Muayyen Zamanlarda Kılınması Tavsiye Edilen Nafile Namazlar ve Bu Namazlara Kaynaklık Eden Rivayetler

Yıl 2006, Cilt: 6 Sayı: 2, 63 - 99, 01.06.2006

Muhammet Yılmaz

Öz

Muayyen Zamanlarda Kılınması Tavsiye Edilen Nafile Namazlar ve Bu Namazlara Kaynaklık Eden Rivayetler

Öz

İslam dininin esasını oluşturan ibadetlerin başında namaz gelmektedir. Allah tarafından kılınması emredilen (farz) namazlar dışında, Hz. Peygamber’in kılmış olduğu diğer namazlar genel anlamda nafile kategorisinde değerlendirilmektedir. Bunların yerine getirilmesi isteğe bağlıdır ve bir Müslüman'ın imkânı ölçüsünde bu tür namazları kılması arzu edilen bir husustur. Gerek hadis kaynaklarında ve gerekse diğer İslamî edebiyatta sahih rivayetlere dayanmayan bazı namaz çeşitleri ile de karşılaşılmaktadır. Özellikle haftanın her bir günü kılınması tavsiye edilen ve rekat sayıları farklılık arz etse de muhteva açısından birbirine oldukça benzeyen namazlarla ilgili rivayetlerin tamamı uydurmadır. Bu namazları Hz. Peygamber’in kıldığı ya da kılınmasını istediğine dair sağlam hiçbir delil yoktur. Bununla birlikte bu tür namazlarla ilgili rivayetler İslamî bazı kaynaklarda yer alabilmiştir. Aynı şekilde kutsal aylar olarak kabul edilen Recep, Şa’ban ve Ramazan aylarının belli zamanlarında kılınan namazlarla ilgili rivayetlerin de çoğu uydurma olarak kabul edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Namaz, nafile namaz, rivâyet, uydurma hadis, gün ve gece

Kaynakça

• Aclûnî, İsmail b. Muhammed, Keşfü’l-Hafâ ve Müzîlü’l-İlbâs, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1988.
• Ali el-Kârî, Ebü'l-Hasan Nureddîn Ali b. Sultan Muhammed, el-Esrârü'l-Merfû’a fi'l-Ahbâri'l- Mevdû’a (Mevdû’âtü’l-Kübrâ) thk. Muhammed b. Lütfi Sabbağ. Dârü'l-Emâne, Beyrut 1971. ----, el-Masnu' fi Ma'rifeti'l-Hadisi'l-Mevdû’ (Mevdû’âtü’s-Suğrâ), thk. Abdülfettah Ebû Gudde,
• Mektebetü'l-Matbuati'l-İslâmî, Kahire 1984.
• Buharî, Ebû Abdullâh Muhammed b. İsmail, el-Câmi’u’s-Sahîh, Çağrı Yayınları, İstanbul 1982.
• Cihan, Sadık, Uydurma Hadislerin Doğuşu Siyasi ve Sosyo-Politik Olaylarla İlgisi, Kardeşler Ofset ve Matbaası, Samsun 1996.
• Elbanî, Muhammed Nasırüddîn, Silsiletü'l-Ehâdîsi'd-Daîfe ve'l-Mevdû’a, el-Mektebetü'l-Meârif, Riyad 2000-2002; ----, Da’îfü İbn Mâce, el-Mektebetü'l-İslamiyye, Beyrut 1408.
• Fetteni, Cemaleddîn Muhammed Tahir b. Ali el-Hindi, Tezkiretü'l-Mevdû'ât, Beyyrut (t.y.). Gazâlî, Ebû Hamid Muhammed b. Muhammed, İhyâü Ulûmi'd-Dîn, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, Beyrut 1996.
• Halebî, Ebü'l-Vefa Burhaneddin İbrahim b. Muhammed Sıbt İbnü'l-Acem, el-Keşfü'l-Hasis ammen Rumiye bi-Vad'i'l-Hadis, thk. Subhi Samerrai, Âlemü'l-Kütüb, Beyrut 1416/1996.
• Heysemi, Ebü'l-Hasan Nureddin Ali b. Ebi Bekr b. Süleyman, Mecmaü'z-Zevaid ve Menbaü'l- Fevaid, Darü'l-Kitabi'l-Arabî, Beyrut 1407. el-Hût, Muhammed b. es-Seyyid Dervîş, Esna’l-Metâlib fî Ehâdîsi Muhtelifeti’l-Merâtib, tahk. Halîl el-Mîs, Dâru’l-Kütübi’l-Arabî, Beyrut 1403.
• Irâkî, Ebü'l-Fazl Zeynüddin Abdürrahim b. Hüseyin, el-Muğnî an Hamli'l-Esfar fi'l-Esfar, (İhya ile birlikte), Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, Beyrut 1996.
• İbn Arrâk, Ebü'l-Hasan Nureddîn Ali b. Muhammed b. Ali Kinânî, Tenzîhü'ş-Şerî’ati'l-Merfû’a ani'l- Ahbâri'ş-Şerî’ati'l-Mevdû’a, thk. Abdülvehhâb Abdüllatîf, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, I-II, Beyrut /1981.
• İbn Hacer el-Askalani, Ebü'l-Fazl Şehabeddîn Ahmed, Fethu’l-Bârî bi Şerhi Sahîhi’l-Buhârî, tahk. M. Fuad Abdülbaki-Muhyiddîn el-Hatîb, Dâru’l-Ma’rife, Beyrut 1379. -----, Lisânü'l-Mîzân, Beyrut 1390/1971. ----,Tehzîbü’t-Tehzîb, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, Beyrut 1414/1993.
• İbn Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdillah Muhammed b. Ebî Bekr, el-Menâru’l-Münîf fi’s-Sahîh ve’d- Da’îf, tahk. Abdulfettah Ebû Ğudde, Mektebetü'l-Matbuatü'l-İslamiyye, Haleb 1414. ----, Nakdü’l-Menkûl, tahk. Hasan es-Semâî Süveydân, Dâru’l-Kâdirî, Beyrut 1411/1990.
• İbnü'l-Cevzî, Ebü'l-Ferec Cemaleddîn Abdurrahmân b. Ali, el-Mevdû'ât, tahk. Abdurrahmân Mu- hammed Osman, Dârü'l-Fikr, (y.y.) 1983.
• Kandemir, M. Yaşar, Mevzû Hadisler Menşei Tanıma Yolları Tenkiti, DİB. Yay., Ankara (t.y.) Kırbaşoğlu, M. Hayri, Alternatif Hadis Metodolojisi, Kitâbiyât, Ankara 2002.
• Leknevî, Ebü'l-Hasenat Muhammed Abdülhay b. Muhammed, el-Âsârü'l-Merfû’a fi'l-Ahbâri'l- Mevdû’a, thk. Ebû Hacer Muhammed Zaglul. Dârü'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut 1984. el-Mekkî, Ebû Talib Muhammed b. Ali b. Atıyye el-Harisi, Kûtu’l-Kulûb (Kalblerin Azığı), çev.
• Muharrem Tan, Umran Yayınları, İstanbul 1999.
• Sofuoğlu, M. Cemal, “el-Münazaratü fi Salati’l-Regaip”, DEÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, İzmir , VII, 13-45. Suyuti, Ebü'l-Fazl Celâleddîn Abdurrahmân b. Ebi Bekr, el-Leali'l-Masnû’a fi Ehâdîsi'l-Mevdû’a, el-Mektebetü't-Ticareti'l-Kübra, (y.y.) (t.y.) ----, Zeylü’l-Leâli’l-Masnû’a, Hindistan (Laknav) 1303.
• Şevkani, Ebû Abdullâh Muhammed b. Ali b. Muhammed el-Havlani, el-Fevâidü'l-Mecmû’a fi'l- Ehâdîsi'l-Mevdû’a, thk. Abdurrahmân b. Yahya El Yemani, Mektebetü's-Sünneti'l-Muhammed, Kahire 1960.
• Yıldırım, Enbiya, Hadis Problemleri, Umran Yayınları, İstanbul 1996.
• Zehebî, Ebû Abdullâh Muhammed b. Ahmed b. Osman, Mizanü'l-İ'tidâl fi Nakdi'r-Rical, Dârü'l- Ma'rife, Beyrut 1963.