İnşaat Sigortası Genel Şartlarına Göre Sigortalı Malın Mülkiyetinde Gerçekleşecek Değişikliğin Sigorta Sözleşmesine Etkisi

Yıl 2023, Sayı: 3, 127 - 159, 30.06.2023

Aydin Alber Yüce

https://doi.org/10.59399/cuhad.1279337

Öz

Sigorta konusu menfaat sahibinin değişmesi, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 1470. maddesinde ele alınmıştır. Anılan hüküm uyarınca, aksine sözleşme yoksa sigorta edilen menfaatin sahibi değişirse sigorta ilişkisi sona erer. Hükümden anlaşılacağı üzere sigorta sözleşmesiyle bunun aksi kararlaştırılabilir. İnşaat Sigortası Genel Şartları’nın m. C. 5 hükmüne göre ise, sigortalı malın mülkiyetinde bir değişiklik olduğunda sigorta sözleşmesi devam eder. İlaveten, sigortalının poliçeden doğan hak ve borçları da yeni hak sahiplerine intikal etmektedir.
İnşaat Sigortası Genel Şartları’nın m. C.5 hükmü, sözleşmenin devamı konusunda belirli şartlarla taraf iradelerine bir hareket alanı tanır. Yine bu hükümle, taraf iradelerinin sözleşmenin sona ermesi yönünde olduğu durumlarda hukukî ilişkinin tasfiyesi de düzenlenmiştir. Kısacası, genel şartların ilgili maddesiyle, zarar sigortalarına ilişkin TTK hükmü arasında içerik ve hukukî tercih açısından önemli farklılıklar bulunmaktadır. Bu çalışmada anılan düzenlemeler arasındaki farklılık ele alınırken normlar hiyerarşisi uyarınca konunun nasıl düzenlendiği değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Sigorta sözleşmesi, sigorta konusu menfaat, menfaat sahibinin değişmesi, inşaat sigortası, sigorta ettirenin değişmesi

The Impact of the Change in Ownership of the Insured Property on the General Terms and Conditions to Insurance Contracts

Öz

Article 1470 of Turkish Commerce Code No. 6102 addresses the change of the property owner of the insured interest. If there is no agreement, the insurance contract terminates when the owner of the insured property changes in accordance with the aforementioned condition. The provision makes apparent that the opposite of that can be agreed with the insurance contract. The insurance agreement will remain in effect when the owner of the insured property changes in accordance with the C. 5 clause of the General Conditions of Construction Insurance. The insured's policy-related rights and obligations are as well transferred to the new right holders.
When subject to a closer examination of the provision within the General Conditions of Construction Insurance that pertains to the subject matter, it becomes evident that it also allows for the parties' discretion, under certain conditions, with regard to the continuation of the contract. Again, with this clause, the termination of the legal connection is regulated in cases where the party's will is to terminate the contract. In a nutshell there are significant differences between the applicable article of the general conditions and the TCC provision dealing with loss insurances in terms of content and legal preference. The hierarchy of norms will be used in this study to examine the differences between the legislation specified.

Anahtar Kelimeler

Insurance contract, insured property, change of the owner of the insured property, construction insurance, change to the policyholder

Kaynakça

• AHLSWEDE, B. (2006/7). Die Bauversicherungen im Überblick. NZBau -Neue Zeitschrift für Baurecht und Vergaberecht.
• ALGÜN, A. (2013). İnşaat (Bütün Riskler) Sigortası. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• ARIKAN, M. (2008). Taşınır Mülkiyetinin Devrinde Sebebe Bağlılık Sorunu. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 16 (1), 71-90.
• ARMBRÜSTER, C. (2021). 1. Einleitung. E. R. Martin içinde, Versicherungsvertragsgesetz (31. B). München: Verlag C. H. Beck.
• AYAN, M. (2016). Borçlar Hukuku Genel Hükümler (11. b.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• AYAN, M. (2016). Eşya Hukuku II-Mülkiyet (9. b.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• AYAN, M. (2017). Eşya Hukuku-III, Sınırlı Aynî Haklar (8. b.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• AYHAN, R., ÇAĞLAR, H., ÖZDAMAR, M. (2020). Sigorta Hukuku Ders Kitabı (3. b.). Ankara: Yetkin Yayıncılık.
• BAĞRIAÇIK, S. (2016). Sigorta Sözleşmesinde Sigorta Edilen Menfaatin Sahibinin Değişmesi Durumu. İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 15 (1), 743-751.
• BAHADIR, Z. (2013). Sözleşmenin Devri ve Sözleşmeye Katılma. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 17 (3), 1-28.
• BAUMANN, F., SANDKÜHLER, H.-L. (2008). Das Neue Versicherungsvertragsgesetz-Mit Allen Änderungen Ab 1.1.2008 (1. b.). Rudolf Haufe Verlag.
• BUDAK, M. (2021). Sebepsiz Zenginleşmede İade Borcu (1. b.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• CAN, M. (2018). Türk Özel Sigorta Hukuku Ders Kitabı (1. b., Cilt 1). Ankara: Adalet Yayınevi.
• CANARSLAN, G. (2016). İntifa Hakkının Sona Ermesi (1. b.). Ankara: Seçkin Yayınevi.
• ÇEBİ, H. (2020). Şirketler Hukuku (1. b.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• ÇEKER, M. (2022). 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Göre Sigorta Hukuku (25. b.). Adana: Karahan Kitabevi.
• ÇELİK EKŞİ, F. (2012). Milletlerarası Hukukta FIDIC Kuralları Çerçevesinde Müteahhidin Akdi Sorumluluğu. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
• DARCAN, Ş. (2020). Ürün Kirası Sözleşmesi (1. b.). Ankara: Adalet Yayınevi.
• DOĞAN, M., ŞAHAN, G., ATAMULU, İ. (2021). Borçlar Hukuku Genel Hükümler (2. b.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• DÖRNER, H. (1999). §69. H. Honsell içinde, Berliner Kommentar zum Versicherungs- vertragsgesetz Kommentar zum deutschen und österreichischen VVG (1. B.). Berlin-Heidelberg: Springer Verlag.
• DROLL, P. (2017). §32. K. Höra içinde, Münchener Anwalts Handbuch-Versicherungsrecht (4. B.). München: Verlag C. H. Beck.
• EICHLER, H. (1976). Versicherungsrecht (2. b.). Karlsruhe: Verlag Versicherungswirtschaft e.V.
• ERDOĞAN, İ. (2019). Borçlar Hukuku Genel Hükümler (4. b.). Ankara: Gazi Kitabevi.
• GEYİK, H. (2011). İnşaat All Risks Sigortalarında Risk Değerlendirmesi ve Uygun Fiyatlandırma İçin Öneriler. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri EnstitüsüYayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• GİRGİN, Ö. (2017). 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Adi Ortaklıkta Temsil ve Borçlardan Sorumluluk (1. b.). İstanbul: Oniki Levha Yayıncılık.
• GÜMÜŞ, M. A. (2015). Mal Sigortalarında Sigorta Ettirenin Sigorta Menfaatinin Bağlantılı Olduğu Malvarlığı Değerinin Sahibindeki Değişimin Sigorta Sözleşmesine Etkisi (6102 sayılı TTK m. 1470). Antalya Bilim Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 3 (5), 159-171
• GÜNAY, M. (2013). 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 1470. ve 1471. Maddelerine İlişkin Değerlendirmeler. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 17 (1-2), 683-706.
• GÜNAY, M. (2022). Sigorta Hukuku (4. b.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• GÜNER, M. (2000). Yapı Sigortalarında Teminatın Kapsamı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• HALBACH, D. (2020). §95. W. R. Schimikowski içinde, Versicherungsvertragsgesetz Handkommentar (4. B.). Baden: Nomos Verlag.
• HALBACH, D. (2020). §96. W. R. Schimikowski içinde, Versicherungsvertragsgesetz Handkommentar (4. B.). Baden: Nomos Verlag.
• HALBACH, D. (2020). §97. W. R. Schimikowski içinde, Versicherungsvertragsgesetz Handkommentar (4. B.). Baden: Nomos Verlag.
• HENN, M.-C. (2018). Die Bauwesenversicherung-AISUF-Arbeiten aus dem Iuristischen Seminar der Universität Freiburg. Zürich.
• JANSEN, G. (2019). §7 . G. A. Jansen içinde, VOB Teil B - Vergabe- und Vertragsordnung für Bauleistungen (5. B.). München: Verlag C. H. Beck.
• KANER, İ. (2018). Sigorta Hukuku (3. b.). İstanbul: Filiz Kitabevi.
• KARA, H. (2021). Sigorta Hukuku (1. b.). İstanbul: Oniki Levha Yayıncılık.
• KAŞAK, F. (2019). Roma Hukukuyla Karşılaştırmalı Olarak Türk Hukukunda Şart (Koşul, Condicio). İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 10 (2), 548-562.
• KAYIHAN, Ş. (Ankara). Şirketler Hukuku (5. b.). 2021: Seçkin Yayıncılık.
• KAYIHAN, Ş., GÜNERGÖK, Ö. (2021). Türk Özel Sigorta Hukuku Dersleri (6. b.). İstanbul: Umuttepe Yayınları.
• KENDER, R. (2014). Türkiye’de Hususî Sigorta Hukuku-Sigorta Müessesesi, Sigorta Sözleşmesi (14. b.). İstanbul: Oniki Levha Yayıncılık.
• KESİLMİŞ, M. (2022). Sözleşme Hukukunda Koşul (1. b.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• LANGHEID, T. (2022). §95. T. R. Langheid içinde, Versicherungsvertragsgesetz mit Einfğhrungsgesetz und VVG-Informationspflichtenverordnung Kommentar (7. B.). München: Verlag C. H. Beck.
• LORENZ, E. (2015). §1. R. M.-M. Beckmann içinde, Versicherungsrecht- Handbuch (3. B.). München: Verlag C. H. Beck.
• NAZLIER, M. (2022). İnşaat, İnşaat Sigortaları ve Hasar Uygulamaları. Ankara.
• OĞUZMAN, M., SELİÇİ, Ö., OKTAY ÖZDEMİR, S. (2016). Eşya Hukuku (19. b.). İstanbul: Oniki Levha Yayınları.
• ORLIKOWSKI-WOLF, S. (2020). Bauleistungsversicherungsbedingungen bei Tunnelbauprojekten. C. v. Armbrüster içinde, recht und schaden Unabhängige Zeitschrift für Versicherungsrecht und Schadensersatz (s. 323-676). Verlag C. H. Beck.
• PEKSÖZ, V. (2020). Medenî Usûl Hukuku Açısından Adi Ortaklık İlişkileri (1. b.). İstanbul: Oniki Levha Yayıncılık.
• REHM, R., FRÖMEL, D. (2020). ABBL 2018 § A1.1, Bauleistungsversicherung-Kommentar zu den ABBL, ABN und ABU mit Klauseln (4. B.). München: Verlag C H Beck.
• REUSCH, P. (2022). §95. T. M. Langheid içinde, Münchener Kommentar zum Versicherungsvertragsgesetz, Band 1- §§ 1–99 VVG (3. B.). München: Verlag C. H. Beck.
• RIXECKER, R. (2022). §1. T. R. Langheid içinde, Versicherungsvertragsgesetz mit Einführungsgesetz und VVG-Informationspflichtenverordnung Kommentar (7. B.). München: Verlag C. H. Beck.
• SENK, W.-R. (2017). Kapitel 22. J. F. Figura-Lindner içinde, Gechäftsraummiete Handbuch (4. B.). München: Verlag C. H. Beck.
• SOPACI ÖZTUNA, B. (2017-2018). Sigorta Konusu Menfaatin Yokluğunun ve Menfaat Sahibi Değişikliğinin Sözleşmeye Etkisi. Sigorta Hukuku Sempozyumlar (S. ÜNAN, E. YAZICIOĞLU, Editörler). İstanbul: Onikilevha Yayıncılık, 107-137.
• TANGÖR, M. (2009). Kamu İhale İnşaat Sözleşmeler ve FIDIC Bakımından Müteahhidin Borçları. Ankara: Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• TANRIVER, S., ERGÜNE, M. (2023). Noterlerin Taşınmaz Satış Sözleşmesi Düzenlemesine İlişkin Hukukî Esaslar. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 72 (1), 143-182.
• TİFTİK, M. (2006). Borç Sözleşmelerinin İrade Sakatlığı Sebebiyle İptalinde Uğranılan Zararların Tazmini. EÜHFD, 10 (3-4), 397-417.
• TOPSOY, F. (2018). İnşaat Sigortası Teminatının Kapsamı. Türkiye Barolar Birliği Dergisi (134), 519-566.
• TOPUZ, M. (2020). Türk Özel Hukukunda Taşınmaz Mülkiyeti (1. b.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• USTAOĞLU, F. (2019). Proje Finansmanında Türk Hukukuna Tabi Teminatlar ve Özellikle Hesap Rehni (1. b.). İstanbul: Onikilevha Yayıncılık.
• ÜNAN, S. (2018). Türk Ticaret Kanunu Şerhi-Altıncı Kitap: Sigorta Hukuku, Genel Hükümler (Madde 1401-1452) (1. b., Cilt I). İstanbul: Oniki Levha Yayınları.
• ÜNAN, S. (2019). Türk Ticaret Kanunu Şerhi-Altıncı Kitap: Sigorta Hukuku - Yargıtay Kararları (1. b., Cilt IV). İstanbul: Onikilevha Yayıncılık.
• v. RINTELEN, C. (2015). §36 . R. M.-M. Beckmann içinde, Versicherungsrecht- Handbuch (3. B.). München: Verlag C. H. Beck.
• VOIT, W. (2021). ABU 2011 §A.1. E. R. Martin içinde, Versicherungsvertragsgesetz (31. B.). München: Verlag C. H. Beck.
• WANDT, M. (2016). Versicherungsrecht (6. b.). München: Verlag Franz Vahlen.
• YENER, M. (2021). Sigortalı Malın Sahibinin Değişmesine Dair TTK m. 1470 ile Getirilen Sistem Değişikliğine İlişkin Bir Değerlendirme. Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 37 (1), 197-234.
• YILMAZ, G. (2022). Sözleşmenin Devri (1. b.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• YÜCEL, Ç. (2023). İnşaat Sigortası. Ankara: Seçkin Yayıncılık.