Türkiye’de Döviz Kuru ve Enflasyon Arasındaki Nedensellik İlişkisinin Analizi

Yıl 2018, Cilt: 22 Sayı: 2, 391 - 408, 30.12.2018

Dilek Şahin

Öz

Bu
çalışmanın esas amacı, Türkiye’de reel efektif döviz kuru ve enflasyon
arasındaki ilişkiyi analiz etmektir. Çalışmada 2003:01-2018:06 dönemi aylık
verileri kullanılmıştır. Değişkenlerin durağanlığı yapısal kırılmasız birim kök
testi (ADF, PP) ve bir yapısal kırılmaya izin veren (Zivot-Andrews) birim kök
testi ile analiz edilmiştir. Değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişkinin
olup olmadığı Gregory-Hansen yapısal kırılmalı eşbütünleşme testi ile
araştırılmıştır. Gregory-Hansen eşbütünleşme testi sonuçlarına göre;
değişkenler arasında uzun dönemli ilişkiden bahsetmek mümkündür. Değişkenler
arasındaki nedensellik ilişkisine Toda-Yamamoto Nedensellik Testi, Breitung ve
Candelon Frekans Alanı Nedensellik Testi ve Balcılar vd. (2010) Boostrap Kayan
pencereler nedensellik testi ile bakılmıştır. Toda-Yamamoto nedensellik testine
göre, döviz kurundan enflasyona doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi
bulunmaktadır. Breitung ve Candelon Frekans Alanı Nedensellik Testinde ise
döviz kurundan enflasyona doğru uzun dönemde nedenselliğin olduğu görülmüştür.
Balcılar vd., (2010) Kayan Pencereler Nedensellik Testinde ise, farklı aylar
itibariyle değişkenler arasında nedensellik gözlemlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Döviz Kuru, Enflasyon, Nedensellik Testi, Türkiye

Analysis of Relationship Causality Between Exchange Rate and Inflation in Turkey

Öz

The main aim of this study is to analyzed the relationship between the real effective exchange rate and inflation in
Turkey. A monthly data of 2003: 01-2018: 06 period was used in the study. The stability of variables is analyzed by
structural unbreakable unit root test (ADF, PP) and a structural break (Zivot-Andrews) unit root test. Whether or
not there is a long-term relationship between the variables is investigated by the Gregory-Hansen cointegration
test. According to the results of the Gregory-Hansen cointegration test which there is a long-term relationship
between the variables. It was analyzed causality relationship between variables with Breitung and Candelon
Frequency Domain Causality Test and Balcılar et al. (2010) Boostrap Rolling Windows Causality Test. It was seen
that there is a long term causality from exchange rate to inflation in the Breitung and Candelon Frequency Domain
Causality Test. It was observed between variables for different months in Balcılar et al., (2010) Rolling Window
Causality Test.

Anahtar Kelimeler

Exchange Rate, Inflation, Causality Test, Turkey

Kaynakça

• Bayraktutan, Y. ve Arslan, İ. (2003). Türkiye’de Döviz Kuru, İthalat ve Enflasyon İlişkisi: Ekonometrik Analiz (1980-2000). Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi, 5(2), 89-104.
• Balcılar, M., Özdemir, Z. ve Arslantürk, Y.(2010). Economic Growth and Energy Consumption Causal Nexus Viewed Through a Boostrap Rolling Window. Energy Economics, 32, 1398-1410.
• Breitung, J. ve Bertrand, C.(2006). Testing for Short-run and Long-run Causality: A Frequency-Domain Approach. Journal of Econometrics, 132, 363-378.
• Dickey, D. ve Fuller, W. (1981). Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Econometrica, 49(4), 1057-1072.
• Dickey, D. ve Fuller, W. (1979). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Journal of the American Statistical Association, 74(366), 427-431.
• Ergin, A. (2015). Döviz Kuru ve Enflasyon Arasındaki Geçiş Etkisi: Türkiye Örneği. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(3), 13-29.
• Fetai, B., Koku, P., Caushi, A. ve Fetai, A. (2016). The Relationship Between Exchange Rate and Inflation: The Case of Western Balkans Countries. Journal of Business , Economics and Finance,5(4), 360-364.
• Gül, E. ve Ekinci, A. (2006). Türkiye’deki Enflasyon ve Döviz Kuru Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1984-2003. Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 91-106.
• Güven, E. ve Uysal, D. (2013). Türkiye’de Döviz Kurlarındaki Değişme İle Enflasyon Arasındaki İlişki (1983-2012). Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 141-156.
• Gregory, A.W. ve Hansen, B.E. (1996).Residual-Based Tests for Cointegration in Models with Regime Shifts. Journal of Econometrics, 70, 99-126.
• Kara, H. ve Öğünç, F. (2012). Döviz Kuru ve İthalat Fiyatlarının Yurt İçi Fiyatlara Etkisi. İktisat İşletme ve Finans, 27(317), 9-28.
• Madesha, W., Chidoko, C. ve Zivanomoyo, J. (2013). Empirical Test of the Relationship Between Exchange Rate and Inflation in Zimbabwe. Journal of Economics and Sustainable Development, 4(1), 52-58.
• Onyekachi, O.ve Onyebuchi, E. (2016). An Econometric Analysis of The Relationship Between Exchange Rate Depreciation and Inflation in Nigeria. International Journal of Economics Commerce and Management, 4(9), 52-75.
• Philips, P.C.B. ve Perron, P. (1988). Testing for a Unit Root in Time Series Regression, Biometrika, 75(2), 335–34.
• Selim, S. ve Güven, E. (2014). Türkiye’de Enflasyon, Döviz Kuru ve İşsizlik Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi,10(10), 127-145.
• Şentürk, M. ve Dücan, E. (2017). Enflasyon Dinamikleri ve Döviz Kuru Geçişkenliği: Bir Makro İktisadi Sarmal. V. Anadolu International Conference in Economics, May 11-13, 2017, Eskişehir, Turkey.1-14.
• Toda, H. Y.ve Yamamoto T. (1995). Statistical Inferences In Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes. Journal of Econometrics, 66: 225‐250.
• TCMB http://www.tcmb.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 08.06.2018)
• Yılmaz, M. (2016). Enflasyon ve Döviz Kuru Arasındaki İlişki. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Aydın.
• Zivot, E. ve Andrews, D.W.K. (1992).Further Evidence of the Great Crash, the Oil Price Shock and the Unit Root Hypothesis. Journal of Business and Economic Statistics, 10, 251-270.