Geological Investigation of Lead Mineralization Associated with Silicified Zone in Büyük Kızılcık (Göksun-K.Maraş) Region

Yıl 2022, Cilt: 37 Sayı: 3, 627 - 642, 17.10.2022

Avni Taptık Mustafa Akyıldız Burcu Karataş

https://doi.org/10.21605/cukurovaumfd.1189940

Öz

The interrelated stacks outcrop in Eastern Taurus which occurred in different environment and tectonic conditions each other. These stacks located from the elderly to young at the bottom Upper Jurassic-Cretaceous aged peridotites, banded gabbro, isotropic gabbro and plate-dike complex, Kömürhan Ophiolites and metamorphic rock units of Bodrum Napa. Kömürhan Ophiolites and Bodrum Napa cut by late Cretaceous aged Baskil Granodiorites. Alteration zones associated with mineralization are observed inside of the units which have been cut by Baskil Granodiorites. Pyrite, sphalerite, galenite, arsenopyrite, magnetite and hematite were detected in ore microscopy studies. In the isotope analysis performed on the pyrite sample, the δ 34S value was determined as -3 %o. In the fluid inclusion analysis performed on quartz minerals, the epithermal formation temperature was determined between 69-127 °C and an average of 103 °C. While the primary origin of the mineralizations in the study area is formed as a sulfide bedding located in fault and fracture crack systems developed in metamorphic rocks with the effect of acidic volcanism affecting the region since Miocene. It is thought that secondary mineralizations are deposited in discontinuity zones formed as a result of tectonic events by dissolving primary sulfide minerals.

Anahtar Kelimeler

Karaböğürtlen Formation, Büyük Kızılcık, Pb -Zn

Büyük Kızılcık (Göksun-K.Maraş) Bölgesi Silisifiye Zona Bağlı Kurşun Cevherleşmesinin Jeolojik İncelenmesi

Öz

Doğu Toroslar'da farklı ortam ve tektonik koşullarda oluşmuş birbirinden farklı istifler yüzeylemektedir. Bu istifler tabandan tavana Üst Jura-Kretase yaşlı peridotitler, bantlı gabro, izotrop gabro, levha dayk karmaşığından oluşan Kömürhan Ofiyolitleri ve Bodrum Napı’na ait metamorfik kaya birimleri yer almaktadır. Kömürhan Ofiyolitleri ve Bodrum Napı Geç Kretase yaşlı Baskil Granitoyidleri tarafından kesilmiştir. Baskil Granotoyidinin kesmiş olduğu birimler içerisinde cevherleşmeye ilişkin alterasyon zonları gözlemlenmektedir. Cevher mikroskopi çalışmalarında pirit, sfalerit, galenit, arsenopirit, manyetit ve hematit tespit edilmiştir. Pirit üzerinde yapılan izotop analizinde δ 34S değeri -3 %o olarak belirlenmiştir. Kuvars mineralleri üzerinde yapılan sıvı kapanım analizinde 69-127 °C arasında ve ortalama olarak 103 °C epitermal oluşum sıcaklığı belirlenmiştir. Çalışma alanında cevherleşmelerin birincil kökeni Miyosen’den itibaren bölgeyi etkileyen asidik karakterli volkanizmanın etkisiyle metamorfik istifler içerisindeki fay ve kırık çatlak sistemlerinde yerleşmiş sülfürlü yataklanma şeklinde oluşurken, ikincil cevherleşmelerin birincil sülfürlü minerallerin çözünerek tektonik olaylar sonucu oluşan süreksizlik zonlarında depolandığı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Karaböğürtlen Formasyonu, Büyük Kızılcık, Pb -Zn

Kaynakça

• 1. Özgül, N., 1976. Toroslar’ın Bazı Temel Jeoloji Özellikleri: T.J.K. Bült., (19), 65-78, Ankara.
• 2. Aziz, A., Meşhur, M., Serdar, H.S., 1979. Sarız-Pınarbaşı-Kaynar Dolayının Jeolojisi Ve Hidrokarbon Olanakları TPAO (Rapor No.1257) (Yayımlanmamış).
• 3. Perinçek, D., Kozlu, H., 1981. Afşin-Elbistan- Doğanşehir Dolaylarının Jeolojisi ve Petrol İmkanları TPAO (Rapor No. 4209) (Yayımlanmamış).
• 4. Özgül, N., Turşucu, A., Özyardımcı, N., Şenol, M., Bingöl, İ., Uysal, Ş., 1981. Munzur Dağları’nın Jeolojisi MTA (Rapor No. 6995) (Yayımlanmamış).
• 5. Tarhan, N., 1982. Göksun-Afşin-Elbistan Dolayının Jeolojisi: MTA, (Rapor No. 7296, 63) (Yayımlanmamış).
• 6. Erdoğan, B., 1982. Ergani-Maden Yöresindeki Güneydoğu Anadolu Ofiyolit Kuşağının Jeolojisi ve Volkanik Kayaları: Türkiye Jeol. Kur. Bült., 25(1), 45-59. 7. Çağlayan, M.A., İnal, R.N., Şengün, M., Yurtsever, A., 1983, Structural Setting of Bitlis Masif. Tekeli, O., and Göncüoğlu., C., Eds., Geology of the Taurus Belt International Symposium, 245-254.
• 8. Tarhan, N., 1986. Doğu Toroslar’da Neo- Tetis’in Kapanımına İlişkin Granitoyid Magmalarının Evrimi ve Kökeni: MTA Dergisi, 107, 95-110.
• 9. Baydar, O., 1989. Berit-Kandil Dağları (Kahramanmaraş) ve Civarının Jeolojisi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 248.
• 10. Yiğitbaş, E.,1989. Engizek Dağı (K.Maraş) Dolayındaki Tektonik Birliklerin Petrolojik İncelemesi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 347.
• 11. Yıldırım, M., 1989. Kahramanmaraş Kuzeyindeki (Engizek-Nurhak Dağları) Tektonik Birliklerin Jeolojik-Petrolojik İncelemesi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 306.
• 12. Kozlu, H., Fourcade, E., Günay, E., 1990. Doğu Toros Bölgesinde Neo-Tetisin Evrimi: Türkiye 8. Petrol Kong., Genişletilmiş Bildiri Özleri, 387-402.
• 13. Yılmaz, Y., Yiğitbaş, E., 1991. The Different Ophiolitic-Metamorphic Assemblages of the SE Anatolia and Their Significance in the Geological Evolution of the Region. Proceedings of the 8th Petroleum Congress, 128-140.
• 14. Pehlivan, Ş., Barkurt, M.Y., Bilginer, E., Kurt, Z., Sütçü, Y.F., Can, B., Bilgi, C., Örçen, S., Süer, T., Karabıyıkoğlu, M., 1991. Elbistan- Nurhak (Kahramanmaraş) Dolayının Jeolojisi MTA (Rapor No. 9423) (Yayımlanmamış).
• 15. Yılmaz, A., Bedi,Y., Uysal, Ş., Yusufoğlu, H., Atabey, E., Aydın, N, 1992. Doğu Toroslar’da Uzunyayla ile Beritdağı Arasının Jeolojisi MTA (Rapor No. 9543) (Yayımlanmamış).
• 16. Vergili, Ö., Parlak, O., 2005. Geochemistry and Tectonic Setting of Metamorphic Sole Rocks and Mafic Dikes from the Pınarbaşı (Kayseri) Ophiolite, Central Anatolia (Turkey): Ofiolit, 30(1), 37-52.
• 17. Yusufoğlu, H., Bedi,Y., Usta, D., Özkan, M.K., Beyazpirinç, M., Yıldız, H., 2005. Afşin-Elbistan Neojen Havzasının Tektonik Evrimi, Doğu Toroslar, Türkiye. 58. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bildiri Özleri, 264-265, Ankara.
• 18. Parlak, O., 2006. Geodynamic Significance of Granitoid Magmatism In The Southeast Anatolian Orogen: Geochemical and Geochronogical Evidence From Göksun-Afşin (Kahramanmaraş, Turkey) Region: Int. Journal of Earth Sci., 95, 609-627.
• 19. Korkmaz, H., Karabulut, M., Karataş, A., 2012. Tekir-Göksun (Kahramanmaraş) Arasındaki Karstik Şekiller. III. Ulusal Jeomorfoloji Sempozyumu (Ujes’ 2012), 48, Hatay.
• 20. Vergili, Ö., Taptık, M. A., Çakır, C., Öcal, H., 2013. Ülkemizde Bir İlk; Okyanusal Yayda Keşfedilen, Hüyüklü Porfiri Cu-Mo Yatağı; Afşin-Kahramanmaraş, MTA Raporu.
• 21. Özbek, A., 2016. Kahramanmaraş ve Çevresindeki Kireçtaşlarının Mühendislik Özellikleri ve Agrega Olarak Kullanılabilirliği. KSU Mühendislik Bilimleri Dergisi, 19- 3.
• 22. Hozatlıoğlu, D., Bozkaya, Ö., Yalçın, H., Yılmaz, H., 2020. Mineralogical Characteristics of Metamorphic Massif Units Outcropping in Göksun, Afşin and Ekinözü (Kahramanmaraş) Region. Bull. Min. Res. Exp.,162, 103-143.
• 23. Bedi, Y., Yusufoğlu, H., Özkan, M.K., Beyazpirinç, M., Usta, D., Baran, C., 2009. Malatya-Elbistan Dolayının Tektono- Stratigrafik Özellikleri, MTA Derleme Raporu.
• 24. Ohmoto, H., Rye, R.O., 1979. Isotopes of Sulphur and Carbon. In: Barnes, H.L., (Ed.), Geochemistry of Hydrothermal Ore Deposits. New York: Wiley, 506-567.
• 25. Bodnar, R.J., 1993. Revised Equation and Table for Determining the Freezing Point Depression of H2O-NaCl Solution. Geochem. Cosmochim. Acta, 57, 683-884.
• 26. Roedder, E., 1984. Fluid Inclusions: Reviews in Mineralogy, Mineralogical Society of America, v. 12-644, Washington.