On The Comparison between Semantics and Delâlet and the Content of Concept of Anlambilim

Yıl 2013, Cilt: 17 Sayı: 2, 97 - 130, 15.12.2014

Abdulkerim Seber

Öz

In parallel to efforts of reinterpreting Quran, some new concepts
have been entered in the Islamic literature. The most significant
and the most widely used one among these concepts is the concept
of semantics. The concept of “semantics”, which is translated
into Turkish as “anlambilim”, is translated into Arabic as “ilmü’ddelâle”.
However, expressing the concept of semantics through
these would also cause a contradiction in terms since the concept of “ilmü’d-delâle” is known by scholars in the Islamic world. On
the other hand, the concept of semantics, used in many different
meanings in the Western world, cannot be advised to meet all aspects
of the science of “delâlet ”. This study arises from the need
to make a comparison among these concepts in order for us to be
able to use them properly. In addition, some suggestions on what
the concept of “anlambilim” should be are included in this study

Anahtar Kelimeler

Semantics, ilm ad-dalâlah, meaning

Semantik-Delâlet Kavramlarının Mukayesesi ve Anlambilim Kavramının Muhtevasının Tespiti

Öz

Kur’ân’ın yeniden yorumlanması arayışlarına paralel olarak İslami
literatüre bir takım yeni kavramlar da girmiştir. Görebildiğimiz kadarıyla
bunlardan birisi de “semantik” kavramıdır. Türkçe’ye “anlambilim”
olarak aktarılan semantik kavramı Arapça’da “ilmü’ddelâle”
olarak ifade edilmektedir. Ancak semantik kavramının
bunnunla ifade edilmesi bir kavram kargaşasının da sebebi olabilmektedir.
Zira “ilmü’d-delâle” İslam âleminde muhtevası âlimler
tarafından bilinen ve belirlenen bir kavramdır. Batıda pek çok farklı
alanda kullanılan semantik kavramının ise delâlet ilminin bütün
unsurlarını kapsadığı söylenemez. Bu çalışma bu kavramların yerli
yerince kullanılabilmeleri için aralarında bir karşılaştırma yapma
ihtiyacından doğmuştur. Bunun yanında bu çalışmada “anlambilim”
kavramının ne olması gerektiğine dair tekliflerde de bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Semantik, anlambilim, delâlet, mana

Kaynakça

• Abdulkadir Hüseyin, el-Kur’ân ve’s-Sûretü’l-Beyâniyye, Beyrut, 1985.
• Aclûnî, İsmail b. Muhammed Keşfü’l-Hafa, Beyrut, 2001.
• Ahmet Halil Fevzi, el-Hâşiyetü’l-Cedide alâ Isâmi’l-Feride, İstanbul,
• 1282.
• Akalın, Mehmet, Modern Linguistiğe Giriş, İzmir, 1983.
• Akarsu, Bedia Felsefi Terimler Sözlüğü, Ankara, 1975.
• Aksan, Doğan, Her Yönüyle Dil, Ankara, 1990.
• Ali Abdulvahid Vâfî, İlmü’l-Luga, Kahire, ts.
• Ali Bardakoğlu, Delâlet, DİA, İstanbul, 1994