1985 ile 2023 Yılları Arasında Türkiye’deki İslami (Katılım) Bankalara Yönelik Performans Çalışmalarının Bibliyometrik Analizi

Yıl 2025, Cilt: 29 Sayı: 3, 1 - 32, 15.12.2025

Burak Çıkıryel , Zeyneb Hafsa Orhan

https://doi.org/10.18505/cuid.1620290

Öz

Türkiye'deki katılım (İslami) bankaların performansı üzerine yapılan kapsamlı araştırmalar, konuyu daha geniş bir perspektifle değerlendirmek ve literatürdeki temel boşlukları tespit etmek amacıyla eleştirel ve ayrıntılı bir literatür incelemesini zorunlu kılmaktadır. Bu çalışmada, 1985-2023 yılları arasında Türkiye’de yer alan katılım bankalarının performansına ilişkin çalışmaları kapsamlı bir şekilde incelemek için bibliyometrik analiz yöntemi kullanılmıştır. Örneklem seçim sürecinde hem İngilizce hem de Türkçe dillerinde gerçekleştirilen çalışmalar dahil edilerek mevcut literatürün kapsamlı bir değerlendirmesi sağlanmıştır. Katılım bankacılığı literatüründe, performans çalışmalarının büyük bir kısmı makaleler aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Bu durum, söz konusu alandaki akademik ilginin giderek arttığını göstermektedir. Literatür, geniş bir konu ağına sahip olmakla birlikte teknik yelpazesiyle çeşitlilik göstermektedir. Ekonometrik analiz, finansal oran analizi ve parametrik olmayan teknikler gibi çeşitli araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Ancak, birçok derginin uygun bir dizinleme sistemine sahip olmaması, katılım bankaları üzerine yapılan araştırmaların görünürlüğünü ve erişilebilirliğini sınırlayan önemli bir sorun olarak ortaya çıkmaktadır. Ayrıca, bazı çalışmalarda kullanılan eski yöntemler, bulguların geçerliliğini ve güvenilirliğini olumsuz etkileyebilmektedir. Bulgular, çalışmaların yayımlandığı dergilerin önemli bir kısmının yetersiz dizinleme uygulamalarına sahip olduğunu veya dizinleme standartlarını karşılamadığını göstermektedir. Bu durum, Türkiye'de katılım bankaları performansı alanında yayımlanan çalışmaların kalitesi konusunda endişelere yol açmaktadır. Türkiye'deki katılım bankalarının performansını araştırmak, özellikle küresel finansal krizler ve COVID-19 pandemisi gibi zorlu ekonomik koşullar sırasında finansal aracılık sisteminin dayanıklılığını anlamak açısından büyük önem taşımaktadır. Katılım bankacılığın öncülerinden biri olan Türkiye, bu kurumların performansını ve etkisini incelemek için zengin bir bağlam sunmaktadır. Katılım bankalarının performanslarına ilişkin büyüyen literatür, eğilimleri sistematik bir şekilde analiz etmek, literatürde yer alan boşlukları tespit etmek ve gelecekteki araştırma yönelimlerini geliştirmek için önemli bir fırsat sunmaktadır. Bu çalışma, konuya ilişkin Türkiye'de gerçekleştirilen ilk kapsamlı bibliyometrik analiz olma özelliğini taşımaktadır. Hem İngilizce hem de Türkçe yayınlara erişim ve analizde karşılaşılan zorluklara rağmen, literatürü sistematik olarak gözden geçirmeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın bulguları, katılım bankalarının performansını araştırmak isteyen araştırmacılar için kapsamlı bir yol haritası sunmayı hedeflemektedir. Bu çalışma, katılım bankalarının performansı alanındaki araştırmaları etkileyen faktörlere dair daha net bir resim çizecek ve konuya dair daha derin bir bakış açısı sunacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bibliyometrik analiz , Türkiye , İslami banka , Katılım bankası , Performans

A Bibliometric Analysis of Performance Studies in Turkish Islamic (Participation) Banks Between 1985 and 2023

Öz

The substantial body of research on Islamic bank performance in Türkiye necessitates a critical and in-depth literature review to attain a more profound insight and identify essential gaps in the literature. This study employs bibliometric analysis to comprehensively review performance-related studies on Turkish Islamic banks from 1985 to 2023 to achieve this objective. We have included studies conducted in both English and Turkish in the sample selection process, ensuring a comprehensive overview of the available literature. The analysis of Turkish and English studies on Turkish Islamic bank performance reveals a positive trend, with articles being the predominant source of information. The literature is diverse, covering a wide range of topics and techniques. Various research methodologies have been employed, such as econometric analysis, financial ratio analysis, and non-parametric techniques. However, a significant concern arises from the lack of proper indexing in many journals, which limits the visibility and accessibility of research on Turkish Islamic banks. Additionally, the use of outdated methodologies in some studies may hinder the validity and reliability of the findings. The findings also showed that a significant proportion of journals within which studies are published lack proper indexing or exhibit deficiencies in their indexing practices. This result raises concerns regarding the quality of the studies published in the field of Islamic bank performance in Türkiye. Exploring Islamic bank performance in Türkiye is crucial for understanding the resilience of financial intermediation, particularly during challenging economic conditions such as global financial crisis and the COVID-19 pandemic. Türkiye, as one of the pioneers in Islamic banking, offers a rich context for studying the performance and impact of these institutions. The growing body of literature on Turkish Islamic banks provides a valuable opportunity to systematically analyze trends, identify research gaps, and develop future research directions. This study will be the first to conduct an extensive bibliometric analysis on the subject in Türkiye, despite the challenges associated with accessing and analyzing both English and Turkish language publications. By systematically reviewing the literature, this study aims to provide a comprehensive roadmap for researchers interested in exploring the performance of Islamic banks in Türkiye. The findings of this study will contribute to a deeper understanding of the factors that influence studies in Islamic bank performance and identify avenues for future research.

Anahtar Kelimeler

Bibliometric analysis , Türkiye , Islamic bank , Participation bank , Performance

Kaynakça

• Ahmad, Wahida - Luo, Robin H. “Comparison of Banking Efficiency in Europe: Islamic Versus Conventional Banks.” International Finance Review. ed. Suk-Joong Kim - Michael D. Mckenzie. 11/361–389. Emerald Group Publishing Limited, 2010. https://doi.org/10.1108/S1569-3767(2010)0000011016
• Aslam, Ejaz - Haron, Razali. “Does Corporate Governance Affect the Performance of Islamic Banks? New Insight into Islamic Countries.” Corporate Governance: The International Journal of Business in Society 20/6 (July 13, 2020), 1073–1090. https://doi.org/10.1108/CG-11-2019-0350
• AYRIÇAY, Yücel et al. “TÜRKİYE, KATAR, SUUDİ ARABİSTAN VE ENDONEZYA’DAKİ İSLAMİ BANKALARIN PERFORMANSLARININ KARŞILAŞTIRILMASI.” Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi 11/20 (2019), 66–80. https://doi.org/10.14784/marufacd.599320
• Ayrıçay, Yücel et al. “Katılım Bankalarının Performanslarının AHP ve GIA Tekniklerinden Oluşan Bütünleşik Bir Sistem ile Değerlendirilmesi: Türkiye Örneği.” Pamukkale Journal of Eurasian Socioeconomic Studies 4/2 (2017), 54–69. https://doi.org/10.5505/pjess.2017.29290
• Ayrıçay, Yücel et al. “Mevduat ve Katılım Bankalarının Finansal Performanslarının Karşılaştırılması.” Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 4/2 (2015), 1–18.
• Ayrıçay, Yücel et al. “Türkiye, Katar, Suudi Arabistan ve Endonezya’daki İslami Bankaların Performanslarının Karşılaştırılması.” Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi 11/20 (January 1, 2019), 66–80. https://doi.org/10.14784/marufacd.599320
• Bağcı, Haşim. Ticari Bankalar İle Katılım Bankalarının Kârlılık Performanslarının Topsis Yöntemi İle Karşılaştırılması. T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi, 2013.
• Bağcı, Haşim - Esmer, Yusuf. “13. Ulusal İşletmecilik Kongresi/ 8-10 Mayıs 2014-Antalya.” KATILIM BANKALARINDA PERFORMANS ANALİZİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. 929–934, 2014.
• Bashir, Abdel-Hameed M. “Determinants of Profitability in Islamic Banks: Some Evidence From the Middle East.” Islamic Economic Studies 11/1 (2003), 31–57.
• Bayram, Erdi. “Katılım Bankalarının Finansal Performans Analizi: CRITIC ve PROMETHEE Yaklaşımları.” Balkan Sosyal Bilimler Dergisi 9/18 (2020), 32–38.
• Bayram, Erdi. “Türkiye’deki Katılım Bankalarının Crıtıc Temelli Edas Yöntemiyle Performans Değerlendirmesi.” Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi 13/24 (2021), 55–72. https://doi.org/10.14784/marufacd.879171
• Bayram, Erdi. “Türkiye’deki Özel Sermayeli Bankaların Finansal Performans Analizi: SWARA Ağırlıklı CODAS Yöntemi.” KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 24/43 (2022), 992–1004.
• Biancone, Paolo Pietro et al. “Using Bibliometric Analysis to Map Innovative Business Models for Vertical Farm Entrepreneurs.” British Food Journal 124/7 (June 8, 2022), 2239–2261. https://doi.org/10.1108/BFJ-08-2021-0904
• Bradford, S. C. “Sources of Information on Specific Subjects.” Collection Management 1/3–4 (December 1976), 95–104. https://doi.org/10.1300/J105v01n03_06
• Canbaz, MUHAMMET FATİH. KATILIM BANKACILIĞININ TÜRK BANKACILIK SİSTEMİNDEKİ YERİ, ÇALIŞMA ŞEKLİ, ENSTRÜMANLARI VE PERFORMANS ANALİZİ. T.C KIRKLARELİ ÜNİVERSİTESİ & MARMARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, 2013.
• Canbaz, Mustafa - Dur, Serkan. “Katılım Bankalarının Performansının Konvansiyonel Bankalar İle Karşılaştırılması: 2008 Kriz Dönemi Örneği.” Journal of Business Research - Turk 11/3 (2015), 1744–1756. https://doi.org/10.20491/isarder.2019.702
• Chiaramonte, Laura et al. “Mergers and Acquisitions in the Financial Industry: A Bibliometric Review and Future Research Directions.” Research in International Business and Finance 64 (January 2023), 101837. https://doi.org/10.1016/j.ribaf.2022.101837
• Çıkıryel, Burak et al. “Fueling the Bottom Line: Decoding the Effects of Oil on Banking Performance in Net Oil-Importing Economies.” Borsa Istanbul Review 24/6 (November 2024), 1324–1344. https://doi.org/10.1016/j.bir.2024.10.003
• Dirpan, Andi et al. “Is the Use of Biosensor in Monitoring Food Quality Experiencing an Uplift Trend Over the Last 30 Years?: A Bibliometric Analysis.” Heliyon 9/8 (August 2023), 18977. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2023.e18977
• Donthu, Naveen et al. “How to Conduct a Bibliometric Analysis: An Overview and Guidelines.” Journal of Business Research 133 (September 2021), 285–296. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2021.04.070
• Ellili, Nejla et al. “The Applications of Big Data in the Insurance Industry: A Bibliometric and Systematic Review of Relevant Literature.” The Journal of Finance and Data Science 9 (November 2023), 100102. https://doi.org/10.1016/j.jfds.2023.100102
• Erol, Cengiz et al. “Performance Comparison of Islamic (Participation) Banks and Commercial Banks in Turkish Banking Sector.” EuroMed Journal of Business 9/2 (July 1, 2014), 114–128. https://doi.org/10.1108/EMJB-05-2013-0024
• Esmer, Yusuf - Bağcı, Haşim. “Katılım Bankalarında Performans Analizi: Türkiye Örneği.” Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 8/15 (June 13, 2016), 17–30. https://doi.org/10.20875/sb.65174
• Galletta, Simona et al. “A Bibliometric Analysis of ESG Performance in the Banking Industry: From the Current Status to Future Directions.” Research in International Business and Finance 62 (December 2022), 101684. https://doi.org/10.1016/j.ribaf.2022.101684
• Goodell, John W. et al. “A Bibliometric Analysis of Cultural Finance.” International Review of Financial Analysis 85 (January 2023), 102442. https://doi.org/10.1016/j.irfa.2022.102442
• Haron, Sudin. “Competition and Other External Determinants of the Profitability of Islamic Banks.” Islamic Economic Studies 4/1 (1996).
• Haron, Sudin. “Competition and Other External Determinants of the Profitability of Islamic Banks.” Islamic Economic Studies 4/1 (1996), 49–64.
• Hussien, Mohammed Ebrahim et al. “The Performance of Islamic Banks during the 2008 Global Financial Crisis: Evidence from the Gulf Cooperation Council Countries.” Journal of Islamic Accounting and Business Research 10/3 (June 15, 2019), 407–420. https://doi.org/10.31235/osf.io/vahtz
• Iqbal, Zamir. A World Bank Policy Research Report. “Islamic Financial Systems.” Finance & Development NA (1997), 42–45. https://doi.org/NA
• Islamic Financial Services Board. Islamic Financial Services Industry Stability Report 2022. Annual Report. Islamic Financial Services Industry Stability Report. Kuala Lumpur: IFSB, 2022. IFSB. https://www.ifsb.org/publication-document/islamic-financial-services-industry-stability-report-2022/
• Islamic Financial Services Board. Islamic Financial Services Industry Stability Report 2023. Annual Report. Islamic Financial Services Industry Stability Report. Kuala Lumpur: IFSB, 2023. IFSB. https://www.ifsb.org/publication-document/wp-27-regulatory-practices-in-digital-islamic-banking/
• Khalifah, Mohamad Handi et al. “Mapping the Evolution of Zakah Theme Publications Years 1964-2021: A Bibliometric Analysis.” Journal of Islamic Accounting and Business Research 15/2 (February 6, 2024), 265–290. https://doi.org/10.1108/JIABR-10-2021-0281
• Kim, Juran - McMillan, Sally J. “Evaluation of Internet Advertising Research: A Bibliometric Analysis of Citations from Key Sources.” Journal of Advertising 37/1 (April 2008), 99–112. https://doi.org/10.2753/JOA0091-3367370108
• Masood, Omar - Ashraf, Muhammad. “Bank-Specific and Macroeconomic Profitability Determinants of Islamic Banks: The Case of Different Countries.” Qualitative Research in Financial Markets 4/2–3 (2012), 255–268. https://doi.org/10.1108/17554171211252565
• Masood, Omar - Ashraf, Muhammad. “Bank-Specific and Macroeconomic Profitability Determinants of Islamic Banks: The Case of Different Countries.” Qualitative Research in Financial Markets 4/2/3 (August 3, 2012), 255–268. https://doi.org/10.1108/17554171211252565
• Migliavacca, Milena et al. “A Bibliometric Review of Portfolio Diversification Literature.” International Review of Financial Analysis 90 (November 2023). https://doi.org/10.1016/j.irfa.2023.102836
• Nisa, Chaerani et al. “Impact of Competition on Microfinance Institutions: Bibliometric Analysis And Systematic Literature Review.” Heliyon 8/10 (October 2022), 10749. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2022.e10749
• Olson, Dennis - Zoubi, Taisier. “Convergence in Bank Performance for Commercial and Islamic Banks During and After the Global Financial Crisis.” The Quarterly Review of Economics and Finance 65/1 (2017), 71–87. https://doi.org/10.1016/j.qref.2016.06.013
• Özdemir, Mücahit - Selçuk, Mervan. “A Bibliometric Analysis of the International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management.” International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management 14/4 (July 27, 2021), 767–791. https://doi.org/10.1108/IMEFM-06-2020-0277
• ÖZTÜRK, Doğan et al. “KATILIM BANKALARI İLE MEVDUAT BANKALARININ 2009-20016 YILLARI ETKİNLİKLERİNİN VZA İLE KARŞILAŞTIRILMASI.” International Academic Research Congress.
• Pana, Elisabeta. “A Bibliometric Review of Liquidity Creation.” Research in International Business and Finance 64 (January 2023), 101841. https://doi.org/10.1016/j.ribaf.2022.101841
• Pattnaik, Debidutta et al. “Ex-Post Facto Analysis of Cryptocurrency Literature over a Decade Using Bibliometric Technique.” Technological Forecasting and Social Change 189 (April 2023), 122339. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2023.122339
• Price, Derek J. “Networks of Scientific Papers.” Science 149/3683 (no date), 56–64.
• Tarek Al-Kayed, Lama et al. “The Relationship Between Capital Structure and Performance of Islamic Banks.” Journal of Islamic Accounting and Business Research 5/2 (September 2, 2014), 158–181. https://doi.org/10.1108/JIABR-04-2012-0024
• Trad, Naama et al. “Risk and Profitability of Islamic Banks: A Religious Deception or an Alternative Solution?” European Research on Management and Business Economics 23/1 (January 2017), 40–45. https://doi.org/10.1016/j.iedeen.2016.09.001
• Türkiye Katılım Bankaları Birliği. “Türkiye’de Katılım Bankacılığının Payı.” Institutioanl Website. Türk Katılım Bankacılığı Sektöründe Dijitalleşmede Öne Çıkanlar. 2024. Accessed June 12, 2024. https://tkbb.org.tr/kurumsal/duyurular/turk-katilim-bankaciligi-sektorunde-dijitallesmede-one-cikanlar#:~:text=%C3%9Clkemizde%2C%20kat%C4%B1l%C4%B1m%20bankac%C4%B1l%C4%B1%C4%9F%C4%B1n%C4%B1n%20genel%20bankac%C4%B1l%C4%B1k,y%C4%B1l%C4%B1nda%20bu%20oran%20%255%20civar%C4%B1ndayd%C4%B1.
• Wahyuningrum, Indah Fajarini Sri et al. “Environmental Sustainability Disclosure in Asian Countries: Bibliometric and Content Analysis.” Journal of Cleaner Production 411 (July 2023), 137195. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2023.137195
• Yayar, Rüstü - Baykara, Halid Velid. “TOPSIS Yöntemi Ile Katilim Bankalarinin Etkinligi ve Verimliligi Üzerine Bir Uygulama.” Business and Economics Research Journal 3/4 (2012), 21–42.
• Yayar, Rüştü - Baykara, Halid Velid. “TOPSIS Yöntemi ile Katılım Bankalarının Etkinliği ve Verimliliği Üzerine Bir Uygulama.” Business and Economics Research Journal 3/4 (2012), 21–42. https://doi.org/NA
• Yenice, Ali Can et al. “Looking at the ‘Big Picture’ in Islamic Economics and Finance Literature: A Bibliometric Analysis of WoS Indexed Documents.” Turkish Journal of Islamic Economics 9/1 (February 15, 2022), 59–93. https://doi.org/10.26414/A481
• Yurttadur, Musafa - Tasci, Mehmet Zafer. “The Relationship between Currency- Protected Deposits and Bank Performance: Case of Participation Banks.” Pressacademia 10/1 (2023), 45–54. https://doi.org/10.17261/pressacademia.2023.1720
• YURTTADUR, Mustafa. “COVİD 19 PANDEMİSİNİN KATILIM BANKALARININ KARLILIKLARINA ETKİLERİ.” Nevşehir Hacı Bektaş Veli University Journal of Social Sciences Institute 11/4 (2021), 2149–3871.
• YURTTADUR, Mustafa et al. “ENTROPİ ve COPRAS Yöntemleriyle Finansal Performans Analizi: Mevduat ve Katılım Bankaları Karşılaştırması.” Bankacılık ve Sigortacılık Araştırmaları Dergisi 16 (2022), 13–27.
• YURTTADUR, Mustafa - DEMİRBAŞ, Hayati. “Türkiye de Bulunan Katılım Bankaları ve Özel Sermayeli Mevduat Bankalarının Finansal Performanslarının Karşılaştırılması.” İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 4/2 (2017), 89–117. https://doi.org/10.17336/igusbd.326621
• YURTTADUR, Mustafa - TAŞCI, Mehmet Zafer. “KATILIM BANKALARININ PIV YÖNTEMİYLE FİNANSAL PERFORMANS ANALİZİ.” Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 7/4 (2022), 816–827. https://doi.org/10.29106/fesa.1193793
• Yurttadur, Mustafa - Tasci, Mehmet Zafer. “The Effect of Currency Protected Deposits on Financial Performance of Participation Banks.” Pressacademia 16 (2023), 205–206. https://doi.org/10.17261/pressacademia.2023.1691
• Yurttadur, Mustafa - Taşçı, Mehmet Zafer. “Finansal Performans Ölçümünde CRITIC ve MAIRCA Yöntemlerinin Kullanılması: Katılım Bankaları Örneği.” the Journal of Academic Social Sciences 10/135 (2022), 110–124. https://doi.org/10.29228/ASOS.66076
• Zhang, Na et al. “Understanding Green Loyalty: A Literature Review Based on Bibliometric-Content Analysis.” Heliyon 9/7 (2023), 18029. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2023.e18029
• Zhang, Na et al. “Understanding Green Loyalty: A Literature Review Based on Bibliometric-Content Analysis.” Heliyon 9/7 (July 2023). https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2023.e18029
• Zou, Zongsen et al. “Insight Into Digital Finance and Fintech: A Bibliometric and Content Analysis.” Technology in Society 73 (May 2023), 102221. https://doi.org/10.1016/j.techsoc.2023.102221