Yahudi-Müslüman İlişkileri

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 2, 365 - 384, 29.12.2017

Reuven Fırestone / Çev. Ahmet Rifat Geçioğlu, Ertuğrul Döner

Öz

Modern dönem Müslüman-Yahudi ilişkilerinin karmaşık
yapısını anlamak için İslam’ın doğduğu ortamı ve Müslümanların temel dünya görüşlerini
oluşturmaya başladıkları yedinci yüzyıl Arabistan’ını anlamak gerekmektedir. Bu
sebeple bu makalede ilk ve erken dönemlerde karşılaşan ve birlikte yaşama
tecrübesini soluklanan Müslüman ve Yahudilerin birbirlerine karşı yaklaşımları
ele alınmaktadır. Kur’an’ı Kerim’de ve Hadislerde yer alan ve erken dönem
kaynaklarda Yahudilerle ilgili kaydedilmiş bütün açıklamalar, Medine’deki ilk
Müslüman topluluk ve orada organize olmuş Yahudi kabileler arasındaki ilişki ve
anlaşmazlıkların neliğini ortaya koyması açısından oldukça önemlidir. Makalede,
Kur’an’ı Kerim’deki Zımmî Hakları ve Ehl-i Kitap’ın durumunu tanımlayan
toplumsal kısıtlamalar, Hıristiyanların, ikinci halife Ömer b. Hattab’a gönderdikleri
varsayılan bir mektupla formüle edilen ve Ömer Paktı olarak bilinen ve modern
dönem öncesi İslam dünyasında Müslümanlarla Yahudiler arasındaki ilişkileri
belirleyen bir anlaşmadan bahsedilmektedir. Modern döneme kadar Müslüman-Yahudi
ilişkilerinin mahiyetini ortaya koymaya çalışan makalede yazar, on dokuzuncu yüzyıl
ve sonrası Müslümanların Yahudilere, Yahudilerin Müslümanlara bakışı,
Siyonizm’in ortaya çıkışı, Filistin meselesi ve antisemitizm gibi oldukça
önemli konuları ele alarak, kendince bir sonuç çıkarmaya çalışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Müslüman-Yahudi ilişkileri, Ömer Paktı, siyonizm, Filistin meselesi, antisemitizm

Kaynakça

• Cohen, Gerson D., The Book of Tradition by Abraham Ibn Daud (London: Routledge & Kegan Paul; Philadelphia: Jewish Publication Society, 1967).
• Halkin, ‘Abraham, The Epistle to Yemen’, in id. ve David Hartman, Epistles of Maimonides: Crisis and Leadership (Philadelphia: Jewish Publication Society, 1993).
• Jellinek, Adolph, Bet ha-Midrasch (Jerusalem: Wahrmann Books, 1967).
• Kenney, Jeffrey, ‘Enemies Near and Far: The Image of the Jews in Islamist Discourse in Egypt’, Religion, 24 (1990).
• Rozenzweig, Franz, The Star of Redemption, tr. from the 2nd edn. of 1930 by William W. Hallo (New York: Hold, Rinehart & Winston, 1970).