Marx Neden Haklıydı? (Terry Eagleton)

Yıl 2015, Cilt: 15 Sayı: 1, 311 - 315, 27.11.2015

Tamer Yıldırım

Öz

Marx Neden Haklıydı? (Terry Eagleton)

Öz

Edebiyat alanında bir akademisyen olan, içinde bulunduğumuz dönemde Manchester Üniversitesi'nde görev yapan ve Marksist düşünceyi savunan yazar Terry Eagleton değerlendireceğimiz kitabında geçmişten günümüze Marksizm’e yöneltilen on eleştiriyi ya da iddiayı ele alıyor. On bölümden oluşan kitabın her bölümünde eleştirinin birkaç cümlede özetini yaptıktan sonra büyük ölçüde savunmacı bir üslupla değerlendirmesini sunuyor. Kitabın adından anlaşılacağı gibi polemiklerin değerlendirilmesi büyük ölçüde yanlı bir şekilde gerçekleştiriliyor, Marksist düşünceye ilişkin birkaç eleştiri cümlesi yer alsa da bunlar genelde önemsiz bazı konuları içerdiğinden dikkat çekmiyor. Bu durumada yazarın herhangi bir itirazı yok. Zira yazar, Marx’ın düşüncelerini mükemmel olarak değil, inandırıcı, mantıklı açıklamalar olarak sunacağını bunu göstermek içinde Marx’a karşı yapılan eleştirileri ele alıp çürütmeye çalışacağını belirtmektedir (s. 11). Yani elimizde Marx eleştirilerini ötelemek ve onu övmek için yazılan tarafgir bir kitap bulunmaktadır. Yalnız, kitabın yazıldığı dönemde “Marksizm öldü, gününü doldurdu” ifadelerinin yaygın bir kabul gördüğünü unutmamak lazım. Yazar özellikle bu iddianın geçersiz olduğunu ortaya koymaya çalışmaktadır. Bu anlamda Marksizm’in siyasi despotluğa yol açtığı, her şeyi ekonomiye indirgediği, insan doğasına safça inanan bir ütopyacılığa saplandığı, bir tür tarihsel determinizm olduğu vb. iddiaları ele almış ve cevaplamaya çalışmıştır...

Anahtar Kelimeler

Marx, Terry, Eagleton