Toplam Kalite, Çevre ve Sıfır Atık Yönetimi; Yaklaşımlar, Kazanımlar ve Eleştiriler

Yıl 2020, Cilt: 24 Sayı: 2, 299 - 328, 31.12.2020

Fadime Atcı , Ahmet Ergulen

Öz

Management approaches have changed due to religious, political, military, social and cultural reasons throughout the world history and changes have accelerated by important factors such as reform – renaissance decisions, industrial revolution and developing technology in the last century. Management approaches were for government and public before Industrial Revolution. After the Industrial Revolution problems regarding government, public, globalization, multinational companies, personal relations and management, finance, practise of ethics and morality, fair use of resources and environment have occurred in management. In the world; management approaches, international agreements, ISO Standards and Zero Waste goals are stated for efficient production, fair management, and the future sustainability of the earth but cannot be practiced due to politic, economic, military, religious, and social reasons, fairly. In this article, total quality, environment, zero waste management plan, approaches, practices and critics are discussed.

Anahtar Kelimeler

Management Approaches, Total Quality Management, Sustainable Development, Environment and Waste Management, Zero Waste Approach, Retrievals and Comments

Toplam Kalite, Çevre ve Sıfır Atık Yönetimi; Yaklaşımlar, Kazanımlar ve Eleştiriler

Öz

Yönetim yaklaşımları; dünya tarihi boyunca dini, siyasi, askeri, sosyal, kültürel ve ekonomik nedenlerle değişmiş, reform – rönesans düşünceleri, sanayi devrimi, gelişen teknolojiler gibi önemli faktörler sebebiyle özellikle son yüzyılda Avrupa ve Amerika'daki ekonomik, teknolojik, siyasi ve sosyal nedenlerle değişimi hızlanmıştır. Sanayi Devrimi öncesi yönetim yaklaşımları genelde devlet ve kamu yönetim içindir. Sanayi Devrimi sonrası ise devlet, kamu, küreselleşme, çok uluslu şirketler, insan ilişkileri ve yönetim, finans, etik ve ahlak kurallarının uygulamasında, kaynakların adil kullanımı ve çevre konularındaki sorunlara çözüm aranmaktadır. Dünyada insanlığın, çevrenin, kaynakların ve geleceğin sürdürülebilirliği, korunması, verimli üretim ve adil yönetimi gibi konular için yönetim yaklaşımları, uluslararası anlaşmalar, ISO Standartları ve Sıfır Atık hedefleri vardır ancak siyasi, ekonomik, askeri, dini ve sosyal sebeplerden dolayı adil bir şekilde uygulanmamaktadır. Bu çalışmada, Toplam Kalite, çevre yönetimi ve Sıfır Atık Yönetim Planı, Uygulama Yaklaşımları ve eleştirileri yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yönetim Yaklaşımları, Toplam Kalite Yönetimi, Sürdürülebilir Kalkınma, Çevre ve Atık Yönetimi, Sıfır Atık

Kaynakça

• Büyükkeklik, Arzum; Tersine Lojistik Ve Atık Akümülatörler İçin Tersine Lojistik Ağ Tasarımı Uygulaması Doktora Tezi, 2011
• Büyükkol, Merve;Antalya’da Faaliyet Gösteren Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Sıfır Atık Projesinin Uygulanabilirliği Yüksek Lisans Tezi, 2019
• Çetinkaya, Mehmet S.,Sıfır Atık Yaklaşımının Geri Kazanılabilir Atık Kağıt Miktarı ve Kalitesine Etkisi: Akdeniz Bölgesi ve Ege Bölgesi Pilot Örnek, 2019
• Davis, Stanley B.,Goetsch David L.; Çeviri Editörleri Prof. Dr. Özlem İpekgil Doğan, Yrd. Doç. Dr. Mert Topoyan; Toplam Kalite Yönetimi, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2014
• Enes, Esra; Adaptation of Zero-WastePattern Design MethodToFashionIndustrywithThe Case Of Turkey -Türkiye Örneği İle Sıfır Atık Kalıp Tasarım Yönteminin Moda Endüstrisine AdaptasyonuYüksek Lisans Tezi, 2011
• Er, Mehmet Kubilay; Sıfır Atık Yönetimi ve Ofis Tipi Binalarda UygulanmasıYüksek Lisans Tezi,2012
• Erdur, Eda; Türkiye'de Sıfır Atık Projesi Ve Projenin Kamu Kurumlarında Uygulanması; Süleymanpaşa Belediyesi ÖrneğiYüksek Lisans Tezi, 2019
• Karaman, Eda; Kayseri Şehir Hastanesi Örneği Sıfır Atı Projesinin GeliştirilmesiYüksek Lisans Tezi, 2019
• Ulaşlı, Kübra, Geri Kazanılabilir Atıkların Yönetimi ve Sıfır Atık Projesi Uygulamaları:Kadıköy BelediyesiYüksek Lisans Tezi, 2018
• Ünal, Zeynep; Sürdürülebilir Kalkınma Açısından Ambalaj Atıklarının Geri Dönüsümü: Bir Toplama-Ayırma Tesisinde Doğrusal Programlama Uygulaması Yüksek Lisans Tezi, 2011
• Tekin, Mahmut; Toplam Kalite Yönetimi, Eralp Yayın, Konya, 2013
• Tükenmez, Nevser Mine; Toplam Kalite Yönetimi Uygulamalarına Getirilen Eleştiriler, Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi 11 (1): 131-140, 1996
• Yaman, Kemal ve Olhan, Emine; Atık Yönetiminde Sıfır Atık Yaklaşımı ve Bu Anlayışa Küresel Bir Bakış, Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi 3 (1): 53-57, 2010 http://dergipark.gov.tr/download/article-file/414065, 2018
• Yatkın, Ahmet; Toplam Kalite Yönetimi, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2003
• Avustralya Başkent Bölgesi (ACT) Atık Yönetim Stratejileri, 2011, https://www.environment.act.gov.au/__data/assets/pdf_file/0007/576916/ACT-Waste-Strategy-Policy_access.pdf, Erişim Tarihi: 3.1.2019
• Beziroğlu, Kemal; (2018), https://www.muhendisbeyinler.net/kuresel-isinma-yalani-ve-termonukleer-kolelik/, Erişim Tarihi: 21.10.2019
• Bozoğlu, Baran; (2019), Sıfır atık yaklaşımının dertlerimize derman olması için ne yapmalı?,https://www.independentturkish.com/node/53111/t%C3%BCrkiyeden-sesler/s%C4%B1f%C4%B1r-at%C4%B1k yakla%C5%9F%C4%B1m%C4%B1n%C4%B1n-dertlerimize-derman-olmas%C4%B1-i%C3%A7in-ne-yapmal%C4%B1, Erişim Tarihi: 21.10.2019
• Dalay, İsmail; Yönetimin Tarihsel Gelişimi, http://ismaildalay.blogspot.com/2013/11/yonetimin-tarihsel-gelisimi.html2013, (Erişim Tarihi: 18.10.2018)
• ISO – İstanbul Sanayi Odası, 2008, Çevre Yönetim Sistemi Rehberi, http://www.iso.org.tr/sites/1/upload/files/cevre_yonetim_sistemi_rehberi-100.pdf, Erişim Tarihi:30.11.2018).
• ISO Kalite Belgesi, 2008, https://www.isokalitebelgesi.com/kalite-yonetim-sistemitarihcesi, ErişimTarihi:30.11.2018
• Moor, Libby; https://zerowasteispossible.weebly.com/where-is-zero-waste-occurring.html, Erişim Tarihi: 5.1.2019
• Standart Kalite, http://www.standartkalite.com/iso9001_terimleri.htmErişim Tarihi:5.11.2018
• Sıfır Atık - Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 2017, Ankara http://webdosya.csb.gov.tr/db/sifiratik/icerikler/k-tapc-k-2017-1-20180129130757.pdf Erişim Tarihi: 10.12.2018
• Sıfır Atık Kurulumu, http://sifiratik.gov.tr/SifirAtik/SifirAtikKurulumu, Erişim Tarihi: 10.12.2018
• Yaklaşık Sıfır Atık (Now - Near Zero Waste), 2017, European Bank – Climate Investment Funds – EU IPA 2013, MWH Global, https://webdosya.csb.gov.tr/db/kirklareli/menu/sifir-atik-uygulama-rehberi_20181009033238.pdf, ErişimTarihi:10.12.2018
• Yönetim Bilimi, (2010), https://yonetimbilimi.wordpress.com/2010/12/12 /yonetimin-tanimi-ve-onemi/ (Erişim Tarihi:18.10.2018)