The Problem of Evil in Mawlânâ and Theodicy of Contrasts

Yıl 2022, Cilt: 26 Sayı: 3, 1003 - 1019, 15.12.2022

Fatma Yüce

https://doi.org/10.18505/cuid.1140099

Cited By: 1

Öz

The problem of evil and theodicy is one of the most important subjects in the field of Philosophy of Religion. The problem of evil is basically understood as the problem of incompatibility of the existence of God with evil. While the problem of evil is used to justify atheistic claims, theodicy has been developed to strengthen theistic claims. Mawlânâ D̲j̲alāl al-Dīn Rūmī (1207-1273), who is the important sufi thinker of Turkish-Islamic culture, is generally known for his mystical and literary works. Although Mawlânâ 's philosophical views have not been studied sufficiently, it is seen that he presents his important ideas in the philosophical field, especially in the philosophy of religion, in a non-systematic and hidden way in his works. In this study, the problem of evil has been studied in the case of Mawlânâ, within the scope of the evil’s types and the problem of evil’s types in the literature. In addition, it has been examined whether Mawlânâ discussed the evil as a philosophical problem and contributed to the solution of the problem of evil. Then, one of the theodicy used by Mawlânâ, which is related to contrasts, has been called the theodicy of contrasts and has been explained and systematized. It is known that theodicy related to theme of contrast was developed before Mawlânâ. As a result, Although it cannot be said that Mevlânâ made an original contribution to the problem of evil with his theodicy of contrasts in terms of content, it can be said that he approached originally to this problem in terms of his metaphorical manner and expression style.

Anahtar Kelimeler

Philosophy of Religion, The Problem of Evil, Theodicy, Mawlânâ, Contrast.

Mevlânâ’da Kötülük Problemi ve Zıtlıklar Teodisesi

Öz

Kötülük problemi ve teodise din felsefesinin en önemli konularından biridir. Kötülük problemi en temelde Tanrı’nın varlığı ile kötülüğü uzlaştıramama sorunu olarak anlaşılmaktadır. Kötülük problemi ateistik iddiaları temellendirmek için kullanılırken, teistik iddiaları güçlendirmek için teodiseler geliştirilmiştir. Türk-İslam kültürünün önemli sufi düşünürü Mevlânâ Celâleddîn Rûmî (1207-1273) genellikle tasavvufi ve edebi eserleriyle tanınmaktadır. Her ne kadar Mevlânâ’nın felsefi görüşleri üzerinde yeterince çalışılmasa da, onun felsefi alanda özellikle din felsefesi alanında önemli fikirlerini eserlerinde sistematik olmayan ve kapalı bir şekilde sunduğu görülmektedir. Bu çalışmada Mevlânâ örneğinde kötülük problemi literatürde yer alan kötülük türleri ve kötülük problemi çeşitleri kapsamında incelenmiştir. Ayrıca Mevlânâ’nın felsefi bir problem olarak kötülüğü ele alıp almadığı ve kötülük probleminin çözümüne katkı sağlayıp sağlamadığı araştırılmıştır. Ardından Mevlânâ’nın kullandığı teodiselerden zıtlıklarla ilgili olanı zıtlıklar teodisesi olarak adlandırılarak açıklanmış ve sistematik hale getirilmiştir. Mevlânâ’dan önce zıtlık temasıyla ilgili teodiseler geliştirildiği bilinmektedir. Netice itibariyle Mevlânâ’nın zıtlıklar teodisesiyle kötülük problemine muhteva bakımından özgün bir katkısı olduğu söylenemese de onun bu probleme metaforik üslubu ve söylem tarzı bakımından özgün yaklaştığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Din Felsefesi, Kötülük Problemi, Mevlânâ, Teodise, Zıtlık

Kaynakça

• Akdağ, Özcan. “Mevlânâ’nın Kötülük Sorununa Yaklaşımı”. İslâm Düşüncesinde Kötülük Sorunu ve Teodise I. ed. Hakan Hemşinli - Yunus Kaplan. Ankara: Elis Yayınları, 2021.
• Baykan, Erdal. Düşünceye Gelmeyen Tanrı Sorunu ve Mevlana. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları, 2017.
• Camus, Albert. Başkaldıran İnsan. çev. Tahsin Yücel. Ankara: Kuzey Yayınları, 1985.
• Camus, Albert. Sisifos Söyleni. çev. Tahsin Yücel. İstanbul: Can Yayınları, 1997.
• Durak, Nejdet. “Mevlânâ’nın Ahlak Öğretisinde İyi ve Kötü Kavramları”. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 6 (01 Aralık 2007), 1-24.
• Gündoğan, Ali Osman. Albert Camus ve Başkaldırma Felsefesi. Birey Yayıncılık, 1997.
• Hume, David. Din Üstüne. çev. Mete Tunçay. Ankara: Kültür Bakanlığı, 1979.
• Leibniz, Gottfried Wilhelm. Theodicy. çev. E. M. Huggard. Oxford: Biblobazaar, ts.
• Mackie, J. L. “Evil and Omnipotence”. The Problem of Evil. ed. Marilyn McCord Adams - Robert Merrihew Adams. Oxford, 1990.
• Mevlânâ, Celâleddîn Rûmî. Dîvân-ı Kebîr I. çev. Gölpınarlı Abdülbâkī. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1992.
• Mevlânâ, Celâleddîn Rûmî. Dîvân-ı Kebîr III. çev. Gölpınarlı Abdülbâkī. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1992.
• Mevlânâ, Celâleddîn Rûmî. Dîvân-ı Kebîr IV. çev. Gölpınarlı Abdülbâkī. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1992.
• Mevlânâ, Celâleddîn Rûmî. Fîhi Mâ Fîh. çev. Ahmed Avni Konuk. İstanbul: İz Yayıncılık, 2009.
• Mevlânâ, Celâleddîn Rûmî. Rubailer. çev. Hasan Ali Yücel. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 3. Basım, 2009.
• Mevlânâ, Celâleddîn Rûmî. Şark İslam Klasikleri; Mesnevî I. çev. Veled İzbudak. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1990.
• Mevlânâ, Celâleddîn Rûmî. Şark İslam Klasikleri; Mesnevî II. çev. Veled İzbudak. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1990.
• Mevlânâ, Celâleddîn Rûmî. Şark İslam Klasikleri; Mesnevî III. çev. Veled İzbudak. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1990.
• Mevlânâ, Celâleddîn Rûmî. Şark İslam Klasikleri; Mesnevî IV. çev. Veled İzbudak. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1990.
• Mevlânâ, Celâleddîn Rûmî. Şark İslam Klasikleri; Mesnevî V. çev. Veled İzbudak. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1990.
• Mevlânâ, Celâleddîn Rûmî. Şark İslam Klasikleri; Mesnevî VI. çev. Veled İzbudak. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1990.
• Mutahhari, M. Adl-i İlahi. çev. Hüseyin Hatemi. İstanbul, 1988.
• Peterson, Michael vd. Akıl ve İnanç: Din Felsefesine Giriş. çev. Rahim Acar. İstanbul: Küre Yayınları, 2. Basım, 2009.
• Plantinga, Alvin. God, Freedom and Evil. London: Geroge Allen & Unvin, 1975.
• Topçu, Nurettin. İslam ve İnsan, Mevlana ve Tasavvuf. İstanbul: Dergah Yayınları, 3. Basım, 2002.
• Tunagöz, Tuna. “Mevlana’da Kötülük Problemi ve İlahi Adalet Savunusu”. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 24/2 (31 Ekim 2015), 233-246.
• Yaran, Cafer Sadık. Kötülük ve Teodise. İstanbul: Rağbet Yayınları, 3. Basım, 2021.
• Yasa, Metin. Bütüncül ve Eleştirel Din Felsefesi Okumaları I -Tanrı ve Felsefe-. Ankara: Elis Yayınları, 2015.
• Yasa, Metin. Kötülük Sorunu. Ankara: Elis Yayınları, 2003.
• Yasa, Metin. Rubaileri Işığında Mevlana’da Aşk ve İşlevi. Ankara: Elis Yayınları, 2010.
• Yüce, Fatma. “Din Felsefesinde Kötülük Problemi ve Teodise: Algısal Kötülük Kavramıyla Yeni Bir Perspektif”. Felsefe Dünyası 63 (15 Temmuz 2016), 179-202.