Güvenli ve Güvensiz Bağlanan Çocukların Babalarının İş ve Tatil Günlerinde Çocuklarıyla Birlikte Geçirdikleri Zamana İlişkin Deneyimlerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 52 Sayı: 3, 850 - 879, 31.12.2023

Ahmet Önem , Sule Erden Özcan

https://doi.org/10.14812/cuefd.1291576

Öz

Bu çalışmada güvenli ve güvensiz bağlanan çocukların babalarının iş ve tatil günlerinde çocuklarıyla birlikte geçirdikleri zamana ilişkin deneyimlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmaya 2021-2022 eğitim-öğretim yılında ölçüt örnekleme yoluyla seçilmiş okul öncesi eğitime devam eden 5-6 yaş grubundaki çocuklar ve babaları katılmıştır. Çocukları kendilerine güvenli bağlanan 10 baba ve çocukları kendilerine güvensiz bağlanan 10 baba olmak üzere toplam 20 baba ile görüşme yapılarak veriler toplanmıştır. Elde edilen verilerde içerik analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda güvenli bağlanan çocukların babalarının, güvensiz bağlanan çocukların babalarına göre iş ve tatil günlerinde çocuklarıyla daha fazla zaman geçirdikleri, bakım gereksinimlerinde daha çok rol aldıkları, oyun gereksinimlerini daha çok karşıladıkları ve duygusal olarak daha yakın bir ilişki geliştirdikleri görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Baba-Çocuk Bağlanması, Güvenli Bağlanma, Güvensiz Bağlanma, İş Günü, Tatil Günü

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Researching Experience of Fathers with Secure and Insecure Attached Children Related to Time Spent with Children During Working or Vacation Days

Öz

This study aims to research fathers' experiences of having time with their securely and insecurely attached children on workdays and vacation days. Case study, one of the qualitative research methods, was used in the research. Children, at the 5-6 years of age group receiving pre-school education, and their fathers, selected through criterion sampling method in the 2021-2022 academic year, participated in the study. Data were collected by interviewing with 20 fathers in total, including 10 fathers whose children were securely attached to them, and 10 fathers whose children were insecurely attached to them. Content analysis was performed on the acquired data. As a result of the research, it has been seen that fathers of children with secure attachment spend more time with their children on work and vacation days, take part in care needs more, meet their playing needs more, and develop a closer emotional relationship in comparison with fathers of children with insecure attachment.

Anahtar Kelimeler

Father-Child Attachment, Secure Attachment, Insecure Attachment, Workday, Vacation Day

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Akande, A. (1994). What meaning and effects does fatherhood have in child development. Early Child Development and Care, 101(1), 51–58. http://dx.doi.org/10.1080/0300443941010105
• Aksoy, A. B., & Tatlı, S. (2019). Okul öncesi dönem çocuğu olan babaların çocuklarıyla olan ilişkileri ile babalık rolü algıları arasındaki ilişkinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(1), 1–22.
• Anlıak, Ş. (2004). Okul öncesi dönemde çocuğun yaşamında baba ve erkek öğretmenin rolü ve önemi. Ege Eğitim Dergisi, 5(1), 25–33.
• Aydın Kartal, Y., & Erişen, B. (2020). 6-12 aylık bebeği olan babaların bebeklerine bağlanma durumu ve ilişkili faktörler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(2), 44–49. https://doi.org/10.24998/maeusabed.714408
• Bonney, J. F., Kelley, M. L., & Levant, R. F. (1999). A model of fathers' behavioral involvement in child care in dual-earner families. Journal of Family Psychology, 13(3), 401–415. https://doi.org/10.1037/0893-3200.13.3.401
• Bozok, M. (2018). Ebeveynlik, erkeklik ve çalışma hayatı arasında Türkiye’de babalık. AÇEV Yayınları.
• Bretherton, I., Lambert, J. D., & Golby, B. (2005). Involved fathers of preschool children as seen by themselves and their wives: Accounts of attachment, socialization, and companionship. Attachment ve Human Development, 7(3), 229. https://doi.org/10.1080/14616730500138341
• Brown, G. L., Mangelsdorf, S. C., Shigeto, A., & Wong, M. S. (2018). Associations between father involvement and father–child attachment security: Variations based on timing and type of involvement. Journal of Family Psychology, 32(8), 1015. https://doi.org/10.1037/fam0000472
• Brown, G. L., McBride, B. A., Shin, N., & Bost, K. K. (2007). Parenting Predictors of Father-Child Attachment Security: Interactive Effects of Father Involvement and Fathering Quality. Fathering: A Journal of Theory, Research ve Practice about Men as Fathers, 5(3), 197–219. https://doi.org/10.3149/fth.0503.197
• Brown, P. A. (2008). A review of the literature on case study research. Canadian Journal for New Scholars in Education, 1(1), 1–13.
• Brown, G. L., McBride, B. A., Bost, K. K., & Shin, N. (2011). Parental involvement, child temperament, and parents' work hours: Differential relations for mothers and fathers. Journal of Applied Developmental Psychology, 32(6), 313–322. https://doi.org/10.1016/j.appdev.2011.08.004
• Brown, G. L., Mangelsdorf, S. C., & Neff, C. (2012). Father involvement, paternal sensitivity, and father-child attachment security in the first 3 years. Journal of Family Psychology, 26(3), 421–430. https://doi.org/10.1037/a0027836
• Brown, G. L., Mangelsdorf, S. C., Shigeto, A., & Wong, M. S. (2018). Associations between father involvement and father–child attachment security: Variations based on timing and type of involvement. Journal of Family Psychology, 32(8), 1015–1024. https://doi.org/10.1037/fam0000472
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Cabrera, N. J. (2019). Father involvement, father-child relationship, and attachment in the early years. Attachment and Human Development, 22(1), 134–138. https://doi.org/10.1080/14616734.2019.1589070
• Caldera, Y. M. (2004). Paternal ınvolvement and ınfant-father attachment: A q-set study. Fathering: A Journal of Theory, Research ve Practice about Men as Fathers, 2(2), 191–210.
• Cano, T., Perales, F., & Baxter, J. (2019). A matter of time: Father involvement and child cognitive outcomes. Journal of Marriage and Family, 81(1), 164–184. https://doi.org/10.1111/jomf.12532
• Coleman, P. K. (2003). Perceptions of parent‐child attachment, social self‐efficacy, and peer relationships in middle childhood. Infant and Child Development: An International Journal of Research and Practice, 12(4), 351-368. https://doi.org/10.1002/icd.316
• Cox, M. J., Owen, M. T., Henderson, V. K., & Margand, N. A. (1992). Prediction of infant-father and infant-mother attachment. Developmental Psychology, 28(3), 474–483. https://doi.org/10.1037/0012-1649.28.3.474
• Çakırer Çalbayram, N., & Platin, N. (2020). Zihinsel engelli çocuğu olan babalarda babalık rollerine ilişkin farkındalık yaratma. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(2), 32–45.
• Deneault, A. A., Bakermans‐Kranenburg, M. J., Groh, A. M., Fearon, P. R., & Madigan, S. (2021). Child‐father attachment in early childhood and behavior problems: A meta‐analysis. New Directions for Child and Adolescent Development. https://doi.org/10.1002/cad.20434
• Erden, Ş. (2014). Farklı sosyokültürel ve ekonomik bağlamlarda yaşayan dört-altı yaş çocuklarının zihin kuramı ve bağlanma türleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmış doktora tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Ertekin Pınar, S., & Özbek, H. (2022). Paternal depression and attachment levels of first‐time fathers in Turkey. Perspectives in Psychiatric Care, 58(3), 1082–1088. https://doi.org/10.1111/ppc.12905
• Fearon, R. P., Bakermans‐Kranenburg, M. J., Van IJzendoorn, M. H., Lapsley, A. M., & Roisman, G. I. (2010). The significance of insecure attachment and disorganization in the development of children’s externalizing behavior: a meta‐analytic study. Child Development, 81(2), 435–456. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2009.01405.x
• Fernandes, C., Monteiro, L., Santos, A. J., Fernandes, M., Antunes, M., Vaughn, B. E., & Veríssimo, M. (2020). Early father–child and mother–child attachment relationships: contributions to preschoolers’ social competence. Attachment ve Human Development, 22(6), 687–704. https://doi.org/10.1080/14616734.2019.1692045
• Fraley, R. C., & Shaver, P. R. (2000). Adult romantic attachment: Theoretical developments, emerging controversies, and unanswered questions. Review of General Psychology, 4(2), 132–154. https://doi.org/10.1037/1089-2680.4.2.132
• Gray, M., Qu, L., Stanton, D., & Weston, R. (2004). Long work hours and the wellbeing of fathers and their families. Australian Journal of Labour Economics, 7(2), 255–273.
• Grossmann, K., & Grossmann, K. E. (2020). Essentials when studying child-father attachment: A fundamental view on safe haven and secure base phenomena. Attachment & Human Development, 22(1), 9–14. https://doi.org/10.1080/14616734.2019.1589056
• Harris, K. M., Furstenberg, F. F., & Marmer, J. K. (1998). Paternal involvement with adolescents in intact families: The influence of fathers over the life course. Demography, 35(2), 201–216.
• Hazan, C., & Shaver, P. R. (1994). Attachment as an organizational framework for research on close relationships. Psychological Inquiry, 5(1), 1–22. https://doi.org/10.1207/s15327965pli0501_1
• Hazen, N. L., McFarland, L., Jacobvitz, D., & Boyd‐Soisson, E. (2010). Fathers’ frightening behaviours and sensitivity with infants: Relations with fathers’ attachment representations, father–infant attachment, and children’s later outcomes. Early Child Development and Care, 180(1-2), 51–69. http://dx.doi.org/10.1080/03004430903414703
• Hook, J. L. (2012). Working on the weekend: Fathers' time with family in the United Kingdom. Journal of Marriage and Family, 74(4), 631–642. https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2012.00986.x
• Ishii-Kuntz, M. (2013). Work environment and Japanese fathers’ involvement in child care. Journal of Family Issues, 34(2), 250–269. https://doi.org/10.1177/0192513X12462
• Işık, S., & Egelioğlu Cetişli, N. (2020). Paternal depresyon ve baba-bebek bağlanması arasındaki ilişki. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 45(4), 1663–1671. https://doi.org/10.17826/cumj.779530
• Jessee, V., & Adamsons, K. (2018). Father involvement and father–child relationship quality: An intergenerational perspective. Parenting, 18(1), 28–44. https://doi.org/10.1080/15295192.2018.1405700
• Jia, R., & Schoppe-Sullivan, S. J. (2011). Relations between coparenting and father involvement in families with preschool-age children. Developmental Psychology, 47(1), 106–118. https://doi.org/10.1037/a0020802
• Kennedy, J. H., & Kennedy, C. E. (2004). Attachment theory: Implications for school psychology. Psychology in the Schools, 41(2), 247–259. https://doi.org/10.1002/pits.10153
• Keskin, G., & Çam, O. (2007). Bağlanma süreci: Ruh sağlığı açısından literatürün gözden geçirilmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 23(2), 145–158.
• Kutluana, Ö., & Şahan, G. (2021). Okulöncesi dönem çocukların eğitiminde babaların rolü: Nitel bir analiz. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 8(1), 249–273.
• Kuzucu, Y. (2011). Değişen babalık rolü ve çocuk gelişimine etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(35), 79–89.
• Laible, D. J., & Thompson, R. A. (1998). Attachment and emotional understanding in preschool children. Developmental Psychology, 34(5), 1038–1045. https://doi.org/10.1037/0012-1649.34.5.1038
• Li, X. (2021). How do Chinese fathers express love? Viewing paternal warmth through the eyes of Chinese fathers, mothers, and their children. Psychology of Men & Masculinities, 22(3), 500. https://doi.org/10.1037/men0000312
• Lucassen, N., Tharner, A., Van IJzendoorn, M. H., Bakermans-Kranenburg, M. J., Volling, B. L., Verhulst, F. C., & Tiemeier, H. (2011). The association between paternal sensitivity and infant–father attachment security: A meta-analysis of three decades of research. Journal of Family Psychology, 25(6), 986–992. https://doi.org/10.1037/a0025855
• Marqueza, F., Lucchini, C., Bertolozzi, M. R., Bustamante, C., Strain, H., Alcayaga, C., & Garay, N. (2019). Being a first-time father. Their experiences and meanings: A qualitative systematic review. Revista Chilena de Pediatría, 90(1), 78–88. https://doi.org/10.32641/rchped.v90i1.821
• McBride, B. A., Brown, G. L., Bost, K. K., Shin, N., Vaughn, B., & Korth, B. (2005). Paternal identity, maternal gatekeeping, and father involvement. Family Relations, 54(3), 360–372. https://doi.org/10.1111/j.1741-3729.2005.00323.x
• McLeod, S. A. (2009). Attachment theory. www.simplypsychology.org/attachment.html.
• Merriam, S. B. (2018). Nitel Araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev.). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Mikulincer, M. (1995). Attachment style and the mental representation of the self. Journal of Personality and Social Psychology, 69(6), 1203–1215. https://doi.org/10.1037/0022-3514.69.6.1203
• Mikulincer, M., Shaver, P. R., & Pereg, D. (2003). Attachment theory and affect regulation: The dynamics, development, and cognitive consequences of attachment-related strategies. Motivation and Emotion, 27(2), 77–102. https://doi.org/10.1023/A:1024515519160
• Özcebe, H., Küçük Biçer, B., Çetin, E., Yılmaz, M., & Zakirov, F. (2011). 0-10 yaş aralığında çocuğu olan babaların çocuk sağlığı ve bakımındaki rolleri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 54(2), 70–78.
• Özgür, Ö. (2011). Kurum bakımı altındaki çocukları anlamak ve onlarla çalışmak: Bağlanma teorisinden bir bakış. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 96–106.
• Pekel Uludağlı, N. (2017). Baba katılımında etkili faktörler ve baba katılımının baba, anne ve çocuk açısından yararları. Türk Psikoloji Yazıları, 20(39), 70–88.
• Pleck, J. H. (2007). Why could father involvement benefit children? Theoretical perspectives. Applied Development Science, 11(4), 196–202. https://doi.org/10.1080/10888690701762068
• Reimer, T. (2015). Working time arrangements and family time of fathers: How work organization(s) shape fathers' opportunities to engage in childcare. Management Revue, 26(3), 227–252. https://doi.org/10.1688/mrev-2015-03-Reimer
• Sagi, A., Lamb, M. E., & Gardner, W. (1986). Relations between Strange Situation behavior and stranger sociability among infants on Israeli kibbutzim. Infant Behavior and Development, 9(3), 271–282. https://doi.org/10.1016/0163-6383(86)90003-2
• Sarkadi, A., Kristiansson, R., Oberklaid, F., & Bremberg, S. (2008). Fathers’ involvement and children’s developmental outcomes: A systematic review of longitudinal studies. Acta Paediatrica, 97, 153–158. https://doi.org/10.1111/j.1651-2227.2007.00572.x
• Soysal, A. Ş., Bodur, Ş., İşeri, E., & Şenol, S. (2005). Bebeklik dönemindeki bağlanma sürecine genel bir bakış. Klinik Psikiyatri, 8, 88–99.
• Tezel Şahin, F., & Özbey, S. (2009). Okul öncesi eğitim programlarında uygulanan aile katılım çalışmalarında baba katılımının yeri ve önemi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 17(17), 30–39.
• Tezel Şahin, F., Akıncı Coşgun, A., & Aydın Kılıç, Z. N. (2017). Babaların çocuklarıyla vakit geçirme durumlarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1), 319–343.
• Türkoğlu, B., Çeliköz, N., & Uslu, N. (2013). 3-6 yaş aralığında çocuğu olan babaların nitelikli zaman algılarına dair görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 54–71.
• Tüzün, O., & Sayar, K. (2006). Bağlanma kuramı ve psikopatoloji. Düşünen Adam, 19(1), 24–39.
• Uluç, S. (2005). Okul öncesi çocuklarda benliğe ilişkin inançlar, kişilerarası şemalar ve bağlanma ilişkisinin temsilleri arasındaki ilişki: Ebeveynlerin kişilerarası şemalarının ve bağlanma modellerinin etkisi [Yayınlanmış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Uzunbacak, H. H. (2017). Çalışma saatlerinin aile yaşam kalitesine etkisi üzerine nitel bir araştırma. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 1235–1256. https://doi.org/10.17218/hititsosbil.319719
• Veríssimo, M., Santos, A. J., Vaughn, B. E., Torres, N., Monteiro, L., & Santos, O. (2011). Quality of attachment to father and mother and number of reciprocal friends. Early Child Development and Care, 181(1), 27–38. https://doi.org/10.1080/03004430903211208
• Wight, V. R., Raley, S. B., & Bianchi, S. M. (2008). Time for children, one's spouse and oneself among parents who work nonstandard hours. Social Forces, 87(1), 243–271. https://doi.org/10.1353/sof.0.0092
• Williams, E., & Radin, N. (1999). Effects of father participation in child rearing: Twenty‐year follow‐up. American Journal of Orthopsychiatry, 69(3), 328–336. https://doi.org/10.1037/h0080407
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yeung, W. J., Sandberg, J. F., Davis‐Kean, P. E., & Hofferth, S. L. (2001). Children's time with fathers in intact families. Journal of Marriage and Family, 63(1), 136–154. https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2001.00136.x
• Yogman, M., Garner, A., Hutchinson, J., Hirsh-Pasek, K., & Golinkoff, R. (2018). The power of play: A pediatric role in enhancing development in young children. Pediatrics, 142(3), 1–15. https://doi.org/10.1542/peds.2018-2058