Kur’an’daki “Kalbinde Hastalık Olanlar” İfadesinin Muhatapları

Yıl 2014, Cilt: 14 Sayı: 2, 63 - 87, 27.11.2015

Sami Kilinçli

Öz

Kur’an-ı Kerim’de anlatılan konuların zamanı, mekânı ve muhatapları genel olarak açık bir şekilde belirtilmemektedir. Muhataplardan mü’minler, muttakiler, muhsinler, kitap ehli, kâfirler, müşrikler, fasıklar,  mücrimler ve zalimler gibi isimlendirmelerle bahsedilmektedir. Bu hitapların muhatapları doğru bir şekilde tespit edilmediğinde birçok ayet yapılan genelmelerden dolayı eksik veya yanlış anlaşılmaktadır. İman edip etmeme konusunda gelgit yaşayanlar, iman ettiğini iddia ettiği halde hicreti göze alamayanlar, ahlakî açıdan sorunlu mü’minler, Allah ve Rasulünün hakemliğini kabul etmek istemeyenler ve münafıklar gibi farklı anlamlarda kullanılan ve fakat genelde münafıklar olarak anlaşılan kalbinde hastalık bulunanlar anlamındaki “fî kulûbihim meradun” ifadesi de bu tür kullanımlardandır. Bu makalede ilgili ifadenin muhataplarının kimler oldukları tefsir literatürü temelinde açıklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Maraz, nifak, münafık, sahabe, şüphe

Audiences of the Term “Those Who have Disease in Their Hearts” in the Qur’an

Öz

The time, place and audiences of the topics explained in the Qur’an are not generally expressed clearly. Audiences are referred as Mumin, Muttaqi, Muhsin, People of the Book, Kafir, Mushrik, Fasik, Mucrim, Zalim namely. If the audiences adressed are not identified correctly, many verses will be misunderstood or not be understood thoroughly. The term “fi qulubihim maradun”, meaning “those who have disease in their hearts”, which is used in different meanings like those who fluctuate in faith, those who can not dare to immigrate although they claim to be believer, those who have moral problems, those who are not willing to accept Allah and His Messenger as judge, munafiqs; but usually understood as munafiqs, is one that kind of terms. In this article, audiences of the corresponding term is clarified basen on the tafsir literature. 

Anahtar Kelimeler

Disease, nifaq, munafiq, sahaba, suspicion

Kaynakça

• Alper, Hülya, “Nifak ya da İmanda Çatışma (Kur’ân-ı Kerîm Bağlamında Nifak Psikolojisi Üzerine Bir İnceleme)”, M.Ü. İ. F. D., S. 22 (2002/1), s. 5-24.
• Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail, el-Câmiu’s-Sahih, II. Baskı, İstanbul, Çağrı Yayınları, 1992.
• Cerrahoğlu, İsmail, Tefsir Usûlü, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 1991.
• Demircan, Adnan, “Hz. Peygamberin Münafıklarla İlişkileri”, İslam’da İnsan Modeli ve Hz. Peygamber Örneği, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., Ankara, 1995., s. 141-154.
• …………, Hz. Peygamber Devrinde Münafıklar, Esra Yayınları, Konya, 1996.
• Demirel, Harun Reşit, “Muhaddisler ve Fıkıh Usûlcüleri arasında Sahabe Tanımı Tartışması,” İslam Medeniyetinin Kurucu Nesli Sahabe –Sahabe Kimliği ve Algısı-, Ensar Neşriyat, İstanbul, 2013.
• Derveze, İzzet, et-Tefsîru’l-Hadîs, çev. Komisyon, I. Baskı, İstanbul, Ekin Yayınları, 1998.
• …………, Kur’an’a göre Hz. Muhammed’in Hayatı, çev. Mehmet Yolcu, III. Baskı, İstanbul, Ekin Yayınları, 1998.
• Ebu Davud, Süleyman b. el-Eş’as, Sünen, İstanbul, Çağrı Yayınları, 1992.
• Erul, Bünyamin, Sahabenin Sünnet Anlayışı, 2. Baskı, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 2000.
• Ferrâ, Ebû Zekeriyya Yahya b. Ziyad b. Abdullah, Meâni’l-Kur’an, thk. İbrahim Şemsuddin, Beyrut, Dâru’l-Kütübü’l-İlmiyye, 2002.
• Halebî, Ahmed b. Yûsuf b. Abduddâim es-Semin, Umdetul Huffâz fî Tefsîri Eşrâfi’l-Elfâz, thk. Muhammed Bâsil Uyûnu’s-Sûd, Beyrut, Dâru’l-Kütübü’l-İlmiyye, 1996.
• İbn Âşûr, Muhammed b. Tâhir, Tefsiru’t-Tahrîr ve’t-Tenvîr, Tunus, Dâru’t-Tunûsiyye, 1984.
• İbnu’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec Cemaluddin Abdurrahman Ali, Zâdu’l-Mesîr fi İlmi’t-Tefsir, Beyrut, el-Mektebu’l-İslamî, 1948.
• …………, Nüzhetu’l-E‘yuni’n-Nevâzir fî İlmi’l-Vucûh ve’n-Nezâir, thk. Muhammed Abdulkerim Kâzım er-Râdî, II. Baskı, Beyrut, Müessetu’r-Risale, 1985.
• İbn Hişam, es-Sîretu’n-Nebeviyye, thk. Mustafa es-Sakâ, İbrahim el-Ebyârî, Abdu’l-Hâfız Şelebî, Turâsu’l-İslâmî, trs.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ İmâduddîn İsmâil, Tefsîru Kur’ani’l-Azîm, thk. Mustafa es-Seyyid Muhammed ve diğerleri, Müessetu Kurtuba, trs.
• İsfahânî, er-Râğıb, el-Müfredât fî Garîbi’l-Kur’an, thk. Muhammed Halil Aytânî, IV. Baskı, Beyrut, Dâru’l-Ma‘rife, 2005.
• Kurtubî, Abdullah b. Muhammed b. Ahmed, el-Câmiu li Ahkâmi’l-Kur’ân, thk., Abdullah b. Abdu’l-Hasen et-Türkî, I. Baskı, Beyrut, Müessetu’r-Risale, 2006.
• Mevdudî, Tefhimu’l-Kur’an, çev. Kayanî, Muhammed Han ve diğerleri, II. Baskı, İstanbul, İnsan Yayınları, 1991.
• Mukâtil, Ebu’l-Hasen b. Süleyman, Tefsîru Mukâtil b. Süleyman, thk. Ahmad Ferid, I. Baskı, Beyrut, Dâru’l-Kütübü’l-İlmiyye, 2003.
• …………, el-Vucuh ve’n-Nezâir, thk. Ahmed Ferîd el-Mezîdî, I. Baskı, Beyrut, Dâru’lKütübü’l-İlmiyye, 2008.
• Müslim, Ebu’l-Hüseyin b. Haccâc, el-Câmiu’s-Sahih, thk. M. Fuad Abdulbakî, İstanbul, 1992.
• Nesâî, Ebu Abdurrahman Ahmed b. Şuayb, Sünen, İstanbul, Çağrı Yayınları, 1992.
• Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr, Câmiu’l-Beyân ‘an Te’vîli Âyi’l-Kur’an, thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî, Dâru Hicr, trs.,
• Öztürk, Mustafa, Kur’ân-ı Kerîm Meâli (Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri), I. Baskı, İstanbul, Düşün Yayıncılık, 2011.
• Tirmîzî, Ebu İsa Muhammed b. İsa b. Sevra, Sünen, thk. İbrahim Atve Avd, İstanbul, Çağrı Yayınları, 1992.
• Yazır, Elmalılı Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, I. Baskı, İstanbul, Yenda Yayın-Dağıtım, 2000.
• Yıldırım, Muhammed Emin, Sahâbeyi Nasıl Anlamalıyız?, V. Baskı, İstanbul, Siyer Yayınları, 2013.
• Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer, el-Keşşâf an Hakâiki’t-Tenzil, Beyrut, Dâru’lMa’rife, 2008.