Sabri Ülgener ve Türkiye'de Rasyonel Ekonominin Ortaya Çıkışı

Yıl 2020, Cilt: 24 Sayı: 2, 171 - 182, 31.12.2020

Tolga Kabaş

Öz

Liberal ekonomi düşüncesi ve hayat tarzı Türk toplumuna Tanzimat Reformuyla girmiştir. Kurtuluş Savaşından sonra da yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti ile Türk toplumunda köklü bir kurumsal ve kültürel değişim yaşanmıştır. Yasal ve kurumsal müktesebat Batılı ülkelerden alınmış, laik ve çağdaş bir çerçeveye oturtulmuştur. Bu büyük köklü değişimi gerçekleştiren Cumhuriyetçi aydınlar bu sayede Anadolu’da seküler rasyonel iktisadi zihniyetin ortaya çıkacağını, böylece hızlı bir kalkınmanın ve sanayileşmenin gerçekleşeceğini düşünmüşlerdir. Bu bağlamda Sabri Ülgener bir Osmanlı mirası olan toplumsal durağanlığın köklerini yani, liberalizme geçememe ve sanayileşememe olgusunu sağlıklı bir metodla ortaya koymuştur. Sabri Ülgener tıpkı Weber gibi Osmanlı toplumundan miras kalan irrasyonel iktisadi zihniyeti açıklayan önemli çalışmalar yapmıştır. Bu çalışmada Türk toplumunda rasyonel ekonominin ortaya çıkışı üzerinde durulmaktadır. Ayrıca, çalışmada Türk toplumunda kültür, ekonomi ve modernleşme arasındaki ilişki iktisat sosyolojisi perspektifiyle kısaca anlatılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sabri Ülgener, İktisat Sosyolojisi, Kültür, Sosyal ahlak

Teşekkür

Yardımların için teşekkür ederim. Saygılarımla, Dr. Tolga Kabaş

Kaynakça

• Ergun, Doğan (2004), Türk Bireyi Kuramına Giriş, İmge Kitabevi, 2. Baskı
• Jones, Eric L. (2006), Cultures Merging, Princeton University Press
• Kaçmazoğlu, H. Bayram (2013), Türk Sosyoloji Tarihi Üzerine Araştırmalar, Doğu Kitapevi, 5. Baskı.
• Küçükkalay Mesud, Abdullah (2019): Adam Smith: Ahlak Felsefesinden Politik Ekonomiye Bir Filozof, Ketebe Yayınları
• Özakpınar, Yılmaz (1999), Kültür Değişmeleri ve Batılılaşma Meselesi, Türk Diyanet Vakfı Yayınları.
• Ülken, Yüksel (1981), Atatürk ve İktisat, T. İş Bankası Kültür Yayınları
• Ülgener, Sabri (2006a), “İktisadi Hayatta Zihniyetin Rolü ve Tezahürleri”, edi. Makaleler [Derleyen: Ahmet Güner Sayar], Derin Yayın evi.
• Ülgener, Sabri (2006b), “İktisadi Yenilenmemizin Zihniyet Muhasebesi”, edi. Makaleler [Derleyen: Ahmet Güner Sayar], Derin Yayın evi.
• Sayar, Ahmet Güner (1998), Bir İktisatçının Entellektüel Portresi: Sabri F. Ülgener, Eren Yayıncılık
• Sayar, Ahmet Güner (2006), Ülgener Yazıları, Derin Yayınevi.