Abû Sa‘îd al-Kharrâz and his three manuscripts: Kitâb al-Kashf wa’l-Bayân, Kitâb al-Ferâgh, Kitâb al-Haqâiq

Yıl 2015, Cilt: 15 Sayı: 2, 103 - 122, 30.12.2015

Naile Baltacı

Öz

Abû Sa‘îd Ahmad b. Îsâ al-Kharrâz (d. 286/899) is one of the most leading Muslim thinkers and sufis. He was a leading figure of the Sufî circles of Baghdâd in the 3rd/9th century. al-Kharrâz played an important role forming Sûfî tradition. In this study we discussed Abû Sa‘îd al-Kharrâz’s life and his manuscript. We studied Kharrâz’s biography, his life, works (The Book of Truthfulness -Kitâb al-Sidq-, Kitâb al-Sıfât, Kitâb Mi‘yâr al-Tasavvuf, Kitâb al-Diyâ’), companions, students and the Sûfî masters of him. We discussed and made content analyses of his writings/manuscripts named Kitâb al-Kashf wa’lBayân, Kitâb al-Ferâgh, Kitâb al-Haqâiq. In Kitâb al-Kashf wa’lBayân, Kharrâz discusses the problem of supremacy between the prophets and saints. Kharrâz explains seventy two concepts about Sufism in Kitâb al-Haqâiq. He gives advice on Sufism in Kitâb al-Ferâgh. We finished our study with a conclusion.

Anahtar Kelimeler

Abû Sa‘îd al-Kharrâz, Kitâb al-Kashf wa’l-Bayân, Kitâb al-Ferâgh, Kitâb al-Haqâiq, The Book of Truthfulness (Kitâb al-Sidq), Kitâb al-Sıfât

Ebû Sa‘îd el-Harrâz ve Üç El Yazma Eseri: Kitâbü’l-Keşf ve’l-Beyân, Kitâbü’l-Ferâğ, Kitâbü’l-Hakâik

Öz

Ebû Sa‘îd Ahmed b. ‘Îsâ
el-Harrâz (v. 286/899) Müslüman düşünür ve mutasavvıfların önde
gelenlerindendir. III/IX. yy.da Bağdad’ın sufi çevrelerinde saygın bir yeri
vardır. Klasik tasavvufi yapının şekillenmesinde de önemli bir rol oynamıştır.
Çalışmamızda Harrâz’ın hayatı, eserleri (Kitâbü’s-Sıdk
-et-Tarîku İlallâh-, Kitâbü’s-Sıfât, Kitâbü Mi‘yâri’t-Tasavvuf, Kitâbü’d-Diyâ’),
talebeleri ve sûfî hocaları hakkında bilgi verdik. Buna ilave olarak
araştırmamızda özellikle Ebû Sa‘îd el-Harrâz’ın Kitâbü’l-Keşf ve’l-Beyân,
Kitâbü’l-Ferâğ ve Kitâbü’l-Hakâik adlı yazmalarını ve bunların içerik analizini
yapmaya çalıştık. Harrâz, Kitâbü’l-Keşf ve’l-Beyân’da enbiya ve evliya
arasındaki üstünlük problemini tartışır. Kitâbü’l-Hakâik adlı eserinde ise tasavvufa
dair yetmiş iki kavramı açıklamıştır. Kitâbü’l-Ferâğ adlı eserinde ise
tasavvufî konularda nasihatlerde bulunmaktadır. Bu çalışmamız bir sonuç bölümü
ile noktalanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ebû Sa‘îd el-Harrâz, Kitâbü’l-Keşf ve’l-Beyân, Kitâbü’l-Ferâğ, Kitâbü’l-Hakâik, Kitâbü’s-Sıdk (et-Tarîku İlallâh), Kitâbü’s-Sıfât

Kaynakça

• Acem, Rafîk, Mevsû‘atu Mustalahâti’t-Tasavvufi’l-İslâmî, Beyrut 1999.