The Concepts of Salaf and Salafiyya in Ibn Taymiyya

Yıl 2019, Cilt: 23 Sayı: 1, 545 - 562, 15.06.2019

İsmail Akkoyunlu

https://doi.org/10.18505/cuid.540686

Cited By: 5

Öz

Salafism
is one of the most important issues of the last few centuries. There are
intense discussions on the issues related to Salafism, its emergence, how it
was first used by whom and in what sense. Discussions about Salafism are
sometimes experienced in relation to whether this concept corresponds to a mentality
or to a sect, and sometimes this phenomenon is brought up in relation to a
number of important names that have taken place in the history of Islamic
thought. Ibn Taymiyya (d. 728/1328) emerges as the most frequently mentioned
name in this context. Therefore, in this article, we have examined how
Salafism/Salafiyya concept is used in the works of Ibn Taymiyya who is accepted
as the theorist and the most powerful representative of Salafism. We have
discussed the issue in a comprehensive manner by including the concept of
Salaf, which is one of the most used concepts of Ibn Taymiyya. When we consider
Ibn Taymiyya's use of the concepts of Salaf and Salafiyya, the concept of Salaf
is seen to be used much more than the concept of Salafiyya. Thus, the concept
of Salaf in the thought of Ibn Taymiyya refers to the Islamic society that
lived in the early centuries and the conception of religion revealed by this
society. The concept of Salafiyya, however, appears to have been used in a way
that reflects a mentality and a way of thinking rather than a particular school
or sect.

Summary: Sects are human made structures that emerged with the
institutionalization of differentiations in the conception of religion. The
production of systematic theology and fiqh, the formation of its own
literature, its dissemination and dissociation from other systems of thought
are the most important turning points for the emergence of sects. One of the
most important variables that determine the formation process of sects is the
mentality of sect. It is known that the sects come into the realm of existence
when the mindsets with the implicit reference system become visible. Therefore,
there is a mentality on which every sect is based, but not every mentality has
come to the point of being a sect. While some mentalities have influenced
different sects in different shades, some of them have been confronted with
only one sect.

In
fact, Salafism is one of the ways of thinking which is a mindset and it is a
subject of important debates about whether it is a sect. Although the use of
salafiyya is seen in the literature in the past, the fact that Salafism felt
its existence as a kind of religion or mentality was realized in the 18th and
19th centuries. It is also known that the discussions about the definition of
Salafism have started since these periods. From the second half of the 20th
century, Salafism began to take a place in the agenda of both the Islamic world
and the West. This has naturally led to efforts to define Salafism. Thus, Salafism
is subjected to attempts to identify and associate with structures, such as
denomination, ideology, religious understanding and mentality. In this
direction, it is seen that Salafism is tried to be defined by establishing
close link with the structures, such as Ahl al-Sunnah, Ahl-i Hadith, Hanbalism
and Wahhabism or by reducing them directly to one of these structures. Thus,
Salafism is sometimes backed up to the early stages of Islamic thought and
sometimes associated with multilayered structures, such as the Ahl al-Sunnah,
which embodies many political-mythic and fiqh structures.

In line
with the efforts of defining Salafism, it is also seen that many names that
have had a say in classical Islamic thought or have been mentioned in modern
times have been brought to the agenda. In addition to the names, such as Ahmad
ibn Hanbal, Ibn Taymiyya, Ibn Qayyim al-Jawziyya, the names of Emir
al-Saneyani, Muhammad ibn Abd al-Wahhab, Muhammad al-Shawkani, Shaykh Abdulaziz
ibn Baz and Muhammad Nasir al-din al-Albani are frequently mentioned in this
process. It should be noted that there is a special place of Ibn Taymiyya among
these names. Ibn Taymiyya took the place of both in history of Islamic thought
and Ahl al-Hadith-Hanbalite tradition and made a name for himself in the
context of many subjects. It is claimed that Ibn Taymiyya, who was the theorist
of the Hanbalite conception of religion, and the missionary of the New
Hanbalism, was also the founding figure and the most important representative
of Salafism. In modern times, most of those who declare ideas about Salafism
place Ibn Taymiyya at the center of Salafism and present him as the founding
name of this mentality. However, the question of what kind of relationship
between the mentality called Salafism and Ibn Taymiyya's world of thought and
religion is not the subject of academic studies. However, the works of Ibn
Taymiyya, who is an author of a very velocity, should be analyzed from this
point of view and all kinds of words about Ibn Taymiyya-Salafism relationship
should be left behind this effort.

Our
study, which aims to fulfill this gap, was designed to explain topics, such as
whether the concept of salafiyya was used in the works of Ibn Taymiyya, whether
and how the past was used, and the extent to which the meaning attributed to
the salafiyya coincided with the current Salafism. Understanding of the concept
of the salafiyya in the works of Ibn Taymiyya depends on the explanation of how
the term salaf was derived and used by Ibn Taymiyya. When the works of Ibn
Taymiyya are scanned, it is seen that he used the word salaf much more than the
word salafiyya. In fact, the word of salafiyya, which Ibn Taymiyya has rarely
included, has been placed in some places in a way that refers to the meaning
field of the word salaf. When we consider the use of the word salaf in the
works of Ibn Taymiyya, we first see the generations who lived in the early
historical periods of Islamic thought and the conception of religion which
these generations have revealed. Other names that have taken place in the
history of Islamic thought have similar opinions about the generation of the
predecessors and the religious understanding of this generation. In other
words, according to the general opinion of the predecessor, especially the first
three centuries came to mind. However, it is seen that Ibn Taymiyya made some
attempts to periodize both the generation of the predecessors and to define the
understanding of religion of this generation. Nevertheless, Ibn Taymiyya could
not provide a clear picture on this issue, and he occasionally contradicted his
findings regarding his involvement in the predecessor generation. Nevertheless,
he generally adopted generalizations and an attitude to limit the meaning of
the predecessor to the first generations. The word salafiyya, which Ibn
Taymiyya placed on the meaning of the word salaf, is used less compared to the
word salaf and is given in more complete terms. This indicates that the main
factor that influenced Ibn Taymiyya's salafi thought was salaf, not salafiyya
as a systematic structure. These findings make it necessary to reconsider the
claims of Salafism being a sect and it is being represented at the time of Ibn
Taymiyya.

Anahtar Kelimeler

History of Islamic Sects, Sect, Salaf, Salafiyya, Salafism, Ibn Taymiyya

İbn Teymiyye’de Selef ve Selefiyye Kavramları

Öz

Mahiyeti, ortaya çıkışı, ilk olarak nasıl ve hangi anlamlar çerçevesinde
kullanıldığı gibi hususlarda yoğun tartışmaların yaşandığı Selefîlik, son
birkaç asrın en fazla gündeme gelen konularındandır. Selefîlik ile ilgili
tartışmalar bazen bu kavramın bir zihniyete mi yoksa mezhebe mi karşılık
geldiği ile ilgili olarak yaşanırken bazen de bu olgu, İslam düşünce tarihinde
yer edinmiş birtakım önemli isimlerle ilişkili olarak gündeme getirilmektedir.
Bu kavramla adı en sık anılan isim olarak ise karşımıza İbn Teymiyye (ö.
728/1328) çıkmaktadır. Bu nedenle makalemizde Selefîliğin teorisyeni ve en
güçlü temsilcisi olarak görülen İbn Teymiyye’nin eserlerinde
Selefîlik/Selefiyye kavramının nasıl ve hangi anlamlara karşılık gelecek
şekilde kullanıldığı mercek altına alınmıştır. Bu kullanımdan hareketle
Selefîlik kavramı analiz edilirken konu ile yakından ilgili aynı zamanda İbn
Teymiyye’nin kavram setinin en önemli yapıtaşlarından biri olan selef kavramı da tartışmaya dâhil
edilerek konunun etraflı bir biçimde ele alınması sağlanmıştır. İbn
Teymiyye’nin selef ve Selefiyye kavramlarını kullanım şekline bakıldığında
karşımıza çıkan ilk husus, Selefiyye kavramına nispetle selef kavramının çok
daha fazla kullanılmış olmasıdır. Böylece İbn Teymiyye düşüncesinde selef kavramı,
gelenekteki kullanımına da uygun bir biçimde ilk asırlarda yaşamış İslam
toplumunu ve bu toplumun ortaya koyduğu din anlayışını ifade etmektedir.
Çoğunlukla terkip halinde yer verilen Selefiyye kavramının ise İbn Teymiyye
döneminde varlık kazanmış sınırları belirli bir ekol veya yapıdan ziyade bir
zihniyeti ve düşünme biçimini yansıtır bir biçimde kullanıldığı görülmektedir.

Özet: Mezhepler, din anlayışlarındaki
farklılaşmaların kurumsallaşmasıyla ortaya çıkan beşer ürünü yapılardır. Farklı
din anlayışlarının sistematik teoloji ve fıkıh üretmesi, kendi edebiyatını
oluşturması, yayılma göstermesi ve diğer düşünce sistemlerinden ayrışması,
mezhep adı verilen yapıların ortaya çıkış sürecinin en önemli dönüm
noktalarıdır. Mezheplerin oluşum sürecini belirleyen en önemli değişkenlerden
biri de mezhebin üzerine oturduğu zihniyettir. Bilinmektedir ki mezhepler,
örtük referans sistemi olan zihniyetlerin görünür hale gelmesiyle varlık
alanına çıkmaktadır. Dolayısıyla her mezhebin dayandığı bir zihniyet vardır ancak
her zihniyet mezhep olma noktasına gelememiştir. Bazı zihniyetler, farklı
mezheplere değişik tonlarda etkide bulunmuş olmakla birlikte bazıları sadece
bir mezheple anılma gibi bir durumla karşı karşıya kalmıştır.

Aslında bir zihniyet olan ama mezhep olup olmadığı ile ilgili önemli
tartışmalara konu edinmiş düşünme biçimlerinden biri de Selefîliktir. Her ne
kadar daha eskilere gidildiğinde literatürde “es-selefiyye” şeklinde bir
kullanıma rastlansa da bir tür din anlayışı ya da zihniyet olarak Selefîliğin
kendi varlığını hissettirmesi, XVIII. ve XIX. yüzyıllarda gerçekleşmiştir. Yine
bu dönemlerden itibaren Selefîliğin tanımlanmasına dair tartışmaların baş
gösterdiği bilinmektedir. XX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren ise
Selefîlik, gerek İslam dünyasının gerekse Batı’nın gündeminde yoğun bir biçimde
yer almaya başlamıştır. Bu durum, Selefîliğin tanımlanması çabalarını doğal
olarak beraberinde getirmiştir. Böylece Selefîlik, mezhep, ideoloji, din
anlayışı ve zihniyet gibi yapılarla ilişkilendirilerek tanımlanma denemelerine
tabi tutulmuştur. Bu doğrultuda Selefîliğin Ehl-i Sünnet, Ehl-i Hadis,
Hanbelîlik ve Vehhabilik gibi yapılarla dirsek teması kurularak ya da doğrudan
bu yapılardan birine indirgenerek tanımlanmaya çalışıldığı da görülmektedir.
Böylece Selefîlilk bazen İslam düşünce tarihinin ilk devirlerine kadar geri
götürülmekte bazen de Ehl-i Sünnet gibi birçok siyasî-itikadî ve fıkhî yapıyı
bünyesinde barındıran çok katmanlı yapılarla özdeşleştirilmektedir.

Selefîliğin tanımlanması çabaları doğrultusunda ayrıca klasik İslam
düşüncesinde söz sahibi olmuş ya da modern dönemlerde adından söz ettirmiş
birçok ismin gündeme getirildiği görülmektedir. Ahmed b. Hanbel, İbn Teymiyye,
İbn Kayyım el-Cevziyye gibi isimlere ek olarak 
Emîr es-San’ânî, Muhammed b. Abdilvehhâb, Muhammed eş-Şevkânî, Şeyh
Abdülazîz b. Bâz ve Muhammed Nâsıruddîn el-Elbânî gibi isimler, bu süreçte sık
bir biçimde anılmaktadır. Bu isimler arasında İbn Teymiyye’nin özel bir yerinin
olduğunu hemen belirtmek gerekir. Zira İbn Teymiyye gerek İslam düşünce tarihi
gerekse Ehl-i Hadis-Hanbelî gelenek açısından önemli bir figür olarak yer
edinmiş ve birçok konu bağlamında adından söz ettirmiştir. Hanbelî din
anlayışının teorisyeni, Yeni Hanbelîliğin kurucusu gibi misyonlar yüklenen İbn
Teymiyye’nin Selefîliğin de kurucu figürü ve en önemli temsilcisi olduğu iddia
edilmektedir. Modern dönemlerde Selefîlik ile ilgili fikir beyan edenlerin çok
büyük bir kısmı, İbn Teymiyye’yi Selefîliğin merkezine yerleştirmekte ve bu
zihniyetin kurucu ismi olarak takdim etmektedirler. Durum bu minval üzere
olmakla birlikte Selefîlik adı verilen zihniyetle İbn Teymiyye’nin düşünce
dünyası ve din anlayışı arasında ne tür bir ilişki olduğu sorunu, akademik
çalışmalara konu edinilmemektedir. Halbuki son derece velüd bir müellif olan
İbn Teymiyye’nin eserleri bu bakış açısıyla analiz edilmeli ve İbn
Teymiyye-Selefîlik ilişkisine dair söylenecek olan her türlü söz, bu çabanın
ardına bırakılmalıdır.

Bu amaçla oluşturulan çalışmamız, İbn Teymiyye’nin eserlerinde selefiyye
kavramının geçip geçmediği, geçmişse hangi anlamda ve nasıl kullanıldığı bir de
selefiyyeye yüklenen anlamın günümüz Selefîliği ile ne derece örtüştüğü gibi
tartışma konularını aydınlatmak üzere kurgulanmıştır. İbn Teymiyye’nin
eserlerinde selefiyye şeklinde geçen kavramın anlaşılması, bu kavramın
türetilmiş olduğu selef kelimesinin İbn Teymiyye tarafından nasıl
kullanıldığının aydınlatılmasına bağlıdır. Zira İbn Teymiyye’nin eserleri
tarandığında görülecektir ki o, selefiyye kelimesine oranla selef kelimesini
çok daha fazla kullanmıştır. Hatta İbn Teymiyye’nin nadiren de olsa yer verdiği
selefiyye kelimesi, bazı yerlerde selef kelimesinin anlam alanına göndermede
bulunur bir biçimde konumlandırılmıştır. İbn Teymiyye’nin eserlerinde çokça yer
verdiği selef kelimesini kullanım biçimine bakıldığında ilk olarak karşımıza
İslam düşünce tarihinin ilk dönemlerinde yaşamış nesiller ve bu nesillerin
ortaya koymuş olduğu din anlayışı çıkmaktadır. İslam düşünce tarihinde yer
edinmiş diğer isimlerin de selef nesli ve bu neslin din anlayışı ile ilgili
olarak benzer kanaatlere sahip oldukları görülmektedir. Yani genel kanaate göre
de selef denilince özellikle ilk üç asır akla gelmiştir. Bununla birlikte İbn
Teymiyye’nin hem selef neslini dönemlendirme hem de bu neslin din anlayışını
tanımlama adına bazı girişimlerde bulunduğu görülmektedir. Buna rağmen İbn
Teymiyye, bu konuda net bir tablo ortaya koyamamış ve özellikle de kimlerin
selef nesline dahil olduğu yönündeki tespitlerinde zaman zaman çelişkiye
düşmüştür. Yine de o çoğu zaman genellemelerde bulunarak selef kelimesinin
anlam alanını ilk nesillerle sınırlı tutma yönünde bir tavır benimsemiştir. İbn
Teymiyye’nin selef kelimesinin anlam alanının üzerine konumlandırdığı selefiyye
kelimesi ise selef kelimesine oranla çok az kullanılmakta ve daha çok terkip
halinde yer verilmektedir. Bu durum da İbn Teymiyye’nin selefi düşüncesini
etkileyen temel faktörün sistemli bir yapı halindeki selefiyye değil de selef
olgusu olduğuna işaret etmektedir. Bu tespitler, Selefîliğin bir mezhep olduğu
ya da İbn Teymiyye zamanında temsil imkânı bulduğu gibi iddiaların da yeniden
gözden geçirilmesini zorunlu kılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İbn Teymiyye, Selef, Selefiyye, Selefîlik, Zihniyet, Mezhep

Kaynakça

• Akkoyunlu, İsmail. İbn Teymiyye’nin Şia’ya Reddiyesi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, 2017.
• Aydınlı, Osman. Akılcı Din Söylemi Farklı Yönleriyle Mu’tezile Ekolü. Ankara: Hitit Kitap Yayınevi, 2010.
• Baktır, Mehmet. “Mütekaddimîn Selefiyye ve Metod Anlayışı”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/2 (Aralık 2004): 25-48.
• Baltacı, Burhan. “Haberî Sıfatlar Bağlamında Gazzâlî’nin (505/1111) “Selef” Tanımının Değerlendirilmesi”. Marife: Dini Araştırmalar Dergisi 9/3 (Kış 2009): 111-123.
• el-Bûtî, Muhammed Saîd Ramazan. es-Selefiyye Merhale Zemeniyye Mübareke la Mezheb İslâmî. Dımaşk: Dârü'l-Fikr, 1988.
• Demirbilek, Mine - Atalay, Hakan. “Türkiye’de Selefîlik Araştırmalarında Rastlanan Bazı Sorunlar”. İslâmî Araştırmalar 29/2 (Eylül 2018): 448-459.
• Griffel, Frank. “What Do We Mean By “Salafī”? Connecting Muḥammad ʿAbduh with Egypt’s Nūr Party in Islam’s Contemporary Intellectual History”. Die Welt des Islams 55/2 (2015): 186-220.
• Güler, Zekeriya. “Selefî Hareketin Tarihî Kökenleri ve Yöntem Problemi”. Marife: Dini Araştırmalar Dergisi 9/3 (Kış 2009): 47-74.
• İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İsmail b. Ömer. el-Bidaye ve’n-Nihaye. 14 Cilt. Beyrut: Mektebetü’l-Maârif, 1977.
• İbn Manzûr. “Selef”. Lisânu’l-‘Arab. 23: 2068. 55 Cilt. Kahire: Dâru’l-Me‘ârif, ts.
• İbn Receb, Ebü’l-Ferec Zeynüddin Abdurrahman. ez-Zeyl alâ Tabakāti’l-Hanabile. 5 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Marife, ts.
• İbn Teymiyye, Ebû’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdülhalîm. Minhâcu’s-Sünneti’n-Nebeviyye fî Nakdi Kelâmi’ş-Şîati’l-Kaderiyye. thk. Muhammed Reşâd Sâlim. 8 Cilt. Riyad: Câmi‘atü’l-İmâm Muhammed b. Su‘ûd el-İslâmiyye, 1986.
• İbn Teymiyye, Ebû’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdülhalîm. Mecmûu Fetâvâ. cem ve tertib: Abdurrahman b. Muhammed b. Kâsım el-Asımî en-Necdî. 36 Cilt. Riyad: Matabiü’r-Riyad, 1381/1962.
• İbn Teymiyye, Ebû’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdülhalîm. Der’u Tearûzi’l-Akl ve’n-Nakl. thk. Muhammed Reşad Salim. 10 Cilt. Riyad: Câmiatü’l-İmam Muhammed b. Suud el-İslâmiyye, 1991.
• İbn Teymiyye, Ebû’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdülhalîm. el-İhnaîyye. thk. Ahmed b. Mûnis el-Anzî, Cidde: Daru’l-Hirâz, 2000.
• İbn Teymiyye, Ebû’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdülhalîm. el-İstikame. thk. Muhammed Reşâd Sâlim. 2 Cilt. Riyad: Câmi‘atü’l-İmâm Muhammed b. Su‘ûd el-İslâmiyye, 1983.
• İbn Teymiyye, Ebû’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdülhalîm. el-Cevabu’s-Sahih li-men Beddele Dine'l-Mesih. thk. Ali b. Hasan b. Nasır v.dğr. 6 Cilt. Riyad: Dârü'l-Âsıme, 1999.
• İbn Teymiyye, Ebû’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdülhalîm. er-Red ale’l-Mantıkıyyîn. haz. Refik el-Acem, Beyrut: Dârü'l-Fikri'l-Lübnani, 1993.
• İbn Teymiyye, Ebû’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdülhalîm. el-Fetâvâ el-Kübra. thk. M. Abdulkadir Atâ’. 6 Cilt. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1987.
• İbn Teymiyye, Ebû’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdülhalîm. el-Fetvâ’l-Hameviyyetü’l-Kübra. thk. Hamed b. Abdulmuhsin, Riyad: Daru’s-Samîî, 2004.
• İbn Teymiyye, Ebû’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdülhalîm. et-Tedmuriyye. thk. Muhammed b. Avde, Riyad: Mektebetü'l-Ubeykan, 2000.
• İbn Teymiyye, Ebû’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdülhalîm. Beyânu Telbîsi’l-Cehmiyye fi Te’sisi Bidaihimi’l-Kelamiyye. thk. Yahya b. Muhammed el-Huneydi. 10 Cilt. Medine: Mücemmaü’l-Melik Fehd li-Tıbaati’l-Mushafi’ş-Şerif, 2005.
• İbn Teymiyye, Ebû’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdülhalîm. es-Safediyye. thk. M. Reşad Salim, Mısır: Mektebetü İbn Teymiyye, 1986.
• İbn Teymiyye, Ebû’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdülhalîm. İktizau Sıratı’l-Müstakîm li Muhâlefeti Ashâbi'l-Cahîm. thk. Nasır b. Abdülkerim el-Akl. 2 Cilt. Beyrut: Daru Alemi’l- Kütüb, 1999.
• İbn Teymiyye, Ebû’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdülhalîm. er-Red ale’ş-Şazelî fî Hizbihî ve ma Sannefehu fî Adâbi’t-Tarîk. thk. Ali b. Muhammed el-Umran, Mekke: Daru Alemi’l-Fevaid, 2008.
• İbn Teymiyye, Ebû’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdülhalîm. Camiu’l-Mesail. thk. Muhammed Azîr Şems. 6 Cilt. Mekke: Daru Alemi’l-Fevaid, 2001.
• İbn Teymiyye, Ebû’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdülhalîm. el-Hasene ve’s-Seyyie. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
• İbn Teymiyye, Ebû’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdülhalîm. es-Sarimu’l-Meslûl alâ Şâtimi'r-Resûl. thk. Muhammed Muhyiddin Abdülhamid, Riyad: el-Harasü’l-Vatanî es-Suûdî, ts.
• İbn Teymiyye, Ebû’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdülhalîm. Buğyetü’l-Murtâd fi’r-Reddi ale’l-Mütefelsife ve’l-Karamita ve’l-Batıniyye. thk. Musa ed-Devîş, Medine: Mektebetü’l- Ulûm, 1995.
• İbn Teymiyye, Ebû’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdülhalîm. el-Mesail ve’l-Ecvibe. thk. Ebû Abdullah Hüseyin b. Ukâşe, Kahire: el-Faruku’l-Hadîse li’n-Neşr, 2004.
• İbn Teymiyye, Ebû’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdülhalîm. Dekâiku’t-Tefsir. thk. Muhammed es-Seyyid Celyend. 6 Cilt. Dımaşk: Müessesetü Ulûmi’l-Kur’an, 1984.
• İşcan, Mehmet Zeki. Selefilik İslami Köktenciliğin Tarihi Temelleri. İstanbul: Kitap Yayınları, 2009.
• Koca, Ferhat. “İslâm Düşünce Tarihinde Selefîlik: Tarihsel Serüveni ve Genel Karakteristiği”. İlahiyat Akademi: Altı Aylık Uluslararası Akademik Araştırma Dergisi 1/1-2 (2015): 15-70.
• Kubat, Mehmet. “Selefi Perspektifin Tarihselliği”. İslâmî Araştırmalar 17/3 (Eylül 2004): 235-251.
• Kutlu, Sönmez. “Çağdaş Araştırmalarda Mezhepleri ve Selefîliği Anlamaya Dair Sorunlar”. İslam’ın Hakikati ve Mezhep Sorunu. ed. Mehmet Evkuran. 139-152. Ankara: Anadolu İlahiyat Akademisi Yayınları, 2016.
• Okumuş, Bünyamin. “Garanik Hadisesi Bağlamında İbn Teymiyye’ye Göre İsmet Kavramı: Nebevi Metinlerin Neshi ve Tebdili Meselesi (I)”. Kelâm Araştırmaları Dergisi 8/1 (2010): 237-260.
• Özervarlı, Mehmet Sait. “Selefiyye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 36: 399-402. İstanbul: TDV Yayınları, 2009.
• Sönmez, Vecihi. “Selef Düşüncesinin Tarihi Arkaplanı ve Selefilik”. Araşan Sosyal Bilimler Enstitüsü İlmî Dergisi 9-10 (2010): 169-185.
• Watt, William Montgomery. İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri. Trc. Ethem Ruhi Fığlalı. Ankara: Sarkaç Yayınları, 2010.
• Yılmaz, Mustafa Selim. “İslami Düşünce Tarihinde Bir Anlama Biçimi Olarak Selefilik Üzerine Bir Deneme”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 3/3 (2014): 532-553.
• ez-Zehebî, Şemsüddîn Ebî Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Osman. Tezkiretü’l-Huffâz. 4 Cilt. Haydarâbâd: Dairetü’l-Maârifi’l-Osmaniyye, 1956.