Petrographic Characteristics of Cu-Pb-Zn Mineralization in Çamaş (Ordu) Region

Yıl 2024, Cilt: 39 Sayı: 4, 1093 - 1101, 25.12.2024

Burcu Gören

https://doi.org/10.21605/cukurovaumfd.1606447

Öz

The study area is located in the Çamaş (Ordu) region of the Eastern Black Sea region, and the ores in this region are found in the form of vein-type copper, lead and zinc mineralizations along fault zones, in Upper Cretaceous aged andesitic rocks, in an area of approximately 7100 hectares. In the area covering the Saitler, Giden, Budak and Hatipli neighborhoods, many ore veins with thicknesses ranging from a few cm to 2m are located in NE-SW oriented fractures. Mineralization paragenesis was determined as; chalcopyrite, sphalerite, pyrite, galena, bornite, covelline, malachite and azurite. As a result of the analysis of pyrites, the Co/Ni ratio is >1 and mineralization represents hydrothermal deposits. The Zn/Cd ratio in sphalerites is between 328-427 and the average is 332,4. The fact that this ratio is high indicates that the mineralization is related to basaltic-andesitic host rocks. As a result of the evaluation of field studies, it is thought that the mineralizations are hydrothermal vein type mineralizations formed within Late Cretaceous aged andesites and basalts, along fault and fracture zones.

Anahtar Kelimeler

Çamaş, Mineralization, Paragenesis, Hydrothermal

Çamaş (Ordu) Bölgesi Cu-Pb-Zn Cevherleşmelerinin Petrografik Özellikleri

Öz

Çalışma alanı Doğu Karadeniz bölgesi Çamaş (Ordu) yöresinde bulunmakta olup bu bölgedeki cevherler yaklaşık 7100 hektarlık alanda, Üst Kretase yaşlı andezitik kayaçlar içinde, damar tip bakır, kurşun, çinko cevherleşmeleri şeklinde bulunur. Saitler, Giden, Budak ve Hatipli mahallelerini kapsayan alanda kalınlıkları birkaç cm’den 2m’ye kadar değişen çok sayıda cevher damarı çoğunlukla KD-GB doğrultulu kırıklara yerleşmiştir. Cevherleşme parajenezi; birincil kalkopirit, Sfelarit, ikincil Kalkopirit, Pirit, Galen, Bornit, Kovellin, Malakit ve Azurit olarak belirlenmiştir. Piritler de yapılan analizler sonucunda Co/Ni oranı >1 olması ile cevherleşme hidrotermal yatakları temsil etmektedir. Sfelaritlerde Zn/Cd oranı 328-427 arasında olup ortalama 332,4 tür. Bu oranın yüksek çıkması cevherleşmenin bazaltik-andezitik yankayaçlarla ilişkili olduğunu göstermektedir. Arazi çalışmaları ve yapılan analizlerin değerlendirilmesi sonucunda cevherleşmelerin Geç Kretase yaşlı andezit ve bazaltlar içinde, fay ve kırık zonları boyunca oluşmuş hidrotermal damar tipi cevherleşme olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çamaş, Cevherleşme, Parajenez, Hidrotermal

Kaynakça

• 1. Güven, İ.H., 1993. Doğu Pontidler’in 1/25.000 ölçekli komplikasyonu. MTA Genel Müdürlüğü, Ankara.
• 2. Schultze-Westrum, H.H., 1960. Giresun-Aksudere (Doğu Pontos Cevher bölgesi) hinterlandında yapılan prospeksiyon ve jeolojik harita hakkında rapor. MTA, Rapor no, 3184.
• 3. Seymen, İ., 1975. Kelkit vadisi kesiminde Kuzey Anadolu fay zonunun tektonik özelliği. Doktora tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 192.
• 4. Terlemez, İ., Yılmaz, A., 1980. Ünye-Ordu-Koyulhisar-Reşadiye arasında kalan yörenin stratigrafisi. TJK Bülteni, 23, 179-191.
• 5. Terzioğlu, İ., 1986. Doğu Karadeniz Bölgesi’nde pliyosen yaslı Erdembaba volkanitlerinin petrolojisi ve kökensel yorumu. TJK Bülteni, 29, 119-132.
• 6. Boztuğ, D., 2001. Suşehri (Sivas) – Gölköy (Ordu) arasında KAFZ’nun kuzey ve güney kesimlerindeki granitoyidlerin ve çevre kayaçlarının petrolojik incelenmesi. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Projesi, No, YDABÇAG-9, 98.
• 7. Ateş, S., Keçer, M., Mutlu, G., Bulut, A., Osmançelebioğlu, R., Şule, S., Ekmekçi, M., Özerk, O.C., Özata., A. ve Karakaya, F., 2004. Ordu ilinin yerbilim verileri ve doğal afet özellikleri. MTA, Rapor no, 10667.
• 8. Keskin, M., Pearce, J.A., Mitchell, J.G., 1998. Volcano-stratigraphy and geochemistry of collision-related volcanism on the Erzurum-Kars plateau, northeastern Turkey. Journal of Volcan. and Geoth. Res., 85, 355- 404.
• 9. Gottesman, W., Kampe, A., 2007. Zn/Cd ratios in calcsilicate-hosted sphalerite ores at Tumurtijn-Ovoo, Mongolia. Chemie Der Erde, 67, 323-328.
• 10. Demir, Y., 2010. Kabadüz (Ordu-KD-Türkiye) yöresi Pb-Zn-Cu cevherlerinin jeolojik, mineralojik, jeokimyasal ve kökensel incelemesi. Doktora Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• 11. Karataş, B., Akyıldız, M., Yıldız, C.E., 2016. Doğu Karadeniz bölgesindeki Cu-Pb-Zn yataklarına Çamaş (Ordu) örneği. 7. Jeokimya Sempozyumu, 16-18 Mayıs, Antalya.