İBN ÂBİDİN’İN ÖRF ANLAYIŞI (ŞERHU MANZÛMETİ UKÛDİ RESMİ’L-MÜFTÎ VE NEŞRU’L-ARF FÎ BİNÂİ BA’Dİ’L-AHKÂMİ ALE’L-URF ADLI RİSA

Yıl 2011, Cilt: 15 Sayı: 1, 351 - 375, 15.06.2011

Ayhan Hıra

Öz

İslam hukukunun bütün müslümanlar tarafından kabul edilen başlıca kaynakları Kur’an, sünnet, icma ve kıyastır. Doğrudan Allah’ın sözü olduğu için birinci ve en önemli kaynak Kur’an’dır. En önemli diğer kaynak, Hz. Peygamber’in sözlerini, fiillerini ve takrirlerini içeren sünnettir. İcma ve kıyas ikinci derece kaynaklar olarak fakihlerin ittifakını ve akıl yürütme sürecini gösterir. Hanefi hukukçuları bunların dışında istihsan, örf, sahabi kavli, seddi zerayi gibi kaynakları kullanmaktadırlar. Yeni bireysel veya sosyal sorunların çözümünde işe yaradığından ötürü bu kaynaklar içinde örfün önemli bir yeri vardır. Bunun en güzel örneklerinden biri İbn Âbidin tarafından verilmiştir. O, mezhep-örf ilişkisini incelemiş, zamanın değişmesiyle hükümlerin değişmesini mezhebin içinde kalarak açıklamıştır. 

Anahtar Kelimeler

Mezhep, Örf, Fetva, İctihad, Tercih