Yüksek Din Öğretimi Öğrencilerinin Öğrenme İklimi Algılarının Akademik Özyeterlik ve Akademik Başarıyla İlişkisi Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2020, Cilt: 24 Sayı: 2, 833 - 855, 15.12.2020

Yunus Emre Sayan , Mustafa Tavukçuoğlu

https://doi.org/10.18505/cuid.778173

Cited By: 4

Öz

Bilgi çağı olarak nitelendirilen günümüzde, bilginin üretildiği, eğitim-öğretim faaliyetlerinin yapıldığı, öğrenimin gerçekleştiği okullardan, bu çağın gereklerine uygun, özgüveni yüksek bir öğrenci profili yetiştirmesi beklenmektedir. Bu konuda öğrenme iklimi önemlidir. İklim alan yazınında örgüt iklimi ve okul iklimi yerine kullanılan yeni bileşenlerden biri olan, öğrenme yetisini ilgilendiren her türlü faktörü içeren öğrenme iklimi; insan unsurları, öğrenmenin gerçekleştiği sanal ve gerçek mekân özellikleri başta olmak üzere pek çok boyutlarıyla ele alınmakta, öğrenme iklimini ölçmeye yönelik geliştirilen araçlarla ölçümler yapılmaktadır. Elde edilen veriler iyileştirme çalışmalarına kaynaklık etmektedir. Çalışmamızda okul öğrenme iklimi okula bağlılık, öğrenme ortamı, iletişim boyutlarıyla ele alınmıştır. Sosyal Bilişsel Kuramın temel kavramlarından özyeterliğin bir türü olarak, öğrencilerin akademik çalışma gerektiren konularda kendilerine olan öz güvenlerini ifade eden, bu kapsamda öğrenebilmek için bireyin etkili biliş stratejilerini kullanabilme, öğrenme çevrelerini ve öğrenme zamanlarını etkili bir şekilde yönetebilme ve kendi performansını etkili bir şekilde düzenleyebilmesi şeklinde de açıklanabilen akademik özyeterlik, araştırmacılarca farklı boyutlarla ele alınmakta, farklı ölçeklerle ölçümler yapılmaktadır. Çalışmamızda, akademik özyeterlik, bilişsel, sosyal ve teknik boyutlarda ele alınmıştır. İnsanı hayatın akışı içerisinde güçlü kılan asıl unsurlar kendine güven, eleştirel bakış, sosyal ilişkilerde başarı, herhangi bir sportif sanatsal ya da kültürel alana ilgi gibi temel beceriler, öğrencilerin okul ikliminden kazandıklarıyla mümkündür. Bu durumda, okulda iyi bir rüzgâr estirebilmenin, yaşanılası ve sevilesi bir hava oluşturabilmenin, özgün ve eleştirel bir zemine oturabilmenin ancak olumlu ve sürdürülebilir bir okul iklimiyle mümkün olduğunu söyleyebiliriz. Akademik özyeterliği olumlu besleyen okul iklimi, iklimin etkilediği insan unsurlarının başarısını da beraberinde getirecektir. Pozitif okul iklimi güçlü akademik özyeterlik akademik başarının da en büyük araçları haline gelecektir. Öğrenme iklimini ölçmek, okullardaki kişilerarası ilişkiler, rol modeller, beklentileri vb. boyutlarıyla hayatın kalitesini aynı zamanda öğrencilerin başarısını ve memnuniyetini anlamaya yardımcı olabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, yüksek din öğrenim gören öğrencilerin öğrenme iklimi algıları ile akademik özyeterlik ve akademik başarıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu çerçevede dört temel araştırma sorusu cevaplanmaya çalışılmıştır: (i) Yüksek din öğrenimi öğrencilerinin öğrenme iklimi ve akademik özyeterlik algıları ne düzeydedir? (ii) Yüksek din öğrenimi öğrencilerinin öğrenme iklimi ve akademik özyeterlik algıları arasında anlamlı ilişki var mıdır? (iii) Yüksek din öğrenimi öğrencilerinin yaş, öğrenme iklimi ve akademik özyeterlik inançları akademik başarılarının anlamlı yordayıcısı mıdır? (iv) Yüksek din öğrenimi öğrencilerinin öğrenme iklimine dair olumsuz algılarına ilişkin görüşleri nelerdir? Karma yöntem ve yakınsak paralel araştırma deseni ile desenlenen araştırmada çeşitleme stratejisi kullanılmıştır. Araştırmada, Türkiye'de devlet üniversiteleri bünyesindeki muhtelif İlahiyat ve İslami İlimler Fakültelerinde yüksek din öğrenimi gören, altı fakülteden, nicel bölümde 1147 öğrenciye Owen ve Froman tarafından geliştirilen, Ekici tarafından Türkçe’ye uyarlaması yapılan Akademik Özyeterlik Ölçeği ve Terzi tarafından geliştirilen, Üniversite Öğrencilerine Yönelik Okul İklimi Ölçeği uygulanırken, nitel bölümde ise aynı fakültelerden 18 öğrenciye görüşme formu doldurtulmuştur. 2019 Mayıs ayında gerçekleştirilen araştırma sonrası elde edilen nicel veri setine normallik testi uygulanmış, verilerin analizinde; Bağımsız Gruplar t Testi, Mann Whitney U Testi, Levene testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Scheffe Testi, Kruskal Wallis H Testi, Pearson product-Moment Korelasyonu, Polyserial Korelasyonu ve Yol Analizi yapılmıştır. Nitel veriler betimsel analizle çözümlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, yüksek din öğrenimi öğrencilerinin öğrenme iklimi algıları olumsuz çıkmıştır. Yüksek din öğrenimi öğrencilerinin genel olarak Akademik Özyeterlik algıları da olumsuz çıkmıştır. Okul İklimi Ölçeğinin genel ortalaması ile Akademik Özyeterlik Algısı Ölçeğinin genel ortalaması arasında korelasyon orta düzeydedir. Araştırma sonucuna göre elde edilen bulgular alanyazın eşliğinde tartışılmış ve yorumlar sonrası yüksek din öğretiminde pozitif bir öğrenme iklimini sağlayacağı, yüksek din öğretimi öğrencilerinin akademik özyeterliklerini güçlendireceği ve akademik başarılarını artıracağı düşünülen çeşitli çözüm önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi,, Okul İklimi,, İlahiyat, Yüksek Din Öğretimi,, Öğrenme İklimi,, Akademik Özyeterlik,, Akademik Başarı

A Study on the Relationship between Higher Religious Education Students' Learning ClimatePerceptions with Academic Self-Efficacy and Academic Achievement

Öz

Today, which is described as the information age, it is expected from schools where knowledge is produced, education-training activities are carried out, and education is realized, to raise a self-confident student profile in accordance with the requirements of this age. The learning climate is important in this regard. Learning climate, which is one of the new components used instead of organizational climate and school climate in the climate literature, includes all kinds of factors related to learning ability; human factors are dealt with in many dimensions, especially the virtual/real spaces where learning takes place, and measurements are made with the tools developed to measure the learning climate. The data obtained is a source for improvement studies. In our study, the school learning climate was discussed in terms of school engagement, learning environment, and communication dimensions. As a type of self-efficacy, one of the basic concepts of Social Cognitive Theory, academic self-efficacy, which expresses the students' self-confidence in subjects that require academic study, can be explained as the individual's ability to use effective cognitive strategies in order to learn, effectively manage their learning environment and learning times, and effectively organize their own performance. Academic self-efficacy is considered by researchers in different dimensions, measurements are made with different scales. In our study, academic self-efficacy was handled in cognitive, social and technical dimensions. The main factors that make people strong in the flow of life are self-confidence, critical perspective, success in social relations; basic skills such as interest in any sporting, artistic or cultural field are possible with the students' gain from the school climate. In this case, we can say that having a good wind at school, creating a livable and lovable atmosphere, and sitting on an original and critical ground is only possible with a positive and sustainable school climate. The school climate, which positively nurtures academic self-efficacy, will bring the success of the human elements affected by the climate. A positive school climate and strong academic self-efficacy will become the greatest means of academic success. Measuring the learning climate, interpersonal relationships, role models, expectations, etc. in schools. It can help to understand the quality of life as well as the success and satisfaction of students. The aim of this study is to examine the relationship between the learning climate perceptions of students of higher religion and their academic self-efficacy and academic achievement. In this framework, four basic research questions have been tried to be answered: (i) What is the level of the learning climate and academic self-efficacy perceptions of higher religious education students? (ii) Is there a significant relationship between higher religious education students' learning climate and academic self-efficacy? (iii) Are the age, learning climate and academic self-efficacy beliefs of higher religious education students significant predictors of their academic achievement? (iv) What are the views of higher religious education students regarding their negative perceptions of the learning climate? The triangulation strategy was used in the study, which was patterned with mixed method and convergent parallel research design. In the quantitative section of this study, Academic Self-Efficacy Scale developed by Owen and Froman and adapted into Turkish by Ekici and the School Climate Scale for University Students, developed by Terzi was applied to 1147 students from six faculties, who study in high religious education in public universities within Turkey. In the qualitative part, interview forms were filled in by 18 students from the same faculties. Test of normality was applied to the quantitative data set obtained after the research conducted in May 2019. Independent Samples t-Test, Mann Whitney U Test, Levene test, One-way Analysis of Variance (ANOVA), Scheffe Test, Kruskal Wallis H Test, Pearson Product-Moment Correlation, Polyserial Correlation and Path Analysis were used to analyze the data. Qualitative data were analyzed by descriptive analysis. According to the results of the research, the perception of the learning climate and also of academic self-efficacy in general was negative for of the students of higher religious education. The correlation between general average of School Climate Scale and Academic Self-Efficacy Perception Scale is at medium level. According to the results of the research, the findings were discussed in the light of the literature, and after the comments, various solution suggestions were presented that are thought to provide a positive learning climate in higher religious education, strengthen the academic self-efficacy of higher religious education students and increase their academic success.

Anahtar Kelimeler

Religious Education, Higher Religious Education, Theology, Learning Climate, School Climate, Academic Self-efficacy, Academic Achievement

Kaynakça

• AB, Albert Bandura. “Self-Efficacy”. Erişim 20 Haziran 2020. www.albertbandura.com
• Akman, Yener. İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Şiddet ve Okul İklimi Algıları Arasındaki İlişki. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
• Bandura, Albert. “Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning”. Educational Psychologist, 28/2 (1993), 117–148.
• Bandura, Albert. “Self-Efficacy: Toward a Unifying Theory of Behavioral Change”. Psychological Review 84/2 (1977), 191–215. https://doi.org/10.1037/0033-295X.84.2.191
• Bandura, Albert. “Self-efficacy”. Encyclopedia of Human Behavior. ed. Vilayanur S. Ramachaudran. 4/71-81. New York: Academic Press, 1994.
• Bandura, Albert. Self-Efficacy: The Exercise of Control. New York: W. H. Freeman and Company, 1997.
• Bora, Nuray. Uluslararası Bakalorya Diploma Programının (IB) Öğretmen ve Öğrencilerin Öğrenme İklimi İle İlgili Algıları Üzerindeki Etkisi. İstanbul: Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
• Boydak Özan, Mukadder - Demir, Canan. “Farklı Lise Türlerine Göre Öğretmen ve Öğrencilerin Okul Kültürü Metaforu Algıları”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 21/2 (2011), 106-126.
• Bozdoğan, Kerem. İlköğretim Okulu Müdürlerinin Liderlik Davranışları İle Okulun Öğrenme İkliminin Karşılaştırılması. Niğde: Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
• Chin, Wynne W. “The Partial Least Squares Approach to Structural Equation Modeling”. Modern Methods for Business Research 295/2 (1998), 295-336.
• Cohen, Jonathan vd. “School climate: research, policy, practice, and teacher Education”. Teachers College Record 111/1 (2009), 180-213.
• Creswell, John W. Eğitim Araştırmaları: Nicel ve Nitel Araştırmanın Planlanması, Yürütülmesi ve Değerlendirilmesi. çev. ed. Halil Ekşi. İstanbul: Edam Yayınları, 2017.
• Çamur, Ebru. Liselerde Öğrenme İklimine İlişkin Yönetici, Öğretmen, Veli ve Öğrenci Görüşleri (Manisa Örneği). İzmir: Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2006.
• Çava Kuru, Gözde. Sınıf Öğretmeni Adaylarının Akademik Öz-Yeterliklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Çırpan, Hüseyin. Örgütsel Öğrenme İklimi ve Örgüte Bağlılık İlişkisi: Bir Alan Araştırması. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi. 1999.
• Demiral Yılmaz, Nilüfer. Tıp Öğrencilerinin Öğrenme İklimi Algılarının; Akademik Özyeterlik, Hekimlik Mesleğine Yönelik Tutum ve Akademik Başarı Açısından İncelenmesi. İzmir: Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2010.
• Doğruöz, İrem. Planning of Time Management on Goal Setting. An Application for Managers in Different Sectors. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2008.
• Ekici, Gülay. “Akademik Öz-Yeterlik Ölçeği: Türkçe’ye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 43 (2012), 174-185.
• Freiberg, H. Jerome. School Climate: Measuring, Improving And Sustaining Healthy Learning Environments. Epub: London Press, 1999. http://site.ebrary.com/lib/anadolu/docDetail.action?
• Gündoğan, Aslı - Koçak, Seval. “Öğretmen Adaylarının Okul İklimi Algıları ile Akademik Öz-Yeterlik İnançları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Sakarya University Journal of Education 7/3 (Aralık 2017), 639-657.
• Gürüz, Demet - Emet Gürel. Yönetim ve Organizasyon Bireyden Örgüte, Fikirden Eylem. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2006.
• Hair, Joseph F. vd. A Primer on Partial Least Squares Structural Equation Modeling (PLS-SEM). CA: Sage Publications, 2014.
• Hoy, Wayne K. “School Climate”. Encylopedia of Education. ed. James W. Guhtrie. 2121-2124. New York: Thompson Gale, 2003.
• İbn Haldûn, Abdurrahman bin Muhammed bin Haldûn el-Hadrami. Mukaddime. çev. Süleyman Uludağ. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2016.
• İhtiyaroğlu, Nesrin. Okul İkliminin Öğretmen Etkililiği ve Öğrenci Okul Bağlılığı İle İlişkisinin İncelenmesi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2014.
• Kağıtçıbaşı, Çiğdem. İnsan ve insanlar. İstanbul: Evrim Yayınları, 1988.
• Kelleci, Derya. Sınıf Öğretmeni Adaylarının İklim Kavramına İlişkin Algılarının Metafor Yoluyla İncelenmesi. Giresun: Giresun Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
• Miles, Matthew B. - Huberman, A. Michael. Qualitative Data Analysis: An Expande Source Book. London: Sage, 1994.
• Mitchell, Mary M. vd. “Student and teacher perceptions of school climate: A multilevel exploration of patterns of discrepancy”. Journal of School Health 80/6 (2010), 271-279.
• Morgan, George A. vd. SPSS for Introductory Statistics. NY: Mahwah, Lawrence Erlbaum, 2004.
• Onur, Bekir. Çocuk ve Ergen Gelişimi. Ankara: İmge Kitabevi, 2001.
• Perry, Arthur C. (1908). Management Of A City School Principal of Public School. Epub: The Macmıllan Company, 1908. https://archive.org/details/managementofcity00perruoft/page/n13
• Schumacker, Randall E. - Lomax, Richard G. A Beginner's Guide to Structural Equation Modeling. London: Lawrence Erlbaum Associates Publishers, 2004.
• Sönmez, Emre. Öğretmenlerin Okul İklimi Algılarının Çeşitli Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi: Bir Meta Analiz Çalışması. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2016.
• Stevens, James P. Applied Multivariate Statistics for the Social Sciences. London: Routledge. 2012.
• Süslü Kalafat, Şebnem. Üniversitelerdeki İngilizce Okutmanlarının Örgütsel İklim Algıları İle Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişki. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2017.
• Terzi, Ali Rıza - Uyangör, Nihat. “The Relation between Prospective Teachers’ Perceptions of Academic Motivation and the School Climate They Perceive”. Journal of Current Researches on Social Sciences 7/4 (Kasım 2017), 13-24.
• Terzi, Ali Rıza. “Üniversite Öğrencilerine Yönelik Okul İklimi Ölçeğinin Geliştirilmesi”. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 4/4 (Kasım 2015), 111-117.
• Tınaz, Pınar. Çalışma Yaşamından Örnek Olaylar. İstanbul: Beta Yayınları, 2005.
• Türkyılmaz, Gözde. Eltan Mayo. İstanbul: Yeditepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Kamu Yönetimi Bölümü, Lisans Tezi, ts.
• Uçar, Recep. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Profili, Akademik Eğilimleri ve Aldıkları Eğitime İlişkin Memnuniyet Algıları (İnönü Üniversitesi Örneği)”, İnönü Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/2 (2017), 105-178.
• Yüksek Öğretim Kurulu. Erişim 25 Kasım 2018. www.yokatlas.gov.tr
• Yağcı, Ufuk - Aksoy, Veysel. “Müzik Öğretmeni Adaylarının Akademik Öz-Yeterlikleriyle Öğretmenlik Öz- Yeterlikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 33 (2015), 89– 104.
• Yavrutürk, Ali Rıza. Lise Öğrencilerinde Okul Bağlılığının Yordayıcıları Olarak Sosyal Destek ve Okul İklimi. Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Yılmaz, Mi’rac vd. “Yabancı Dilde Hazırlanan Bir Öğretmen Öz-Yeterlik Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 27 (2004), 260-267.
• Yılmaz, Veysel - Çelik, H. Eray. Lisrel İle Yapısal Eşitlik Modellemesi. Ankara: Pegem Akademi, 2009.
• Yüner, Berna. Okul Yönetişimi İle Okul İklimi Arasındaki İlişkinin Öğretmen Görüşlerine Göre İncelenmesi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2018.