Sülfürlü Mineraller İçeren Maden Yataklarında İşletme Sırasında ve Sonrasında Asit Kaya (Maden) Drenajlarının Oluşup Oluşmayacağına Yönelik Kestirimler: Akdağ, Karıncadağ ve Bolkardağ Örneği 2. Bölüm: Asit Kaya/Maden Drenajı Oluşup Oluşmayacağının Kestirimi

Yıl 2014, Cilt: 29 Sayı: 1, 127 - 145, 25.07.2016

Mesut Anıl Ali Can Özdemir Zehra Altınçelep Emine Demirel

https://doi.org/10.21605/cukurovaummfd.242855

Öz

Parajenezde yer alan birincil ve ikincil tüm minerallerin mineralojik özellikleri ve kimyasal içerikleri birinci bölümde incelenmiştir. Karıncadağ kompleks cevherleşmesinde Asit Kaya/Maden drenajının oluşup oluşmayacağı bu ikinci bölümde çalışılmıştır. Bunun gerçekleştirilmesi için kullanılan kestirim yöntemleri hakkında önceden özet bilgi sunulmuş ve daha sonra da maden sahasından alınan numuneler üzerinde toplam kükürt ve karbonat miktarları ölçülerek uluslararası düzeyde kabul gören hesaplama yöntemleriyle işlem yapılmıştır. Sülfür minerallerinden biri olan asit drenajı oluşturabilecek pirit yaygın olarak görülebilir. Hem işletme faaliyetleri hem de muhtemel cevher hazırlama işlemleri boyunca pasa oluşmaktadır. Pasa, artık/atık havuzlarında şuanki durumundan çok daha büyük yüzeylerin atmosferik su ve havanın oksijeni ile birleşerek reaksiyona girer. Bu durum denklemleri birinci bölümde ayrıntılı olarak incelenen asit üretimine neden olur ve asit drenajı oluşabilir. Ancak yan kayaç karbonat ağırlıklıdır ve sülfürlü cevher mineralleri kazılacak malzeme içinde ağırlıkça %10’ un çok altındadır. İşletme sırasında alınan 10 adet temsili örnek üzerinde toplam kükürt ve karbonat miktarına dayalı asit ve baz hesaplamaları yapılmıştır. Hem denge değerinin nötürleşmesinin çok kararlı olması hem de en az karbonat içeren numunenin net nötrleşme potansiyelinde eşik değerin 3 katından fazla olmasından dolayı işletme sırasında asit drenajının oluşmayacağı belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Sülfürlü mineraller, Asit kaya/maden drenajı, Karıncadağ-Bolkardağ, kestirim

Predictions Related to Whether Acide Mine Drainages will Occur or Not in Mine Deposits Containing Sulphurous Minerals During and After Operating: Examples of Akdağ, Karıncadağ and Bolkardağ Chapter 2: Estimations Related to Whether Acide Mine Drainages Will Occur or Not

Öz

Mineralogical properties of primary and secondary minerals in paragenesis and their chemical contents were investigated in the first part. In the second part, it was studied whether the Acid Rock/Mine of the drainage will constitute in Karıncadağ complex ores. Summary about the prediction method used for performing this had presented in advance and then total amount of sulfur and carbonate was measured on samples taken from the mine sites, and proceeding was performed by internationally recognized calculation methods. Pyrite which is one of the sulphide minerals usually can appear and it can cause to the acid drainage. The tailing occurs by both operating activities and probable mineral processing operations. Tailing reacts with much larger surfaces than current stage at tailing pool impoundment by combing atmospheric water and oxygen of air. This condition causes to acid production equations which were examined at the first part and can form acid drainage. But the rocks are predominantly carbonate and sulphide ore mineral is well below 10 percent by weight in the material to be excavated. The acid and base calculations based on the total amount of sulfur and carbonate was performed on 10 representative samples taken during operation. It was determined that acid drainage will not occur during the operation because of both the balance value very stable for neutralization and the net neutralization potential of the sample containing minimum carbonate to be 3 times more than threshold value

Anahtar Kelimeler

Sulphide minerals, Acid rock/mine of the drainage, Karıncadağ-Bolkardağ

Kaynakça

• 1. Morin, K.A., and N.M. Hutt. 1997. A comparison AMD Predictions with Historical Records. IN: R.W. McLean and L.C. Bell., eds., Proceedings of the Workshop on Acid Mine Drainage, 15-18July, Darwin, Northern Territory, Australia, Australian Centre for Minesite Rehabilitation Research, p. 33-44.in Karadeniz, 2008
• 2. Environmental Protection Agency - EPA (US), 1994. Technical Document - Acid Mine Drainage Prediction.
• 3. Lapakko, K.A., 2002. Metal Mine Rock and Waste Characterization Tools: An overview, International Institute for Environment and Development, No:67.
• 4. Karadeniz, M., 2008. Sülfürlü Madenlerin Sorunu Asit Maden Drenajı ve Çözümü, MMO Yayını, 231 s, Ankara.
• 5. Paktunç, A.D.,1998. “Characterization of Mine Wastes for Prediction of Asid Mine Drainage”, Environmenta Impacts of Mining Activities, Azcue, J.M., (Ed). Pp.19-40.
• 6. Environment Australia, 1997. Managing Sulphidic Mine Wastes and Asid Drainage, Best Practice Environmental Management in Mining Booklet Series.
• 7. Skousen, J., Perry, E., Leavitt, B., Sames, G., Chisolm, W., Cecil, C. B., Hammack, R., 2000. “Chapter 4: Static Tests for Coal Mining Acid Mine Dainage Prediction in the Eastern U. S.” Kleinmann, R. L. P. (Ed.), the National Mine Land Reclamation Center Located at West Virginia University, pp. 73-98.