Ülke Riski Bileşenlerinin Bankacılık ve Reel Sektör Üzerine Etkileri: Türkiye Örneği, 1993-2015

Yıl 2015, Cilt: 19 Sayı: 2, 151 - 171, 31.12.2015

Recep Kök , Ramazan Ekinci , A. Elif Ay Yalçınkaya

Öz

Bu çalışmanın amacı ekonomik, finansal ve politik risklerden oluşan ülke riski bileşenlerinden hangisinin bankacılık ve
reel sektör performansları üzerinde daha etkin sonuçlar doğurduğunu test etmektir. Başka bir ifadeyle ülke riski ile
sektör performansı arasındaki ilişkiyi ortaya koyarak ülkedeki kaynak kullanımını olumsuz etkiyen ülke risklerini
analiz etmektir. Ayrıca Türkiye ekonomisi açısından, koalisyonlar ve tek parti dönemlerine ilişkin risk yönetimindeki
performansı ayrıştırmak suretiyle istikrar olgusunun yönünü analiz etmektir. Burada bankacılık sektörü özelinde aktif
karlılık oranı; reel sektörün performansını temsilen de sanayi üretim endeksi, vekil değişkenler olarak tanımlanmıştır.
1993 Aralık – 2015 Eylül dönemine ait çeyreklik verilerden oluşan veri seti kullanılmış ve ARDL yönteminden
yararlanılmıştır. Her iki sektöre yönelik yapılan ARDL modeli tahmin sonuçlarından, ekonomik ve politik risklerin
bankacılık sektörü üzerinde; finansal risklerin ise reel sektör üzerinde negatif ve anlamlı etkisinin olduğu
görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik risk, politik risk, finansal risk, bankacılık sektörü, reel sektör

Kaynakça

• ALADA, Dinç (2000). İktisat Felsefesi ve Belirsizlik, Bağlam Yayınları, İstanbul.
• BREUSCH, Trevor S. (1978). “Testing for Autocorrelation in Dynamic Linear Models”, Australian Economic Papers, Cilt:17, ss. 334-355.
• GODFREY, Leslie George (1978). “Testing for Higher Order Serial Correlation in Regression Equations when the Regressors Include Lagged Dependent Variables”, Econometrica, Cilt: 46, ss. 1303-1310.
• AKAIKE, Hirotugu (1974). “A New Look At the Statistical Model Identification, IEEE Transaction on Automatic Control”, AC–19, ss. 716-723.
• SCHWARTZ, Gideon (1978). “Estimating the Dimensions of a Model”, Annals of Statistics, Cilt: 6, Sayı: 2, ss. 461-464.
• ÇAM, Alper Veli (2014). “Politik Riskin Firma Değeri İle İlişkisi: İMKB’ye Kayıtlı Firmalar Üzerinde Bir Uygulama’, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 1, ss. 109-122.
• DICKEY, David A. ve Wayne A. FULLER (1979). “Distrubition of the Estimators for Autogressive Time Series with a Unit Root”, Journal of the American Statistical Association, Cilt:74, Sayı: 366, ss. 427-431.
• ENGLE, Robert F. ve Clive W. J. GRANGER (1987). “Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing”, Econometrica, Cilt: 55, Sayı: 2, ss. 251-276.
• ERB, Claude, Campbell R. HARVEY ve Tadas E. VISKANTA (1996). “Political Risk, Economic Risk, and Financial Risk”, Financial Analysts Journal, Cilt: 52, Sayı: 6, ss. 29-46.
• GRANGER, Clive W.J. ve Paul NEWBOLD (1974). “Spurious Regressions in Econometrics”, Journal of Econometrics, 2, ss. 111-120
• JOHANSEN, Soren (1988). “Statistical Analysis of Cointegration Vectors”, Journal of Economic Dynamics and Control, Vol. 12, No. 2–3, pp. 231–254.
• JOHANSEN, Soren ve Katarina JUSELIUS (1990), “Maximum Likelihood Estimation And Inference On Cointegration - With Applications To The Demand For Money”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, Cilt: 52, Sayı: 2, ss.169- 210.
• KARA, Esen ve Lale KARABIYIK (2015). “The Effect of Country Risk on Stock Prices: An Application in Borsa İstanbul”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 20, Sayı: 1, ss. 225-239.
• KAYA, Abdulkadir, Bener GÜNGÖR ve M. Suphi ÖZÇOMAK (2014). “Politik Risk Yatırımcının Dikkate Alması Gereken Bir Risk Midir? Borsa İstanbul Örneği”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 16, Sayı: 1, ss. 74-87.
• KHAN, Mashrur M. ve Mashfique I. AKBAR (2013). “The Impact of Political Risk on Foreign Direct Investment”, International Journal of Economics and Finance, Cilt: 5, Sayı: 8, ss. 147-156.
• MACKINNON, James G. (1991). Critical Values for Cointegration Tests, Chapter 13: In Long-Run Economic Relationships: Readings in Cointegration, ed. R. F. Engle ve C. W. J. Granger, Oxford University Press.
• PESARAN, M. Hashem, Yongcheol SHIN ve Richard J. SMITH (2001). “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationship”, Journal of Applied Econometrics, Cilt:16, Sayı:3, ss. 289-326.
• PHILLIPS, Peter C. B. ve Pierre PERRON (1988). “Testing for a unit root in time series regression”, Biometrika, Cilt: 75, Sayı: 2, ss. 335–346.
• PÜTZ, Theodor (1994). Kuramsal Ekonomi Politikasının Temelleri, Çeviren: Naci KEPKEP, Der Yayınevi, 4. Baskı, İstanbul - Türkiye.
• QUANDT, Richard E. (1960). “Tests of the hypothesis that a linear regression system obeys two separate regimes”, Journal of the American Statistical Association, Cilt: 55, Sayı:290, ss. 324-330.
• RAMADY, Mohamed A. (2014). Political, Economic and Financial Country Risk: Analysis of the Gulf Cooperation Council, Springer International Publishing, ISBN: 978-3-319-02176-8.
• ROSIER, Dani (2007). One Economics, Many Recipes: Globalization, Institutions and Economic Growth, Princeton University Press, New Jersey – ABD.
• The PRS Group, International Country Risk Guide, Erişim adresi: http://epub.prsgroup.com/products/international-country-risk-guide-icrg, (28.08.2015).
• Türkiye Bankalar Birliği, Veri Sorgulama Sistemi, Mali Tablolar, http://www.tbb.org.tr/tr/banka-ve-sektor-bilgileri/veri-sorgulama-sistemi/malitablolar/71, (28.08.2015).
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, Elektonik Veri Dağıtım Sistemi, Erişim adresi: http://evds.tcmb.gov.tr/yeni/arsiv-tr.html, (28.08.2015).
• YAPRAKLI, Sevda ve Bener GÜNGÖR (2007). “Ülke Riskinin Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisi: İMKB 100 İndeksi Üzerine Bir Araştırma’, Ankara SBF Dergisi, Cilt: 62, Sayı: 2, ss. 199-218.
• ZIVOT, Eric ve Donald W. K. ANDREWS (1992). “Further Evidence on the Great Crash, the Oil-Price Shock and the Unit Root Hypothesis, Journal of Business and Economic Statistics, Cilt: 10, Sayı: 3, ss. 251-270.