Elektrik hırsızlığı, dağıtım sistemlerinde hem ekonomik kayıplara hem de şebeke güvenilirliğinin azalmasına yol açan en kritik sorunlardan biridir. Bu çalışmada, elektrik hırsızlığı tespiti (EHT) için veri dengesizliği ve model iyileştirme problemlerini aynı anda ele alan gelişmiş bir makine öğrenmesi algoritması sunulmaktadır. Öncelikle, meskenlerden elde edilen gerçek elektrik tüketim verilerine ön işleme adımları uygulandıktan sonra dengesizliği azaltmak için K-ortalamalar tabanlı bir dengeleme yöntemi uygulanmıştır. Boyut indirgeme aşamasında, modelin yalnızca en anlamlı girdilerle eğitilmesi amacıyla karşılıklı bilgi temelli en iyilerin seçilmesi yöntemi tercih edilmiştir. Sınıflandırma aşamasında hafif gradyan artırmalı makine (LightGBM) algoritması kullanılmış ve tahmin performansı Bayes optimizasyon yöntemi ile iyileştirilmiştir. Test verisi üzerinde yapılan değerlendirmelerde, önerilen yöntemin sırasıyla %89,1 doğruluk, %97,2 kesinlik, %80,6 duyarlılık ve %88,1 F1 skoru ile güçlü sonuçlar verdiği görülmüştür.
Bayes optimizasyon boyut indirgeme elektrik hırsızlığı tespiti LightGBM
Electricity theft is one of the most critical issues in distribution systems causing both economic losses and reduced network reliability. In this study, an advanced machine learning framework is proposed for electricity theft detection along with addressing data imbalance and model improvement problems simultaneously. Firstly, after applying preprocessing steps to the actual electricity consumption data obtained from households, a K-means-based balancing method was employed to reduce data imbalance. In the dimension reduction stage, the SelectKBest method based on mutual information was preferred to ensure that the model was trained with only the most significant inputs. In the classification phase, the light gradient boosting machine (LightGBM) algorithm was employed and the prediction performance was enhanced using the Bayesian optimisation method. Evaluations on the test dataset demonstrated that the proposed method achieved strong results with 89.1% accuracy, 97.2% precision, 80.6% recall, and 88.1% F1-score, respectively.
Bayesian optimisation dimension reduction electricity theft detection LightGBM
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Veri Mühendisliği ve Veri Bilimi, Veri Analizi, Elektrik Tesisleri |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 26 Eylül 2025 |
Gönderilme Tarihi | 25 Ağustos 2025 |
Kabul Tarihi | 10 Eylül 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 40 Sayı: 3 |