Minor Marriage Through The Lens of Quran

Yıl 2025, Cilt: 25 Sayı: 1, 232 - 249, 30.06.2025

Nasi Aslan

https://doi.org/10.30627/cuilah.1635334

Öz

With the exception of Ibn Shubruma, Osman al-Batti and Abu Bakr al-Asam, the vast majority of Islamic jurists have permitted the marriage of minors by their legal guardians. It is seen that the jurists have taken some verses from the Quran as references in reaching this conclusion. Furthermore, some deductions have been made regarding this issue, references have been made to some narrations, particularly to the marriage of Hz. Aisha at a young age, and it has been mentioned that there is a scholarly consensus (ijma) on the issue. It has also been stated that this decision was reached through analogy regarding the issue, and that public interest played an important role in this conclusion. This situation has brought about many social, legal and psychological problems in practice. Indeed, the 1917 Ottoman Family Law decree unequivocally prohibited the marriage of minors in Ottoman society. This issue maintains its contemporary relevance, and while some conservative circles tend to marry minors, they state that this is legitimate, citing this established opinion in tradition. In drawing this inference, the question of whether the marriages mentioned in ancient Muslim societies remained as contractual agreements or whether they included a promise until a certain age was not even considered. Instead, they were accepted as a de facto situation that directly allowed the marriage to take place. Following the criticisms from opposing viewpoints, proponents of this perspective sought justification from the Quran and the Sunnah for the legitimacy of such marriages, even resorting to citing verses that were not directly related to the subject. The issue has sometimes moved away from scientific grounds and escalated to the point of insult directed toward Muslims and Islam by some abusive groups both in visual and social media platforms. Given the sensitivity of the subject, this study examines the Quranic verses presented as evidence in support of the permissibility of minor marriages. These evidentiary claims were assessed, and it was discussed whether this ruling could come from the Quran or not.

Anahtar Kelimeler

Islamic law , marriage of minors , parental permission , puberty , maturity

KUR’AN IŞIĞINDA KÜÇÜKLERİN EVLENDİRİLME MESELESİ

Öz

Küçüklerin velileri tarafından evlendirilmesine İbn Şübrüme, Osman el-Bettî ve Ebû Bekr el-Esam hariç İslam hukukçularının büyük çoğunluğu tarafından cevaz verilmiştir. Bu hükme varırken fakihlerin Kur’an-ı Kerim’den bazı âyetleri referans aldıkları görülür. Yine bu konu ile ilgili olarak bir kısım istidlaller yapılmış, Hz. Âişe'nin küçük yaşta evlendirilmesi başta olmak üzere birtakım rivayetlere atıflarda bulunulmuş ve bu konuda icmâ olduğundan bahsedilmiştir. Yine konuyla ilgili olarak kıyas yoluyla da bu hükme ulaşıldığı belirtilmiş ayrıca kamu yararının da bu sonuçta etkili oluğu belirtilmiştir. Bu durum uygulamada sosyal, hukuki ve psikolojik birçok sorunları da beraberinde getirmiştir. Nitekim 1917 tarihli Osmanlı Aile Hukuku Kararnamesi ile Osmanlı toplumunda küçüklerin evlendirilmesi kesin olarak yasaklanmıştır. Günümüzde de mesele güncelliğini korumakta olup bazı muhafazakâr çevreler küçükleri evlendirme eğiliminde bulunurken gelenekteki bu yerleşik kanaati referans alarak bunun meşru olduğunu belirtmektedirler. Onlar bu çıkarımda bulunulurken eski Müslüman toplumlarda zikri geçen evliliklerin evlilik akdi olarak mı kaldığı ya da belli bir yaşa kadar vaadi mi içerdiği bile sorgulanmamış ve doğrudan zifafın gerçekleşmesine imkân veren fiili bir durum olarak kabul edilmiştir. Daha sonra da karşı görüşlerin eleştirilerine muhatap kalınınca bu görüş mensupları tarafından Kur’an ve Sünnet’ten bu tür evliliklerin meşruiyetine delil aranmış öyle ki konuyla doğrudan ilgili olmayan ayetler bile delil gösterilmiştir. Konu zaman zaman ilmi zeminden uzaklaşarak bazı istismarcı kesimler tarafından gerek görsel medyada gerekse sosyal medyada Müslümanlara ve İslam’a hakaret boyutuna kadar ulaşmıştır. Konunun hassasiyeti nedeniyle çalışmada, bu meseldeki hükümle ilgili delil gösterilen ayetler incelenmiş ve söz konusu deliller değerlendirmeye tabi tutulmuş olup bu hükmün Kur'ân'dan çıkıp çıkmayacağı tartışılmıştır

Anahtar Kelimeler

İslam Hukuku , Küçüklerin Evlendirilmesi , Velî İzni , Bulûğ , Rüşd

Kaynakça

• Acar, Halil İbrahim. “İslam Hukukunda Evlenme Ehliyeti Bakımından Küçüklerin Evlendirilmesi Problemi”. Dinî Araştırmalar 16 (2003), 125-140.
• Bardakoğlu, Ali. "İslam Aile Hukukunun Oluşumuna Toplumsal Şartların Etkisi" Aile ve Çocuk Sempozyumu Bildirileri, Bursa: t.y., 1991.
• Begavî, Ebû Muhammed Hasan b. Mesûd. Tefsîru’l-Beġavî: Meâlimu’t-tenzîl. thk. Muhammed Abdullah en-Nemr. 8 Cilt. Riyad: Dâru Tayyibe li’n-Neşr, 1989.
• Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn b. Ali. es-Sünenü'l-kübrâ, Hind: y.y., ts.
• Beyzâvî, Nâsıruddîn Ebu’l-Hayr Abdullah b. Ömer b. Muhammed. Envâru’t-tenzîl ve esrâru’t-te’vîl. thk. Muhammed Abdurrahman Maraşlî. 5 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, 2001.
• Bilmen, Ömer Nasuhi. Hukuki İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhıyye Kamusu. 8 Cilt. İstanbul: Bilmen Yayınevi, 1985.
• Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmâil. Sahîh. thk. Mustafa Dîb el-Buğâ Yemâme. Beyrut: Dâru İbn Kesîr, 1993.
• Canpolat, Orhan. “Talak Suresi 4. Ayette Geçen “Adet Görmemiş Olanlar” İfadesinin Kapsamı Üzerine Bir inceleme” Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi. 14( Ağustos 2022), 629-655.
• Cessâs, Ebu Bekr Ahmed b. Ali. Ahkâmu’l-Kur’ân. thk. Muhammed Sâdık Kamhavî. 5 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâu’t-Turâsi’l-Arabi, 1992.
• Darekutnî, Ali b. Ömer. Sünen. İstanbul: y.y., 1981.
• Ebû Dâvûd, Süleyman b. Eş‘as es-Sicistânî. Sünen. 5 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1413/1992.
• Hâkim, Ebû Abdillâh en-Nîsâbûrî. el-Müstedrek ale’s-Sahîhayn. Beyrut: y.y., 1990.
• Hukuk-ı Aile Kararnâmesi. Dersaadet: y.y., 1336.
• İbnu’l-‘Arabî, Ebû Bekr Muhammed b. Abdullah. Ahkâmu’l-Kur’ân. thk. Muhammed Abdulkâdir Atâ. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2002.
• İbn Âşûr, Muhammed Tâhir. Tefsîru’t-taḥrîr ve’t-tenvîr. 30 Cilt. Tunus: ed-Dâru’t-Tûnusiyye, 1984.
• İbn Atiyye, Ebû Muhammed Abdullah b. Gālib. el-Muharreru’l-vecîz fî tefsîri’l-Kitâbi’l-‘azîz. thk. Abdusselam Abduşşâfî. 6 Cilt. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, 2001.
• İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed b. Sa‘îd. el-Muhallâ. 12 Cilt. Mısır: y.y., 1970.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ İsmail b. Ömer. Tefsîru’l-Ḳur’âni’l-‘aẓîm. thk. Sâmî b. Muhammed es-Sellâme. 8 Cilt. Riyad: Dâru Tayyibe li’n-Neşr, 1997.
• İbn Nüceym, Zeynüddîn el-Hanefî. el-Bahrü'r-râik şerhu Kenzi'd-dekâik. 8 Cilt. Beyrut: y.y., ts.
• Korkmaz, Ömer. “Osmanlı Uygulamaları Işığında Küçüklerin Evlendirilmesi ve Veli İzinsiz Nikâh”. Bilimname 37( 2019), 453-475.
• Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr. el-Câmi’ li-aḥkâmi’l-Ḳur’ân. thk. Hişâm Semir el-Buhârî. 21 Cilt. Riyad: Dâru ‘Âlemi’l-Kutub, 1372/1952.
• Mâturîdî, Ebû Mansur Muhammed. Te’vîlâtü Ehli’s-sünne: Tefsîru’l-Mâturîdî. thk. Mecdî Basillûm. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, 2005.
• Mâturîdî, Ebu Mansur el-Mâturîdî. Te’vîlâtu’l-Kur’ân, trc. Heyet. 18 Cilt. İstanbul: Ensar Yayınları, 2015.
• Mâverdî, Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Habîb. en-Nüket ve’l-‘uyûn: Tefsîru’l-Mâverdî. thk. Abdulmaksûd bin Abdurrahîm. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, ts.
• Mevsılî, Abdullah b. Mahmud b. Mevdûd b. Mahmud, el-İhtiyâr li Ta‘lîli'l-Muhtâr. İstanbul: y.y., ts.
• Mukâtil b. Süleyman. Tefsîru Mukâtil b. Süleymân. thk. Abdullah Mahmûd Şehhâte. 5 Cilt. Beyrut: Müessesetü Târihi’l-Arabî, 2002.
• Müslim, Ebu’l-Hüseyin Müslim b. el-Haccâc. Sahîh. nşr. Muhammed Fuâd Abdulbâkî. Kahire: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, 1991.
• Nesefî, Ebu’l-Berekât Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd. Tefsîru’n-Nesefî: Medâriku’t-tenzîl ve hadâiḳu’t-te’vîl. thk. Yusuf Ali Bedîvî. 4 Cilt. Beyrut: Daru’l-Kelâmi’t-Tayyib, 1997.
• Orum, Fatih. “Kur’ân Işığında Küçüklerin Evlendiril (eme)mesi Meselesi”. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19 (2009), 137-158.
• Râzî, Fahreddîn. Mefâtîḥu’l-ġayb: Tefsîru’r-Râzî. 32 Cilt. Lübnan: Dâru’l-Fikr li’t-Tıbâa ve’n-Neşr, 1981.
• Serahsî, Şemsüleimme Ebû Bekr Muhammed b. Ahmed Şemsüddîn, Kitâbü’l-Mebsût. 30 Cilt Beyrut: 1986.
• Suyûtî, Celâleddîn. ed-Dürrü’l-mensûr fi’t-tefsîri bi’l-me’sûr. thk. Abdullah bin Abdulmuhsin et-Türkî. 17 Cilt. Kahire: Merkezü Hicr li’l-Buhûs, 2004.
• Taberî, Ebû Câfer Muhammed b. Cerîr. Câmiu’l-beyân an te’vîli âyi’l-Ḳur’ân. thk. Abdullah bin Abdulmuhsin et-Türkî. 26 Cilt. Kahire: Merkezu’l-Buhûs ve’d-Dirâsâti’l-Arabiyye, 2001.
• Vâhidî, Ali b. Ahmed. et-Tefsîrü’l-basît, thk. Muhammed b. Salih el-Fevzân vd. b.y.: İmâdetü’l-Bahsi’l-İlmî, 1430.
• Yaman, Ahmet. “Doktrin ve Olgu Bağlamında Küçüklerin Evlendirilmesi”. Eskiyeni 38 (Mart 2019), 9-29.
• Yılmaz, İbrahim. İslam Hukukunda Kamu Otoritesinin Mubahı Sınırlandırması. Ankara: Fecr Yayınları, 2020.
• Zemahşerî, Cârullâh Ebu’l-Kāsım Muhammed b. Ömer. el-Keşşâf an haḳāiḳi ġavâmidi’t-tenzîli ve ‘uyûni’l-eḳvali fi vucûhi’t-te’vîl. thk. Adil Ahmed Abdulmevcûd. 6 Cilt. Riyad: Mektebetu’l-Abikan, 1998.