TENNÛRÎZÂDE MUSTAFA B. SUN‘ULLÂH’IN HAYATI VE HEDİYYETÜ’L-FUKARÂ ADLI ESERİNİN TRANSKRİPSİYONLU METNİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2021, Cilt: 21 Sayı: 2, 489 - 524, 25.12.2021

Ertuğrul Döner Bahar Şen

https://doi.org/10.30627/cuilah.970829

Öz

Özet
Toplumlar tarih ve kültürlerine dair bilgileri, kendilerine miras bırakılmış olan eserlere borçludur. Kültürümüzde ilmî ve tarihî açıdan önemli bir yere sahip olan yazma eserlerin büyük bir kısmı hâlen keşfedilmeyi, incelenip değerlendirilerek literatürdeki yerini almayı beklemektedir. Böylesi eserlerin incelenip günışığına çıkarılması, dönem adına yapılacak olan çalışmaların şekillenmesine yardımcı olacaktır. Bununla birlikte bu eserler, dönem adına ışık tutmanın yanısıra o dönemde yaşamış bazı kimselerin hayat hikâyelerini okuyarak fikir dünyalarını incelemeyi ayrıca dün ile bugün arasında bir köprü kurabilmeyi de sağlamaktadır. Biz de bu bağlamda İstanbul Belediye Kütüphanesi Atatürk Kitaplığı’nda 1147 numara ile kayıtlı olan Tennûrîzâde Mustafa b. Sun‘ullâh’ın Hediyyetü’l-Fukarâ adlı eserinin transkripsiyonlu metnini ve genel bir değerlendirmesini yapmaya çalıştık. Öncelikle araştırmanın önemi, amacı ve yöntemi verilerek çalışmamızın yol haritasını çizdik. Sonrasında ise müellifin eserinden ve tabakat/tezkire kitaplarından hareketle Tennûrîzâde’nin hayatına dair elde edilen bulguları değerlendirerek; Hediyyetü’l-Fukarâ’nın fizikî özellikleri, dil ve üslûbu, tanıtımı ve bölümleri hakkında birtakım bilgiler verdik. Akabinde ise metinde kullanılan transkripsiyon harfleri gösterilerek metin oluştururken izlenilen yöntemlerden bahsedilip, metnin [1b]-[36a] şeklinde numaralandırılan varaklarının çeviri yazısını sunduk. Elde edilen iki nüsha (İstanbul nüshası -Atatürk Kitaplığı, Osman Ergin Yazmaları, nr. 1147- ve Ankara nüshası -06 Mil Yz A 3480-2-) karşılaştırılarak nüshalar arasındaki farkları (dipnotta) belirttik. Hazırlanan çalışma neticesinde tasavvufî bir metnin arka planında yatan düşüncenin daha da belirgin olacağı kanaatine vardık.

Anahtar Kelimeler

Tennûrizâde Mustafa b. Sun'ullâh,, Hediyyetü'l-Fukarâ, Menâkıbnâme, Transkripsiyonlu Nüsha

Kaynakça

• Aclûnî, İsmail b. Muhammed. Keşfü’l-hafâ ve müzilü’l-ilbâs. Beyrut: Darü’l-Kütübü’l-İlmiyye, 1997.
• Baş, Derya. “Yâfiî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 43/175-177. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail, el-Câmiü’s-sahîh, İstanbul 1981.
• Bursalı Mehmed Tâhir. Osmanlı Müellifleri. İstanbul: Meral Yayınevi 1975.
• Çift, Salih. “Yahyâ b. Muâz”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 43/257-258. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
• Nîsâbûrî, Hakîm Ebû Abdillah Muhammed b. Abdillah. el-Müstedrek. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1990.
• Kara, Mustafa. Eşrefoğlu Rumî, Ankara: TDV Yayınları, 2010.
• Karadaş, Cağfer. “Ali el-Karî’nin Hayatı, Selef Akidesine Dönüş Çabası ve Eserleri”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5/5 (1993), 287-299.
• Köksal, M. Fatih, “Tennûrî-zâde Mustafa bin Sun‘ullâh’ın Hediyyetü’l-Fukarâ Adlı Eseri”, İbrahim Tennûri Sempozyumu. ed. Ali Çavuşoğlu. Kayseri 2011.
• Müslim, Ebu’l-Hüseyn b. El-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî. Sahîhu Müslim, haz. Sâlih b. Abdülazîz. Riyad: Dâru’s-Selâm, 2000.
• Muslu, Ramazan. Osmanlı Toplumunda Tasavvuf (18. Yüzyıl). İstanbul: İnsan Yayınları, 2003. Suyûtî, Celâluddîn Abdurrahman b. Ebî Bekr. el-Câmiu’s-sağîr. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1391.
• Tennûrîzâde Mustafa bin Sun‘ullâh. Hediyyetü’l-fukarâ. Atatürk Kitaplığı, Osman Ergin Yazmaları, Numara 1147.
• Tennûrîzâde Mustafa b. Sun‘ullâh. Hediyyetü’l-fukarâ, Ankara Milli Kütüphane, (06 Mil Yz A 3480-2).
• Uludağ, Süleyman. “Serî es-Sakatî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 36/564-565. İstanbul: TDV Yayınları, 2009.
• Uludağ, Süleyman. “Abdülkâdir-i Geylânî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 1/234-239. İstanbul: TDV Yayınları, 1988.
• Ünver, İsmail. “Çevriyazıda Yazım Birliği Üzerine Öneriler”, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 3/6 (2008), 1-46.
• Vassâf, Hüseyin. Sefîne-i evliyâ, haz. Prof. Mehmet Akkuş-Prof. Ali Yılmaz, İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2006.
• Yıldırım, Ahmet. Tasavvufun Temel Öğretilerinin Hadislerdeki Dayanakları. Ankara: TDV Yayınları, 2000.