları, 12(23), 14-24.
• Van Leijenhorst, L., & Crone, E. A. (2009). Paradoxes in adolescent risk-taking. In Zelazo, P. D., Chandler, M. & Crone, E. A. (Eds), Developmental social cognitive neuroscience. Oxford University Press.
• Yılmaz, T. (2000). Ergenlikte risk alma davranışlarının incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ege Üniversitesi.