Karl R. Popper's Critique of Historicism

Yıl 2016, Cilt: 20 Sayı: 1, 89 - 116, 15.06.2016

Rıza Bakış , Eyüp Alsancak

https://doi.org/10.18505/cuid.238976

Öz

Karl R. Popper is an important philosopher of science of 20^th Century and is known in this field through his theory of falsification. But the critical theory of rationality is indeed his basic theory and it can be seen in his whole idea.  Critique of historicism also contains his views on the social and political philosophy in a systematic context in relation to them. Popper embodied his views about the historicism through human-centered thoughts of philosophers such as Plato, Aristotle, Marx and Hegel who are effective system builders and he raised a number of criticism against the holistic structures. We discuss in this article Popper's critique of historicism, especially his critics related with Plato, Aristotle, Hegel and Marx.

Anahtar Kelimeler

Karl R. Popper, Falsification, Critical rationalism, Historicism, Utopia.

Karl R. Popper'ın Tarihsicilik Eleştirisi

Öz

Karl R. Popper XX. yüzyılın önemli bir bilim felsefecisidir ve bu alandaki temel savı yanlışlamacılık kuramı olarak bilinmektedir. Fakat düşüncesinin bütün uzanımlarında kendini ele veren ve onun sistemini oluşturan ise esasında eleştirel akılcılık kuramıdır. Tarihsicilik eleştirisi de bunlarla sistematik bağlamda ilintili olarak toplum ve siyaset felsefesi konusundaki görüşlerini ihtiva etmektedir. Birey olarak insanı merkeze alan Popper’ın, tarihsicilik konusundaki düşüncelerini Platon, Aristoteles, Marx ve Hegel gibi büyük sistem kurucu düşünürler üzerinden somutlaştırdığı, bütüncü yapılara karşı birtakım eleştiriler getirdiği görülmektedir. Biz bu makalemizde Popper’ın tarihsicilik eleştirisini özellikle Platon, Aristoteles, Hegel ve Karx’la ilintili eleştirilerini ele alıp tartıştık.

Anahtar Kelimeler

Karl R. Popper, Yanlışlamacılık, Eleştirel Akılcılık, Tarihsicilik, Ütopya.

Kaynakça

• Akgün, Sibel. “Karl Popper'ın Tarih, Toplum ve Siyaset Felsefesi Üzerine Görüşleri”. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, sy. 7(Ekim 2014):59-76.
• Baert, Patrick. Sosyal Bilimler Felsefesi: Pragmatizme Doğru. trc. Ümit Tatlıcan. İstanbul: Küre Yayınları, 2013.
• Baudoin, Jean. Karl Popper. trc. Bülent Gözkân. İstanbul: İletişim Yayınları, 1993.
• Bozkurt, Nejat. 20. Yüzyıl Düşünce Akımları. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları, 2004.
• Bulaç, Ali. v. dgr. Kur'an-ı Kerim, Tarihselcilik ve Hermenötik. İzmir: Işık Yayınları, 2003.
• Cevizci, Ahmet. Paradigma Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları, 2013.
• Delacampagne, Christian. 20. Yüzyıl Felsefe Tarihi. trc. Devrim Çetinkasap. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2012.
• Demir, Ömer. Bilim Felsefesi. Ankara: Vadi Yayınları, 2009.
• Demirdöven, İsmail H., “Model Kavramı ve Karl R. Popper'ın Platon Eleştirisi”. Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, 1991.
• Eledniz, Rajabov. “Karl Popper'ın Eleştirel Akılcılığı ve Din Felsefesine Yansımaları”. Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi, 2008.
• Gökberk, Macit. Felsefe Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2011.
• Güzel, Cemal. Bilim Felsefesi. Ankara: Bilgesu Yayınları, 2013.
• Hegel, G. F, Hukuk Felsefesinin Prensipleri. trc. Cenap Karakaya, İstanbul: Sosyal Yayınlar, İstanbul 2004.
• Hyppolite, Jean. Marx ve Hegel Üzerine Çalışmalar. trc. D. Barış Kılıç. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2010.
• Kervegan, Jean-François. Hegel ve Hegelcilik. trc. İsmail Yerguz. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları 2011.
• Kroner, Richard “Tarih ve Tarihsicilik”. trc. Mustafa Alican, Tarih İncelemeleri Dergisi, Ege Üniversitesi XXV, sy. 2(2010), 637-643.
• Küçükalp, Derda. Siyaset Felsefesi ve Tarihsellik. Ankara: Say Yayınları, 2011.
• Magee, Bryan. Karl Popper'ın Bilim Felsefesi ve Siyaset Kuramı. trc. Mete Tunçay. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1990.
• Minogue, K. “Does Popper Explain Historical Explanation”, in Karl Popper: Philosophy and Problems, ed. Anthony O’Hear (Cambridge: Universty Press, 1995), 225-240
• Özlem, Doğan. “Felsefi Hermeneutiğe Geçiş Yolu Olarak Tarihselcilik” Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy. XL(1999),Erişim tarihi: 12 Ekim 2014, 127-145
• Özlem, Doğan. Tarih Felsefesi. İstanbul: Notos Kitap, 2010.
• Platon. Şölen. trc. Arzu Erhat- Sabahattin Eyüboğlu. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1961.
• Popper, Karl R. Açık Toplum ve Düşmanları, 1. trc. Mete Tunçay. İstanbul: Liberte Yayınları, 2010.
• Popper, Karl R. Açık Toplum ve Düşmanları 2. trc. Harun Rızatepe. Ankara: Liberte Yayınları, 2010.
• Popper, Karl R. Bilimsel Araştırmanın Mantığı. trc. İlknur Aka-İbrahim Turan. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2012.
• Popper, Karl R. Tarihsiciliğin Sefaleti. trc. Sabri Orman. İstanbul: Plato Yayınları, 2013.
• Popper, Karl R. Toplum Bilimlerinin Mantığı. trc. Şahin Alpay. İstanbul: Felsefe Yazıları 7. Kitap, Yazko, 1983.
• Popper, Karl R. Yüzyılın Dersi. trc. Ceyhan Aksoy. Ankara: Sermaye Piyasası Kurulu, 1997.
• Taşkın, Ali ve Metin Becermen. Rönesans, Yeniçağ ve XIX. Yüzyıl Felsefesi Tarihi. Ankara: Sentez Yayınları, 2013.
• Uçar, Şahin. Tarih Felsefesi Yazıları. Ankara: Vadi Yayınları, 1994.