Seeking Solace in the Digital World: Use of Religious Coping Tools in Social Media

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 2, 46 - 67, 30.12.2022

Yasemin Angın

https://doi.org/10.30627/cuilah.1191580

Öz

This research examines which religious coping tools are used by people on their social media accounts while struggling with their problems. The study was conducted with a qualitative paradigm and phenomenological design with 23 participants, who are active on social media accounts where religious content is shared. Answers about the attitudes and behaviors of the participants and their needs that justify their being active in these accounts, which engage religious activities, were tried to find out. Content analysis, which codes the data and creates the themes that best explain these codes, was done using NVivo program. Results have shown that categories and subcategories emerged under the themes of “Positive” and “Negative” Religious Coping. It was determined that most of the participants were using positive religious coping tools. This research is important in terms of revealing how participants try to cope with their stress and problems benefit from religious materials on social media and how they differ from religious coping tools used in real world.

Anahtar Kelimeler

Psychology of Religion, Social media, Religious coping

DİJİTAL DÜNYADA TESELLİ ARAMA: DİNİ BAŞA ÇIKMA ARAÇLARININ SOSYAL MEDYADA KULLANIMI

Öz

Bu araştırmada iletişim teknolojilerine yoğun ilgi gösteren günümüz insanının sorunlarıyla mücadele ederken sosyal medya hesaplarında hangi dini başa çıkma araçlarını kullandığı incelenmektedir. Nitel paradigma ve fenomenolojik desenle yürütülen çalışmada 23 katılımcı ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Bunlar dini içerikli paylaşımların yapıldığı sosyal medya hesaplarında aktif olan kişilerdir. Gerçekleştirilen görüşmelerde katılımcıların dini nitelikli faaliyetlerde bulundukları sosyal medya hesaplarındaki tutum ve davranışları ile bu hesaplarda aktif olmalarına gerekçe oluşturan ihtiyaçlarının neler olduğu konusunda cevaplar aranmıştır. Görüşmelerden elde edilen verilerin içerik analizine tabi tutulduğu çalışmada analiz işlemi verilerin kodlaması ve bu kodları en iyi şekilde açıklayan temaların oluşturulmasıyla sağlanmıştır. Verilerin analizi NVivo programı kullanılarak yapılmıştır. Araştırma bulguları “Olumlu Dini Başa Çıkma” ve “Olumsuz Dini Başa Çıkma” temaları altında kategori ve alt kategorilerin ortaya çıktığını göstermiştir. Katılımcıların çoğunun olumlu dini başa çıkma araçlarını kullanmakta olduğu belirlenmiştir. Bu araştırma stres ve sorunlarıyla başa çıkmaya çalışan katılımcıların sosyal medyada dini materyalden nasıl yararlandığını ortaya koyarken bunların gerçek dünyada kullanılan dini başa çıkma araçlarından ne şekilde farklılaştığını göstermesi bakımından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Din psikolojisi, Sosyal medya, Dini başa çıkma.

Kaynakça

• Aktaş, Melike – Çopur, Zeynep. “Sosyal Medya Kullanımının Eşler Arasındaki Strese Etkisi”. International Journal Of Education Technology and Scientific Researches 6 (2018), 142-153.
• Albayrak, Eda. “Sosyal Ağlar ve Modern İnsanın Yalnızlaşması: Cocacola Reklam Örneği”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 18/70 (2019), 929-942.
• Bahadur, Merve - Çapcıoğlu, İhsan. “Yeni Dini Hareketlerde Çevrimiçi ve Çevrimdışı Yönelimler: Sahaja Yoga Örneği” Journal of Islamic Research 32/2 (2021), 372-386.
• Bayrakçı, Onur - Kurt, Pınar. “Sosyal Medya Bağımlılığı ve Yalnızlık: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”. 7th International Management and Social Research Conference (19-21 Mayıs). İstanbul: 2021.
• Campbell, Heidi. “Making Space for Religion in Internet Studies”. The Information Society 21/4 (2005), 309-315.
• Cengiz, Kurtuluş vd. Türkiye’de Spiritüel Arayışlar. İstanbul: İletişim Yayınları, 2021.
• Coşkun, Aziz. Dijital Medya Çağında Yalnızlık. Ankara: İKSAD Yayınları, 2021.
• Çapcıoğlu, İhsan – Anık, Hilal. “Sanayi Devrimi’nden Endüstri 4.0’a: Dijitalleşme ve Dijital Dünyada Dinin Statüsü”. Tevilat 2/1 (2021), 27-43.
• Çapcıoğlu, İhsan. “Yeni Kitle İletişim Araçları ve Medya Vaizliği”. Din ve Toplum 16 (2021), 68-77.
• DTP, Dijital Türkiye Platformu. “Dijital Türkiye Platformu’nun Dijitalleşme Yolunda Türkiye 2021 Raporu”. Erişim 13.06.2022 https://dijitalturkiyeplatformu.org/dijital-turkiye-platformunun-dijitallesme-yolunda-turkiye-2021-raporu-aciklandi-264/
• Gezginci, Gamze – Işıklı, Şevki. “Dindar Facebook Etkisi: Türk Kullanıcılar Üzerine Bir Analiz”. Medya ve Din Araştırmaları Dergisi 1/1 (2018), 111-133.
• Gui, Marco vd.. “Digital Well-Being. Developing a New Theoretical Tool For Media Literacy Research”. Italian Journal of Sociology of Education 9/1 (2017), 155-173. http://dx.doi.org/10.14658/pupj-ijse-2017-1-8
• Iannaccone, Laurence. “Voodoo Economics? Reviewing the Rational Choice Approach to Religion”. Journal for the Scientific Study of Religion 34/1 (1995), 76-88.
• Kırık, Ali Murat – Özkoçak, Vahdet. “Yeni Dünya Düzeni Bağlamında Sosyal Medya ve Yeni Koronavirüs (COVID-19) Pandemisi”. Sosyal Bilimler Dergisi 7/45 (2020), 133-154.
• Kızılgeçit, Muhammed. Yeni Dini Hareketlerin Psikolojisi. İstanbul: Marmara Akademi Yayınları, 2018.
• Koenig, Harold - Shohaib, Saad. İslam ve Ruh Sağlığı. Çev. Merve altınlı Macic. İstanbul: İz Yayınları, 2017.
• Koenig, Harold. “İnancın İyileştirici Gücü” 21. Yüzyıl İçin Tanrı. Ed. Russell Stannard. Çev. Şaban Ali Düzgün. 125-128. Ankara: Fol Yayınları, 2022.
• Korkmaz, Sezai. “Olumlu ve Olumsuz Dini Başa Çıkma, Sosyal Medya Bağımlılığı ve Yalnızlık İlişkisi”. Tasavvur: Tekirdağ İlahiyat Dergisi 7/1 (2021): 237-271.
• Kurt, Abdurrahman - Demiryürek, Ahmet Selim. “Dindar Bireylerin Sosyal Medyada Yeni Çağ Spiritüelliğine Katılımı Üzerine Nitel Bir Araştırma”. Dijital Dünyada Din ve Medya. ed. Mahmut Samar - Ahmet Mekin Kandemir. 187-197. İstanbul: Hikmetevi Yayınları, 2021.
• Oman, Doug – Thoresen, Carl. “Din ve Maneviyat Sağlığı Etkiler mi ?” Din ve Maneviyat Psikolojisi Yeni Yaklaşımlar ve Uygulama Alanları. Ed. Raymond F. Paloutzian – Crystal L. Park. Çev. Çiğdem Damla Balaban. 295-342. Ankara: Phoenix Yayınevi, 2013.
• Öztürk, Ebru. “Dijital Devrimin Güncel Kavramlarından Biri de Dijital İyi Oluş mu? (Bir Ölçek Geliştirme Çalışması)”. 6. Uluslararası Öğretim Teknolojileri ve Öğretmen Eğitimi Sempozyumu (12-14 Eylül). Edirne: 2018.
• Pamuk, Aziz. Kuantum Dolaşıklığı ve Kollektif Bilinçaltı. İtalya: e-kitap, 2019.
• Pargament, Kenneth I. vd.. “Başa Çıkmanın Dini Boyutu: Teori, Araştırma ve Uygulamadaki Gelişmeler” Din ve Maneviyat Psikolojisi Yeni Yaklaşımlar ve Uygulama Alanları. Ed. Raymond F. Paloutzian – Crystal L. Park. Çev. Çiğdem Damla Balaban. 377-408. Ankara: Phoenix Yayınevi, 2013.
• Şişman, Nazife. Dijital Çağda Müslüman Kalmak. İstanbul: İnsan Yayınları, 2021.
• Taylor, Joanna – Pagliari, Claudia. “#Deathbedlive: The End-of-life Trajectory, Reflected in a Cancer Patient’s Tweets”. BMC Palliative Care 17/17 (2018), 1-10. DOI 10.1186/s12904-018-0273-9
• Turan, Yahya. “Yalnızlıkla Başa Çıkma: Yalnızlık, Dini Başa Çıkma, Dindarlık, Hayat Memnuniyeti ve Sosyal Medya Kullanımı”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 22/1 (2018), 395-434.
• Ünverdi, Mustafa. “Din Karşıtı Yayınlar ve Gençlerde Ateistik Eğilimin Nedenleri”. İlahiyat Akademi Dergisi, 12 (2020), 145 – 182.
• Wood, Meghan. “Social Media Addiction and Psychological Adjustment: Religiosity and Spirituality in The Age of Social Media”. Mental Health, Religion & Culture 19/9 (2017), 972-983. https://doi.org/10.1080/13674676.2017.1300791
• Yamaç, Muhammed. “Sosyal Medyada Dini Topluluklar”. Kocaeli İlahiyat Dergisi (2020), 101-122.
• Yavuz, Sefer. “Sosyal Medya Kullanım Amaçları Üzerine Bir Araştırma: İlahiyat Fakültesi Öğrencileri Örneği”. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17(2020), 99-132.
• Yıldırım, Ozan – İpek, İdil. “Yeni Koronavirüs Salgını Dolayısıyla Gündeme Gelen Sosyal İzolasyon ve Gönüllü Karantina Döneminde İnternet ve Sosyal Medya Kullanımı”. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi 52 (2020), 69-94.