Geological, Petrographic, and Mineralogical Characteristics of Basaltic Rocks in the Toprakkale (Osmaniye) Region

Yıl 2024, Cilt: 39 Sayı: 3, 729 - 740, 03.10.2024

Nil Yapıcı , Nusret Nurlu , Hande Sonsun

https://doi.org/10.21605/cukurovaumfd.1560161

Öz

The aim of the study is to conduct detailed geological, petrographic, and mineralogical examinations of the basaltic scoria and lavas outcropping in Turkmen village, Toprakkale district, Osmaniye Province. The mineralogical and petrographic compositions, as well as textural characteristics of these rocks, have been revealed, and the existing mineralogical components have been identified in the conducted studies. Basic composition rocks in the study area are generally found in three types: pyroclastic, vesicular basalt (scoria), and columnar basalt (massive). The first type of basic character pyroclastic rocks observed typically consist of volcanic scoria, tuff, and volcanic bombs with diameters of up to approximately 1 m. The second type of volcanic product in the region is the vesicular (scoria) levels. It has been determined that beneath the scoria-containing rocks, there are occasionally massive structures. Basalts (scoria-massive) generally exhibit an intergranular porphyritic texture and an ophitic texture, and it has been determined that scoria-type rocks contain abundant cooling gas voids. Conversely, massive-type basic volcanic rocks devoid of voids consist of olivine, pyroxene, and plagioclase microlites and are observed to have an average thickness of 1,5-2,2 meters over the observed volcanic rocks in scoria type.

Anahtar Kelimeler

Osmaniye, Basalt, Pumice, Massive, Toprakkale

Toprakkale (Osmaniye) Bölgesi Bazaltik Kayaçlarının Jeolojik, Petrografik ve Mineralojik Özellikleri

Öz

Çalışmanın amacı Osmaniye İli, Toprakkale ilçesi, Türkmen beldesi'nde yüzeyleyen bazaltik cüruf ve lavların detaylı jeolojik, petrografik ve mineralojik incelemeleridir. Gerçekleştirilen çalışmalarda bu kayaçların mineralojik, petrografik bileşimi ve dokusal özellikleri ortaya konmuş ve mevcut mineralojik bileşenleri tanımlanmıştır. Çalışma alanındaki bazik bileşimli kayaçlar genellikle piroklastik, gaz boşluklu bazaltlar (cüruf) ve kolon debili (masif) olarak üç tipte bulunmaktadır İlk tip olarak gözlemlenen bazik karakterli piroklastik kayaçlar genellikle çapı yaklaşık 1 m'ye kadar olan volkanik cüruf, tüf ve volkan bombalarından oluşmaktadır. Bölgedeki ikinci tip volkanik ürün, gaz boşluklu (cüruf) seviyeleridir. Cüruf içerikli kayaçlarının alt seviyelerinde ise yer yer masif yapılı olduğu tespit edilmiştir. Bazaltların (cüruf-masif) genellikle intergranüler porfirik dokuda ve ofitik dokuya sahip olduğu ve cürüf türü kayaçların bol miktarda soğuma gaz boşlukları içerdiği belirlenmiştir. Bununla beraber boşluk içermeyen masif tipteki bazik volkanik kayaçlar ise olivin, piroksen ve plajiyoklaz mikrolitlerinden oluşmakta ve cüruf tipinde gözlenen volkanik kayaçların üzerinde ortalama 1,5-2,2 metre kalınlıkta gözlenmektedirler.

Anahtar Kelimeler

Osmaniye, Bazalt, Cüruf, Masif, Toprakkale

Kaynakça

• 1. Bilgin, Z., Ercan, T., 1981. Ceyhan–Osmaniye yöresindeki kuvaterner bazaltların petrolojisi. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 24, 22-30.
• 2. Yurtmen, S., Rowbotham, G., İşler, F., Floyd, P.A., 2000. Petrogenesis of basalts from Southern Turkey: The Plio-Quaternary volcanism to the North of İskenderun Gulf. Tectonics and Magmatism in Turkey and the Surrounding Area. Geological Society, London, Special Publications, 173, 489512.
• 3. Kozlu, H., 1982. İskenderun baseni jeolojisi ve petrol olanakları. TPAO Rapor no: 1921, Ankara.
• 4. Kozlu, H., 1997. Doğu Akdeniz Bölgesinde yer alan neojen basenlerinin (İskenderun, Misis-Andırın) tektono-stratigrafi birimleri ve bunların tektonik gelişimi. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 189.
• 5. Akıncı, A.C., Nurlu, N., Güney, A., 2023. Origin and geodynamic implications of basaltic rocks intercalated with Miocene turbidites around the Iskenderun Basin (Eastern Mediterranean/Turkey). Journal of African Earth Sciences, 198, 104780, 1-19.
• 6. Akıncı, A.C., Nurlu, N., Güney, A., 2023. Origin and geodynamical implications of basaltic rocks intercalated in the Miocene turbiditic deposits around the İskenderun Basin (Eastern Mediterranean/Turkey). 7th International Mediterranean Science and Engineering Congress, 29, 94-94.
• 7. Stride, A.V., Belderson, R.H., Kenyon, N.H., 1977, Evolving miogeanticlines of the East Mediterraneon (Hellenic, Calabrian and yprus outter ridgls): Phil. Trans. Roy. Soc. Lond., 284, 1316- 1326.
• 8. Gözübol, A.M., Gürpınar, O., 1980. Kahramanmaraş kuzeyinin jeolojisi ve tektonik evrimi. Türkiye 5. Petrol Kong. Tebliğ Kitabı, 20.