Does Justice Have Gender or Not? Some Answers in Terms of Feminist Political Economics

Yıl 2020, Cilt: 24 Sayı: 1, 15 - 34, 30.06.2020

İrfan Kalaycı , Mehmet Kaya

Öz

The subject and aim of this study is to discuss the transitional concepts of gender equality and justice in terms of
feminist political economy. Feminist political economy is the intersection of economic science and feminist
movement and it is a social discipline that emphasizes the visibility of women in economy and politics. In this
respect, it criticizes mainstream neoclassical economics that limits women and their experiences in the masculine
sovereign order because it is based on gender equality (GE) and gender justice (GJ). GJ means that women and
men share the gains and obligations of social life fairly according to the fact that they have different needs and
power structures while GE means that people are not discriminated against because of their gender in the
economy and other social areas. There is a clear overlap between the two concepts. Here, the issue of the gender
of justice is discussed at three current points:
Turkey in particular why the gender gap index is low? Is gender-based budgeting necessary? How can sustainability
be achieved? 

Anahtar Kelimeler

Feminist Economics, Gender Equality, Gender Justice

Adaletin Cinsiyeti Olur mu? Feminist Politik İktisat Açısından Bazı Yanıtlar

Öz

Bu çalışmanın
konusu ve amacı, geçişgen kavramlar olan toplumsal cinsiyet eşitliği ve adaleti
feminist politik iktisat açısından tartışmaktır. Feminist politik iktisat,
iktisat bilimi ile feminist hareketin kesişmesi olup kadının ekonomide ve
siyasette görünürlüğüne vurgu yapan bir toplumsal disiplindir. Bu bakımdan
toplumsal cinsiyet eşitliği (TCE) ile toplumsal cinsiyet adaletini (TCA) esas
aldığı için eril egemen düzende kadını ve deneyimlerini sınırlandıran anaakım neoklasik
iktisadı eleştirir. TCE, ekonomide ve diğer toplumsal alanlarda insanların cinsiyetinden
dolayı herhangi bir ayrıma tabi tutulmaması; TCA ise, kadın ve erkeğin farklı
ihtiyaç ve güç yapısına sahip olduğu gerçeğine göre onların toplumsal hayatın
kazançlarını ve yükümlülüklerini hakça paylaşması demektir. İki kavram arasında
belirgin bir örtüşme vardır. Burada,  adaletin cinsiyeti sorunsalı şu üç güncel noktada
tartışılmaktadır: Türkiye özelinde toplumsal cinsiyet açığı endeksi neden düşüktür?
Cinsiyete dayalı bütçeleme gerekli midir? Sürdürülebilirlik nasıl sağlanabilir?

Anahtar Kelimeler

Feminist İktisat, Toplumsal Cinsiyet Adaleti, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği

Kaynakça

• Altun, D. (2018). Sürdürülebilir Kent için Kapsayıcı Yerel Yönetişim, Sürdürülebilirlik Tartışmaları, TESEV -Friedrich Naumann Vakfı. Belet, N.H. (2018). İki Yakası Bir Araya Gelmeyen Mesele: Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, İktisat ve Toplum Dergisi, S. 90, 55-64Calderon, A.A., Munoz, L.G. (2019). Feminist Economics: Theoretical and Political Dimensions, American Journal of Economics and Sociology, Vol. 78, No. 1,137-166Cohen, M. (1989), The Problems of Studying Economic Man," in Feminism in Canada: From Pressure to Politics, edited by Angela Miles and Geraldine Finn, 2nd edition, (Montreal: Black Rose Books, Çelik, Ö., Atabey, S.E. (2013). Toplumsal Cinsiyetin Ana Akımlaştırılması ve Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık, c.13, S.4, ss.151-165.Dawd, D. (Cihan Gerçek),(2006), Kapitalizm ve Kapitalizmin İktisadı Eleştirel Bir Tarih, Yordam Kitap, İstanbulDolfsma, W., & Hoppe, H. (1996). The Challenges of Feminist Economics, Freiburger FrauenStudien, 2, 59-72. https:// nbn-resolving.org/urn:nbn:de:0168-ssoar-318305Eschle, C.-Maiguashca, B. (2010). Making Feminist Sense of the Global Justice Movement, Maryland: Rowman &Littlefield Publishers.FES- Friedrich Ebert Stiftung (2013). Strengthening Gender Justice Recommendations for the Sustainable Development Goals and the Post-2015 Development Agenda, Sept. Fraser, F. (2013). Fortunes of Feminism: From State-Managed Capitalism to Neoliberal Crisis, Edinburg: Verso.Gheaus, A. (2012). “Gender Justice”. JESP, 6/1. Goswami, C. (2016). Changing Role of Gender in Economic Theory, International Journal in Management and Social Science, Vol.04 Issue-01,228-234Hahnel, R. (2005). İktisadi Adalet ve Demokrasi: Rekabetten İşbirliğine. Çev.Y.Alogan. İstanbul: Ayrıntı Yay.Hoşgör, A. G. (2011). Kalkınma, iç. Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları, Ed. Y. Ecevit, N. Karkıner, Anadolu Üniversitesi, EskişehirIAW-International Alliance of Women (2015). Gender, Economic, Social and Ecological Justice for Sustainable Development – A Feminist Declaration for Post Kalaycı, İ. (2010). “Kadına Karşı Şiddet ve Ayrımcılık Sorunsalı: ‘Feminist İktisat’ Açısından Bir İnceleme- Türkiye İçin Önlemler ve Öneriler”, Umut Vakfı 16.Bireysel Silahsızlanma Ödülü. Kalaycı, İ, ve K. Kartalcı (2011). Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme (CDB): AB-Türkiye Müzakere Sürecinde TBMM İçin Somut Öneriler, Mülkiye, c.35, S.273, ss.25-41.Kaya, H. ve Belke, M. (2018). Feminist İktisat ve İktisadi Düşüncede Kadının Konumu, Ayrıntı- Göller Bölgesi Ekonomi ve Kültür Dergisi, c. 5, S.60, 55-58.Kıral, G. (2013). Kadınlar hangi durumda adalet talep ediyorlar? Vira Verita, 12 Kasım. Klatzer , E.(2011). Yerelde Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme Kılavuzu, Çev. F. Keleş–O. Bilgin, TESEV Yay., İstanbul.Klatzer, E.,Akduran, Ö.,Gültaşlı, M. (2015). Belediyeler için Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme Rehberi,Korkut, T.(der.) (2005). “Toplumsal Cinsiyeti Gözeten Bütçe Nedir?”. Bianet-Kadının Penceresi. 7 Aralık. Levy, C. (2009). Gender Justice and Development Policy: Is ‘gender mainstreaming’ up to the challenge?”, International Development Planning Review, 31/4. MacDonald, M. (1984). Economics and Feminism, Studies in Political Economy, Spe 15 Fall The Dismal Science?Memiş, E.,Toğrul, H. (2008). Feminist İktisat, iç. Ekonomik Kurumlar ve Kavramlar Sözlüğü Eleştirel Bir Giriş, Ed. F. Başkaya, A.Ördek, Özgür Üniversite Yayınları.Meriç, M.(2007), Feminizme Mali Bakış (Cinsiyete Duyarlı Bütçeler), Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, S.:509, 58-66.Nelson, J.A.(2006). Can We Talk? Feminist Economists in Dialogue with Social Theorists, Journal of Women in Culture and Society, vol. 31, no. 4,1052-1074Oxfam Canada(2015). Gender Justice: Economic Empowerment. http://oxfam.ca/sites/ default/files/imce/ec-gj-economic-empowerment.pdfÖzar, Ş. (2015). 'Feminizmi hala erkek düşmanlığı olarak görenler var', T24,15 Ağustos. https://t24.com.tr/haber/feminizmi-hala-erkek-dusmanligi-olarak-gorenler-var,306328,25.10.2019Özcan, M. (2019). AB Katılım Sürecindeki Türkiye’nin Kadın İstihdamı Karnesi, İKV.Riley, M.(2008). A Feminist Political Economic Framework, Center of Concern. March. https://www.coc. org /files/Riley%20-%20FPE_0.pdf (1/12/2014)Röhr, U. Spitzner, M., etc. (2008). Gender justice as the basis for sustainable climate policies: A feminist background paper. Bonn: German NGO Forum Environment and Development.Schwab, K. (ed.) (2014). The Global Gender Gap Report 2014, World Economic Forum, Geneva.Seguino, S. (2008). “Toward Gender Justice: Confronting Stratification and Unequal Power”. Madrid. Sept.. http://www.uvm.edu/~sseguino/pdf/justice.pdf (22/12/2014)Serdaroğlu, U. (2010). Feminist İktisat’ın Bakışı (Postmodernist mi), Sarmal Yayınları, İstanbul.Solomon, R.C. (2004). Adalet Tutkusu: Toplum Sözleşmesinin Kökenleri ve Temelindeki Duygular. Çev. E. Altınay. İstanbul: Ayrıntı YayınlarıSweetman, C. (2008). Feminist Economics, From Poverty to Power: How Active Citizens and Effective States Can Change the World, Oxfam InternationalŞahin, F.O.,Furtuna, E.Y. (2017). Feminist İktisat Teorisi Bağlamında Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme, TBB Dergisi, (özel sayı),442-472TCKAM-Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Araştırmaları Merkezi (2019). Türkiye'de Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Algısı Araştırması 2019, Kadir Has Üniversitesi, Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Araştırmaları Merkezi, İstanbul.TMMOB (2017). Mutlu Toplum İnşası İçin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, TMMOB MMMO İzmir Şubesi 28. Dönem Kadın Mühendisler Komisyonu Çalışma Kitapçığı.Toğrul, H., Memiş, E. (2011). Feminist Economics and Its Continued Leap, Fe Dergi 3, sayı 2 (2011), 4-18.Toksöz, G. (2011). Kalkınmada Kadın Emeği, Varlık Yayınları, İstanbul.WEF (2018). The Global Gender Gap Report 2018, Geneva.Yıldız, S. (2018). Türkiye’de Kadın Akademisyen Olmak, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, c. 8, S.1, 29-40.Yılmaz, E.S.A. (2015). Kadın Hareketinde Yeni Bir İvme: Toplumsal Cinsiyet Adaleti, Turkish Policy, Quartery Winter.UNDP (2019), Goal 5: Gender Equality, Sustainable Development Goals, https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/sustainable-development-goals.html, 20.10.2019