Trafik Kazası Neticesinde Yaralanan Hayvanların Tedavi Masraflarının Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası Kapsamında Karşılanması

Yıl 2023, Sayı: 4, 38 - 63, 28.12.2023

Tansel Öbelik

https://doi.org/10.59399/cuhad.1271240

Öz

Trafik kazası sonrasında yaralanan hayvanların tedavi masraflarının hasara sebebiyet veren aracın Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası kapsamında sigortacısı olan sigorta şirketleri tarafından karşılanıp karşılanmayacağı uygulamada belirsiz durumdadır. Yaralanan hayvanda meydana gelen zararlar bazı sigorta şirketlerince riziko kapsamında değerlendirilirken aksi düşüncede olan sigorta şirketleri de mevcuttur. Yine aynı hususta Sigorta Tahkim Komisyonu’nda birbiriyle çelişen hakem ve itiraz hakem heyeti kararları bulunmaktadır. Hayvan Koruma Kanunu net şekilde bütün hayvanların yaşama hakkına sahip olduğunu düzenlemiş olduğundan hayvanların hukuki statüsünü salt eşya olmaktan çıkarmış ve “kişi benzeri” veya “hak nesnesi” statüsüne yaklaştırmıştır. Söz konusu belirsizlik; Karayolları Trafik Kanunu ile Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası Genel Şartları’nın zarar kapsamlarının farklı olmasından ve anılan Genel Şartların zarar kapsamını dayanak kanuna aykırı olarak daraltmasından kaynaklanmaktadır. Ayrıca haksız fiil hukukunun önemli kurucu unsurlarından olan “kusur” durumu da belirsizliğin yaşanmasında önemli bir sebeptir. Özelikle sahipsiz sokak hayvanlarına ilişkin olarak yaşanan kazalarda kusur yönünden bazı tartışmalar da bulunmaktadır. Bu çalışmada trafik kazası sonrasında yaralanan sokak hayvanlarının tedavi masraflarının Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası kapsamında sigorta şirketleri tarafından karşılanıp karşılanamayacağı hususu, yargısal içtihatlara yön vermek gerekliliği noktasında doktriner olarak detaylı şekilde incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hasar, Hayvan Koruma Kanunu, Trafik Kazasında Yaralanan Hayvanların Tedavi Masrafları

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Covering The Costs of Treatment Expenses of Animals Injured as a Result of an Accıdent in Traffic Within The Scope of Compulsory Financial Liability Insurance of Highways Motor Vehicles

Öz

It is unclear in practice whether the treatment costs of animals injured after a traffic accident will be covered by insurance companies that are the insurers of the vehicle that caused the damage within the scope of the Compulsory Financial Liability Insurance of Highways Motor Vehicles. While the damages caused by the injured animal are evaluated within the scope of risk by some insurance companies, there are also insurance companies that think otherwise. Again, there are conflicting arbitral and appeal arbitral tribunal decisions in the Insurance Arbitration Commission on the same issue. Since the Animal Protection Law clearly regulates that all animals have the right to life, the legal status of animals has ceased to be a mere object and has brought it closer to the status of a “person-like” or “object of rights”. This uncertainty is due to the fact that the damage coverage of the Highway Traffic Law and the General Terms and Conditions of Compulsory Financial Liability Insurance for Highway Motor Vehicles are different and the aforementioned General Terms and Conditions have narrowed the damage coverage contrary to the underlying law. In addition, the “defect” situation, which is one of the important constituent elements of tort law, is also an important reason for experiencing uncertainty. There are also some discussions in terms of defects in accidents, especially in relation to unclaimed stray animals. In this study, the issue of whether the treatment costs of stray animals injured after a traffic accident can be covered by insurance companies within the scope of Highway Motor Vehicles Compulsory Financial Liability Insurance was examined in doctrinal detail at the point of the need to give direction to judicial case law.

Anahtar Kelimeler

Damage, Animal Protection Law, Treatment Costs of Animals Injured in Traffic Accidents

Proje Numarası

-

Kaynakça

• AKBULUT, O., ÇOBANOĞLU, N. (2020). Türk Hukukunda Hayvanların Korunmasına İlişkin Yasal Mevzuat ve Bu Mevzuata Göre Hayvanların Hukuki Durumları. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (36) ,1-37.
• AKÇAAL, M. (2021). Eşya Hukuku (1.b.). Ankara.
• AKKOYUNLU, S. E. (2022). Mahalli İdarelerin Sokak Köpeklerinin Verebileceği Zararlar ile İlgili Yükümlülükleri ve Bu Yükümlülüklerin Mahalli İdareler Arasındaki İlişkiler Bakımından Değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 27(46), 3- 63.
• ANTALYA, O.G. (2013). Borçlar Hukuku Genel Hükümler (2.b., Cilt I). İstanbul.
• AŞAR, H. (2018). Hayvan Haklarına Yönelik Temel Görüşler ve Yanılgıları. Kaygı. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, (30), 239-251.
• AŞÇIOĞLU, Ç. (2005). Trafik Kazalarından Doğan Hukuk ve Ceza Sorumlulukları (1.b.) Ankara.
• AYAN, M. (2015). Borçlar Hukuku Genel Hükümler(10.b.) Konya.
• BOZER, A. (2007). Sigorta Hukuku (2.b.). İstanbul.
• CUMALIOĞLU, E. (2017). Medeni Hukukta Hayvan Hakları ve Hayvanlar Üzerindeki Hak. D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Şeref ERTAŞ’a Armağan, 19(Özel Sayı), 573-610.
• ÇEKER, M. (2020). Sigorta Hukuku (22.b.). Adana.
• ÇELEBİ, Ö. (2018). Kişi ve Eşya Ayrımı Bağlamında Hayvanların Hukuki Statüsü. İstanbul Hukuk Mecmuası, 76 (2), 559-622.
• DEMİRCİ, K. (2019). Türkiye’de Hayvan Yaşam Kalitesi Mevzuatı ve Uygulamaları. ETÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (9), 1-16.
• DÖNMEZ, B. (2013). Hayvanlara Yönelik İşlenen Suçlar. Yaşar Üniversitesi Elektronik Dergisi, Prof. Dr. Aydın Zevkliler’e Armağan, (özel sayı), 903-925.
• EREN, F. (1987). Karayolları Trafik Kanununa Göre Motorlu Araç İşletenin Akit Dışı Sorumluluğunun Hukuki Niteliği ve Unsurları. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 39(1), 159-212. (Sorumluluk).
• EREN, F. (2018). Borçlar Hukuku Genel Hükümler (23.b.). Ankara. (Borçlar).
• EROL SARIYEV, A. (2016). Veteriner Hekimin Sözleşme Dışı Sorumluluğu. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (127), 263-298.
• GÜNAY, M. B. (2022). Sigorta Hukuku (4.b.). Ankara.
• İKİZLER, M. (2014). Avrupa Haksız Fiil Hukuku İlkelerinde Tehlike Sorumluluğu ve Türk Hukuku ile Kısaca Karşılaştırılması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 16(Özel Sayı), 3241-3260.
• İNAN, A.N., YÜCEL, Ö. (2014). Borçlar Hukuku Genel Hükümler (4.b.). Ankara.
• İNCİ ÖZEN, Z. (2019). Güncel Gelişmeler Işığında Türkiye’de Hayvanların Ceza Hukuku Bakımından Korunması. İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(1), 1-24.
• KARABAYIR, M. S. (2021). Haksız Fiilden Kaynaklanan Maddi Zararın Tazmini. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• KAYA, F., AKIN,F., BAHAR, E., CANBAZ, M., ÇAVUŞOĞLU, S., DOĞAN, E., KARAMAN, D., ÖZKAN, E., SAVİ, F.Z., ULUSOY, T., YURTSEVER, H. (2020). Sigortacılık (7.b.). İstanbul.
• KAYIHAN, Ş., BAĞCI, Ö. (2016). Türk Özel Sigorta Hukuku Dersleri (1.b.). Kocaeli.
• KENDER, R. (2015). Türkiye’de Hususi Sigorta Hukuku (14.b.). İstanbul.
• KILIÇ, S. (2015). Modern Toplumda Hayvan Hakları Üzerine Felsefi Bir Yaklaşım. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, (22), 91-121.
• KOÇHİSARLIOĞLU, C., SÖĞÜTLÜ ERİŞGİN, Ö. (2013). Hayvanın Hukuki Konumu. Yaşar Üniversitesi Elektronik Dergisi, Prof. Dr. Aydın Zevkliler’e Armağan 8(Özel Sayı), 1691-1725.
• KORKUSUZ, M. H. (2010). Tehlike Sorumluluğunun Hukukumuzdaki Yeri. Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 15-16 (22-23-24-25), 89-99.
• KULUÇLU, E. (2008). Türk Hukuk Sisteminde Normlar Hiyerarşisi ve Sayıştay Denetimine Etkileri. Sayıştay Dergisi, (71), 3-22.
• NOMER, H. N., ERGÜNE, M. S. (2020). Eşya Hukuku (8.b.). İstanbul.
• OĞUZMAN, M.K., SELİÇİ,Ö., OKTAY ÖZDEMİR, S. (2020). Eşya Hukuku (22.b.) İstanbul.
• ORAL, T. (2014). Veteriner Hekimin Sözleşme Dışı Sorumluluğu. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, (16), 319-335.
• ÖZBOLAT, M. (2020). Temel Sigortacılık (8.b.). Ankara.
• ÖZDAMAR, M., DOĞAN, B. (2020). Sigorta Hukuku (1.b.). Ankara.
• ÖZGÜR, A. (2010). Hayvanlarla Yaşamı Paylaşmak. Veteriner Hekimler Dergisi, 81 (2), 9-13.
• SARIHAN, B. B. (2014). Türk Borçlar Kanunu’nda Genel Bir Kural Olarak Tehlike Sorumluluğu. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 20(1), 1177 – 1195.
• SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU, (2022). Sigorta Tahkim Komisyonu Hakem Kararları Dergisi, (50)
• SİRMEN, L. (2021) Eşya Hukuku(9.b.). Ankara.
• SÜMER, M. (2021). Hayvanlar Üzerine Düşünmek: Alternatif Bir Paradigma. ETÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (13), 107-121.
• ŞAHİN, E. (2005). Trafik Kazalarında Hukuki Sorumluluk (1.b.) Ankara.
• TOKER, A. (2017). Haksız Fiilin ve Haksız Fiilden Doğan Maddi Tazminatın Unsurları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• UYUMAZ, A. (2016). Bir Hukuk Sorunsalı Olarak Güncel Gelişmeler Işığında Türkiye’de Hayvan Hakları. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 20 (3), 133-184.
• YAVAŞİ, M. (2019). Kara Taşıtları Sigortaları (1.b.). Ankara.
• YAZICIOĞLU, E., ŞEKER ÖĞÜZ, Z. (2020). Sigort Hukuku(3.b.) İstanbul.
• YILMAZ, G. (2021). Trafik Kazasında Zarar Gören Hayvanlar İçin Yapılan Tedavi Giderlerinin Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Kapsamında Karşılanması. Ticaret Hukuku Sempozyumu Sorunlar ve Çözüm Önerileri, T.C. Kırıkkale Üniversitesi Hukuk Fakültesi.
• YILMAZ, H. (2006). Hayvan Haklarına Bakış. TBB Dergisi, (62), 212-229.
• https://www.dha.com.tr/gundem/silivride-kopege-carpip-kacan-surucuye-4-yila-kadar-hapis-istemi-2110101 (Erişim Tarihi: 26.03.2023).