Sınıf Öğretmenlerinin Müzik Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 52 Sayı: 3, 880 - 915, 31.12.2023

Haşim Vapur , Yavuz Şen

https://doi.org/10.14812/cuefd.1301386

Öz

Bu çalışmada sınıf öğretmenlerinin müzik okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda sınıf öğretmenlerinin müzik okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre hangi seviyede olduğunun belirlenmesinin verilen eğitimin niteliği açısından önem taşıdığı düşünülmektedir. Araştırmada deneysel olmayan nicel araştırma türlerinden ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Çalışma grubunu Doğu Anadolu bölgesinde yer alan Ağrı, Ardahan, Iğdır ve Kars il merkez ve merkez köylerinde görev yapmakta olan 337 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın veri toplama aracı olarak “Okul Öncesi ve Sınıf Eğitimi Ana Bilim Dallarına Yönelik Müzik Okuryazarlığı Ölçeği” ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda sınıf öğretmenlerinin müzik okuryazarlık düzeyinin orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Demografik özelliklere göre istatiksel açıdan sınıf öğretmenlerinin cinsiyet, çalışılan il, lisans eğitiminde alınan müzik eğitimi dönem sayısı değişkenlerinin anlamlı bir fark oluşturmadığı, yaş, kıdem, lisans döneminde verilen müzik eğitiminin yeterliği, lisans harici müzik eğitimi alma durumu, lisans süreci veya sonrası müzik sertifikası alma durumu değişkenlerine göre anlamlı bir fark oluşturduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sınıf Eğitimi, Müzik Okuryazarlığı, Öğretmen

Analysis of Music Literacy Levels of Primary Teachers

Öz

The aim of this study is to examine the music literacy levels of primary teachers. In line with this objective, it is considered that assessing the music literacy levels of primary teachers according to diverse factors is crucial for enhancing the quality of the education provided. The study employed the relational survey model, which is one of the non-experimental quantitative research methods. The research sample consisted of 337 primary teachers who work in the urban and rural areas of Ağrı, Ardahan, Iğdır, and Kars provinces, located in the Eastern Anatolia region. Data were collected through the “Music Literacy Scale to Preschool and Elementary School Education Department” and a personal information form. The results showed that the music literacy of primary teachers was at an intermediate level. Demographically, the variables of gender, employment province, and the number of semesters involving music education in their undergraduate studies did not make a statistically significant difference. However, the variables of age, seniority, adequacy of music education received in the undergraduate period, having extracurricular music education beyond the undergraduate study, and receiving a music certificate during or after the undergraduate study made significant differences.

Anahtar Kelimeler

Primary/Classroom Education, Music Literacy, Teacher

Kaynakça

• Açılmış, H., & Kuşdemir-Kayıran, B. (2021). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının müzik öğretimine ilişkin duyuşsal özelliklerinin incelenmesi. International Journal of Society Researches, 18(Eğitim Bilimleri Özel Sayısı), 4746–4773. https://doi.org/10.26466/opus.890948
• Afacan, Ş., & Şentürk, N. (2016). Okul öncesi ve sınıf eğitimi anabilim dallarına yönelik müzik okuryazarlığı ölçeğinin geliştirilmesi. International Journal of Eurasia Social Sciences, 7(25), 228–247.
• Akgül-Barış, D., & Özata, E. (2009). Sınıf öğretmenliği anabilim dalında alınan müzik-müzik öğretimi derslerinin öğretmenlik uygulamalarındaki yansımaları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (18), 27–42.
• Albayrak, G. (2020). Sınıf öğretmenlerinin müzik dersine ilişkin görüşleri (Tez No. 636771) [Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi-Elazığ]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Dinç-Altun, Z., & Uzuner, F. G. (2018). Sınıf öğretmenlerinin müzik öğretimine yönelik görüşlerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 1416–1432. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018.18.39790-471132
• Arapgirlioğlu, H., & Karagöz, B. (2011). Sınıf öğretmenliğinde müzik eğitimi sürecinin durumu ve değerlendirilmesi. Education Sciences, 6(1), 183–196.
• Arslan, L. F. (2010). Müzik okuryazarlığına yönelik bir test geliştirme ve ilköğretim mezunları üzerine örnek bir uygulama (Tez No. 279850) [Doktora tezi, Marmara Üniversitesi-İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Aydınlı, D. (2007). Sınıf öğretmenlerinin müzik derslerindeki şarkı öğretme durumu (Tez No. 207089) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Çelik, B. (2001). Sınıf öğretmeni adaylarının müzik eğitimi ve öğretimi konusundaki donanımları üzerine bir araştırma (Tez No. 108779) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Çelik, Y. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının müzik öğretimine ilişkin tutumları, öz yeterlilik inançları ve müzik yeteneklerine ilişkin öz yeterlilikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez No. 503097) [Yüksek lisans tezi, Amasya Üniversitesi-Amasya]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Çelik, Y., & Yetim, H. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının müzik öğretimine ilişkin tutumları ile müzik öğretimi öz yeterlilik inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(12), 150–170.
• Çevik, D. B. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının müzik öğretimi özyeterlik düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 145–168.
• Drobni, I. (2018, 24-27 May). Music literacy in music education [Paper presentation]. Music Pedagogy-Challenge, Inspiration and Creation, Cetinje–Montenegro.
• Ercan, M. (2006). Eğitim fakülteleri ilköğretim bölümleri sınıf öğretmenliği programı son sınıf öğrencilerinin ilköğretim 1. devre müzik dersine yönelik mesleki alan yeterliliklerinin incelenmesi (Tez No. 188919) [Yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi-Sivas]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Gudmundsdottir, H. R. (2010). Advances in music-reading research. Music Education Research, 12(4), 331–338.
• Kabataş, M. (2017). İnformal müzik eğitiminde yazılı basının yeri. The Journal of Academic Social Sciences, (49), 243–252.
• Karadaş, M. (2019). İlkokul müzik dersi öğrenci çalışma kitaplarının sınıf öğretmenlerinin görüşlerine dayalı olarak incelenmesi ve değerlendirilmesi (Denizli ili Merkezefendi ilçesi örneği) (Tez No. 555002) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Karan, M. (2008). İlköğretim okullarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin lisans döneminde aldıkları müzik eğitiminin mesleki yaşantılarına olan etkileri üzerine bir araştırma (Tez No. 218458) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kavaklı, H. (2022). Sınıf öğretmeni ve okul öncesi öğretmeni adaylarının müzik öz-yeterlik düzeylerinin karşılaştırılması (Tez No. 715240) [Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi-Balıkesir]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kineşci, S., & Keleş, F. (2018). Sınıf öğretmenlerinin müzik dersine karşı tutumları. Journal of Research in Education and Teaching, 12(1), 22–30.
• Kocabaş, A. (2000). Sınıf öğretmenlerinin müzik derslerindeki yetersizliklerine ilişkin görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(7), 7–11.
• Kocamanoğlu, K. (2019). Sınıf öğretmenlerinin müzik eğitimi yeterliği (Tez No. 555352) [Yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi-Denizli]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kurtuldu, M. K. (2009). Assessment about attitudes of candidate elementary teachers intended for music teaching lesson. Elementary Education Online, 8(2), 510–519.
• Mentiş-Köksoy, A. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının müzik öğretimi öz yeterlilik düzeylerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (44), 297–320. https://doi.org/10.21764/maeuefd.335473
• Mentiş-Köksoy, A. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının müzik okuryazarlık düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Studies, 13(4), 899–918. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.13126
• Morrow, S. L., & Connor, N. P. (2011). Comparison of voice-use profiles between elementary classroom and music teachers. Journal of Voice, 25(3), 367–372. https://doi.org/10.1016/j.jvoice.2009.11.006
• Ocak, C. Ç. (2023). Sınıf öğretmenlerinin müzik eğitiminde karşılaştıkları sorunlar. (Tez No. 793467) [Yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi-Sivas]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Okan, S. (2010). Sınıf öğretmenlerinin müzik dersindeki yeterlikleri gerçekleştirmelerine ilişkin görüşleri: Diyarbakır il örneği (Tez No. 250882) [Yüksek lisans tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi-Burdur]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Oymakcıer, M. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının yaşamlarında müziğin yeri ve müzik eğitimine ilişkin görüşleri (Tez No. 567294) [Yüksek lisans tezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi-Sivas]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Oymakcıer, M., & Özaltunoğlu, Ö. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının müzik eğitimine ilişkin görüşleri. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 5(2), 245–263.
• Özden, Ö. (2017). Sınıf öğretmenliği ve okulöncesi öğretmenliğinde müzik eğitimi/öğretimi dersi yöntem ve uygulamaları: Kocaeli Üniversitesi örneği (Tez No. 485837) [Yüksek lisans tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi-İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Özgül, İ. (2017). Sınıf öğretmenliği programı öğrencilerinin öğretmen eğitimi programında müzik eğitimine ilişkin tutumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(6), 2491–2506.
• Pugh, A. (2006). In defence of musical literacy. Cambridge Journal of Education, 10(1), 29–34. https://doi.org/10.1080/0305764800100105
• Şahin, K., & Aksüt, M. (2002). I. kademede müzik derslerine ilişkin öğretmen görüşleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 105–118.
• Şahin, O. (2009). Kırıkkale il merkezinde görev yapan sınıf öğretmenlerinin müzik dersi ile ilgili yeterliliklerine ilişkin bir araştırma (Tez No. 262199) [Yüksek lisans tezi, Kırıkkale Üniversitesi-Kırıkkale]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Uçan, A., Yıldız, G., & Bayraktar, E. (1999). İlköğretimde müzik öğretimi. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Umuzdaş, S., & Işıldak, C. K. (2019). İlköğretimde müzik dersine ilişkin mevcut durumun sınıf öğretmeni adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 9(1), 117–133. https://doi.org/10.23863/kalem.2019.122
• Yokuş, H., & Önk-Avşar, S. (2014). Müzik öğretmeni ve sınıf öğretmeni adaylarının eğitim müziği dağarına ilişkin yeterlilikleri. Sanat Eğitimi Dergisi, 2(1), 50–63. https://doi.org/10.7816/sed-02-01-03
• Yükseköğretim Kurumu. (YÖK). (t.y.). The Council of Higher Education (CoHE). (n.d.). Sınıf öğretmenliği lisans program [Classroom teaching undergraduate program]. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Sinif_Ogretmenligi_Lisans_Programi09042019.pdf