THE TECHNİCAL STRUCTURE OF THE CHARACTERS AND THEİR SOCİAL AND PSYCHOLOGİCAL DİMENSİONS İN THE NOVEL "HAMAMAT BEED WA NARJİLA" BY AHMED ZİAD MOHEBİK

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 1, 304 - 326, 29.06.2020

Mohamad Turkey

https://doi.org/10.30627/cuilah.704532

Öz

This research sheds light on the characters and their
social and psychological dimensions in the novel "Hamamat Beed wa
Narjila", by the novelist Ahmed Ziad Mohabak. Character has a great importance in any novel.
Characters create the events, determine the time and
location of events. On the objective
side, it is the novelist's tool and means of expressing his vision. From the technical point, it is the driving force which
all the elements of narration circulate around it. And the main element where all these elements meet. The
research also aims to explain the styles used by the novelist to create
characters.

In order for these characters to be imprinted, and to be
viable in the mind of the recipient and to 
create a full-fledged picture of the narrative character, the recipient
must be informed of the circumstances of life and the different, knowledge of
its social, economic, scientific and cultural level, its personal level and the
associated feelings, and the knowledge of its multiple relationships with other
personalities in the spiritual society in which it lives.

The choice of this novel was because it sheds light on an
important stage the history of Syria in general, and Aleppo in particular, that
is the second half of the 20th century and the beginning of the twenty-first
century. In this phase Aleppo entered the field of industry, and a new class of
society, the factory workers, was formed. The emergence of this class was
accompanied by administrative corruption that enabled some people to exploit it
in their favour in the possession of funds and the transfer of other property
in which they had no right, they did that through forgery. This group of people
not only took advantage of the theft of capital, but also exploited the working
class after it entered the industry. It has been corrupted to increase its
capital, and to achieve other personal purposes.

This new social situation has created a state of anxiety
and psychological disorder among the working class and the exploited group
whose money was stolen. This anxiety and turmoil has resulted in negative
reactions to social life in general.

This research was based on the concepts of introduction,
introduction to the novelist, summary of the novel, types of characters, the
methods of building characters, naming characters and their language tag, the
social and spiritual dimension of them, the conclusion and the general results,
and then the clarification of sources and references.

Anahtar Kelimeler

Novel, Character, Social and Psychological Dimensions, "Hamamat Beed ", Mohebik

بناء الشخصيات وأبعادها الاجتماعيّة والنفسيّة في رواية "حمامات بيض ونارجيلة" لأحمد زياد محبّك

Öz

يُسلّطُ هذا البحثُ الضوءَ على
الشّخصيّات الرّوائيّة وعلى أبعادِها الاجتماعيّةِ والنّفسيّة في رواية
"حمامات بيض ونارجيلة" للرّوائي أحمد زياد محبّك، لِمَا للشّخصيّة من
أهمّيّة كبيرة في أي عمل روائي من جهةٍ؛ فالشّخصيّاتُ تصنعُ الأحداثَ وتحدّدها
زماناً ومكاناً، وهي من الجانبِ الموضوعيِّ أداةُ الروائي ووسيلتُه للتعبيرِ عن
رؤيتِه، وهي من الوجهةِ الفنيّةِ بمثابةِ الطاقةِ الدافعة التي تتحلّقُ حولَها
كلُّ عناصرِ السّرد، والعنصرِ الأساسيِّ الذي تلتقي عنده هذه العناصر كافة. وبغيةَ
توضيحِ الأساليبِ السّرديّة التي استثمرها الروائيُّ في بناء الشخصيات من جهةٍ
ثانيةٍ.

ولكي تنطبعَ معالمُ هذه الشخصيات،
وتكونَ قابلةً للحياة في ذهنِ المتلقّي، إلى حدّ تكوينِ صورةٍ مكتملةِ الملامحِ عن
الشخصية الروائية لا بدّ من اطّلاع المتلقي على ما تعيشُه من ظروفٍ حياتيّةٍ
مختلفةٍ، ومعرفةِ مستواها الاجتماعي والاقتصادي والعلمي والثقافي، والمستوى
النّفسي لها وما يرتبط به من أحاسيسَ ومشاعر متنوّعة، والوقوفِ على علاقاتها
المتعدّدة مع الشخصيّات الأخرى في المجتمع الرّوائي الذي تعيش فيه.

وجاء اختيار هذه الرواية دون غيرها لأهميّة المرحلة التي تتناولها في تاريخ
سورية عامّة، وحلب خاصة، وهي النصف الثاني من القرن العشرين وبداية القرن الحادي
والعشرين. وقد شهدت هذه المرحلة دخول مدينة حلب ميدان الصناعة، وتشكّلت طبقة جديدة
في المجتمع هي طبقة عمّال المصانع، ورافق ظهور هذه الطبقة فساد إداري مكّن بعض
الأشخاص من استغلاله لصالحهم في حيازة أموال ونقل ملكيات آخرين لا حقّ لهم فيها،
وذلك عن طريق التزوير، ولم تكتف هذه الفئة من الناس عند حدّ سرقة أصحاب رؤوس
الأموال بالتزوير، بل عملت أيضًا على استغلال الطبقة العاملة بعد أن دخلت ميدان
الصناعة، وراحت تعيث فسادًا لزيادة رأسمالها، ولتحقيق أغراض شخصيّة أخرى.

هذا الوضع الاجتماعي الجديد ولّد حالةً من القلق والاضطراب النّفسي لدى
الطبقة العاملة والفئة المستغلَّة التي سُرِقت أموالها، وقد نتج عن هذا القلق والاضطراب ردود
أفعال سلبية على الحياة الاجتماعية عامّة.

وقد جاء هذا البحث على جزئيّات، هي:
مقدّمة، وتعريف بالروائي، وملخّص الرّواية، وأنواع الشّخصيّات، وأساليب بناء
الشّخصيّات، وتسمية الشخصيات والعلامة اللغوية لها، والأبعاد الاجتماعية والنّفسية
للشّخصيّات وتجلّياتها في الرواية، وخاتمة ونتائج عامّة، ثمّ توضيح المصادر
والمراجع.

Anahtar Kelimeler

رواية،, الشّخصيّة, أبعاد اجتماعية ونفسية, حمامات بيض, محبّك

AHMED ZİYÂD MUHABBİK’İN “BEYAZ DİŞİ GÜVERCİNLER VE NARGİLE” ADLI ROMANINDAKİ KARAKTERLERİN YAPISI VE SOSYAL VE PSİKOLOJİK BOYUTLARI

Öz

Bu
araştırma, romancı Ahmed Ziyâd Muhabbik'in “Beyaz Dişi Güvercinler ve Nargile”
romanındaki karakterleri ve onların sosyal ve psikolojik boyutlarını tanıtmaya
çalışmaktadır. Çünkü herhangi bir roman çalışmasında karakterin önemi büyüktür.
Karakterler, olayları gerçekleştirir, zamanını ve mekanını belirler ve nesnel
açıdan da romancının görüşlerini ifade ettiği bir araçtır. Teknik yönden de
bütün anlatı unsurlarının etrafında döndüğü itici güçtür ve bütün bu unsurların
tamamının kendisinde buluştuğu ana unsurdur. Araştırma ayrıca, romancının
karakterleri oluşturmak için kullandığı üslupları açıklamayı amaçlamaktadır.

Bu
karakterlerin özelliklerinin etki bırakması, okuyucunun zihninde canlanması ve
kurgusal karakterlerin tam bir resminin oluşturulması için okuyucu,
karakterlerin yaşadığı farklı yaşam koşulları hakkında bilgi sahibi olmalıdır.
Ayrıca okuyucunun, karakterlerin sosyal, ekonomik, bilimsel, kültürel ve
psikolojik seviyesini ve onunla ilişkili çeşitli duyguları, romancının içinde
yaşadığı toplumdaki diğer karakterlerle olan çoklu ilişkileri de bilmesi gerekir.

Başka
romanların değil de bu romanın seçilmesinin sebebi, yirminci yüzyılın ikinci
yarısı ve yirmi birinci yüzyılın başlangıç dönemindeki genel olarak Suriye
tarihini özel olarak da Halep tarihini konu ediyor olmasıdır. Bu dönem Halep’in
sanayi alanına girmesine tanıklık etmektedir. Bu dönemde toplumda yeni bir
sınıf olan fabrika işçisi sınıfı ortaya çıkmıştır. Bu işçi sınıfının ortaya
çıkması, bazı kişilerin hakları olmadığı halde başkalarının paralarını ve
mallarını ele geçirmelerine ve kendi yararlarına kullanmalarına imkan sağlayan
idari yolsuzluğun çıkmasına eşlik etmiştir. Bu durum dolandırıcılık yoluyla
olmuştur. Bu grup insanlar dolandırıcılıkla sermaye sahiplerinin mallarını
çalmakla yetinmediler, aynı zamanda sanayi sektörüne girdikten sonra işçi
sınıfını da sömürdüler. Bunlar sermayelerini artırmak ve diğer kişisel
amaçlarına ulaşmak için yolsuzluk yapmaya başladılar.  

Bu yeni sosyal
durum, işçi sınıfında ve parası çalınan sömürülen sınıfta endişe ve psikolojik
sıkıntı yarattı. Bu endişe ve sıkıntı, genel olarak sosyal yaşamlarında olumsuz
tepkiler verilmesine neden olmuştur.

Araştırma
birkaç bölüme ayrılmıştır. Bunlar: Giriş, romancının tanıtılması, romanın kısa
bir özeti, karakter çeşitleri, her türden karakter oluşturma yöntemleri,
karakterlerin isimlendirilmesi ve bu isimlerin dilsel işaretleri, karakterlerin
sosyal ve psikolojik boyutu, sonuç ve genel bir değerlendirmeden oluşmaktadır.
Son olarak da kaynaklar ve referanslar verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Roman, karakter, Sosyal ve Psikolojik Boyutlar, Beyaz Dişi Güvercinler, Muhabbik

Kaynakça

• Ahmad, Mohamad. “el-Bunye el-Fenniyye Fi Kissati Yusuf Alehi’s-Selêm”. İlahiyat Tetkikleri Dergisi 45 (2016): 233-259.
• Ahmad, Mohamad. “Ahmed Ziyâd Muhabbik’in Beyaz Dişi Güvercinler ve Nargile Adli Romaninin Psikolojik Boyutu”. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi 11/2 (Ağustos 2019): 614-648.
• Bûdîbe, İdris. E’r-Ruye ve’l-Bunye fi Rivâyêt e’t-Tâhira ve’t-Têr. 1.Baskı. Cezayir: Menşûrât Vizâret e’s-Sakâfe, 2007.
• Timurtaş, Abdulhadi. "El-Hikâye el-Arabiyye e'ş-Şa’biyye fî Mardin Dirâse Tahlîliyye". Mecelletu Dirâsêt. El-İmârât 39 (Sonbahar 2015): 145-166.
• Za‘rab, Sıbhiyye. Gassên Kenefênî Cemêliyyêtu’s-Sard fi’l-Hitâbi’r-Rivâî. 2.Baskı. Ammen: Dâru Mecdelâvî li’n-Neşr, 2006.
• Zeytûnî, Latîf. Mu‘cem Mustalahât Nakd er-Rivâye. 1.baskı. Beyrut: Dâru’n-Nahar li’n-Neşr, 2002.
• Suvayrtî, Muhammed. E’n-Nakdu’l-Bunyeviy ve’n-Nassu’r-Rivâ‘î. E’d-dâru’l-Beydâ‘: Afrîkya’ş-Şark, 1994.
• Sâlih, Nidâl, en-Nuzû‘u'l-ustûrî fi'r-Rivâyeti'l-‘arabiyyeti'l-Mu‘âsıra. I. Baskı. Dimeşk: Menşurâtu İttihadi'l-Küttabi'l-‘arab, 2001.
• Abdusselam, Fatih. El-Hıvâru'l-Kasasî. I. Baskı. Beyrut: El-Muessesetu'l-‘arabiyye li'd-Dırâsât ve'n-Neşr, 1999. ‘allûş, Said. Mu‘cemu’l-Mustalahât el-Edebiyye el-Mu‘asira. 1.Baskı. Beyrut: Dâru’l-Kitêb e’l-Lubnênî, 1985.
• Freud, Sigmund. el-Enâ ve’l-Huva. Çev. Muhammed ‘Usmânî Necâtî. Beyrut: Daru’ş- Şark, 1982.
• Fîrûzâbâdî, Mecduddin Muhammed bin Ya‘Kûb. “Zlm”. el-Kāmûsul-Muhît. Thk. Muhammed Na‘îm el-A’raksûsî. 1134. 1 Cilt. Kahira: Dâru’t-Turâs, 2003.
• Faysal, Semer Rôhî. Bina‘u'r-Rivayeti'l-‘arabiyyeti's-Sûriyye. Dimeşk: İttihâdu'l-Kuttâbi'l-‘arab, 1995.
• Lhamdânî, Hamîd. Bunyetu'n-Nassi's-Serdî min Menzûri'n-Nakdi'l-Edebî. I. Baskı. Beyrut: El-Merkezü's-Sekâfiyyi'l-‘arabî, 1991.
• Muhabbik, Ahmed Ziyâd. Hemâmât Bîz ve Nârcîle. Halep: Daru’l-Furkân, 2011.
• Mecmû‘atu Bâhisîn. Kitâbu’t-Tekrîm li’d-Diktôr Ahmed Ziyâd Muhabbik. Dimeşk: İttihâdu'l-Kuttâbi'l-‘arab, 2004. Necm, Yusuf. Fen el-Kissa. 5.baskı. Beyrut: Dâru’s-Sakâfe, 1966.
• Humphrey, Hubert. Tayyaru'l-va’î fi’r-Rivâyeti'l-Hadîse. Trc. Mahmud er-Rubey‘î. 1. Baskı. Kahire: Daru'l-Me‘ârif, 1975.