Toplumsal Düzen Açısından Hukuk ve Devlet

Yıl 2009, Cilt: 9 Sayı: 2, 157 - 178, 01.06.2009

İzzet Sargın

Öz

Toplumsal bir varlık olan insan, bir toplum içerisinde yaşamak zorundadır. Onun toplum içerisinde yaşaması bir düzeni gerektirir. Toplumsal düzen ise hukukla sağlanır. Bu açıdan hukuk bazı toplumsal özelliklere sahiptir. Hukuka da etkinliğini devlet kazandırır. Zira hukuk düzeni  veya devlet hakimiyeti devletin etkili olduğu hukuk sisteminin ifadesidir. Öyle ise insan, toplum, hukuk ve devlet birbirlerini tamamlayan ve birbirlerinden ayrı düşünülemeyen gerçekliklerdir.

Anahtar Kelimeler

İnsan, Toplum, Düzen, Hukuk, Devlet

Toplumsal Düzen Açısından Hukuk ve Devlet

Öz

Kaynakça

• ABADAN, Yavuz, Hukuk Felsefesi Dersleri, Ankara 1954.
• ADAL, Erhan, Hukukun Temel İlkeleri, İstanbul 1991.
• AKSU, Zahit, İslam'ın Doğuşunda Toplumsal Realite, Ankara 2005.
• AKYÜZ, Vecdi, Hilafetin Saltanata Dönüşmesi, İstanbul 1991
• ANSAY, Sabri Şakir, Hukuk Tarihinde İslam Hukuku, Ankara 1958.
• ARSAL, Sadri Maksudi, Umum Hukuk Tarihi, İstanbul 1948.
• ATAR, Fahrettin, İslam Adliye Teşkilatı, Ankara 1991.
• AYDIN, Hakkı, "İslam Hukuku, Devlet ve Ahkâm-ı Sultaniye İlişkisi", Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2001, cilt: 5, sayı: 2, s. 57-79.
• BAŞGİL, “Devlet Nedir”, İÜHFM, Cilt: XII, İstanbul 1946.
• BATUHAN, Hüseyin, “Demokrasi ve Tolerans”, Felsefe Arkivi, Sayı: 12, İstanbul 1960.
• BİLGE, Necip, Hukuk Başlangıcı (Hukukun Temel İlkeleri), Ankara trs, 5. baskı.
• CAN, Cahit, Hukuk Sosyolojisinin Antropolojik Temelleri ve Genel Gelişimi Çizgisi, Ankara 2002.
• CESSAS, Ebu Bekir Ahmed b. Ali er-Razi, Ahkâmu’l-Kur’ân, I-V, Kâhire trs., 2. Baskı,
• ÇAĞIL O. Münir, Hukuk ve Hukuk İlmine Giriş (Hukuk Başlangıcı Dersleri), I-II, İstanbul 1966.
• ________, “Filozof İmmanuel Kant’ın Sisteminde Ahlak ve Hukukun Felsefi Esasları” İÜHFM, Cilt: XIII, Sayı: 3, İstanbul 1947.
• ÇAĞATAY, Neşet, İslam Tarihi, Ankara 1993.
• ÇAM, Esad, Siyaset Bilimine Giriş, İstanbul 1977.
• DAVER, Bülent, Siyaset Bilimine Giriş, Ankara 1993.
• DEL VECCİHO, G., Hukuk Felsefesi Dersleri, trc: Sahir Erman, İstanbul 1952.
• DUGİT, Leon, Hukuki Esasiye, trc: Mütemetlizade Ethem, İstanbul 1340.
• DUVERGER, Mercue, Siyaset Sosyolojisi, trc: Şirin Tekeli, İstanbul 1995.
• DÜZGÜN, Şaban Ali, Din Birey Toplum, Ankara 1997.
• EBÛ YA’LÂ, Muhammed b. el-Hüseyin el-Ferra, el-Ahkâmu’s-Sultaniyye, Beyrût 1983/1403.
• FINDIKOĞLU, Z. Fahri, “Hukuk ve İçtimaiyat Tariflerinin Karşılaştırılması II”, İÜHFM, Cilt: IX, Sayı: 1-2.
• _________, “Hukuk ve İçtimaiyat Tariflerinin Karşılaştırılması I” İÜHFM, Cilt: VIII, Sayı: 3-4.
• FİCTER, Josephe, Sosyoloji Nedir, trc: Nilgün Çelebi, Ankara 1996.
• GÖZÜBÜYÜK, Şeref, Hukuka Giriş Ve Hukukun Temel Kavramları, Ankara 1993.
• GÜNGÖR, Erol, Ahlak Psikolojisi Ve Sosyal Ahlak, İstanbul 1995.
• GÜRİZ, Adnan, Hukuk Başlangıcı, Ankara 1996.
• _________, Hukuk Felsefesi, Ankara 1992.
• HAFIZOĞULLARI, Zeki, Ceza Normu (normatif bir yapı olarak ceza hukuku düzeni), İstanbul 1987.
• HAMİDULLAH, Muhammed, İslam Anayasa Hukuku, Editor: Vecdi Akyüz İstanbul 1995.
• _________, İslam Peygamberi, I-II, trc: Salih Tuğ İstanbul 1990, 5. baskı.
• _________, el-Vesâiku’s-Siyâsiyye, Beyrût 1980/1405.
• HASAN İBRAHİM HASAN-Ali İbrahim Hasan, en-Nuzûmul İslamiyye, Kahire 1962.
• HİRŞ, Ernest, Hukuk Felsefesi ve Hukuk Sosyolojisi Dersleri, Ankara 1949.
• el-HUDARİ, Muhammed, İslam Hukuku Tarihi, trc: Haydar Hatipoğlu, İstanbul 1974.
• IŞIKTAÇ, Yasemin, Hukuk Felsefesi, İstanbul 2004.
• _________, Hukuk Metodolojisi, İstanbul 2003.
• İBNU’L-HUMÂM, Kemaluddin Muhammed b. Abdulvahid, Şerhu Fethi’l-Kadir, I-X, Beyrût trs., 2. baskı.
• İZVEREN, Adil, Hukuk Felsefesi, Ankara 1988.
• KARAMAN, Hayrettin, İslam Hukuk Tarihi, İstanbul 1989.
• _________, İslam Hukukunda İctihad, Ankara 1985.
• KÂSÂNÎ, Alâuddin Ebû Bekr b. Mes’ud, Kitâbu Bedâiu’s-Senâî fî Tertîbi’ş-Şerâî, I-VII, Beyrût trs.
• KAZICI, Ziya, İslam Medeniyeti Ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999.
• el-KETTANİ, Muhammed b. Uhdunnemr Abdulhay, Hz. Peygamber’in Yönetimi, I-III, trc: Ahmet Özel, İstanbul 1990.
• KONGAR, Emre, Toplumsal Değişme, İstanbul 1995.
• KÖPRÜLÜ, Fuad, “Fıkıh” mad, İA, I-XIII, İstanbul 1986- 1993.
• MAHMUD ESAD, Tarihi İlm-i Hukuk, İstanbul 1331.
• en-NEBHÂN, Muhammed Fâruk, İslam Anayasa ve İdare Hukukunun Genel Esasları, trc: Servet Armağan, İstanbul 1980.
• OĞUZMAN, M. Kemal, Medeni Hukuk Dersleri, İstanbul 1971.
• OKANDAN, Recai Galip, Umumi Amme Hukuku, İstanbul 1969.
• ÖKTEM, Niyazi, Devlet ve Hukuk Felsefesi Akımları, İstanbul 1995.
• ÖZ, Şaban, “Kabileden Ümmete Müslüman Arap Ulusunun Doğuşunda Alt Yapı Hazırlıkları”, (Yayınlanmamış Makale).
• POLOMO, Margarat M, Çağdaş Sosyoloji Kurumları, trc: Hayriye Erbaş, Ankara 1993.
• SARGIN, İzzet, “Kur’an’ı Kerim Ekseninde İnsanın Bazı Antropolojik Özellikleri Bağlamında Hukuk ve Devlet, K.S.Ü İlahiyat Fakültesi Dergisi, Temmuz-Aralık 2007, Sayı: 10, s:113-136.
• SERAHSİ, Ebu Bekir Muhammed b. Ahmed b. Ebi Sehl, Kitabu’l-Mebsüt l-XXX, Beyrut 1989/1409.
• SUPHİ, Salih, İslam Mezhepleri ve Müesseseleri, trc: İbrahim Sarmış, İstanbul 1983.
• ŞA’BÂN, Zeküyiddîn, İslam Hukuk İlminin Esasları, trc: İbrahim Kafi Dönmez, Ankara 1990.
• ŞELEBİ, Muhammet Mustafa, Ta’lilu’l Ahkam, Beyrut 1981/1401.
• TİKVEŞ, Özkan, Teorik ve Pratik Anayasa Hukuku, İzmir 1982.
• TÜRKÖZER, Bahir Güneş, Toplumsal Gerçeklik Olarak Hukuk, Ankara 1996.
• UMUR, Ziya, Türk Hukuk Tarihi Dersleri, c. 1, İstanbul 1987.
• el-VEKİ’, Muhammed b. Halef b. Hayam, Ahbaru’l-Kudat, I-II, Beyrût trs.
• ez-ZEYDAN, Abdulkerim el-Vecîz fi Usulil Fıkh, Beyrut 2006/1437.