Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

An Ugly Slander to Prophet Muḥammad: Assimilating His Marriage with Zaynab b. Jaḥsh to Prophet David and Bathsheba’s Marriage

Yıl 2020, Cilt: 24 Sayı: 1, 475 - 496, 15.06.2020
https://doi.org/10.18505/cuid.697524

Öz

In an anecdote in the Holy Bible, there is a rumor that because the Prophet David wanted to marry a woman named Bathsheba, whom he saw, he commissioned her soldier husband Uriah the Hittite to cause him to die in the most critical places of the army. In Islamic sources, some narrations originating from Isrāʾīliyyāt have been conveyed in many different ways. Likewise, in some Islamic sources, this incident, which is attributed to the Prophet David, was unfortunately also linked to the marriage of the Prophet Muḥammad and Zaynab b. Jaḥsh. In addition, there is a claim that the Prophet Muḥammad sent Zayd b. Ḥāritha, who was Zaynab b. Jaḥsh’s ex-husband, to many wars and eventually caused his death in Muʾta war. First, the so-called incident between Prophet David and Uriah the Hittite will be discussed, and thereafter, Prophet Muḥammad and Zaynab b. Jaḥsh’s marriage will be thoroughly addressed in the study. In addition, it will be revealed that the incident that was attributed to the Prophet David was in no way similar to the incident of assigning Zayd b. Ḥāritha as a commander.
Summary: According to a parable in the Bible, Prophet David sees a woman bathing while he was walking around the roof of his palace one night and he is impressed by her. Prophet David sends someone to investigate who this woman is, and as a result of the research, it is revealed that this woman is Bathsheba, the wife of Uriah the Hittite, one of the commanders of Prophet David. Prophet David sends someone to bring this woman and when the woman is brought to him, he commits adultery with her. The woman becomes pregnant after this affair and informs Prophet David about this situation. After receiving this news of pregnancy, Prophet David sends a message to the commander-in-chief, Joab, who is at war with his army, and asks him to send Uriah the Hittite to him. After hosting Uriah the Hittite in the palace for a few days, Prophet David sends him back to the front with a letter to be given to the commander-in-chief, Joab. In this letter, Prophet David asks the commander-in-chief, Joab, to send Uriah the Hittite to the most dangerous place in the war and to ensure that he is killed. Fulfilling the order stated in the letter of Prophet Davud, Joab sends Uriah the Hittite to a region where the war will be the harshest and causes him to be killed there. After the mourning of Bathsheba for her husband ends, Prophet David marries her. 
According to the Islamic belief, it is not possible for this incident to occur as it was mentioned in the Bible since the prophets were protected by Allah. It is because the parable states Prophet David committed adultery. 
In the Qur’ān, which is the source where we can get the clearest information about the incident, it is narrated inverses 21-25 of sûra Ṣād. Although there is a partial resemblance between the verses and the Bible, the verses do not mention either the woman or Prophet David’s sending that woman’s husband to the war because he wanted to marry her.
In other Islamic sources, some relevant narrations originating in Isrāʾīliyyāt are narrated in many different ways. Our tafsīr scholars did not approve these narrations originating in Isrāʾīliyyāt. Also, they stated that the narrations expressing that Prophet David sent Uriah the Hittite to the war for his killing were not true and that such a situation would not be suitable for a prophet or even for a Muslim.
In the same sources, many different possibilities were voiced in order to resolve the situation and this incident, which was attributed to Prophet David, was tried to be placed on a more reasonable ground. As a result of these efforts, the marriage of the Prophet Muḥammad and Zaynab b. Jaḥsh has been linked to this incident in various ways.
Although it is not possible to give a certain date of the marriage of Zaynab and Zayd b. Ḥāritha, it is seen that this marriage occurred with the help of the Prophet Muḥammad in the first year of the emigration to Madinah. The marriage of the Prophet Muḥammad’s aunt’s daughter and Zayd, a freed slave, was for eliminating the discrimination between free individuals and slaves that existed in the society.
There is not any serious problem about the marriage of Zayd and Zaynab at this point. However, at the point of ending this marriage, there are some narrations in our sources, and these leave the Prophet Muḥammad under suspicion. 
According to these narrations, the Prophet Muḥammad went to Zayd’s house to meet him and the Prophet Muḥammad called out to Zayd from outside the house. For not keeping the Prophet Muḥammad outside, Zaynab opened the door and invited the Prophet Muḥammad in by stating that Zayd was not at home although the clothes on her were not suitable. As soon as the Prophet Muḥammad saw her, he immediately turned his head and because he liked Zaynab, “I exonerate almighty Allah. I exonerate Allah that has turned the hearts.” he grumbled. After a while, Zayd came home and learned what the Prophet Muḥammad said. He immediately went to the Prophet Muḥammad and said “Messenger of Allah! May my mother and father be sacrificed for you. If you liked Zaynab, let me divorce her for you.” However, the Prophet Muḥammad advised him not to divorce his wife. As far as we can find in our sources, there are two other similar narrations.
These narrations contain many problems in terms of both isnād and logical consistency. When we examine at the narrations in terms of isnād, we see that all three narrations are mursal. We can say that this is the first factor that reduces the reliability of narrations. Secondly, all narrations have at least one narrator accused of weakness or even dishonesty. Therefore, it is not appropriate to base a serious claim about the Prophet Muḥammad on such weak narrations. In addition, the rumor that the Prophet Muḥammad liked Zaynab, his aunt’s daughter and a married woman, and wished that she would divorce her husband has no reasonable logic. 
The fact that the marriage of Zayd and Zaynab ended quickly was mostly caused by Zaynab’s harsh temperament. Moreover, although Zaynab did not want this marriage, she could not oppose the order of the Prophet Muḥammad due to the verse about her. For these reasons, Zaynab could not get along with her husband and she was constantly reflecting her dissatisfaction with this marriage on Zayd. Therefore, Zayd constantly complained about Zaynab, but the Prophet Muḥammad gave Zayd the same advice every time, commanding “Keep your spouse with you, do not leave her!” Although the Prophet Muḥammad constantly banned Zayd, he could not stand Zaynab anymore and divorced her. After he divorced Zaynab, verse 37 of sûra al-Aḥzāb was sent down. Thus, the marriage of the Prophet Muḥammad and Zaynab took place as a result of a divine will.
There is also a claim that the Prophet Muḥammad sent Zayd, the ex-husband of Zaynab, to many wars and consequently caused him to be killed in Muʾta war. 
When we examine the dates of the nine military expeditions, in which the Prophet Muḥammad appointed Zayd as a commander, it is seen that the first expedition was held on 3/624 while the others were held after 6/627. Therefore, at least eight of the nine expeditions in which Zayd served as a commander were taken place after the marriage of the Prophet Muḥammad and Zaynab. Consequently, in the light of this information, it is clear that the fact that Zayd was appointed as a commander is not similar to the situation in narrations about Prophet David.

Kaynakça

  • Abdürrezzâk es-Sanʻânî, Ebû Bekir Abdürrezzâk b. Hemmâm b. Nâfiʻ. el-Musannef. Thk. Habîbürrahmân el-Aʻzamî. 12 Cilt. Beyrût: el-Meclisü’l-İlmî, 1392/1972.
  • Acar, Halil İbrahim. “İslam Hukuku Açısından Evlat Edinme ve Hz. Peygamber’in Zeynep’le Evliliği”. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi. 7 (Nisan 2006), 99-110.
  • Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh. Kitâbü’z-Zühd. Thk. Muhammed Celâl Şeref. Beyrût: Dâru’n-Nahzati’l-Arabiyye, 1401/1981.
  • Apaydın, Mehmet. Siyer Kronolojisi. İstanbul: Kuramer Yayınları, 2018.
  • Arslan, İhsan. Hz. Peygamber’i Doğru Anlamak III: Medine Dönemi. İstanbul: Okur Akademi, 2019.
  • Arslan, İhsan. “Hz. Peygamber’in Zeyneb bint Cahş ile Evliliğinin Değerlendirilmesi”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 12/64 (2019), 938-945.
  • Ateş, Abdurrahman. “İsraliyatın Odağındaki Peygamber: Hz. Davud -Sâd Suresi 21-25. Ayetler Bağlamında Yapılan Rivayetlere Eleştirel Bir Yaklaşım-”. Marife 10/1 (2010), 9-27.
  • Ateş, Ali Osman. “Hz. Peygamber’in Zeynep bint Cahş ile Evlenmesi Hakkındaki Bazı Rivayet ve Görüşlerin Değerlendirilmesi”. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 7 (1992), 161-180.
  • Aybakan, Bilal. “Sadefî, Yûnus b. Abdüla‘lâ”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 35/393-394. İstanbul: TDV Yayınları, 2008.
  • Barış, Mustafa Necati. “Zeyneb bint Cahş ve Hz. Peygamber ile Evliliği”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10/2 (Temmuz 2010), 177-192.
  • Belâzürî, Ebü’l-Hasen Ahmed b. Yahyâ el-. Ensâbü’l-eşrâf. Thk. Muhammed Hamîdullah, Süheyl Zekkâr, Riyâz Ziriklî. 13 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1996/1417.
  • Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed el-. Delâilü’n-nübüvve ve ma‘rifetü ahvâli sâhibi’ş-şerî‘a. Thk. Abdülmuʻtî Kal‘acî. 7 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1408/1988.
  • Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed el-. el-Câmi‘u’s-sahîh. 3 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1413/1992.
  • Bulut, Mehmet. “İsmet”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 23/134-136. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
  • Çınar, Mahmut. “Hz. Peygamber’in Zeynep bint Cahş ile Evliliği Etrafındaki Şüpheler”. Diyanet İlmi Dergi 43/1 (Mart 2007), 31-50.
  • Dârekutnî, Ebü’l-Hasen Alî b. Ömer b. Ahmed ed-. Kitâbü’d-Du‘afâ’ ve’l-metrûkîn. thk. Muvaffak b. Abdullah b. Abdülkâdir. Riyâd: Mektebetü’l-Ma‘ârif, 1404/1984.
  • Din ve Mitoloji. “Muhammed’in Evlatlığının Karısını Eş Olarak Alması ve Davud’u Örnek Göstermesi”. Erişim 29 Şubat 2020. https://www.youtube.com/watch?v=G38nOxKIN8w
  • Diyârbekrî, Kâdî Hüseyin b. Muhammed b. el-Hasen ed-. Târîhu’l-hamîs fî ahvâli enfesi nefîs. 2 Cilt. Beyrût: Müessesetü Şa’bân, ts.
  • Elmaî, Zâhir b. Avvâd el-. Ma‘a’l-müfessirîn ve’l-müsteşrikîn fî zevâci’n-nebî sallallâhü ‘aleyhi ve sellem bi-Zeyneb bint Cahş. Riyâd: ed-Dirâsetü’t-Tahlîliyye, 4. Basım, 1983.
  • Erkocaaslan, Recep. “Kur’ân’da İsmi Zikredilen Tek Sâhâbî Zeyd b. Hârise’nin Hayatı, Şahsiyeti ve İslâm’a Hizmetleri”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 11/56 (Nisan 2018), 983-1007.
  • Erul, Bünyamin. “Tedlîs”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 40/262-264. İstanbul: TDV Yayınları, 2011.
  • Fayda, Mustafa. “İbn Sa‘d”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 20/294-297. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.
  • Fayda, Mustafa. “Taberî, Muhammed b. Cerîr”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 39/314-318. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
  • Fayda, Mustafa. “Vâkıdî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 42/471-475. İstanbul: TDV Yayınları, 2012.
  • Hakîm et-Tirmizî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Alî. Nevâdirü’l-usûl fî ehâdîsi’r-Rasûl. Thk. Abdurrahman Umeyre. 4 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Cîl, 1412/1992.
  • Hamîdullah, Muhammed. İslâm Peygamberi. çev. Salih Tuğ. 2 Cilt. İstanbul: İrfan Yayımcılık, 5. Basım, 2001.
  • Hamîdullah, Muhammed. “Zeyneb bint Cahş”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44/357-358. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
  • Hattâb, Mahmûd Şît. Kâdetü’n-Nebî. Dımaşk: Dâru’l-Kalem, 2. Basım, 1420/1999.
  • Hennâd b. Serî. Kitâbü’z-Zühd. Thk. Abdurrahman Abdülcebbâr el-Feryevâî. Kuveyt: Dâru’l-Hulefâ’, 1406-1985.
  • İbn Adî, Ebû Ahmed Abdullâh. el-Kâmil fî du‘afâ’i’r-ricâl. thk. Âdil Ahmed Abdülmevcûd vd. 9 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
  • İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed. Musannef. 26 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kıble, 1427/2006.
  • İbn Ebû Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahmân b. Muhammed b. İdrîs er-Râzî. Kitâbü’l-Cerh ve’t-ta‘dîl. 9 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1372/1953.
  • İbn Hacer el-Askalânî, Ebü’l-Fazl Şihâbeddîn Ahmed b. Ali b. Muhammed. el-İsâbe fî temyîzi’s-sahâbe. 8 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1421/2001.
  • İbn Hacer el-Askalânî, Ebü’l-Fazl Şihâbeddîn Ahmed b. Ali b. Muhammed. Fethu’l-bârî bi-şerhi Sahîhi’l-Buhârî. Nşr. Abdülazîz b. Abdillâh b. Bâz vd. 17 Cilt. Riyâd: Dâru’t- Tayyibe, 1426/2005.
  • İbn Hibbân, Ebû Hâtim Muhammed. Kitâbü’s-sikât. 10 Cilt. Haydarâbâd: Dâiretü’l-Maârifi’l-Osmaniyye, 1973.
  • İbn Hişâm, Ebû Muhammed Cemâleddîn Abdülmelik. es-Sîretü’n-nebeviyye. Thk. Mustafa es-Sakâ, İbrâhîm el-Ebyârî, Abdülhafîz Şelebî. 4 Cilt. Beyrût: Dâru’l-İhyâi’t-Türâsi’l- Arabî, 1415/1994.
  • İbn İshâk, Ebû Abdullah Muhammed. Sîretü İbn İshâk el-müsemmâ bi-kitâbi’l-mübtede’ ve’l-mebʻas ve’l-megâzî. Fas, 1395/1976.
  • İbn Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed. ed-Dâu ve’d-Devâ. Thk. Muhammed Ecmel el-İslâhî. Mekke: Dâru ‘Âlemi’l-Fevâid, 1429/2008.
  • İbn Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed. Zâdü’l-me‘âd fî hedyi hayri’l-ibâd. Thk. Şuayb el-Arnaût, Abdülkâdir el-Arnaût. 6 Cilt. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 27. Basım, 1415/1994.
  • İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer. el-Bidâye ve’n-nihâye. Thk. Abdullah b. Abdilmuhsin et-Türkî. 21 Cilt. Cîze: Hicr, 1417/1997.
  • İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer. Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm. 6 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1432/2011.
  • İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim. el-Ma‘ârif. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2. Basım, 1424/2003.
  • İbn Sa‘d, Ebû Abdillâh Muhammed. et-Tabakâtü’l-kübrâ. Thk. Muhammed Abdülkâdir Atâ. 9 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2. Basım, 1433/2012.
  • İbn Seyyidinnâs, Ebü’l-Feth Fethuddîn Muhammed b. Muhammed. Uyûnü’l-eser fî fünûni’l-megâzî ve’ş-şemâil ve’s-siyer. Thk. Muhammed el-Îd el-Hatrâvî, Muhyiddin Mestû. 2 Cilt. Beyrût: Dâru İbn Kesîr, 1413/1992.
  • İbn Züreyk el-Hanbelî. Men tekelleme fîhi’d-Dârekutnî fî Kitâbi’s-Sünen mine’d-du‘afâ’i ve’l-metrûkîn ve’l-mecrûhîn. thk. Ebû Abdullah Hüseyin b. Ukkâşe. Katar: Vezâretü’l-Evkâf, 1428/2007.
  • İbnü’l-Arabî, Ebû Bekr Muhammed b. Abdillâh b. Muhammed el-Meâfirî. Ahkâmü’l-Kur’ân. Thk. Muhammed Abdülkâdir Atâ. 4 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 3. Basım, 1424/2003.
  • İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâleddîn Abdurrahmân. Sıfatü’s-safve. Thk. Muhammed Revvâs Kal‘acî, Mahmûd Fâhûrî. 4 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Ma‘rife, 3. Basım, 1405-1985.
  • İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân. Kitâbü’d-Du‘afâ’ ve’l-metrûkîn. Thk. Ebü’l-Fidâ Abdullah el-Kâdî. 3 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1406/1986.
  • İbnü’l-Esîr, Ebü’l-Hasen İzzeddîn Ali. Üsdü’l-gâbe fî maʻrifeti’s-sahâbe. Thk. Halîl Me’mûn Şeyhâ. 5 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Maʻrife, 4. Basım, 1430/2009.
  • İclî, Ebü’l-Hasen Ahmed b. Abdillâh b. Sâlih el-. Ma‘rifetü’s-sikât min ricâli ehli’l-‘ilm ve’l-hadîs ve mine’d-du‘afâ’ ve zikru mezâhibihim ve ahbârihim. thk. Abdülalîm Abdülazîm el- Bestevî. 2 Cilt. Medîne: Mektebetü’d-Dâr, 1405/1985.
  • Kâdî İyâz, Ebü’l-Fazl İyâz b. Mûsâ. Şifâ-i Şerîf Şerhi. çev. M. Yaşar Kandemir. 3 Cilt. İstanbul: Tahlil Yayınları, 2. Basım, 2012.
  • Kandemir, M. Yaşar. “Şa‘bî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 38/217-218. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
  • Kılıç, Mustafa. Allah Resûlü’nün Dostu Hıbbu’r-Resûl Zeyd b. Hârise. İstanbul: Siyer Yayınları, 2016.
  • Kitabı Mukaddes. İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi, 2003.
  • Köse, Saffet. “İbn Vehb”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 20/441-442. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.
  • Kur’ân-ı Kerîm ve Açıklamalı Meâli. çev. Hayrettin Karaman vd. Ankara: TDV Yayınları, 13. Basım, 2005.
  • Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr b. Ferh el-. el-Câmi‘ li-ahkâmi’l-Kur’ân. Thk. Abdullah b. Abdilmuhsin et-Türkî. 24 Cilt. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 1427/2006.
  • Küçükkalay, Hüseyin. Hz. Peygamber ve Hz. Zeynep: İftiralar, Ahzab Suresinden Cevaplar. Konya: Tekin Kitabevi, 1997.
  • Mahmudov, Elşad. Sebep ve Sonuçları Açısından Hz. Peygamber’in Savaşları. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2005.
  • Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd el-. Te’vîlâtü’l-Kur’ân. Thk. Bekir Topaloğlu vd. 18 Cilt. İstanbul: Mizan Yayınevi, 2006.
  • Müslim, Ebü’l-Hüseyin Müslim b. el-Haccâc. el-Câmi‘u’s-sahîh. 3 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1430/2010.
  • Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed en-. es-Sünen. 2 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1413/1992.
  • Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed en-. Kitâbü’d-Du‘afâ’ ve’l-metrûkîn. Beyrût: Müessesetü’l-Kütübi’s-Sekâfiyye, 1405/1985.
  • Nesefî, Ebü’l-Berekât Hâfızüddîn Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd en-. Medârikü’t-tenzîl ve hakâiku’t-te’vîl. Nşr. Yûsuf Alî Büdeyvî, Muhyiddîn Dîbmustû. 3 Cilt. Beyrût: Dâru’l- Kelimi’t-Tayyib, 1419/1998.
  • Nîsâbûrî, Ebû Abdillâh Muhammed el-Hâkim en-. Müstedrek ale’s-Sahîhayn. Thk. Mustafa Abdülkâdir Atâ’. 5 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2. Basım, 1422/2002.
  • Oral, Osman. “Fahreddin Râzî’de Hz. Davud ve Süleyman’ın İsmeti Sorunu”. Journal of Islamic Research 28/2 (2017), 120-136.
  • Öz, Şaban. İlk Siyer Kaynakları ve Müellifleri. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2006.
  • Özdemir, Serdar. Hz. Peygamber’in Seriyyeleri. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2001.
  • Özel, Recep Orhan. “Bir Kur’ân Kıssası Bağlamında Tefsirde İsrâiliyyât Kritiği: Hz. Dâvûd’a Gelen Davacılar”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 14/3 (2014), 123-155.
  • Polat, Salahattin. “Mürsel”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 32/52-54. İstanbul: TDV Yayınları, 2006.
  • Râzî, Ebû Abdillâh (Ebü’l-Fazl) Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn er-. Mefâtîhu’l-gayb. 32 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1401/1981.
  • Sem‘ânî, Ebü’l-Muzaffer Mansûr b. Muhammed es-. Tefsîrü’l-Kurʾân. Thk. Ebû Temîm Yâsir b. İbrâhîm, Ebû Bilâl Ganîm b. Abbâs. 6 Cilt. Riyâd: Dâru’l-Vatan, 1418/1997.
  • Söylemez, Neşe. Zeyd b. Hârise ve Ailesi. Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2001.
  • Süyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr es-. ed-Dürrü’l-mensûr fi’t-tefsîr bi’l-me’sûr. Thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî. 17 Cilt. Kâhire: Merkezü Hicr li’l- Buhûs ve’d-Dirâsâti’l-Arabiyye ve’l-İslâmiyye, 1424/2003.
  • Şâmî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Yûsuf eş-. Sübülü’l-hüdâ ve’r-reşâd fî sîreti hayri’l-‘ibâd. Thk. Mustafa Abdülvâhid vd. 12 Cilt. Kâhire: el-Meclisü’l-A‘la li’ş-Şuûni’l- İslâmiyye, 1418/1997.
  • Şulul, Kasım. İlk Kaynaklara Göre Hz. Peygamber Devri Kronolojisi. İstanbul: İnsan Yayınları, 3. Basım, 2011.
  • Taberânî, Ebü’l-Kâsım Müsnidü’d-dünyâ Süleymân b. Ahmed b. Eyyûb et-. el-Muʻcemü’l-kebîr. Thk. Hamdî Abdülmecîd Selefî. 25 Cilt. Kâhire: Mektebetü İbn Teymiyye, 2. Basım, 1404/1984.
  • Taberî, Ebû Caʻfer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî et-. Câmi‘u’l-beyân an te’vîl âyi’l-Kur’ân. 15 Cilt. Beyrût: Dâru İbn Hazm, 1434/2013.
  • Taberî, Ebû Caʻfer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî et-. Târîhu’l-ümem ve’l-mülûk. 6 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 5. Basım, 1433/2012.
  • Tuğ, Salih. “Rasûlullah Muhammed’in Evliliklerinde Kronolojik Yapı”. Hz. Peygamber ve Aile Hayatı. İstanbul: Ensar Neşriyat, 1988.
  • Uğur, Mücteba. Ansiklopedik Hadis Terimleri Sözlüğü. Ankara: TDV Yayınları, 1992.
  • Vâkıdî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ömer el-. Kitâbü’l-Megâzî. Thk. Marsden Jones. 3 Cilt. Beyrût: Âlemü’l-Kütüb, 3. Basım, 1404/1984.
  • Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’ân Dili. 10 Cilt. İstanbul: Azim Dağıtım, 1992.
  • Zehebî, Ebû Abdillâh Şemseddîn Muhammed ez-. Siyeru a‘lâmi’n-nübelâ. Thk. Şuʻayb el-Arnaût vd. 25 Cilt. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 2. Basım, 1402/1982.
  • Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî ez-. el-Keşşâf an hakâ’ikı gavâmizi’t-tenzîl ve uyûni’l-ekâvîl fî vücûhi’t-te’vîl. Thk. Âdil Ahmed Abdülmevcûd, Ali Muhammed Muʻavviz. 6 Cilt. Riyâd: Mektebetü’l-Ubeykân, 1418/1998.

Hz. Peygamber’e Atılan Çirkin Bir İftira: Hz. Peygamber Zeyneb bint Cahş Evliliğinin Hz. Dâvûd Bat-Şeba Evliliğine Benzetilmesi

Yıl 2020, Cilt: 24 Sayı: 1, 475 - 496, 15.06.2020
https://doi.org/10.18505/cuid.697524

Öz

Kitâb-ı Mukaddes’te zikredilen bir kıssada Hz. Dâvûd’un kendisini görerek beğendiği Bat-Şeba isimli bir kadınla evlenmek istemesi sebebiyle, asker olan kocası Hittî Uriya’yı ölmesi için ordunun en kritik yerinde görevlendirdiği rivayeti yer almaktadır. İslâmî kaynaklarda da bu konu ile ilgili İsrâiliyat menşeli bazı rivayetler pek çok farklı şekilde aktarılmıştır. Yine bazı İslâmî kaynaklarda Hz. Dâvûd’a isnad edilen bu olay Hz. Peygamber ve Hz. Zeyneb bint Cahş’ın evlilikleri ile de irtibatlandırılmaktadır. Ayrıca son dönemlerde bazı kişiler tarafından Hz. Peygamber’in de Hz. Zeyneb bint Cahş’ın eski kocası Zeyd b. Hârise’yi pek çok savaşa gönderdiği ve nihayetinde Mu’te Seriyyesi’nde öldürülmesine sebep olduğu şeklinde bir iddia dillendirilmektedir. Çalışmamızda öncelikle Hz. Dâvûd ve Hittî Uriya arasında geçtiği iddia edilen olay tüm yönleriyle ele alınacak akabinde de Hz. Peygamber ve Hz. Zeyneb bint Cahş’ın evlilikleri detaylı bir şekilde incelenecektir. Ayrıca Hz. Dâvûd’a isnad edilen olayın, Zeyd b. Hârise’nin komutan olarak görevlendirilmesi hadisesine hiçbir surette benzemediği ortaya konulacaktır.
Özet: Kitâb-ı Mukaddes’te geçen bir kıssaya göre Hz. Dâvûd bir gece sarayının damında gezinirken yıkanmakta olan bir kadını görerek ondan çok etkilenir. Hz. Dâvûd bu kadının kim olduğunu araştırması için birini gönderir ve yapılan araştırma sonucunda bu kadının, Hz. Dâvûd’un komutanlarından Hittî Uriya’nın karısı Bat-Şeba olduğu ortaya çıkar. Hz. Dâvûd bu kadını getirmeleri için birilerini gönderir ve kadın kendisine getirildiği zaman onunla zina eder. Hatta bu birliktelik sebebiyle kadın hamile kalır ve bu durumu Hz. Dâvûd’a haber verir. Hz. Dâvûd bu gebelik haberini aldıktan sonra ordusu ile birlikte savaşta olan başkomutanı Yoab’a haber göndererek Hittî Uriya’yı kendisine göndermesini ister. Hz. Dâvûd, Hittî Uriya’yı sarayda birkaç gün misafir ettikten sonra onu başkomutan Yoab’a verilmek üzere bir mektupla birlikte tekrar cepheye gönderir. Hz. Dâvûd bu mektubunda başkomutan Yoab’dan Hittî Uriya’yı savaşta en tehlikeli yere göndererek öldürülmesinin sağlanmasını ister. Yoab, Hz. Dâvûd’un mektubunda belirttiği emri yerine getirerek Hittî Uriya’yı savaşın en çetin geçeceği bir bölgeye göndererek burada öldürülmesine sebep olur. Bat-Şeba’nın, kocası Hittî Uriya için yası bittikten sonra da Hz. Dâvûd onunla evlenir.
İslâm inancına göre, peygamberler Allah tarafından korundukları için Kitâb-ı Mukaddes’te zikredildiği şekliyle bu olayın meydana gelmesi mümkün değildir. Çünkü kıssada Hz. Dâvûd’un zina yaptığı belirtilmektedir.
Olay hakkında en net bilgiyi alabileceğimiz kaynak olan Kur’ân-ı Kerîm’de bu olay Sâd sûresi 21-25. âyetlerde aktarılmaktadır. Âyetlerde, Kitâb-ı Mukaddes ile kısmî bir benzerlik bulunmakla birlikte, ne kadından ne de o kadınla evlenmek istediği için Hz. Dâvûd’un kocasını savaşa gönderdiğinden bahsedilmektedir.
Diğer İslâmî kaynaklarda konu ile ilgili İsrâiliyat menşeli bazı rivayetler pek çok farklı şekilde aktarılmaktadır. İsrâiliyat menşeli bu rivayetlere tefsir âlimlerimiz itibar etmeyerek Hz. Dâvûd’un öldürülmesi için Hittî Uriya’yı savaşa gönderdiğine dair aktarılan rivayetlerin gerçek olmadığını, böyle bir şeyin değil bir peygambere, namaz ehli bir Müslüman’a dahi yakışmayacağını ifade etmişlerdir.
Yine aynı kaynaklarda olayın çözümlenmesi adına pek çok farklı ihtimal dile getirilerek Hz. Dâvûd’a isnad edilen bu olay daha makul bir zemine oturtulmaya çalışılmıştır. Bu gayretlerin bir sonucu olarak da Hz. Peygamber ile Hz. Zeyneb bint Cahş’ın evlilikleri, bu olayla çeşitli şekillerde irtibatlandırılmıştır.
Zeyd b. Hârise ile Hz. Zeyneb’in evliliklerine baktığımızda kesin bir tarih vermek mümkün gözükmese de bu evliliğin Medine’ye hicretin ilk yılında Hz. Peygamber’in aracılığıyla gerçekleştiği görülmektedir. Hz. Peygamber’in, halasının kızı ile azatlı köle Zeyd’i evlendirmesi toplumda var olan hür ve mevâlî ayrımını ortadan kaldırmak amacına matuftu.
Zeyd ve Hz. Zeyneb evliliğinde buraya kadar ciddi bir problem bulunmamaktadır. Ancak bu evliliğin sona ermesi noktasında kaynaklarımızda bazı rivayetler bulunmaktadır ki bu rivayetler ile Hz. Peygamber zan altında bırakılmıştır. 
Bu rivayetlere göre Hz. Peygamber Zeyd ile görüşmek için onun evine gitmiş ve evin dışından Zeyd’e seslenmiştir. Hz. Zeyneb de Hz. Peygamber’i kapıda bekletmemek için üzerindeki elbiseler çok da uygun olmamasına rağmen hızla kapıyı açarak Zeyd’in evde olmadığını belirtip Hz. Peygamber’i içeri davet etmiştir. Hz. Peygamber, Hz. Zeyneb’in bu halini görünce kafasını hemen çevirerek Hz. Zeyneb’i beğendiği için: “Yüce Allah’ı tenzih ederim. Kalpleri çeviren Allah’ı tenzih ederim.” sözlerini mırıldanarak söylemiştir. Bir müddet sonra Zeyd eve gelip Hz. Peygamber’in söylediği şeyleri haber alınca derhal Rasûlullah’ın yanına giderek: “Ey Allah’ın Rasûlü! Anam babam sana feda olsun. Zeyneb hoşuna gittiyse, onu senin için boşayayım.” demiştir. Hz. Peygamber ise ona eşinden ayrılmamasını tembihlemiştir. Kaynaklarımızda tespit edebildiğimiz kadarıyla buna benzer iki farklı rivayet daha bulunmaktadır.
Bu rivayetler hem isnad yönüyle hem de mantıkî tutarlılık yününden pek çok problemi içinde barındırmaktadır. Rivayetlere isnad yönünden baktığımızda her üç rivayetin de mürsel olduğunu görürüz. Rivayetlerin güvenilirliğini azaltan etkenlerin ilkinin bu olduğunu söyleyebiliriz. İkinci olarak rivayetlerin tamamında zayıflıkla veya daha da ileri seviyede yalancılıkla itham edilen en az bir ravi bulunmaktadır. Dolayısıyla Hz. Peygamber hakkında ileri sürülen ciddi bir iddianın bu tarz zayıf rivayetlere dayandırılması uygun değildir. Ayrıca Hz. Peygamber’in halasının kızı olan, üstelik evli bir bayan olan Hz. Zeyneb’i görerek sanki ilk defa görüyormuş gibi beğenmesi ve onun kocasından ayrılmasını temenni etmesi kabul edilebilir bir mantıkî örgüye sahip değildir.
Zeyd ile Hz. Zeyneb’in evliliğinin çabuk bitmesinde Hz. Zeyneb’in sert bir mizaca sahip olmasının büyük payı vardı. Üstelik Hz. Zeyneb bu evliliği istememesine rağmen hakkında inen âyet sebebiyle Hz. Peygamber’in emrine karşı gelememişti. Bu sebeplerden dolayı Hz. Zeyneb, kocası ile geçinemiyor, bu evlilikten duyduğu memnuniyetsizliği sürekli Zeyd’e yansıtıyordu. Zeyd de sürekli gelip Hz. Zeyneb’i Rasûlullah’a şikâyet ediyor, ancak Hz. Peygamber Zeyd’e hep aynı tavsiyede bulunarak: “Eşini yanında tut, bırakma!” buyuruyordu. Zeyd, Hz. Peygamber’in kendisini sürekli men etmesine rağmen bir gün dayanamayarak Hz. Zeyneb’i boşadı. Zeyd b. Hârise’nin Hz. Zeyneb’i boşamasından sonra el-Ahzâb sûresi 37. âyeti nâzil oldu. Böylelikle Hz. Peygamber ve Hz. Zeyneb’in evlilikleri ilahî bir irade neticesinde gerçekleşmiş oldu.
Ayrıca son dönemlerde bazı kişiler tarafından Hz. Peygamber’in de Hz. Zeyneb’in eski kocası Zeyd b. Hârise’yi pek çok savaşa gönderdiği ve nihayetinde Mu’te Seriyyesi’nde öldürülmesine sebep olduğu şeklinde bir iddia dillendirilmektedir.
Hz. Peygamber’in Zeyd’i komutan olarak görevlendirdiği dokuz seriyyenin tarihlerine baktığımızda ilk seriyyenin 3/624 tarihinde gerçekleştiği diğerlerinin ise 6/627 tarihi ve sonrasında gerçekleştiği görülmektedir. Dolayısıyla Zeyd’in komutan olarak görev yaptığı dokuz seriyyeden en az sekiz tanesi Hz. Peygamber ile Hz. Zeyneb’in evliliklerinden sonra gerçekleşmiştir. Dolayısıyla bu bilgiler ışığında Zeyd’in komutan olarak görevlendirilmesinin hiçbir surette Hz. Dâvûd’a isnad edilen rivayetlerdeki duruma benzemediği ortadadır.

Kaynakça

  • Abdürrezzâk es-Sanʻânî, Ebû Bekir Abdürrezzâk b. Hemmâm b. Nâfiʻ. el-Musannef. Thk. Habîbürrahmân el-Aʻzamî. 12 Cilt. Beyrût: el-Meclisü’l-İlmî, 1392/1972.
  • Acar, Halil İbrahim. “İslam Hukuku Açısından Evlat Edinme ve Hz. Peygamber’in Zeynep’le Evliliği”. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi. 7 (Nisan 2006), 99-110.
  • Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh. Kitâbü’z-Zühd. Thk. Muhammed Celâl Şeref. Beyrût: Dâru’n-Nahzati’l-Arabiyye, 1401/1981.
  • Apaydın, Mehmet. Siyer Kronolojisi. İstanbul: Kuramer Yayınları, 2018.
  • Arslan, İhsan. Hz. Peygamber’i Doğru Anlamak III: Medine Dönemi. İstanbul: Okur Akademi, 2019.
  • Arslan, İhsan. “Hz. Peygamber’in Zeyneb bint Cahş ile Evliliğinin Değerlendirilmesi”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 12/64 (2019), 938-945.
  • Ateş, Abdurrahman. “İsraliyatın Odağındaki Peygamber: Hz. Davud -Sâd Suresi 21-25. Ayetler Bağlamında Yapılan Rivayetlere Eleştirel Bir Yaklaşım-”. Marife 10/1 (2010), 9-27.
  • Ateş, Ali Osman. “Hz. Peygamber’in Zeynep bint Cahş ile Evlenmesi Hakkındaki Bazı Rivayet ve Görüşlerin Değerlendirilmesi”. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 7 (1992), 161-180.
  • Aybakan, Bilal. “Sadefî, Yûnus b. Abdüla‘lâ”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 35/393-394. İstanbul: TDV Yayınları, 2008.
  • Barış, Mustafa Necati. “Zeyneb bint Cahş ve Hz. Peygamber ile Evliliği”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10/2 (Temmuz 2010), 177-192.
  • Belâzürî, Ebü’l-Hasen Ahmed b. Yahyâ el-. Ensâbü’l-eşrâf. Thk. Muhammed Hamîdullah, Süheyl Zekkâr, Riyâz Ziriklî. 13 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1996/1417.
  • Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed el-. Delâilü’n-nübüvve ve ma‘rifetü ahvâli sâhibi’ş-şerî‘a. Thk. Abdülmuʻtî Kal‘acî. 7 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1408/1988.
  • Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed el-. el-Câmi‘u’s-sahîh. 3 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1413/1992.
  • Bulut, Mehmet. “İsmet”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 23/134-136. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
  • Çınar, Mahmut. “Hz. Peygamber’in Zeynep bint Cahş ile Evliliği Etrafındaki Şüpheler”. Diyanet İlmi Dergi 43/1 (Mart 2007), 31-50.
  • Dârekutnî, Ebü’l-Hasen Alî b. Ömer b. Ahmed ed-. Kitâbü’d-Du‘afâ’ ve’l-metrûkîn. thk. Muvaffak b. Abdullah b. Abdülkâdir. Riyâd: Mektebetü’l-Ma‘ârif, 1404/1984.
  • Din ve Mitoloji. “Muhammed’in Evlatlığının Karısını Eş Olarak Alması ve Davud’u Örnek Göstermesi”. Erişim 29 Şubat 2020. https://www.youtube.com/watch?v=G38nOxKIN8w
  • Diyârbekrî, Kâdî Hüseyin b. Muhammed b. el-Hasen ed-. Târîhu’l-hamîs fî ahvâli enfesi nefîs. 2 Cilt. Beyrût: Müessesetü Şa’bân, ts.
  • Elmaî, Zâhir b. Avvâd el-. Ma‘a’l-müfessirîn ve’l-müsteşrikîn fî zevâci’n-nebî sallallâhü ‘aleyhi ve sellem bi-Zeyneb bint Cahş. Riyâd: ed-Dirâsetü’t-Tahlîliyye, 4. Basım, 1983.
  • Erkocaaslan, Recep. “Kur’ân’da İsmi Zikredilen Tek Sâhâbî Zeyd b. Hârise’nin Hayatı, Şahsiyeti ve İslâm’a Hizmetleri”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 11/56 (Nisan 2018), 983-1007.
  • Erul, Bünyamin. “Tedlîs”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 40/262-264. İstanbul: TDV Yayınları, 2011.
  • Fayda, Mustafa. “İbn Sa‘d”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 20/294-297. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.
  • Fayda, Mustafa. “Taberî, Muhammed b. Cerîr”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 39/314-318. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
  • Fayda, Mustafa. “Vâkıdî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 42/471-475. İstanbul: TDV Yayınları, 2012.
  • Hakîm et-Tirmizî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Alî. Nevâdirü’l-usûl fî ehâdîsi’r-Rasûl. Thk. Abdurrahman Umeyre. 4 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Cîl, 1412/1992.
  • Hamîdullah, Muhammed. İslâm Peygamberi. çev. Salih Tuğ. 2 Cilt. İstanbul: İrfan Yayımcılık, 5. Basım, 2001.
  • Hamîdullah, Muhammed. “Zeyneb bint Cahş”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44/357-358. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
  • Hattâb, Mahmûd Şît. Kâdetü’n-Nebî. Dımaşk: Dâru’l-Kalem, 2. Basım, 1420/1999.
  • Hennâd b. Serî. Kitâbü’z-Zühd. Thk. Abdurrahman Abdülcebbâr el-Feryevâî. Kuveyt: Dâru’l-Hulefâ’, 1406-1985.
  • İbn Adî, Ebû Ahmed Abdullâh. el-Kâmil fî du‘afâ’i’r-ricâl. thk. Âdil Ahmed Abdülmevcûd vd. 9 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
  • İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed. Musannef. 26 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kıble, 1427/2006.
  • İbn Ebû Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahmân b. Muhammed b. İdrîs er-Râzî. Kitâbü’l-Cerh ve’t-ta‘dîl. 9 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1372/1953.
  • İbn Hacer el-Askalânî, Ebü’l-Fazl Şihâbeddîn Ahmed b. Ali b. Muhammed. el-İsâbe fî temyîzi’s-sahâbe. 8 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1421/2001.
  • İbn Hacer el-Askalânî, Ebü’l-Fazl Şihâbeddîn Ahmed b. Ali b. Muhammed. Fethu’l-bârî bi-şerhi Sahîhi’l-Buhârî. Nşr. Abdülazîz b. Abdillâh b. Bâz vd. 17 Cilt. Riyâd: Dâru’t- Tayyibe, 1426/2005.
  • İbn Hibbân, Ebû Hâtim Muhammed. Kitâbü’s-sikât. 10 Cilt. Haydarâbâd: Dâiretü’l-Maârifi’l-Osmaniyye, 1973.
  • İbn Hişâm, Ebû Muhammed Cemâleddîn Abdülmelik. es-Sîretü’n-nebeviyye. Thk. Mustafa es-Sakâ, İbrâhîm el-Ebyârî, Abdülhafîz Şelebî. 4 Cilt. Beyrût: Dâru’l-İhyâi’t-Türâsi’l- Arabî, 1415/1994.
  • İbn İshâk, Ebû Abdullah Muhammed. Sîretü İbn İshâk el-müsemmâ bi-kitâbi’l-mübtede’ ve’l-mebʻas ve’l-megâzî. Fas, 1395/1976.
  • İbn Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed. ed-Dâu ve’d-Devâ. Thk. Muhammed Ecmel el-İslâhî. Mekke: Dâru ‘Âlemi’l-Fevâid, 1429/2008.
  • İbn Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed. Zâdü’l-me‘âd fî hedyi hayri’l-ibâd. Thk. Şuayb el-Arnaût, Abdülkâdir el-Arnaût. 6 Cilt. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 27. Basım, 1415/1994.
  • İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer. el-Bidâye ve’n-nihâye. Thk. Abdullah b. Abdilmuhsin et-Türkî. 21 Cilt. Cîze: Hicr, 1417/1997.
  • İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer. Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm. 6 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1432/2011.
  • İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim. el-Ma‘ârif. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2. Basım, 1424/2003.
  • İbn Sa‘d, Ebû Abdillâh Muhammed. et-Tabakâtü’l-kübrâ. Thk. Muhammed Abdülkâdir Atâ. 9 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2. Basım, 1433/2012.
  • İbn Seyyidinnâs, Ebü’l-Feth Fethuddîn Muhammed b. Muhammed. Uyûnü’l-eser fî fünûni’l-megâzî ve’ş-şemâil ve’s-siyer. Thk. Muhammed el-Îd el-Hatrâvî, Muhyiddin Mestû. 2 Cilt. Beyrût: Dâru İbn Kesîr, 1413/1992.
  • İbn Züreyk el-Hanbelî. Men tekelleme fîhi’d-Dârekutnî fî Kitâbi’s-Sünen mine’d-du‘afâ’i ve’l-metrûkîn ve’l-mecrûhîn. thk. Ebû Abdullah Hüseyin b. Ukkâşe. Katar: Vezâretü’l-Evkâf, 1428/2007.
  • İbnü’l-Arabî, Ebû Bekr Muhammed b. Abdillâh b. Muhammed el-Meâfirî. Ahkâmü’l-Kur’ân. Thk. Muhammed Abdülkâdir Atâ. 4 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 3. Basım, 1424/2003.
  • İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâleddîn Abdurrahmân. Sıfatü’s-safve. Thk. Muhammed Revvâs Kal‘acî, Mahmûd Fâhûrî. 4 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Ma‘rife, 3. Basım, 1405-1985.
  • İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân. Kitâbü’d-Du‘afâ’ ve’l-metrûkîn. Thk. Ebü’l-Fidâ Abdullah el-Kâdî. 3 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1406/1986.
  • İbnü’l-Esîr, Ebü’l-Hasen İzzeddîn Ali. Üsdü’l-gâbe fî maʻrifeti’s-sahâbe. Thk. Halîl Me’mûn Şeyhâ. 5 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Maʻrife, 4. Basım, 1430/2009.
  • İclî, Ebü’l-Hasen Ahmed b. Abdillâh b. Sâlih el-. Ma‘rifetü’s-sikât min ricâli ehli’l-‘ilm ve’l-hadîs ve mine’d-du‘afâ’ ve zikru mezâhibihim ve ahbârihim. thk. Abdülalîm Abdülazîm el- Bestevî. 2 Cilt. Medîne: Mektebetü’d-Dâr, 1405/1985.
  • Kâdî İyâz, Ebü’l-Fazl İyâz b. Mûsâ. Şifâ-i Şerîf Şerhi. çev. M. Yaşar Kandemir. 3 Cilt. İstanbul: Tahlil Yayınları, 2. Basım, 2012.
  • Kandemir, M. Yaşar. “Şa‘bî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 38/217-218. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
  • Kılıç, Mustafa. Allah Resûlü’nün Dostu Hıbbu’r-Resûl Zeyd b. Hârise. İstanbul: Siyer Yayınları, 2016.
  • Kitabı Mukaddes. İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi, 2003.
  • Köse, Saffet. “İbn Vehb”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 20/441-442. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.
  • Kur’ân-ı Kerîm ve Açıklamalı Meâli. çev. Hayrettin Karaman vd. Ankara: TDV Yayınları, 13. Basım, 2005.
  • Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr b. Ferh el-. el-Câmi‘ li-ahkâmi’l-Kur’ân. Thk. Abdullah b. Abdilmuhsin et-Türkî. 24 Cilt. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 1427/2006.
  • Küçükkalay, Hüseyin. Hz. Peygamber ve Hz. Zeynep: İftiralar, Ahzab Suresinden Cevaplar. Konya: Tekin Kitabevi, 1997.
  • Mahmudov, Elşad. Sebep ve Sonuçları Açısından Hz. Peygamber’in Savaşları. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2005.
  • Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd el-. Te’vîlâtü’l-Kur’ân. Thk. Bekir Topaloğlu vd. 18 Cilt. İstanbul: Mizan Yayınevi, 2006.
  • Müslim, Ebü’l-Hüseyin Müslim b. el-Haccâc. el-Câmi‘u’s-sahîh. 3 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1430/2010.
  • Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed en-. es-Sünen. 2 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1413/1992.
  • Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed en-. Kitâbü’d-Du‘afâ’ ve’l-metrûkîn. Beyrût: Müessesetü’l-Kütübi’s-Sekâfiyye, 1405/1985.
  • Nesefî, Ebü’l-Berekât Hâfızüddîn Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd en-. Medârikü’t-tenzîl ve hakâiku’t-te’vîl. Nşr. Yûsuf Alî Büdeyvî, Muhyiddîn Dîbmustû. 3 Cilt. Beyrût: Dâru’l- Kelimi’t-Tayyib, 1419/1998.
  • Nîsâbûrî, Ebû Abdillâh Muhammed el-Hâkim en-. Müstedrek ale’s-Sahîhayn. Thk. Mustafa Abdülkâdir Atâ’. 5 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2. Basım, 1422/2002.
  • Oral, Osman. “Fahreddin Râzî’de Hz. Davud ve Süleyman’ın İsmeti Sorunu”. Journal of Islamic Research 28/2 (2017), 120-136.
  • Öz, Şaban. İlk Siyer Kaynakları ve Müellifleri. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2006.
  • Özdemir, Serdar. Hz. Peygamber’in Seriyyeleri. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2001.
  • Özel, Recep Orhan. “Bir Kur’ân Kıssası Bağlamında Tefsirde İsrâiliyyât Kritiği: Hz. Dâvûd’a Gelen Davacılar”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 14/3 (2014), 123-155.
  • Polat, Salahattin. “Mürsel”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 32/52-54. İstanbul: TDV Yayınları, 2006.
  • Râzî, Ebû Abdillâh (Ebü’l-Fazl) Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn er-. Mefâtîhu’l-gayb. 32 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1401/1981.
  • Sem‘ânî, Ebü’l-Muzaffer Mansûr b. Muhammed es-. Tefsîrü’l-Kurʾân. Thk. Ebû Temîm Yâsir b. İbrâhîm, Ebû Bilâl Ganîm b. Abbâs. 6 Cilt. Riyâd: Dâru’l-Vatan, 1418/1997.
  • Söylemez, Neşe. Zeyd b. Hârise ve Ailesi. Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2001.
  • Süyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr es-. ed-Dürrü’l-mensûr fi’t-tefsîr bi’l-me’sûr. Thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî. 17 Cilt. Kâhire: Merkezü Hicr li’l- Buhûs ve’d-Dirâsâti’l-Arabiyye ve’l-İslâmiyye, 1424/2003.
  • Şâmî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Yûsuf eş-. Sübülü’l-hüdâ ve’r-reşâd fî sîreti hayri’l-‘ibâd. Thk. Mustafa Abdülvâhid vd. 12 Cilt. Kâhire: el-Meclisü’l-A‘la li’ş-Şuûni’l- İslâmiyye, 1418/1997.
  • Şulul, Kasım. İlk Kaynaklara Göre Hz. Peygamber Devri Kronolojisi. İstanbul: İnsan Yayınları, 3. Basım, 2011.
  • Taberânî, Ebü’l-Kâsım Müsnidü’d-dünyâ Süleymân b. Ahmed b. Eyyûb et-. el-Muʻcemü’l-kebîr. Thk. Hamdî Abdülmecîd Selefî. 25 Cilt. Kâhire: Mektebetü İbn Teymiyye, 2. Basım, 1404/1984.
  • Taberî, Ebû Caʻfer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî et-. Câmi‘u’l-beyân an te’vîl âyi’l-Kur’ân. 15 Cilt. Beyrût: Dâru İbn Hazm, 1434/2013.
  • Taberî, Ebû Caʻfer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî et-. Târîhu’l-ümem ve’l-mülûk. 6 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 5. Basım, 1433/2012.
  • Tuğ, Salih. “Rasûlullah Muhammed’in Evliliklerinde Kronolojik Yapı”. Hz. Peygamber ve Aile Hayatı. İstanbul: Ensar Neşriyat, 1988.
  • Uğur, Mücteba. Ansiklopedik Hadis Terimleri Sözlüğü. Ankara: TDV Yayınları, 1992.
  • Vâkıdî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ömer el-. Kitâbü’l-Megâzî. Thk. Marsden Jones. 3 Cilt. Beyrût: Âlemü’l-Kütüb, 3. Basım, 1404/1984.
  • Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’ân Dili. 10 Cilt. İstanbul: Azim Dağıtım, 1992.
  • Zehebî, Ebû Abdillâh Şemseddîn Muhammed ez-. Siyeru a‘lâmi’n-nübelâ. Thk. Şuʻayb el-Arnaût vd. 25 Cilt. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 2. Basım, 1402/1982.
  • Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî ez-. el-Keşşâf an hakâ’ikı gavâmizi’t-tenzîl ve uyûni’l-ekâvîl fî vücûhi’t-te’vîl. Thk. Âdil Ahmed Abdülmevcûd, Ali Muhammed Muʻavviz. 6 Cilt. Riyâd: Mektebetü’l-Ubeykân, 1418/1998.
Toplam 85 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Din Araştırmaları
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Recep Erkocaaslan 0000-0001-9811-5524

Yayımlanma Tarihi 15 Haziran 2020
Gönderilme Tarihi 2 Mart 2020
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020Cilt: 24 Sayı: 1

Kaynak Göster

ISNAD Erkocaaslan, Recep. “Hz. Peygamber’e Atılan Çirkin Bir İftira: Hz. Peygamber Zeyneb Bint Cahş Evliliğinin Hz. Dâvûd Bat-Şeba Evliliğine Benzetilmesi”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 24/1 (Haziran 2020), 475-496. https://doi.org/10.18505/cuid.697524.

Cumhuriyet İlahiyat Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.